İçeriğe atla

Teksas (çizgi roman)

Teksas
İtalyancaIl Grande Blek
Teksas çizgi romanının 1970'lerdeki bir sayısının kapağı
Yayım bilgileri
YayımcıEsseGesse (İtalya)
Ceylan Yayınları (Türkiye, eski)
Hoz Comics (Türkiye, yeni)
İlk görünümCollana Freccia
3 Ekim 1954
YaratanPeter Sartoris

Darius Guzzon

John Sinchetto
Hikâyedeki bilgileri
Gerçek adıIl Grande Blek
TürüWestern
PartnerleriRodi, Profesör Oklitus

Teksas (Il Grande Blek) 1956 yılından beri Türkiye'de yayınlanan ve kardeş yayın olan Tommiks (Capitan Miki) ile birlikte çocuklar ve gençler arasında çok büyük ilgi görmüş İtalyan yapımı bir çizgi romandır. Bu romana olan ilgi o dereceye varmıştır ki Türkiye'de bütün çizgi romanlar Teksas-Tommiks adıyla anılmaya başlanmıştır.

Çizerleri ve yayımcısı

Teksas çizgi romanı 1954 yılında İtalya'nın EsseGesse çizim-stüdyosu tarafından geliştirilmiştir ve "Il Grande Blek" adı altında 13 yıl süreyle çizilmeye devam etmiştir. EsseGesse stüdyoları, ismini kurucuları olan üç çizerin soyadlarından almıştır: Giovanni Sinchetto, Dario Guzzon ve Pietro Sartoris (S.G.S. yani İtalyanca okunuşuyla EsseGesse). 1954-1967 yılları arasında EsseGesse, Teksas çizgi romanını 650 fasikül halinde yayınlamıştır. Türkiye'de ise ilk olarak 1956 yılında Erdoğan Egeli'nin (1925-1983) sahipliği altındaki Ceylan Yayınları tarafından yayınlanmaya başlamıştır. Kapaklarını Samim Utkun'un çizdiği bu çizgi romanın aslında "Teksas"la hiçbir ilgisi yoktur. İtalyanca ismi "Teksas" değildir. Kahramanının ismi de "Teksas" değildir ve konusu Amerika'nın Teksas eyaletinde geçmez. Teksas'ın kapaklarını çizen Samim Utkun bu ismin daha ilgi çekeceğini düşünerek çizgi romana Türkiye'de Teksas adını vermiştir. Daha sonraki yıllarda Teksas, Tay yayınları, Ecem ve Aksoy Yayıncılık tarafından siyah-beyaz haliyle 2002 yılına kadar basılmaya devam etmiştir. 2004 yılından beri de Hoz Comics tarafından renkli ve kuşe kâğıtta yayınlamaya başlamıştır.

Konusu

Teksas çizgi romanı 1770 yıllarında Kuzey Amerika'da İngiltere'ye ait kolonilerin bağımsızlık savaşı vererek Amerika Birleşik Devletleri'nı kurmasını konu alır. Başlıca kahramanları "Çelik Blek" isimli bir genç savaşçı, "Rodi" isimli ergenlik çağındaki bir erkek çocuk ve "Profesör Oklitus"dur. Romanın kahramanı Blek, İngilizcedeki Black kelimesinden gelir. Önceleri Essegesse, Black kelimesini İngilizce şekliyle kullanmıştır. Ancak İtalyan okuyuculara zor geldiği için okunduğu gibi Blek şeklinde yazmaya başlamıştır. Romanın konusu aslında Amerika Birleşik Devletleri'nin Teksas eyaletinde değil Boston ve Portland gibi kuzeydoğudaki New England bölgesinde geçer.

Teksas'ın kahramanı Çelik Blek ve arkadaşları Rodi (Roddy) ve Profesör Oklitus (Occultis) bir avcı kasabasında yaşarlar ve kırmızı urbalılara (İngiliz askerleri) karşı direniş yaparlar. Boston'da yaşayan Avukat Konoli (Connoly) Amerikan bağımsızlık savaşında istasyon şefi olarak görev yapmakta, ara sıra Çelik Blek'i ziyaret ederek ona gizli ve tehlikeli görevler vermektedir. Bu çizgi romanın kahramanları hayal ürünü olmakla beraber tarih açısından gerçekçi bazı kişi ve olaylara da yer verilir. Örneğin Amerikan bağımsızlık savaşının önderi ve Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk Başkanı George Washington ve gene Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucularından biri olan bilim adamı Benjamin Franklin bu çizgi romanın bazı maceralarında yer alırlar.

Teksas çizgi romanı kesin bir şekilde Amerikan yanlısıdır. Romanda İngilizler kötü, beceriksiz ve zalim olarak gösterilirler. Çelik Blek; ciddi, cesur, becerikli ve akıllı bir kişidir. Romanda romantik aşk konularına değinilmez. Profesör Oklitus ve Rodi'nin en büyük zaafları yemek yemek ve özellikle turtaları mideye indirmektir.

Yerli yapım bir "Çelik Blek"

Türkiye'de üretilmiş gayriresmî bir "Çelik Blek" albümü. Albümün adı "Çelik Blek İstanbul'da-Zaman Makinası".

İtalyan kökenli "Tommiks"le beraber "Teksas" çizgi romanı da 1960'lı ve 1970'li yıllarda Türkiye'de çok geniş bir okuyucu kitlesi bulunca "Teksas"ın yerli bir versiyonunun da ortaya çıkması gecikmedi. Cem Demirbaş tarafından tasarlanan, senaryo ve çizimleri Rasim Abay'a ait olan maceranın adı "Çelik Blek İstanbul'da-Zaman Makinası"ydı. Üst başlıkta "Teksas" ibaresi aynen özgün serideki yazı tipleriyle yer alıyordu. Demirbaş Yayıncılık bünyesinde çıkan bu yerli yapım Çelik Blek macerası, özgün Çelik Blek maceralarından alınmış karelerin yer yer değişikliğe uğratılmasıyla oluşturulmuş bir kolaj çalışmasıydı.

Konusu ise bu özel sayının adından da anlaşılabileceği gibi alabildiğine yerelleştirilmişti. Bu absürt macerada Profesör Oklitus'un icad ettiği zaman makinesine binen romanın kahramanları İstanbul'a gelirler ve burada tarihi turistik mekânları gezerler. İkinci durak olarak da Çanakkale'ye giderler ve kendilerini savaş ortamında bulurlar.

Beklenebilceği gibi, roman kahramanları bu macerada asıl kişiliklerinin oldukça dışına çıkmışlardır. Örneğin Çelik Blek geceyi bir kadınla geçirdikten sonra Profesörün alaycı ve avam sözlerine maruz kalır. Diğer bir örnekte, İstanbul'daki kahveci onlara "burada sizin paranız geçmez abi" şeklinde hitapta bulunur. []

İlgili bağlantılar

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çizgi roman</span> çizgi ile hikâye anlatmak için birbirini takip eden panellerin kullanıldığı eserler

Çizgi roman veya resimli roman, çizgi ile hikâye anlatmak için birbirini takip eden panellerin kullanıldığı bir sanat türü.

<span class="mw-page-title-main">Marvel Comics</span> çizgi roman ve ilgili medya yayımlayan şirket

Marvel Comics, ABD merkezli çizgi roman yayımcısı şirkettir. Yayımlamış olduğu çizgi romanlar arasında Örümcek Adam, X-Men, Hulk, Fantastik Dörtlü, Demir Adam, Thor, Daredevil ve Kaptan America adında serileri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Martin Mystère</span>

Martin Mystère, İtalya kökenli bir çizgi roman serisi ve serinin baş kahramanının adı. Seri genellikle arkeoloji, bilimkurgu, fantastik edebiyat, tarih, mitoloji gibi konuları temel alır.

<i>Tommiks</i>

Tommiks 1955 yılından beri Türkiye'de yayınlanan ve kardeş yayın olan Teksas ile birlikte çocuklar ve gençler arasında çok büyük ilgi görmüş İtalyan yapımı bir çizgi romandır. Bu romana olan ilgi o dereceye varmıştır ki Türkiye'de bütün çizgi romanlar Teksas-Tommiks adıyla anılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dylan Dog</span>

Dylan Dog. Kâbuslar dedektifi lakaplı çapkın, kısmen paranormal, Scotland Yard'dan terk dedektifin maceralarını konu alan çizgi roman dizisi. Yaşayan Ölülerin Şafağı adlı ilk macerası İtalya'da 1986'da çıkmıştır. Yaratıcısı Tiziano Sclavi, bu ilk macerada çizer Angelo Stano ile çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Batman (karakter)</span> Amerikalı çizgi roman karakteri

Batman, ilk kez 1939'un mayıs ayında Detective Comics'in 27. sayısında çizilen bir çizgi roman süper kahramanıdır. Çizer Bob Kane ve yazar Bill Finger tarafından yaratılmıştır. Ancak çizgi romanlarda yaratıcısı olarak sadece Bob Kane'in adı geçer. İlk yaratıldığı zamandan bu yana Batman, dünya çapında en çok bilinen süper kahramanlardan biridir. "The Dark Knight", "The Caped Crusader" ve "World's Greatest Dedective" olarak ve hazırlıkla herkesi yenen adam olarak bilinir. Halk arasında en meşhur sözü "Because I'm Batman" dir.

<span class="mw-page-title-main">Fantoma</span>

Fantoma Pierre Souvestre ve Marcel Allain'in 1912-1914 yılları arasında birlikte yazdığı, 43 ciltlik kitap serisidir.

<span class="mw-page-title-main">Robin (karakter)</span> kurgusal karakter

Robin ilk defa 1940 yılında Detective Comics'in 38. sayısında görülen bir çizgi roman kahramanıdır. Bu tarihten itibaren Batman çizgi romanlarında Batman'in yardımcısı olarak görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çizgi romanın altın çağı</span>

Çizgi romanın Altın Çağı, Amerikalı çizgi romancılığında çizgi romanın popüler kültürde yaygınlaştığı, pek çok çizgi roman kahramanı ile "süperkahraman"ların ilk örneklerinin yaratıldığı ve 1930'lardan başlayarak 1950'lerin ortasında sona eren dönemi kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çizgi romanın gümüş çağı</span>

Çizgi romanın gümüş çağı, Amerikan çizgi romancılığında özellikle süper kahraman temasında sanatsal ve ticari olarak ilerlemenin kaydedildiği, 1950'lerin ortasından 1970'lerin ilk yıllarına kadar uzanan bir dönemi kapsar. Gümüş Çağ yaklaşık olarak 1956-1970 tarihlerini kapsayacak şekilde Tunç ile Modern Çağ arasındaki ara dönem olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">EsseGesse</span>

EsseGesse İtalyan bir çizgi roman takımına ait isimdir. Özellikle western tarzı çizgi romanları ile tanınmışlardır. 1950'li yıllarda popüler olan yapıtları Fransızca, Sırpça, Hırvatça, Türkçe, Yunanca, İsveç ve Norveç dillerine çevrilmiştir.

1966 Temmuzu'nda Stüdyo EsseGesse tarafından yazılıp çizilmeye başlanan Kaptan Swing ya da orijinal adıyla Comandante Mark, her biri 65 sayfa olmak üzere 280 serüveni yayınlanmıştır. Çok çeşitli senaryolar ve cep kitabı boyutlarında yayınlanan bir dergi olmasına rağmen çok detaylı çizilmiştir. Kaptan Swing'e hayat veren ustalar; Giovanni Sinchetto, Dario Guzzon, Pietro Sartoris'tir. Günümüzde Sergio Bonelli Editore tarafından yayınlanmaktadır.

<i>Cehennemden Dönüş</i>

Cehennemden Dönüş 1939 ABD yapımı bir Western filmidir. Özgün adı Stagecoach tur. Filmin özgün adının anlamı Posta Arabası dır.

Kinowa, İtalyan çizgi romancı Andrea Lavezzolo tarafından 1950 yılında yaratılmış Western türündeki çizgi romandır. Önceleri EsseGesse tarafından çizilirken daha sonra Pietro Gamba tarafından çizilmeye başlanmıştır. 1950 ile 1990 yılları arasında çeşitli format ve seriler halinde yayımlanan Kinowa'nın senaryoları için Lavezzolo "A. Lawson" müstear adını kullanmıştır. 2000 yılında ise Ermes Senzò tarafından yazılan ve Yıldırım Örer tarafından çizilen Il Ritorno di Kinowa adlı özel macera yayımlanmıştır. Kinowa İtalya'nın yanı sıra Fransa, Yunanistan, Türkiye ve İsveç başta olmak üzere çeşitli Avrupa ülkelerindeki basımlarıyla da okuyucuyla buluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ivo Milazzo</span> İtalyan karikatürcü

Ivo Milazzo,, İtalyan çizgi roman çizeri. İlk olarak Sergio Bonelli için çalıştı. 1974'te, arkadaşı Giancarlo Berardi ile birlikte Ken Parker'ı yarattı. Bu karakter zamanla Avrupa'nın en değerli Western çizgi roman karakterlerinden biri oldu.

Carol Danvers yıllar önce Türkiye'de Marvel çizgi roman yayınları tarafından yayınlanmıştır. 9 sayı olarak yayınlandı. Orijinali Amerika Birleşik Devletlerinde halen yayınlanmaktadır.

Ahmet Ziya Sekendiz, Türk yazar, senarist, yönetmen. Beyoğlu Fındıklı Lisesi ve El Farabi Kazak Devlet Üniversitesi'nde okudu.

Levent Cantek, Türk akademisyen, senarist, çizgi romancı, editör ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Fransız-Belçika çizgi romanı</span>

Fransız-Belçika çizgi romanı veya Franko-Belçika çizgi roman, (Fransızca: Bande dessinée franco-belge ) Fransız ve Belçikalı yayıncılar tarafından yayımlanan, dili esasen Fransızca olan çizgi roman anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Guido Crepax</span> İtalyan karikatürcü (1933-2003)

Guido Crepas ya da daha bilinen adıyla Guido Crepax, Avrupa çizgi roman geleneğinin en büyük ustalarından biri olarak kabul edilen İtalyan çizgi romancı, yazar, grafik sanatçısı.