İçeriğe atla

Tekle Haymanot

Tekle Haymanot
The Righteous
Doğum1215
Bulga, Shewa
Ölüm1313 (97-98 yaşlarında)
Debre Libanos, Shewa
KutsayanlarKıptî Ortodoks Kilisesi
Etiyopya Ortodoks Tevhîdî Kilisesi
Eritrean Ortodox Kilisesi
Etiyopya Katolik Kilisesi
Eritrean Katolik Kilisesi
Kıptî Katolik Kilisesi
TürbeAziz Takla Haymanot kilisesi (İskenderiye)
Debre Libanos, Etiyopiya
Yortu30 Ağustos
Her ayının 24üncü gün (Etiyopiya Ortodoks)
Koruyucu azizEtiyopiyalılar
Tekle Haymanot İkonu, Kudüs

Tekle Haymanot (Ge'ez ተክለ ሃይማኖት, takla hāymānōt, modern tekle hāymānōt, "inanç bitkisi"; yaklaşık d. 1215 – ö. 1313) Etiyopyalı aziz ve keşiş. Etiyopya Hristiyanlığında oldukça tanınan keşiş, ülkenin sınırları dışında da Roma ve Kıpti kiliselerince de anılmaktadır.[1]

İkonografi'de Tekle Haymanot, sıklıkla sırtında kanatları olan ve sadece bir bacağı görünen yaşlı bir adam olarak tasvir edilir. Bu popüler görüntü için bir dizi açıklama bulunmaktadır. C.F. Beckingham ve G.W.B. Huntingford'un aktardıklarına göre 34 yıl ayakta dua eden azizin ayağı onun ibadetini kesmek isteyen şeytan vesilesiyle kesilmiştir. Bunun üzerine Tekle Haymanot 7 yıl boyunca tek ayak üzerinde dua etmeye devam etmiştir.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Tesfaye Gebre Mariam, "A Structural Analysis of Gädlä Täklä Haymanot", African Languages and Cultures 15 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 10 (1997), p. 184
  2. ^ C.F. Beckingham and G.W.B. Huntingford, trans. The Prester John of the Indies by Alfonso Alvarez, (Cambridge: Hakluyt Society, 1961), p. 394n.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nursialı Benediktus</span> İtalyada yaşamış hem ortodoks hem katolik mezhebine göre aziz kabul edilen bir din adamı

Nursialı Benediktus, İtalya'da yaşamış, Ortodoks ve Katolik Kiliselerince aziz kabul edilen bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Haile Selassie</span> Etiyopya İmparatoru

I. Haile Selassie ; Amharca ha.ɪlɜ sɨlːase ;

<span class="mw-page-title-main">II. İtalya-Habeşistan Savaşı</span> 1935 - 1936 yılları arasında İtalya Krallığı ile Etiyopya İmparatorluğu arasında meydana gelen ve Etiyopyanın İtalyan yönetimi altına girmesiyle sonuçlanan savaş

II. İtalya-Habeşistan Savaşı veya II. İtalya-Etiyopya Savaşı, 1935 - 1936 yılları arasında İtalya Krallığı ile Etiyopya İmparatorluğu arasında meydana gelen ve Etiyopya'nın İtalyan yönetimi altına girmesiyle sonuçlanan savaş. I. İtalya-Habeşistan Savaşı'nda yenilgiye uğrayan İtalya Krallığı'nın Etiyopya'yı sömürgeleştirmek için ikinci girişimi olmuştur. Genellikle II. Dünya Savaşı'nı hazırlayan olaylardan biri olarak değerlendirilen bu savaş, Milletler Cemiyeti'nin, büyük güçler tarafından desteklenmedikçe kararlarını uygulatma gücüne sahip olmadığını göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">İkonoklazm</span> aşırılıkçı pagan karşıtı bir eylemler silsilesi

İkonoklazm, bir kültürün kendi dini ikona ve diğer sembollerine ya da anıtlarına dini ya da politik güdülerle planlı saldırısıdır. Sıklıkla iç politik ya da dini değişimlerin ana parçasıdır. Genellikle, İspanyolların Amerika'nın fethinde yaptıkları gibi, bir kültürün diğer bir kültürün resimlerini yok etmesinden ayrılır. Bu terim, bir hükümdarın ölmesi ya da iktidardan düşmesinden sonra, özellikle onun resimlerinin yok edilmesini kapsamaz., örneğin Antik Mısır'da Akhenaten.

<span class="mw-page-title-main">İoannis Hrisostomos</span> önemli erken dönem kilise babası

İoannis Hrisostomos veya Altınağızlı Yuhanna, Konstantinopolis Başepiskoposu olarak görev yapmış önemli bir Kilise Babası'ydı. Vaazlarıyla ve halka açık konuşmalarıyla, iktidarın ve din adamlarının otoritelerini kötüye kullanımını kınadığı tutumuyla, Altınağızlı Yuhanna'nın İlâhî Âyin Metni ve asketik (çileci) duyarlılıkları ile tanınır. Yunanca khrisostomos (Χρυσόστομος) unvanı "altın-ağızlı" anlamına gelir ve ünlü hitabet yeteneğini belirtir. Batı kiliselerinde John Chrysostom olarak anılır. Altınağızlı Yuhanna, Erken Hristiyanlık döneminde en üretken yazarlardan biriydi, ancak hem İskenderiyeli Origenes hem de Hippo'lu Augustinus onu geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Nil</span>

Mavi Nil Etiyopya'da bulunan Tana Gölü kaynaklı nehir. Beyaz Nil ile birlikte Nil nehrini oluşturan en büyük iki koldan birisidir. Nehrin üst kesimleri Etiyopya'da pek çok kişi tarafından kutsal olarak kabul edilir ve bu nedenle bu nehre Abbay denilir. İncil Yaratılış 2'de belirtilen ve Cennet Bahçesinden dışarıya akan Gihon Nehri olduğuna inanılır.

Şartrö Tarikatı veya Aziz Bruno Tarikatı, Hristiyanlığın Katolik mezhebine bağlı bir tarikatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bruno (aziz)</span> Şartrö Tarikatının kurucusu

Aziz Bruno veya Kölnlü Bruno Şartrö Tarikatı'nın kurucusu ve Papa II. Urban'ın öğretmeni ve danışmanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Etiyopya takvimi</span>

Etiyopya takvimi , Etiyopya'da kullanılan temel takvimdir. Etiyopya Hristiyanları için de dini takvim olma özelliği taşır. Mısır takvimi gibi güneş temelli olup Jülyen takvimi gibi her 4 yılda bir artık gün eklenmektedir. Yılbaşı Jülyen takvime göre 29 veya 30 Ağustos'dur. Miladi takvim ve Etiyopya takvimi arasında oluşan 7-8 yıllık fark İsa'nın müjdelenmesinin hesabında olan farklılıklardan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Beşkilise</span>

Beş Kilise veya Khıdskonk, Ani'nin yaklaşık 25 km güneybatısında, Digor ilçe merkezine yakın vadinin içinde üç kaya çıkıntısı üzerine 6. yüzyılda Pakraduniler tarafından kurulmuş manastır topluluğudur.

<span class="mw-page-title-main">İoannis Klimakos</span>

İoannis Klimakos, 6. ve 7. yüzyıllarda yaşayan Hristiyan aziz, kilise babası ve keşiş. Azize Katerina Manastırında keşiş olan İoannis Klimakos Katolik Kilisesi, Doğu Ortodoks Kilisesi ve Doğu Katolik Kiliseleri tarafından aziz olarak kabul edilmektedir.

Abba Bahrey 16. yüzyılda yaşamış Etiyopyalı bir keşiş, tarihçi ve ethnograf. Bahrey 1593 yılında tamamladığı "Galla'nın tarihi" adlı eseri ile bilinir. Bu eserde Oromo halkını ve bu halkların 16. yüzyıldaki göçlerini konu edinir. Bahrey'in bu kısa eseri Oromo halkının tarihi açısından günümüze ulaşan tek kaynaktır. Manuel de Almeida Etiyopya tarihini yazdığı eserinde Bahrey'in aktardığı bilgilerin çok ciddi bir kısmını almıştır Keza Etiyopya tarihçisi Hiob Ludolf da Oromo halkı hakkında edindiği bilgilerin çoğunu Baltazar Téllez tarafından yayınlanan Almeida'nın eserinin kısa versiyonundan almıştır.

Manuel de Almeida erken yaşlarında cizvitlere katılıp misyoner olarak Hindistan'a gittiği bilinen, Madagaskar, Etiyopya ve Eritre topraklarında seyahat eden ve yine Etiyopya'da bulunan Tana Gölü yakınlarında çok sayıda kilise ve manastır inşa ettiren din adamı ve gezgin.

<span class="mw-page-title-main">I. Amda Seyon</span>

I. Amda Seyon Etiyopya'da hüküm sürmüş bir hükümdardır. Ülkesinin sınırlarını genişletmeyi başaran Amda Seyon, Süleyman Hanedanı'nın üyesidir. Etiyopya tarihi konusunda önemli uzmanlardan biri sayılan Edward Ullendorff'a göre Amda Seyon, 14. yüzyıl içerisinde Afrika Boynuzu'ndaki en önemli figürlerden birisidir. Amda Seyon döneminde Etiyopya edebiyatında da bir canlanma yaşanır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Brendan</span>

Aziz Brendan 5. asrın sonlarında İrlanda'da doğan ve efsanevi yolculuklara çıkan Kelt bir kâşif, Hristiyan bir keşiş ve aziz.

<span class="mw-page-title-main">İsveçli Brijit</span> İsveçli gizemci yazar ve rahibe (y.1303-1373)

İsveçli Brijit İsveçli mistik ve Bridgettines tarikatının kurucusu. 1391 yılında ‘Azize’ ilan edildi. 23 Temmuz günü anılır. Papa II. Yuhanna Pavlus, 1999 yılında Sienalı Katerina ve filozof Edith Stein ile birlikte Avrupa’nın koruyucu azizi ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">Derg</span>

Etiyopya Geçici Askerî Hükûmeti veya Derg, 1974-1987 yılları arasında Etiyopya'yı yöneten askerî cunta idi.

<span class="mw-page-title-main">Ankiralı Nilus</span>

Ankyralı Nilus ya da Sinai'li Nilus bir manastır başkeşişi ve yazar, Altın Ağızlı Yuhanna’nın müritlerinde ve savunucularından birisidir. Hem Katolik hem Ortodoks Kilisesi tarafından aziz olarak hürmet edilir ve Kasım’ın 12’sinde anılır.

<span class="mw-page-title-main">Pontuslu Evagrius</span>

Pontuslu Evagrius, Hristiyan bir keşiş ve mistik teolog idi. İkinci Konstantinopolis Konsili tarafından Origenist olduğu gerekçesiyle heretik ilan edilmesine rağmen birçokları tarafından Kilise Babası hatta aziz olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Yuhanna Kassian</span>

Yuhanna Kassian, Hristiyan bir keşiş ve mistik bir yazar. Ortodoks ve Katolik kiliseleri tarafından Kilise Babası ve Aziz olarak kabul edilir. Yortusu Katolik Kilisesi tarafından her 23 Şubat kutlanır. Ortodoks Kilisesi’nde ise Şubat’ın 28’i veya 29’unda kutlanır.