İçeriğe atla

Tekle (Gürcistan prensesi)

Gürcistan prensesi Tekle (y. 1800).
Mtsheta'da Prenses Tekle'nin mezar taşı.

Prenses Tekle (Gürcüce: თეკლე t'ekle; 1776 - 11 Mart 1846), Gürcü kraliyet prensesi (batonişvili) ve şair. Tekle, Prens Vahtang Orbeliani'nin eşi ve Gürcü edebiyatçı Aleksandre ve Vahtang Orbeliani'nin annesi Kartli-Kaheti Krallığı'nın kurucusu Kral II. Erekle'nin kızıydı.

Hakkında

Tekle, 1776 yılında II. Erekle ve üçüncü eşi Darecan Dadiani'nin ailesinde doğdu. Kralın en sevdiği kızı Tekle, güçlü karakteri nedeniyle Erekle tarafından "erkek fatma" (თეკლე-ბიჭი) olarak adlandırıldı. Tekle, kardeşlerinin aksine, 1801'de Gürcistan'ı ilhak ettikten sonra Rus İmparatorluğu tarafından etkilenen Gürcü kraliyet ailesinin sınır dışı edilmesinden kaçındı. Tekle, St. Catherine'in (küçük Haç) ödülünün sahibi oldu. Tekle'nin ailesinin kaderi, Gürcü soylularının Rus yönetiminin gelişiyle birlikte buldukları belirsiz durumu yansıtıyordu. Kocası Prens Orbeliani, 1812'de Kaheti'de Rus saflarında Gürcü isyancılara karşı savaşırken öldürülürken, Tekle, kız kardeşleri Mariam ve Ketevan gibi kayıp Gürcü krallığı için ağıt ve ağıtlarla dolu şiirler yazdı. Hayatta kalan bir avuç şiir arasında, kız kardeşinin umutsuzluğuna, "Prenses Ketevan'a yanıt olarak" (პასუხად ქეთევან ბატონიშვილს) bir tepki var.[1]

1832'de Tekle'nin Tiflis'teki ailesi, Rus derebeyliğinden hoşnutsuz Gürcü soyluların ve entelektüellerin buluşma yeri oldu. Bağımsız bir Gürcü monarşisini yeniden kurmayı amaçlayan planlı bir darbe ihanete uğradı ve komplocular polis tarafından yakalandı.[2] Tekle, 11 Ekim 1834'ten 6 Mayıs 1835'e kadar yaşadığı Kaluga'da oğullarıyla sürgünü kaldı. Daha sonra 1846'da öldüğü Tiflis'e dönmesine izin verildi. Mtsheta'daki Svetitshoveli Katedrali'ne gömüldü.

Ailesi

Tekle, 7 Eylül 1800 tarihinde Prens Vakhtang Orbeliani (1769–1 Mart 1812), Sagarejo'nun mouravi ve Rus hizmetinde albay ile evlendi. Dört oğlu oldu:[3][4]

  • Alexander (3 Mayıs 1801 - 9 Aralık 1869)
  • Nikoloz (d. 1803)
  • Dimitri (1806-1882)
  • Vakhtang (5 Nisan 1812 - 29 Eylül 1890)

Kaynakça

  1. ^ Rayfield, Donald (2000). The Literature of Georgia: A History. 2nd, revised. Richmond, England: Curzon Press. ss. 133-134. ISBN 0 7007 1163 5. 
  2. ^ Jones, Stephen F. (Ocak 1987). "Russian Imperial Administration and the Georgian Nobility: The Georgian Conspiracy of 1832". The Slavonic and East European Review. 65 (1). ss. 53-76. JSTOR 4209431. 
  3. ^ Dumin, S.V., (Ed.) (1996). Дворянские роды Российской империи. Том 3. Князья [Noble families of the Russian Empire. Volume 3: Princes] (Rusça). Moskova: Linkominvest. s. 71. 
  4. ^ Montgomery, Hugh, (Ed.) (1980). Burke's Royal Families of the World, Volume 2. Londra: Burke's Peerage. s. 67. ISBN 0850110297. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan tarihi</span>

Gürcistan tarihi, Gürcistan'da tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan dönem boyunca yaşanan olayları kapsar.

Borçalı, Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesinde yer alan tarihsel bir yerin adıdır.

Aspindza Muharebesi, Gürcistan'da daha önceden Kartli ve Kaheti adlı iki krallığı birleştirip tek devlet hâline getiren Kral II. Erekle'nin Aspindza'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı, 20 Nisan 1770'te kesin zafer kazandığı muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Kartli-Kaheti Krallığı</span>

Kartli-Kaheti Krallığı (1762-1801) Kartli ve Kaheti krallıklarının 1762'de birleşmesiyle kurulmuş feodal devlettir. Krallık bugünkü Gürcistan'ın büyük bölümünü Türkiye'nin az bölümünü, Ermenistan'ın Kuzeyini ve Azerbaycan'ın Kuzeybatı topraklarını kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kartli Krallığı</span>

Kartli Krallığı Batı Gürcistan'ın Kartli bölgesinde başkenti Tiflis olan Geç Orta Çağ / Yakın Çağ Gürcü monarşisidir. 1478 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılma süreciyle ortaya çıkmış ve Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısı sayesinde 1762 yılında komşusu Kaheti Krallığı ile birleşene dek varlığını sürdürmüştür. Bu dönemin çoğunda krallık Safevi hanedanlıklarının vasalıydı ancak belirli aralıklarla özellikle 1747 yılından sonra bağımsızlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Vahtang Gorgasali</span> 32. İberia kralı

Vahtang Gorgasali ya da I. Vahtang, Hosroviani hanedanından Kartli olarak da bilinen İberia kralı. 5. yüzyılın ikinci yarısı ile 6. yüzyılın ilk çeyreğinde hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bagrationi Hanedanı</span>

Bagrationi Hanedanı, Gürcistan'da Orta Çağ'dan 19. yüzyılın başlarına kadar hüküm süren bir kraliyet hanedanıdır. Bagratlılar olarak da bilinir. Dünyadaki en eski Hristiyan hanedanları arasında yer alır. Kraliçe Tamar gibi pek çok ünlü Gürcü hükümdarı bu hanedandan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Vahuşti</span> Gürcü prens (batonişvili), coğrafyacı, tarihçi ve haritacı (1696-1757)

Vahuşti (1696-1757) Gürcü kraliyetine mensup prens (batonişvili), coğrafyacı, tarihçi ve haritacıdır. Başlıca tarihi ve coğrafi eserleri ile Gürcistan Krallığı'nın Tasviri ve Coğrafi Atlası, UNESCO'nun 2013 Dünya Belleği Programı'na girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ekaterine Dadiani</span>

Ekateriné Dadiani, Gürcü aristokrat ve Megrelya Prensliği'ne fiili olarak hükmetmiş son prenses. Megrelya'nın Osmanlı etkisine direnmesinde önemli rol oynamış, hem yurt içi hem de yurt dışında Gürcü sosyetesinin merkezinde olmuştur.

Grigol Dadiani, 1788'den 1791'e, 1794'ten 1802'e ve birkaç aylık aradan sonra 1802'den 1804'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Hükümdarlığı boyunca yüzyıllardır devam eden İmeretililer ve Megreller arasındaki çatışma devam etmiştir. Batı Gürcistan'daki bu çatışmalarda İmereti Megrelya'yı kontrol altına almak, Megrelya ise tamamen bağımsız olmak istiyordu. Grigol'un genişleyen Rus İmparatorluğu ile yakınlaşması, Megrelya'nın 1804'te Dadiani hanedanlığı altında özerk olarak Rusya'ya bağlanmasına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandre Orbeliani</span> Gürcü yazar

Kont Alexander Orbeliani (Jambakur-Orbeliani), Orbeliani Evi'nin Gürcü romantik şairi, oyun yazarı, gazetecisi ve tarihçisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Vahtang Orbeliani</span> Gürcü romantik şair ve general

Prens Vakhtang Orbeliani, Orbeliani Evi'nin Rus İmparatorluk hizmetinde Gürcü romantik bir şair ve askeriydi.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan komplosu (1832)</span>

1832 Gürcü komplosu, Gürcü kraliyetini ve soyluluğunu Gürcü devletini ve Bagrationi hanedanı monarşisini yeniden kurma amacını taşıyan bir komplo idi.

II. Simon Gurieli, 1788/89'dan öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir.

V. Giorgi Gurieli 1756-1758, 1765-1771 ve 1776-1788 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir.

II. Vahtang Gurieli, 1792'den 1797'ye Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Abisi II. Simon'un ölümüyle tahta geçen II. Vahtang, küçük kardeşi Kaihosro tarafından tahttan indirildi. Vakhtang'ın iktidarı yeniden kazanma çabaları sonuç vermedi.

V. Mamia Gurieli, 1797-1826 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. 1797'den 1809'a kadar amcası Prens Kaihosro'nun naipliği altındaydı. Mamia, Guria'nın idaresinde ve eğitim sistemindeki reform çabalarına öncülük eden Avrupalılaşan bir hükümdardı. Osmanlı'ya bağlılığı reddederek, 1810'da Guria'yı Rus İmparatorluğu'na bağlı özerk bir prenslik haline getirdi. Amcası Kaihosro ve Guria'nın önde gelen soyluları 1820'de Rus hegemonyasına karşı silahlanmaya başladıklarında bile yeni düzene bağlılığını sürdürdü. Mamia'nın imparatorluğa olan sadakati, Guria'daki ayaklanmaları durdurma konusunda kararsız bir tutum sergilemesine rağmen, Rus hükûmeti tarafından takdir edildi. Mamia'nın kendisi ayaklanmadan sonra giderek daha fazla depresyona girdi ve 1826'da öldü yerine oğlu Davit'i Guria'nın son prensi olarak bıraktı.

IV. Kaihosro Gurieli 1797'den 1809'a kadar reşit olmayan yeğeni V. Mamia Gurieli'nin naibi olarak Guria Prensliği'ni fiilen yönetmiş Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı döneminde, Guria'ya düzen ve istikrar getiren bir dizi önlem aldı. Kaihosro, 1809'da iktidar yetkilerini yeğeni V. Mamia'ya verdikten sonra bile Guria siyasetindeki etkisini sürdürdü. Rus İmparatorluğu Guria ile sıcak ilişkiler kursa da, Kaihosro Rusların iyi niyetlerinden şüpheleniyordu. Mamia Rusya'ya sadık kalırken, Kaihosro 1820'de Batı Gürcistan'da patlak veren Rus hegemonyasına karşıtı ayaklanmaya katıldı. İsyancıların yenilgisinden sonra Kaihosro, 1829'da öldüğü Osmanlı topraklarına kaçmak zorunda kaldı.

II. Davit, Bagrationi Hanedanı'ndan, 1784'ten 1789'a ve 1790'dan 1791'e kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Solomon</span>

II. Solomon Bagrationi Hanedanı'ndan, 1789'dan 1790'a ve 1792'den 1810'da Çarlık Rusya hükûmeti tarafından tahttan indirilene kadar İmereti'nin son kralıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.