Jeotermal yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde birikmiş ısıya verilen genel addır. Jeotermal akışkan ise içerisinde birçok farklı element ve diğer maddeleri içeren sıcak su, buhar ve gazlardır. Jeotermal enerji bu akışkanların sahip olduğu entalpi ve ısının yarattığı enerjinin adıdır. Bu enerji, diğer farklı enerji çeşitlerine çevrilerek ya da direkt ısı enerjisinden faydalanılarak yenilenebilir enerji kaynağı oluşturmaktadır. Jeotermal enerji yeni, yenilenebilir, sürdürülebilir, tükenmez, güvenilir, çevre dostu, yerli ve yeşil bir birincil enerji kaynağıdır. İçinde su bulunmayan sıcak kuru kayalar da jeotermal enerji kaynağıdır.
Türkiye'de her yıl yaklaşık 300 TWsa elektrik üretilmektedir. Burada en önemli santraller listelenmiştir.
Türbin, bir akışkanın enerjisini işe çevirmek için kullanılan alettir. Türbin bir mil ve üzerinde kanatçıklardan oluşur. Kullanılan akışkana göre türbinin yapısı değişir. Çalışma prensibi şu şekildedir. Akışkan türbinin kanatçıklarına çarparak türbin miline hareket verir, hareket milin çıkışında mekanik işe dönüşür.
Çayırhan Termik Santrali, yıllık 5 milyar kilovat saat üretim gerçekleştirerek kömür yakıtlı termik santraldir. Santralin işletme hakkı EÜAŞ tarafından Park Termik Elektrik Sanayii ve Ticaret A.Ş.'ne devredilmiştir. Çayırhan Termik Santrali Nallıhan ilçe sınırları içinde kalmakla birlikte Beypazarı'na 23 km uzaklıktadır. Çayırhan Termik Santrali'nin 14 Kasım 1976'da temeli atılmıştır. 1978 yılında inşatı tamamlanan Çayırhan Termik Santrali zaman içerisinde çeşitli genişletmeler ve ek binalar ile bugünkü halini almıştır.
- Çayırhan Termik Santralı'nın tevsi ünitelerinde, bölgedeki kömür rezervleri değerlendirilerek Türkiye'nin elektrik ihtiyacının karşılanmasına katkıda bulunmaktadır.
- Her biri 150 MW gücündeki iki ünitenin yanına kurulan 160 MW gücündeki iki tevsi ünitesiyle birlikte toplam dört üniteden oluşmaktadır.
- Çayırhan Termik Santralı yeni Tevsi Ünitelerinin yapımı için 16 Aralık 1994 tarihinde Austrian Energy and Envitonment (Avusturya), Mitsubishi Corporation (Japonya), Siemens (Almanya), GÜRİŞ (Türkiye), Bischoof (Almanya), Caillard (Fransa) ve SEMKO (Türkiye) firmalarından oluşan konsorsiyum ile sözleşme imzalandı ve işe fiilen 30 Mart 1995 tarihinde başlandı. Anahtar teslim bazında yüzde 100 kredili olarak gerçekleştirilen projenin bedeli, teklif alma tarihindeki kurlarla 504 milyon dolardı.
- Konvansiyonel yakma teknolojisinin kullanıldığı santralda linyitin yanması sonucu ortaya çıkan kükürt dioksit gazı, dünyadaki benzer tesislerde en yaygın kullanıma sahip ıslak kireç taşı projesi ile asgari yüzde 95 verimde tutularak Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği'ndeki sınır değerlerin altına düşmekte.
- Yapımında 1500 kişinin çalıştığı Tevsi Üniteleri'nin işletmesi 400 personel tarafından gerçekleştirilmektedir.
- 2000 yılına kadar devlet tarafından işletilen termik santral şu anda Ciner grubu şirketlerinden Park Termik Elektrik Sanayii ve Ticaret A.Ş tarafından işletilmektedir.
- Türkiye'de özel sektöre devredilen ilk termik elektrik santralidir.
- Kurulusundan itibaren her yıl veya 2 yılda bir revizyon bakımı argon ustaları tarafından maliyeti yüksek bir bakıma sokulmaktadır.bu bakım ihalelerle verilmektedir.ancak 1 ayda sadece 2 ünitenin bakımı yapılmaktadır.çünkü 4 ünite oldugu için arada santralin veriminin düşmemesi için 1 veya 2 aylık süre zarfı bakım durdurulur ve bu süreden sonra geriye kalan 2 üniteninde bakımı yapılmaktadır.
- Nallıhana 37 km, Ankara'ya ise 120 km uzaktadır.
Rankine çevrimi, termodinamik bir çevrimdir. Diğer termodinamik çevrimler gibi, Rankine çevriminin maksimum verimi de, Carnot çevriminin maksimum verimli hesaplanması ile elde edilir. Rankine çevrimi adını William John Macquorn Rankine'den alır.
Nükleer santral (NPP) veya atom santrali (APS), ısı kaynağının nükleer reaktör olduğu termik santraldir. Termik santrallerde tipik olduğu gibi, ısı, elektrik üreten jeneratöre bağlı buhar türbinini çalıştıran buhar üretmek için kullanılır. Eylül 2023 itibarıyla Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, dünya çapında 32 ülkede faaliyette olan 410 nükleer santral ve inşa halinde olan 57 nükleer santral olduğunu bildirdi.
Soğutma, bir maddenin veya ortamın sıcaklığını, onu çevreleyen ortamın sıcaklığının altına indirmek ve orada muhafaza etmek üzere ısısının alınması işlemine denir.
Termik santral, ana işletici makinesi buhar gücüyle çalışan güç santralıdır. Isıtılan su buhara dönüştürülerek bir elektrik üretecini süren buhar türbinini döndürmekte kullanılır. Türbinden geçen buhar Rankine çevrimi denilen yöntemle bir yüzey yoğunlaştırıcıda yoğunlaştırılırak geri suya dönüştürülür. Termik santralların tasarımları arasındaki en büyük farklılık kullandıkları yakıt tiplerine göredir. Bu tesisler ısı enerjisini elektrik enerjisine dönüştürmekte kullanıldığından bazı kaynaklarda enerji dönüşüm santrali olarak da geçer. Bazı termik santrallar elektrik üretmenin yanı sıra endüstriyel ve ısıtma amaçlı ısı üretimi, deniz suyunun tuzdan arındırılması gibi amaçlarla da kullanılır. İnsan üretimi CO2 emisyonunun büyük kısmını oluşturan fosil yakıtlı termik santralların çıktılarını azaltma yönünde yoğun çabalar harcanmaktadır.
Kojenerasyon, tercihen ısı tüketimi olan yerlerde kullanılan ve aynı zamanda bölge ısıtma ağını yararlı ısıyla besleyebilen elektrik enerjisi ve ısı üretebilen modüler yapılı bir sistemdir. Bu sistem kombine ısı ve güç sistemi ilkesine dayanmaktadır.
Elektrik Üretim Anonim Şirketi, (EÜAŞ); Türkiye'nin genel enerji ve ekonomi politikasına uygun olarak, elektrik üretim faaliyetlerinde bulunmak amacıyla teşkil edilen kamu kuruluşu niteliğindeki, %100 hissesi hazineye ait bir şirkettir. Türkiye'deki elektrik üretiminin büyük bir kısmını karşılamaktadır.
Resmi adı : Çatalağzı B Termik Santral İşletmesi
Kısa adı : ÇATES
Elektrik santralı, elektrik üretecek bir fabrikayı meydana getiren tesislerin tümü.
Afşin-Elbistan B Termik Santrali Kahramanmaraş İli, Afşin İlçesi'nin, Çoğulhan Belde'sinde Çöllolar sektöründeki 544 milyon ton düşük kalorili linyit kömür rezervlerinin kullanılması ile Türkiye'de devamlı olarak artan enerji ihtiyacına katkı sağlamak amacıyla kurulmuş bir termik santraldir. Afşin-Elbistan B Termik Santrali, 4 üniteden oluşmaktadır ve her bir ünite 360MW kurulu güce sahiptir. Santralin toplam kurulu gücü 1440MW'tır. Mitsubishi, Babcock, Gama-Tekfen-Tokar Ortaklığı, Enka Konsorsiyumu tarafından inşa edilmiştir. Müşaviri ELTEM-TEK 'dir.
Enkapower Adapazarı-Gebze Kombine Çevrim Santralleri, Sakarya Taşkısığı Gölü kenarında, 2310 MW kurulu güce sahip elektrik santrali. Türkiye'nin en büyük doğal gaz santralidir. 1997 yılında Türkiye elektrik üretim iletim A.Ş'nin 1997 yılında açtığı yap-işlet ihalesini İnterGen-Enka ortaklığı kazanmıştır. 2000 Martında başlanan inşaat sonucunda 2002 Ekiminde üretime başlanmıştır. ENKA ortağının hisselerini alarak %100 santralin sahibi olmuştur.
Elektrik üretimi, elektrik ve diğer kaynaklardan birincil enerji üretme sürecidir. Elektrik üretiminin temel ilkeleri İngiliz bilim insanı Michael Faraday tarafından 1820'lerde ve 1830'ların başında keşfedildi. Onun temel yöntemi bugün hâlâ kullanılmaktadır: Elektrik, bakır gibi iletken bir telin manyetik bir alan içinde hareket ettirilmesi ile üretilir. Elektrik jeneratörü, bir mıknatıs içinde dönen sarılı iletken tellerin bulunduğu ve bu tellerin mıknatıs içinde dönmesiyle elektrik akımı üreten bir makinedir. Evlerimizde, işyerlerimizde, endüstride gereksinim duyduğumuz büyük miktardaki elektrik enerjisini elde etmek için, elektrik jeneratörlerini döndürecek büyük güç santrallarına ihtiyaç duyarız. Çoğu güç santrali, jeneratörü döndürmek için ısı üretiminde bulunurlar. Fosil yakıtlı santrallar ısı üretimi için doğal gaz, kömür ve petrol yakarlar. Nükleer santrallar da uranyum yakıtını parçalayarak ısı üretirler. Ancak bütün bu değişik tip santrallar ürettikleri ısıyı, suyu buhar haline dönüştürmek için kullanırlar. Oluşan buhar ise elektrik jeneratörüne bağlı olan türbine verilir. Su buharı, türbin şaftı üzerinde bulunan binlerce kanatçık üzerinden geçerken daha önce üretilen ısıdan almış olduğu enerjiyi kullanarak, türbin şaftını döndürür. İşte bu dönme, jeneratörün elektrik üretmek için gereksinim duyduğu mekanik harekettir. Jeneratörde oluşan elektrik ise iletim hatları denilen iletken teller ile kullanılacağı yere gönderilir. Türbinden çıkan, enerjisi diğer bir deyişle basınç ve sıcaklığı azalmış buhar ise yoğunlaştırıcı (kondenser) denilen bölümde soğutulup su haline dönüştürüldükten sonra, tekrar kullanılmak üzere santralın ısı üretilen bölümüne geri gönderilir. Yoğunlaştırıcıda soğutma işini sağlayabilmek için deniz, göl veya ırmaklarda bulunan su kullanılır. Su kaynaklarından uzak bölgelerde ise santralın hemen yanında bulunan ve uzaktan bakıldığı zaman geniş dev bacalara benzeyen soğutma kuleleri kullanılır. Bu kulelerin üzerinde görülen beyaz duman ise su buharıdır.
Siemens Enerji Sektörü, Alman endüstriyel holdingi Siemens'in dört sektöründen biriydi. 1 Ocak 2008'de kurulan şirket, yenilenebilir ve alternatif enerji kaynaklarının yanı sıra petrol ve doğal gazın çıkarılması, dönüştürülmesi ve taşınması da dahil olmak üzere çok sayıda kaynaktan elektrik üretip teslim etti. 1 Ekim 2014 tarihi itibarıyla Siemens Enerji Sektörü de dahil olmak üzere mevut sektör feshedilmiştir.
Tekirdağ Doğal Gaz Kombine Çevrim A Santrali, Tekirdağ'ın Marmaraereğlisi ilçesinde bulunan doğal gazdan kombine çevrim ile enerji üreten bir elektrik santralidir. Tesis inşasına Eylül 1996 yılında başlanmış ve 12 Haziran 1999 yılında işletmeye alınmıştır. Günümüzde EÜAŞ tarafından işletilen santralin kurulu gücü 480 MW'tır.
Isı geri kazanımlı buhar jeneratörü, kombine çevrim ve kojenerasyon santrallerindeki gaz türbinlerinin çıkışında oluşan yanma gazındaki atık ısının geri kazanılarak buhar üretiminin sağlandığı bir atık ısı kazanı çeşididir.
Kombine çevrim enerji santrali, birbiri ardına sıralanmış, aynı ısı kaynağını kullanarak mekanik enerji üreten bir ısı motorları grubudur. Karada elektrik üretimi için kullanıldığı zaman kombine çevrim gaz türbini tesisi olarak adlandırılır. Benzer adlandırma, deniz taşıtlarında da kullanılır ve kombine gaz ve buhar tesisi olarak adlandırılır. İki veya daha fazla termodinamik çevrimin birleştirilmesi, genel verimliliği artırarak yakıt maliyetlerini azaltır.
Jōetsu Termik Santrali, Japonya'nın Niigata şehrindeki Jōetsu'da bulunan ve JERA tarafından işletilen bir LNG yakıtlı termik santraldir. Tesisi, Japon Denizi kıyısındaki arazide yer almaktadır.
