İçeriğe atla

Tekes Irmağı

Tekes Irmağı
Tekes däryasi
Konum
Ülke(ler)Kırgızistan Kırgızistan Kazakistan Kazakistan
Çin Çin
Genel bilgiler
KaynakCengiz tepesi Tanrı Dağları
Ağızİli Nehri
Uzunluk438 km.
Havza alanıkm²
Debim³/s

Tekes Nehri, (Çince: 特克斯河; Tékés hé) İli Nehri'nin sol ve güney kaynağıdır. İsmini içinden aktığı Tekes İlçesinden almıştır.

Hakkında

Kaynağı kuzey Tanrı Dağlarının, Kırgızistan, Kazakistan ve Çin üç ülke üçgenindedir. Tam olarak Kazakistan'nın güneydoğusunda Issık Göl'nün doğusunda ve Han Tengri Dağı'nın ortalama 16 kilometre güneybatısında konumlanan 7.439 metre yükseklikte olan Cengiz tepesi (Kırgızca: Жеңиш чокусу; Jengish Chokosu)'nin biraz kuzeyinden doğan suyu bol olan Tekes, kuzeydoğuya Sincan Uygur Özerk Bölgesine doğru hep genişleyen yüksek dağ vadileri üzerinden akar, vadinin sonunda İli Nehri'nin esas ana kaynağı olan, Chüngges ile birleşir.

Tekes Irmağı'nın, Tshong Muiuy, Akeyazi He ve Kekesu He gibi kolları vardır. Tekes Irmağı vadisinde, arkasıra veya aynı dönemde Usun, Hiung-nu ve daha sonra Göktürkler yaşamıştır.

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Munzur Dağları</span>

Munzur Dağları yahut Mercan sıradağları, Yukarı Fırat bölgesinde, Doğu Anadolu Bölgesi'nin batısındadır. Torosların uzantısı olup kalkerli, dişli kütledir. Yerleşim olarak Tunceli ile Erzincan arasındaki platoda 130 km uzunlukta batıdan doğuya Avcı Dağları'na uzanır. Yüksekliği 3,300 m'yi geçer. Yaşı 5 milyon yıldır. Üzerinde buzul gölleri, meşe ormanları, yabani türde çeşitli hayvanlar, sayısız bitki ve çiçek türleri, akarsular, dereler, yaylalar, alabalık gölleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Taklamakan Çölü</span> Dünyanın ikinci, Çinin en büyük kum çölü

Taklamakan Çölü,, Rub' ul-Hali'den sonra Asyanın ikinci büyük aynı zamanda Çin'deki en büyük Kum çölüdür. Anaasya'dan kuzeybatı Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nden Tarım Havzasının batı bölgesinden 218 numaralı Anayola kadar uzanır. Bu anayolun doğusunda Tarım Havzasının en derin yeri olan Lop Nur Çölü bulunur. Önceleri Taklamakan Çölü ve Lop Nur Çölü Tarım Nehri, Konçe Derya ve Çerçen Derya nehirleri ile ayrılırdı, fakat Tikenlik'in güneyi son on yıldan beri kurudu.

<span class="mw-page-title-main">Tanrı Dağları</span> Orta Asyada yer alan sıradağlar

Tanrı Dağları ya da Tien-Şan, Orta Asya'da bulunan büyük dağ sistemlerinden birini oluşturan sıradağlardır.

<span class="mw-page-title-main">Soğuk iklimler</span>

Asya'nın kuzeyinde yer alan Sibirya, 12.800.000 km²'lik yüzölçümüyle Rusya'nın yüzde 60'tan fazlasını kaplar. Batıda Ural Dağları'ndan doğuda Büyük Okyanus'a kadar uzanır. Kuzeyinde Arktik Okyanusu vardır. Sibirya'nın güneyinde, batıdan doğuya doğru, Kazakistan, Moğolistan ve Çin yer alır. Sibirya'nın nüfusu yaklaşık 40 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Aras</span> Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan ve İrandan geçerek Hazar Denizine akan nehir

Aras Nehri, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde doğup, Kura Nehri ile birleşerek Hazar Denizi'de dökülen bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Zamantı</span> Türkiye de bir nehir

Zamantı Irmağı Seyhan Nehri ve havzasını besleyen iki büyük koldan biridir. Kayseri'nin Pınarbaşı ilcesinde bulunan 1500 metre yükseklikteki Uzunyayla'da yer alan Şerefiye mahallesinden doğar. Pınarbaşı'ndan başlayarak derin bir boğaz halini alan Zamantı Vadisi boyunca önce kuzey-güney doğrultusunda sonra kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda akarak Kayseri'nin Pınarbaşı, Tomarza, Develi, Yahyalı ilçelerinden geçer Tomarza'da batı, Yahyalı'da ise kuzey-güney doğrultusunu alır Büyükçakır’ı geçtikten sonra Kayseri-Adana sınırını çizerek Mengez’e doğru akar ve Karantı dağının eteklerinde Kayseri sınırlarını terkeder; Adana'ya 80 km kala, Aladağ ilçesinin Akinek Dağı yamaçlarında Göksu Irmağı ile birleşerek Seyhan Nehri'ni oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Rhône Nehri</span> Fransanın, İsviçre sınırındaki ülkenin en uzun ikinci nehri

Rhône, Avrupa 'nın 812 km uzunluğunda bir nehri. Fransa 'nın en uzun ikinci ve suyu en bol olan akarsuyudur.

<span class="mw-page-title-main">Balkaş Gölü</span>

Balkaş Gölü Orta Asya'da bir göldür. Aral Gölü'nden sonra Orta Asya'nın en büyük ikinci gölüdür. 45°4′ Kuzey 76°2′ Doğu koordinatları üzerinde yer alır. Beslendiği başlıca kaynaklar İli Irmağı, Karatal Nehri, Lepsi Irmağı, Aksu Irmağı ve Ayagöz Nehri'dır. Toplam su havzası 413,000 km²dir. Kazakistan sınırları içerisinde bulunur, maksimum uzunluk 605 km, maksimum genişlik ise doğuda 74 km, batıda 19 km'dir. Yüzölçümü 16.996 km²dir. En derin noktası 25,6 metre iken ortalama derinlik 5,8 metredir. Toplam kıyılarının uzunluğu 2.385 km'dir. Denizden yüksekliği 341,4 metredir.

<span class="mw-page-title-main">İli Nehri</span>

İli,, Orta Asya'da Kazakistan ve Uygur Özerk Bölgesi'nin batı bölümlerinden geçen bir nehirdir. 815 kilometresi Kazakistan sınırlarında olmak üzere, toplam 1439 kilometre uzunluğundadır.

<span class="mw-page-title-main">Yangtze</span> Asyanın en uzun nehri

Yangtze Nehri, Yangzi Jiang veya Gök Irmak; Asya'nın en uzun, dünyanın Nil ve Amazon'dan sonra üçüncü en uzun nehridir. Uzunluğu 6.370 km olup Çin'in batısından Doğu Çin Denizi'ne akar. Çincede anlamı "uzun nehir"dir. Dünyada sadece bir ülkeyi sulayan en büyük nehirdir. Tibet Platosu'ndan Min adıyla doğar, Yibin'de Jinsha nehriyle birleşerek Yangtze adını alır. Çongçing, Vuhan, Nankin ve Şanghay'dan geçerek Yangtze Deltası'ndan Doğu Çin Denizi'ne dökülür. Nehir, denge profiline ulaşmış olup ulaşım için elverişlidir. Yolcu ve yük taşımacılığı yapılır. Özellikle delta bölgesine çok yakında bulunan ve dünyanın en büyük limanlarından olan Şanghay Limanı nehir üzerinde en yoğun gemi trafiğinin yaşandığı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Loire Nehri</span>

Loire Nehri, (Okunuşu:Luar) Fransa'nın güneydoğusunda bulunan akarsu. Toplam uzunluğu 1.020 km olup Fransa'nın en uzun ırmağıdır ve dünya akarsuuları içinde, uzunluk itibarıyla, 170. sırayı alır. Havzası büyüklüğü 117 000 km² olup Fransa'nın kara yüzölçümünün yaklaşık %20'sini kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yellowstone Irmağı</span>

Yellowstone Irmağı ABD'deki Missouri Nehri'nın bir kolu olan ve uzunluğu 1114 km olan akarsu.

<span class="mw-page-title-main">İrtiş</span> Asyada bir nehir

İrtiş Irmağı, Sibirya'da bir nehir, ana kaynağı Obi Nehri'dir. İrtiş ismi Beyaz anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Tekes İlçesi</span>

Tekes İlçesi, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeybatısında, İli Kazak özerk iline bağlı bir İlçedir. Bu bölgede Tekes He Nehri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Burultokay İlçesi</span> Çinin Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeyinde, Altay İline bağlı bir İlçe

Burultokay İlçesi,, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeyinde, Altay İline bağlı bir İlçedir.

<span class="mw-page-title-main">Çağantogay İlçesi</span>

Çağantogay İlçesi, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeyinde Tarbagatay İli toprakları içinde bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Aksu (ırmak)</span>

Aksu Nehri Kırgızistan'da ve Çin'de Tarım Nehri'nin bir kaynak ırmağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Künes Nehri</span>

Künes Nehri, İli Nehri'nin sağ ve doğudaki kaynağıdır. Künes İlçesi ismini Künes Nehir vadisinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Liao Nehri</span>

Liao Nehri Kuzeydoğu Çin'in baş nehridir (1.345 km). Liaoning ili ve Liaotung Yarımadası, isimlerini bu nehirden alır.