Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Lig
 | |
| Kuruluş | 1996-1997 |
|---|---|
| Ülke |  Türkiye |
| Konfederasyon | IWBF Avrupa |
| Takım sayısı | 14 |
| Alt lig | Tekerlekli Sandalye Basketbol 1. Lig |
| Uluslararası kupa(lar) | IWBF Şampiyonlar Kupası Andre Vergauwen Kupası Willi Brinkmann Kupası IWBF Challenge Kupası |
| Son şampiyon | Fenerbahçe (5 kez) |
| En başarılı takım | Galatasaray (10 kez) |
| TV yayıncısı | TRT Spor Yıldız |
| Resmî site | TBESF |
 2022-23 Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Lig | |
Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Ligi, sponsorluk adıyla HDI Sigorta Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Ligi, Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu (TBESF) tarafından düzenlenen ve tekerlekli sandalye basketbolu'nda, Türkiye'de en üst ligdir. TSB Süper Lig, sadece bedensel engelli ve tekerlekli sandalye ile hareket eden kadın ve erkek basketbolculardan oluşmaktadır. Ligde, 14 tekerlekli sandalye basketbol takımı bulunmaktadır. Ayrıca ligi son 3 sırada bitiren ekipler Tekerlekli Sandalye Basketbol 1. Lig'e düşerler. En son şampiyon ise Fenerbahçe'dir.
Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu (TBESF) ile Garanti Bankası, tekerlekli sandalye basketbolu için sponsorluk anlaşması yaptılar. Bu sponsorluk anlaşması sonucunda Ekim 2016 yılına kadar Garanti Bankası, kadın, erkek ve genç tekerlekli sandalye basketbol millî takımlarının yanı sıra Türkiye Tekerlekli Sandalye Basketbol Ligi'nin de isim sponsoru oldu. Bu sponsorluk sonucu kapsamında ligin yeni ismi Garanti Tekerlekli Sandalye Basketbol Ligi olmuş olup Ekim 2016'ya kadar da bu isimle anılmıştır.[1] 2020-21 sezonu itibarıyla HDI Sigorta ile yapılan sponsorluk anlaşması gereğince ligin yeni adı HDI Sigorta Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Ligi olmuştur.
Karşılaşmalar 2019-2020 sezonunda itibaren TRT Spor Yıldız kanalından yayınlanmaktadır.
Tekerlekli Sandalye Basketbolu
Çok yüksek bir fizik kondisyon ve teknik beceriyle birlikte süratli bir biçimde yer değiştirmeyi gerektiren bir oyundur. Tekerlekli sandalye basketbol karşılaşmaları, Uluslararası Tekerlekli Sandalye Basketbol Federasyonu (IWFB) tarafından belirlenen kurallar ve sınıflandırmalar çerçevesinde yapılır. Bu düzenlemeler, ayakta oynanan basketboldakine eş saha büyüklüğü ve pota yüksekliği gibi konuları da içerir. Tekerlekli sandalye basketbol karşılaşmaları ayakta oynanan basketbol karşılaşmalarıyla önemli ortak özelliklere sahip olmakla beraber, kendine has, benzersiz stiliyle farklı ve ayrı bir yere sahiptir. Yardımlaşma esasına dayalı alan savunması ve adam adama savunma çok sık kullanılır. Sporcuların tekerlekli sandalyedeki hareketlerini ayarlamak için geliştirilen farklı bir top saydırma kuralı ve yüksek bir yoğunluğu olan bu spor, kendi atak sistemini yaratmıştır. Sahadaki hareketi artırmak için, bir takım genellikle üç defans oyuncusu ve iki pivottan oluşur. Aynı basketbolda olduğu gibi zone defence one and box gibi savunma, fast break pick and roll gibi hücum taktikleri kullanılmaktadır.
2023 - 2024 Sezonu Statüsü [2]
Normal Sezon Müsabakaları
a. On yedi (17) takım; dokuz (9) takımın yer aldığı A grubu ve sekiz (8) takımın yer aldığı B grubu olmak üzere iki (2) gruba ayrılır. Her takımın kendi grubundaki diğer takımlarla biri kendi sahasında, diğeri rakip takımın sahasında olmak üzere deplasmanlı, iki devreli ve lig usulü oynanır.
b. Bu müsabakalar sonrasında yapılan puan sıralamasına göre; her iki grupta birinci (1.), ikinci (2.), üçüncü (3.) ve dördüncü (4.) sırayı alan toplam sekiz (8) takım Play – Off Çeyrek Final müsabakaları oynamaya hak kazanır.
c. Her iki grupta beşinci (5.), altıncı (6.) ve yedinci (7.) sırayı alan toplam altı (6) takım sezonu tamamlar.
d. Dokuz (9) takımlı A grubunda sekizinci (8.) ve dokuzuncu (9.) sırayı alan takımlar ile sekiz (8) takımlı B grubunda sekizinci (8.) sırayı alan toplam üç (3) takım müteakip sezonda Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Liginde oynama hakkını kaybederler.
Play – Off müsabakaları kazanılmış iki (2) müsabaka üzerinden oynanır. İki (2) galibiyet alan takım bir üst turda oynamaya hak kazanır.
Play – Off Finali'nde İki (2) galibiyet alan takım 2023 - 2024 sezonu Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Ligi Şampiyonu olur
2024-2025 Sezonu Takımları
| 2024-25 Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Ligi Takımları- A Grubu- | |||
| İl | Takım | 2023-24 Sonu | 2024-25 sonu |
| İstanbul | Fenerbahçe | Şampiyon | |
| İstanbul | Galatasaray | Lig 3/17 | |
| İstanbul | Bağcılar Belediyesi ESK | Son 8 | |
| Şanlıurfa | Şanlıurfa Büyükşehir Belediyespor | Son 8 | |
| Hatay | İskenderun ESKD | Grup 5/9 | |
| KKTC | KKTC Vakıflar | Grup 6/8 | |
| Balıkesir | Balıkesir Büyükşehir Belediyespor | Grup 7/9 | |
| Adana | Beta Enerji Adana ESK | Süper Lig'e çıktı | |
| 2024-25 Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Ligi Takımları - B Grubu- | |||
| İl | Takım | 2023-24 sonu | 2024-25 Sonu |
| İstanbul | Beşiktaş | Lig 2/17 | |
| Gaziantep | Gazişehir Gaziantep | Lig 3/17 | |
| Ankara | TSK Rehabilitasyon Merkezi ESK | Son 8 | |
| İzmir | İzmir Büyükşehir Belediyespor | Son 8 | |
| Ordu | Ordu Büyükşehir Belediyespor | Grup 5/8 | |
| Karabük | Demir Kartal Gençlik Spor | Grup 6/9 | |
| İstanbul | Pendik Belediyesi YESK | Grup 7/8 | |
| Denizli | Pamukkale Belediyesi | Süper Lig'e çıktı | |
Şampiyonlar
Yıllara Göre
| Sezon | Şampiyon | |
|---|---|---|
| 1 | 1996–97 | İskenderun Belediyespor |
| 2 | 1997–98 | İskenderun Belediyespor |
| 3 | 1998–99 | Engelli Yıldızlar TSB |
| 4 | 1999–00 | Engelli Yıldızlar TSB |
| 5 | 2000–01 | İzmir Büyükşehir Belediyespor |
| 6 | 2001–02 | İzmir Büyükşehir Belediyespor |
| 7 | 2002–03 | İzmir Büyükşehir Belediyespor |
| 8 | 2003–04 | İzmir Büyükşehir Belediyespor |
| 9 | 2004–05 | Beşiktaş |
| 10 | 2005–06 | Beşiktaş |
| 11 | 2006–07 | Galatasaray |
| 12 | 2007–08 | Galatasaray |
| 13 | 2008–09 | Galatasaray |
| 14 | 2009–10 | Galatasaray |
| 15 | 2010–11 | Galatasaray |
| 16 | 2011–12 | Galatasaray |
| 17 | 2012–13 | Galatasaray |
| 18 | 2013–14 | Galatasaray |
| 19 | 2014–15 | Galatasaray |
| 20 | 2015–16 | Beşiktaş |
| 21 | 2016-17 | Beşiktaş |
| 22 | 2017-18 | Galatasaray |
| 23 | 2018-19 | 1907 Fenerbahçe Engelli Yıldızlar |
| 24 | 2019-20 | COVID-19 pandemisi sebebiyle şampiyon belirlenmedi. |
| 25 | 2020-21 | İzmir Büyükşehir Belediyespor |
| 26 | 2021-22 | Fenerbahçe |
| 27 | 2022-23 | Fenerbahçe |
| 28 | 2023-24 | Fenerbahçe |
Şampiyonluk sayıları
| Takım | Şampiyonluk | Kazandığı yıllar |
|---|---|---|
| Galatasaray | 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2018 | |
| Fenerbahçe | 1999, 2000, 2019, 2022, 2023, 2024 | |
| İzmir Büyükşehir Belediyespor | 2001, 2002, 2003, 2004, 2021 | |
| Beşiktaş | 2005, 2006, 2016, 2017 | |
| İskenderun Belediyespor | 1997, 1998 |
Kaynakça
- ^ "Tekerlekli sandalye basketboluna sponsor desteği". Hürriyet. 8 Nisan 2013. 11 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2013.
- ^ https://www.tbf.org.tr/sitefiny-tbf-media/dokuman/77659093117343569AD85162758B6783_2023-2024-sezonu-tekerlekli-sandalye-basketbol-super-ligi-statusu.pdf 10 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. []
