İçeriğe atla

Tek ip tekniği

Tırmanan dağcı ve emniyet ipini tutan yardımcı

Tek ip tekniği sağlamca asılı bir ipte yükselmede, sağlamca asılı bir iple inişlerde kullanılan bir tırmanma tekniğidir.

İpe ellerle ve ayaklarla tutunup boyunca ilerleme temellidir, tabi geliştirilmiş halinde ve ellerin ve ayakların istenilen hız ve kolaylığı sağlayamayacağı durumlarda ip sürtünme düğümleri veya jumar ile kavranır.

Tipik olarak şu durumlarda çok kullanılır:

  • Liderli tırmanmada ekibin geri kalanının liderin yanına çıkmasında ve geri inişlerde,
  • uzunca bir ipi atarak dal aşırtıp bir ucunu bir ağaca bağlayarak öbür ucundan yukarı ağaca tırmanmada ve inişinde,
  • mağara keşfi (Speleoloji) faaliyetlerinde,
  • arama kurtarmada,
  • vs...

Güvenlik, olası düşmeleri mümkün olduğu kadar kısa tutma ve esnek ipler kullanarak şok azaltma temellidir. Bu, bir ucu tırmanıcının kemerine bağlı, hem ya tepede bir yere ya da yükseldikçe yeni noktalara asılı karabina gibi aletlerden geçirilen, hem de öbür ucu kontrollüce inerken fora, çıkarken suga eden bir yardımcı elinde olan bir emniyet ipi ile sağlanır.

Basit ve kilitsiz bir mekanik sugalama/forlama düzeneği

Düşme şok etkisinin ya da sadece tırmananın ağırlığının, yardımcının elinden emniyet ipini zorlayıp kurtaramaması için sürtünme arttırıcı, vücuda sarma veya mekanik kavrama yöntemleri kullanılır. Bu mekanik düzeneklerin en basitleri 8 seklinde çift metal halkadan sürtünüp dolanarak, örneğin ipin bir ters kazık bağı benzeri bir şekilde geçirilmesi ya da ipin yardımcının kemerine bağlı bir karabinanın içinden bir kenarında yarı açık tam kazık bağı ya da munter bağı oluşturarak geçirilmesidir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dağcılık</span>

Dağcılık, yüksek dağlarda zirve yürüyüşü ve kamp kurmanın yanı sıra, aynı zamanda tırmanma sporunu da kapsayan bir doğa sporudur.

<span class="mw-page-title-main">Prusik düğümü</span>

Prusik düğümü kendinden daha kalın bir ip üzerine bağlanıp sıkıştırıldığında uçlarından tutulup çekilirse kalın ipi kuvvetli bir el gibi kaymadan tutar ve elle düğümünden tutulup kolayca kalın ip üzerinde yeri değiştirilebilir. Uçların çekildiği yön farketmez. Düşüş yaşanmadığı takdirde bağlandığı kalın ipi zedelemez. Prusik düğümü düşüş durdurucu bir sistem değildir. Sadece düşüş engelleyici bir sistem olarak kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Düğüm</span> bir parça ip, ip veya benzeri bir şey bağlayarak yapılan bir tutturma

Düğüm; ip vb. doğrusal cisimleri, birbirine tutturmak için kullanılan yöntemdir. Düğüm, bir veya birden fazla ipten, dokumalardan, sicim ve kayışlardan, zincirlerden, hatta birbirine bağlanmış hatlardan meydana gelen dokumalardan meydana gelebilir. Düğümler, bağlama yöntemleri, kullanımları, hikâyeleri, kökenleri ve düğüm teorisinin matematiksel gözlemleri nedeniyle ilginç nesneler olarak tanınırlar.

<span class="mw-page-title-main">İzbarço bağı</span>

İzbarço bağı, İp ucu dirseğinin bir ip bedeni döngüsüne sancak bağı şeklinde tutturulmasıyla ip ucunda sabit ve güvenilir bir halka oluşturan bir düğüm çeşididir, yani bir Sancak bağı halkasıdır, Bulin bağı veya Borina düğümü de denir. İzbarço bağı farklı alanlarda farklı şekilde isimlendirilmiştir; Yay, bulin, elde emniyet ve izbaroço bağı aynı bağı ifade eden farklı isimlendirmelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tam kazık bağı</span>

Tam kazık bağı uçlar ortadan çıkacak şekilde sırt sırta atılmış iki yarım kazık bağı ya da sarmal (volta) dan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Urgan asma</span>

Urgan asma, uzun bir ip, urgan ya da halatı kolayca taşınır, yeniden kullanıma hazır, torbalayarak, dolaba kapatarak veya asarak ayak altından uzaklaştırılabilir bir paket haline getirmek için yapılan bir toplama, sarma, bağlama yöntemidir. Bu yapılmazsa ip istenmeyen yerlere takılabilir, sarılabilir, başka işlemlere engel olabilir. Roda yapmak da denir.

<span class="mw-page-title-main">Oltacı bağı</span>

İpin ucunda sabit ve güvenilir bir halka oluşturan bir düğüm çeşididir. İp ortasında da bağlanabilir, ama o zaman iki yana açısı aynı olmaz.

<span class="mw-page-title-main">Dülger bağı</span>

Dülger bağı, yuvarlak, șișkin ya da dıșbükey eşyaya kolay düğümlenen, basit bir sarma düğümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Çifte düğüm bağı</span> bağ çeşidi

Çifte düğüm bağı bir adi düğümdeki ucun başlangıç etrafında bir dolanma yerine fazladan bir daha dolanmasıyla olușan düğümdür.

<span class="mw-page-title-main">Kolan bağı</span>

Kolan bağı, iki ipi birbirine bağlayan bir düğümdür. Uçların birinde bir buçuk sarılmış yarım kazık bağının ucunun, diğerinde bir sarılmış yarım kazık bağının ucunun ortada iki ip arasında oluşan eliptik deliğe kıstırılmasıyla oluşur.

Dirsekte tek izbarço bağı dirsekte ilik oluşturan bir bağdır. Kelebek bağı da denir ama Alp kelebeği ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kelepçe bağı</span>

Kelepçe bağı Kurtarma oturağı bağı ile aynı bağdır. Her ikisinde de amaç güvenilir bir kavrama, gevşemeden tutmadır. Kurtarmada birer ilmek göğüs ve bacakları kavrar, kelepçede iki bileği kavrarlar.

<span class="mw-page-title-main">Kamyoncu düğümü</span>

Kamyoncu düğümü, insan elinin kuvvetini katlayarak ipi gerdirebilme işine yarayan düğümler düzenidir.

<span class="mw-page-title-main">Torba bağı</span>

Torba bağı torba, çuval gibi şeylerin ağzını bağlamak için kullanılan birçok bağa verilen ortak isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Sürtünme düğümleri</span> Vikimedya liste maddesi

Sürtünme düğümleri, kendinden daha kalın bir ip üzerine üçten fazla sarmal ile bağlanıp sıkıştırıldığında ince ipin uçlarından tutulup çekilince kalın ipi kuvvetli bir el gibi kaymadan tutan düğümler bu kategoriyi oluştururlar. Bu kategorideki düğümler sarmallarından tutularak ya da kalın ip boyu iteleyerek kolayca hareket ettirilebilirler ama uçlarından çekildiğinde harekete direnirler.

<span class="mw-page-title-main">İple erişim</span>

İple erişim, pratik ip sistemleri kullanılarak çalışanların iskele, sepet ve hava platformu olmadan ulaşımı zor bölgelere erişimini sağlayan bir çeşit iş konumlandırma sistemidir, başlangıçta tırmanışta ve mağaracılıkta kullanılan tekniklerden geliştirilmiştir. İple erişim teknisyenleri erişim ve çalışma yapmak için, kemerleri üzerinde asılıyken, ip üzerinde iniş, çıkış ve yan geçiş yaparlar. Bazen bir iş oturağı kullanılabilir. İp desteği tamamen bir düşüş olasılığını ortadan kaldırma amaçlıdır, fakat ana ip hattındaki olası bir başarısızlığa karşı ayrıca düşüş durdurucu yedek bir sistem kullanılır. Ek sistem genellikle ikinci bir ip hattının- çalışma hattı ve güvenlik hattı - kullanılması ile oluşturulur.

<span class="mw-page-title-main">Barbarişka bağı</span>

Barbarişka bağı ipin ucunu bir nesneye ya da başka bir ipe sağlamca bağlamak için kullanılır. Çifte kazık bağının çift sarmalının ikisinin de ip bedeni üzerinden, ama sadece ikincisinin çıma üzerinden geçerek dolanacağı şekilde bağlanmış şeklidir. Beden bağı, kaymaz bağ ya da Kamçı bağı da denir.

<span class="mw-page-title-main">Yelkenci bağı</span>

Yelkenci bağı bir ip ya da sırık ucundan uç yönünde çekmesi gereken ipi oraya tutturmaya yarayan bir bağdır. Askı amaçlı kullanılabilir, o zaman 3 sarmal yeterlidir. Ayrıca sürtünme düğümü olarak kullanılır o zaman daha fazla sarmal atılır. Sarkıt bağına benzer ama daha üstündür.

<span class="mw-page-title-main">Jumar</span>

Jumar, amacı iple tırmanmalarda ipi elin tutabildiğinden daha iyi tutup ip boyu yukarı veya aşağı hareketi kolaylaştıran mekanik alettir. İsmi, icatcıları Jurgen ve Walter Martin'in isimlerinden türetilmiştir.

Liderli tırmanma, bir tırmanma tekniğidir. Tırmanma ekibi liderinin genellikle yüzeydeki çatlaklar ve çıkıntılara elle veya aletlerle tutunarak tırmanması, bir sonraki tutanağa ulaştığında, emniyet ipinin üst noktasını oraya sabitlemesi, ekibin geri kalanlarının da liderin aşağıdan beraberinde getirdiği emniyet ipinin alt ucunu sağlama alması, böylece düşme durumunda düşüşün mümkün olduğunca kısa olmasını ve ekibin tırmanmaya kayıpsız devamını garantilemeleri, lider emniyetli bir durak platformuna ulaştığında diğer ekip elemanlarının aynı yolu kat etmeleri için liderin sabitleştirip ucunu aşağı atacağı ipi sürtünme düğümleri ile ve jumarla liderin uğraşısından çok daha kolay bir şekilde tırmanıp buluşmaları ve bir sonraki durak platformuna ulaşımı planlamaları şeklinde gerçekleşir.