İçeriğe atla

Tek Başına (film, 1973)

Tek Başına
Walking Tall
"Tek Başına" (Walking Tall) filminin ABD'de basılmış özgün sinema afişi
YönetmenPhil Karlson
YapımcıJoel Briskin
Mort Briskin
SenaristMort Briskin
Stephen Downing
John Michael Hayes
OyuncularJoe Don Baker
Elizabeth Hartman
Gene Evans
MüzikWalter Scharf
Johnny Mathis (tema müziğini seslendiren)
Görüntü yönetmeniJack A. Marta
KurguHarry W. Gerstad
StüdyoBing Crosby Productions
DağıtıcıCinerama Releasing Corporation
CinsiSinema filmi
TürüSuç, dram, aksiyon, vigilante, istismar
RenkRenkli
Yapım yılı1973
Çıkış tarih(ler)i22 Şubat 1973, ABD
Ekim 1981, Türkiye (Emek ve As Sinemaları)
Süre125 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce
Bütçe$500,000
Hasılat$23,000,000
Devam filmiWalking Tall Part II (1975)
Diğer adlarıTek Başına (Türkiye)
Justice sauvage (Fransa)
Un duro per la legge (İtalya)
Pisando fuerte (İspanya)
Der Große aus dem Dunkeln (Almanya)

Tek Başına, 1973 ABD yapımı yarı otobiyografik aksiyon gerilim filmidir. Özgün adı Walking Tall olan film Ekim 1981'de Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir.[1]

ABD'nin Tennessee Eyaletinde küçük bir kasabanın şerifinin anılarına dayanan filmi Phil Karlson yönetmiştir. Şerif Buford Pusser'ı Joe Don Baker'ın canlandırdığı filmde Elizabeth Hartman, Gene Evans, Noah Beery Jr., Brenda Benet ve Felton Perry diğer rolleri paylaşmışlardır. Filmle aynı adı taşıyan ve Walter Scharf tarafından bestelenen tema müziğini ise Johnny Mathis seslendirmiştir.

Eski bir deniz piyadesi olan Buford Pusser beş yıl boyunca güreşçilik yaptıktan sonra memleketi Tennessee'nin küçük bir kasabası olan McNairy'ye, baba ocağına döner. Tepeden tırnağa suç ve rüşvet batağına saplanmış bu kasabayı, kendi yöntemleriyle ve ailesiyle kendi hayatını tehlikeye atma pahasına temizlemeye başlar, bunun için de önce seçimlere katılarak kasabanın yeni şerifi olacaktır. Gerçek hayatta 1961 yılında yer alan olaylar filmde 1970'lere taşınmıştır. Gerçek şerif Buford Pusser'ın sonradan söylediğine göre filmdeki olayların yüzde altmışı gerçeklere dayanmaktadır.[2] Adına bir de müze10 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kurulan gerçek şerif Buford Pusser, 1974 yılında kuşkulu bir trafik kazasında öldü.

Vigilante filmi adı verilen bir türün sinemadaki tipik örneklerinden biri olan "Walking Tall", yarım milyon dolar gibi çok düşük bir bütçeyle çekilmesine rağmen, o yıl sadece ABD'de 23 milyon dolar hasılat yaptı. Filmin bu ticari başarısı üzerine yapılan devam filmleri ise pek tutmadı. Walking Tall Part II (1975) ve Final Chapter: Walking Tall (1977) adlı devam filmlerinin her ikisinde de şerif Pusser rolünü Bo Svenson oynamıştı. 1981'de tek sezon ve 7 bölüm süren aynı adlı TV dizisinde de yine Bo Svenson başroldeydi. 2004 yılında ise filmin aynı adlı bir yeniden çevrimi yapıldı.

Film seks sahnesi içermemesine rağmen, sadece şiddet sahnelerinden ötürü ABD'de "R" sertifikası aldı. Finlandiya ve Norveç'te yasaklandı.[3]

Konusu

Buford Pusser (Joe Don Baker) beş yıl süren profesyonel güreş hayatını karısı Pauline (Elizabeth Hartman)'in ısrarı üzerine noktalar. Karısı ve iki küçük çocuğunu da yanına alarak baba ocağına, Tennessee'deki küçük McNairy kasabasına döner ve babasının (Noah Beery Jr.) yanında kereste işine başlar. Görünüşte sakin ve şirin bir kasaba olan McNairy aslında tam bir pislik yuvası haline gelmiştir. Şehrin dışındaki batakhaneyi işleten bir çete, hileli kumar oynatıp fuhuş sektörünü de buradan idare etmektedir. Bundan başka çevrede üretilen kaçak içki yüzünden insanlar ölmekte, işyerlerinden haraç alınmaktadır. Doğal olarak bu işlerin pürüzsüz yürütülmesi için de şerif (Gene Evans) ve yargıç (Douglas Fowley) rüşvete bağlanmıştır.

Eski bir arkadaşının ısrarıyla gittikleri Lucky Spot adlı eğlence(!) merkezinde kumarda hile yapıldığını keşfedince çıkan kavgada Pusser ağır yaralanır. Şerif, Pusser'ın şikayetini hasır altı eder, suçlular ceza almaz. Şerif ve adamlarının, yargıcın da yardımıyla suçluları bizzat koruduklarının anlaşılması uzun sürmez. Bu arada şerif seçimleri yaklaşmıştır, Pusser aday olur ve kazanır. Zaten eski şerif de Pusser'ı öldürmeye çalışırken geçirdiği trafik kazasında ölmüştür.

Kasabayı kendi sert yöntemleriyle temizlemeyi aklına koyan Pusser işe kaçak içki üretim yerlerini imha ederek başlar. Rüşvetçi polisleri işten atar, eski bir siyahi arkadaşını da şerif yardımcısı olarak işe alır (kasabadaki tek siyah polis odur). Kanunları iyi öğrenerek rüşvetçi yargıcın hareket alanını daraltır ve onu kontrol altına alır. Kumar ve fuhuş sektörüne büyük bir darbe vurur. Bunları yaparken de daima elindeki özel yapım büyük sopasını kullanır. İşlerini rahat sürdürmelerini sağlayan rüşvetçi polis ve yargıçları olmayınca karşı taraf da sertliğe başvurur. Kurulan tuzaklarda şerif Buford Pusser iki kez daha çok ağır yaralanır, karısı Paulin ölür. Bu noktada kasaba halkı da tam kadro şerife destek vererek Lucky Spota bir baskın yapar ve her şeyi yakarlar.

Film hakkında notlar

"Tek Başına", İstismar Sineması (Exploitation film) denen türün bir alt türü olan Hixploitation sinemasına ait bir film olarak kabul edilmektedir.[4] İnsanların şiddet, korku, cinsellik gibi bazı konulara olan zaaflarını sömürmek (istismar etmek) ve bu yolla seyirciyi sinema salonlarına çekebilmek için düşük bütçelerle kotarılmış, konunun, oyuncuların veya sanat kaygılarının bir kenara itildiği ucuz, B türünden sinema ürünlerine "İstismar filmleri" adı verilmektedir. Bu türün de zombi, giallo, slasher, sexploitation gibi birçok alt türleri vardır.[5]

Bu alt türlerden biri de "Hixploitation" filmleridir. Bu tür, "istismar sineması" nın bildik şiddet ögelerini, ABD'nin güney eyaletlerinin kültürü ve buraların basmakalıp karakterleri ile harmanlar. "Hixploitation" kelimesi de "exploitation" (istismar) ve "Hillbilly" (bu yörenin kaba saba insanlarından dağ köylülerine verilen aşağılayıcı ad) kelimelerinin birleştirilmesiyle türetilmiştir.[6]

Oyuncu kadrosu

Buford Pusser (Joe Don Baker) şerif olduktan sonra elinde ünlü sopasıyla adamlarına ilk brifingini verirken.
Oyuncu Rolü
Joe Don BakerBuford Pusser
Elizabeth HartmanPauline Pusser
Gene EvansŞerif Al Thurman
Noah Beery Jr.Büyükbaba Carl Pusser
Felton PerryObra Eaker
Brenda BenetLuan Paxton
John BrasciaPrentiss Parley
Bruce GloverGrady Coker
Arch JohnsonBuel Jaggers

Kaynakça

  1. ^ "Walking Tall (1973)/releaseinfo" (İngilizce). IMDb. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2009. 
  2. ^ "Walking Tall" (İngilizce). en.wikipedia.org. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2009. 
  3. ^ "Walking Tall (1973)/Certification" (İngilizce). IMDb. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2009. 
  4. ^ "Walking Tall/plotsummary" (İngilizce). IMDb. 13 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2009. 
  5. ^ "Exploitation film" (İngilizce). en.wikipedia.org. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2009. 
  6. ^ "Hixploitation" (İngilizce). en.wikipedia.org. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Şerif Sezer, Türk sinema ve dizi oyuncusudur.

<i>İlk Kan</i>

İlk Kan, Rambo serisinin ilk filmi olan 1982 ABD yapımı aksiyon filmidir.

<i>Bülbülü Öldürmek</i> (film)

Bülbülü Öldürmek 1962 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı To Kill a Mockingbird olan filmin Türkiye'de Uğursuz Kuş adıyla da gösterildiğine dair kayıtlar vardır.

<i>Adaletin Nefesi</i>

Adaletin Nefesi 1998 yapımlı başrollerinde Akademi Ödüllü Marlon Brando, Altın Küreli Charlie Sheen, Altın Küreli Donald Sutherland, Akademi Ödüllü Mira Sorvino, Akademi Ödülü adayı Thomas Haden Churchun oynadığı, yönetmenliğini ise Yves Simoneau yaptığı 91 dakika süren Kanada yapımlı Kara Komedi filmidir.

<i>Son Gösteri</i> film

Son Gösteri 1971 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı The Last Picture Show dur. Senaryosunu 1966 tarihli aynı adlı kendi romanından Larry McMurtry'nin Peter Bogdanovich'le birlikte yazdığı filmin yönetmeni de sinema eleştirmenliğinden yönetmenliğe geçmiş olan Peter Bogdanovich'tir. Önemli rollerinde Timothy Bottoms, Jeff Bridges, Cybill Shepherd, Ben Johnson, Cloris Leachman, Ellen Burstyn, Eileen Brennan, Clu Gulager, Randy Quaid ve Bill Thurman'ın oynadıkları bu siyah beyaz filmin görüntü yönetmeni Robert Surtees'dir. Film 1950'lerin başında Teksas'ın küçük ve ücra bir kasabasında hızla değişen çağa uyum sağlamaya çalışan bir grup gencin hikâyesini geleneksel bir üslupla anlatırken Hollywood'un klasik filmlerine de bir saygı duruşunda bulunuyor. Film 1972 yılında 8 dalda birden aday olduğu Akademi Ödülleri'nden en iyi yardımcı kadın ve erkek oyuncu ödüllerini aldı.

<i>Affedilmeyen</i>

Affedilmeyen, Clint Eastwood'un yönettiği ve David Webb Peoples'ın senaryosunu yazdığı 1992 Amerikan yapımı Western tarzı sinema filmidir. Yıllar önce silahlarını kaldırıp çiftçiliğe dönen yaşlı haydut ve katil William Munny'nin son bir iş daha kabul etmesiyle başına gelenleri konu alır. Şiddetin çirkin yönlerini ve Eski Batı miti ile yüzleşen bir kara Western olan filmin başrolünde Eastwood, yan rollerinde Gene Hackman, Morgan Freeman ve Richard Harris yer almaktadır.

<i>Sonsuz Ölüm</i> Yapım Şirketleri : -20th Century Fox -Campanile Prodüksiyon  -George Roy Hill-Paul Monash Prodüksiyon  -Newman-Foreman Şirketidir Tür : Biyografi,Suç,Drama Süre : 110 dk. Ülke Dili : ABD,Meksika / İngilizce,İspanyolca IMDb Puanı : 8.0

Sonsuz Ölüm 1969 ABD yapımı western macera filmidir. Özgün adı Butch Cassidy and the Sundance Kid olan film Aralık 1971'de Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kevin Sorbo</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Kevin David Sorbo, Herkül dizisindeki Herkül ve Andromeda dizisindeki Kaptan Dylan Hunt rolleriyle iyi tanınan Norveç asıllı Amerikalı oyuncu.

Parmaklıklar Arkasında, 1967 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Cool Hand Luke olan film Türkiye'de 1969 yılında gösterime girmişti.

<span class="mw-page-title-main">Stanley Kramer</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni (1913 – 2001)

Stanley Kramer, Amerikalı sinema yönetmeni ve yapımcıdır.

<i>Kahraman Şerif</i> (film) film

Kahraman Şerif 1952 ABD yapımı dramatik western filmidir. Özgün adı Türkçede "tam öğle vakti" anlamına gelen High Noon dur.

<i>Nüfus: 1280</i> 1964te yayımlanmış Jim Thompsonun polisiye romanı

Nüfus: 1280, Amerikalı yazar Jim Thompson'ın 1964 yılında yazdığı polisiye romanın adıdır. Özgün adı Pop. 1280 olan roman, diğer eserlerinde olduğu gibi yazarın ölümünden sonra yayımlanabilmiştir. Roman Türkiye'de 1997 yılında Aziz Üstel'in çevirisiyle Nisan Yayıncılık tarafından yayımlanmıştır.

<i>Dolores</i> (film, 1995) 1995 filmi

Dolores 1995 ABD yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Dolores Claiborne olan film çevrildiği aynı yılda, 13 Ekim 1995 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir.

<i>Geçen Yıl Marienbadda</i>

Geçen Yıl Marienbad'da 1961 Fransa-İtalya ortak yapımı gerçeküstü deneysel filmdir. Özgün adı L'Année Dernière à Marienbad olan film Birleşik Krallık'ta Last Year in Marienbad, ABD'de de Last Year at Marienbad adlarıyla gösterime sunulmuştur. Film, Nisan 2005'te 24. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde de gösterilmiştir.

<i>Two-Lane Blacktop</i> film

Two-Lane Blacktop, 1971 ABD yapımı kült yol filmidir. Filmin İngilizce özgün adı çift şeritli asfalt yol anlamına gelmektedir.

<i>Kuzenim Vinny</i> ABD Yapımı Komedi Filmi

Kuzenim Vinny, 1992 ABD yapımı komedi filmi.

Sinemada üçlemeler, birbirleri ile bir şekilde bağlantılı bazı üçlü film gruplarına sinema yazarları ve eleştirmenler tarafından verilen addır. İngilizcede bu kavramın karşılığı Trilogy dir, ancak bazen bunun yerine cycle sözcüğü de kullanılmaktadır.

<i>Yolun Sonu</i> (film, 2004)

Yolun Sonu, 1973 yılında aynı isimle çekilip Türkçeye Tek Başına adıyla çevrilen filmin 2004 yılındaki yeniden yapımı.

Hollywood film ve dizilerinin Yeşilçam uyarlamaları, ABD'de üretilmiş bazı popüler sinema filmlerinin ve televizyon dizilerinin, özellikle 1970'li ve 1980'li yıllarda yoğun olmak üzere, Türkiye'de Türk oyuncular ve yönetmenler tarafından yapılan yerelleştirilmiş yeni versiyonları için yapılan tanımlamadır. Küçümseyici hattâ alaycı bir tanımlamayla bu tür filmlere "İstismar sineması"nın bir alt türü olarak "Turksploitation filmleri" adı takılmıştır.

<i>Korku Kapanı 5: Kanlı Parti</i> Amerikan yapımı 2012 filmi

Korku Kapanı 5: Kanlı Parti serinin 5. filmi ve devam filmidir.Amerikan yapımı korku filmi olan film 2012'de gösterime girmiştir.Yönetmenliği Korku Kapanı serisinin bilinen yönetmeni Declan O'Brien yapmıştır.Ayrıca yapımcılık, senaryo ve görüntü yönetmenliğinide üstlenmiştir.Yapımcılığı Declan O'Brien yanında Phillip J. Roth'da yapmıştır.Filmin müziğini müzisyen Claude Foisy yapmıştır.Filmin baş rollerini Doug Bradley ve Camilla Arfwedson paylaşmıştır.Film 23 Ekim 2012'de gösterime girmiştir.