İçeriğe atla

Tek Çin politikası

Tek Çin politikası, (Çince (basitleştirilmiş): 一个中国政策; Çince (geleneksel): 一個中國政策; pinyin: yī gè Zhōngguó zhèngcè; İngilizce: One-China policy) sadece bir tane Çin adlı Cumhuriyet'in varlığını benimser. Bu politika çok eskilere, büyük çin imparatorluğuna kadar dayanır.[1] Bu politika bazı devletler tarafından ırkçılık olarak nitelendirilmektedir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Nationalist Era Policy". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015. 
  2. ^ Congressional Research Service: Evolution of the "One China" policy, http://assets.opencrs.com/rpts/RL30341_20090817.pdf 2 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Taipeisi</span>

Çin Taipeisi, çoğunlukla Tayvan ismi ile tanınan Çin Cumhuriyeti'nin bazı uluslararası organizasyonlara ve hemen hemen tüm spor etkinliklerine katılırken kullandığı isimdir. Bu spor etkinlikleri arasında Olimpiyatlar ve Asya Oyunları da yer almaktadır. Tayvan'ın politik statüsünden dolayı çıkabilecek karışıklıkları önlemek amacı ile uluslararası topluluk çoğunlukla bu ismi tercih etmektedir. Resmî ismi olan Çin Cumhuriyeti'nin kullanılmasına, Çin tarafından, geçersiz olduğunu düşündüğü bir yönetime meşruiyet kazandıracağı ve iki Çin olduğu izlenimi vereceği gerekçeleri ile karşı çıkılmaktadır. Çin, genel "Tayvan" isminin kullanılmasına da Tayvan'ın Çin'den bağımsız olduğunu ima edeceği sebebiyle karşı çıkmaktadır.

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

Çin'in eyaletleri, Çin'in en üst düzey idari bölümleridir. Toplam 34 adet eyalet düzeyi bölüm bulunmakta olup bunlardan 23'ü eyalet, dördü doğrudan yönetilen şehir, beşi özerk bölge ve ikisi özel idarî bölgedir.

Dalian Professional Çin'de kurulan futbol kulübüydü. Kulüp, 2009'da Dalian Aerbin Group Co. Ltd tarafından Dalian, Liaoning'de kurulmuştur. 21 Ocak 2020'de kulüp adını Dalian Yifang'dan, Dalian Professional'e çevirdi. Kulüp yurt dışından ilk transfer olarak Yimpaş Yozgatspor'dan Tarık Daşgün'ü yapmıştır. 2012-13 yılında ise Seydou Keita ve Guillaume Hoarau gibi oyuncular kadroya katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uyumlu Sosyalist Toplum</span>

Uyumlu Sosyalist Toplum, Çin'in Çin değerleri ile sosyalizm politikalarının yansıması olan sosyoekonomik vizyonunu ifade eden terim.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de konuşulan diller</span>

Ethnologue verilerine göre Çin'de toplam 298 yaşayan dil konuşulmaktadır. Bu dillerin birçoğu, Çin'deki tanınmış etnik gruplar tarafından konuşulur. Çin'deki en yaygın dil yedi ana lehçe grubuna bölünür ve Hanyu olarak bilinir. Çin'de bu dille ilgili çalışmalar, kendine özgü bir akademik disiplin olarak düşünülmektedir. Hanyu kapsamına giren lehçe grupları, birbirinden hem morfolojik hem de fonetik açıdan o kadar çok farklılık gösterir ki farklı bölgelerde konuşulan lehçeler karşılıklı olarak anlaşılmaz. Çince, Moğolca, Tibetçe, Uygurca ve Zhuangca, Çin'de en çok öğrenilen ve hükûmetten en çok destek gören dillerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tek çocuk politikası</span>

Tek çocuk politikası, Çin'de uygulanmış eski bir nüfus planlama politikasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tu Youyou</span>

Tu Youyou, ilaç kimyacısı ve eğitimci. Artemisinin ve dihidroartemisinin kaşifi olarak bilinir. Artemisinin ve dihidroartemisinin'i malaria tedavisi için kullanılmıştır ve milyonlarca hayat kurtarmıştır. Onun artemisinin ve malaria tedavisini keşfetmesi 20. yüzyılda tropikal tıbbın önemli bir atılımı ve Güney Asya, Afrika ve Güney Amerika'da tropik ve gelişmekte olan ülkelerdeki insanlar için sağlıkta iyileşme olarak görülüyor. Çalışmalarından dolayı 2011 yılında klinik tıpta Lasker ödülü ve 2015'te William C. Campbell ve Satoshi Ōmura ile birlikte Nobel Fizyoloji ve Tıp ödülünü almıştır. Tu Youyou fizyoloji veya tıp dalında ilk nobel ödülünü alan Çinli kadındır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Yüzyılı</span>

Amerikan Yüzyılı'nın 20. yüzyıla ve "Pax Britannica"'nın 19. yüzyıla değinmesine benzer şekilde "Çin Yüzyılı" terimi, 21. yüzyıl jeopolitiğin Çin tarafından hakim olacağını ileri süren bir ihtira. Bu terim, özellikle Çin ekonomisinin Amerika Birleşik Devletleri ekonomisini geçip dünyanın en büyük ulusal ekonomisini oluşturacağı iddiasına ilişkin kullanılır. BM Dünya Bankası'na göre Çin, son iki binyılın büyük kısmı boyunca bu statüyü zaten tutmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tusi Sitleri</span>

Tusi Sitleri, UNESCO tarafından Dünya Mirası Alanları olarak belirlenmiş antik Tusi alanlarının bölümleridir. 3 Temmuz 2015'te Tusi Sitleri Dünya Mirası Listesi olarak ilan edildi. Çin'deki 48. Dünya Mirası alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin, fiilen Çin Komünist Partisi'nin tek parti egemenliğine dayalı bir devlettir. Bununla birlikte Çin resmî olarak, doğu Avrupa'daki eski komünist ülkelerdeki halk cephelerine benzer şekilde Birleşik Cephe şeklinde Çin Komünist Partisi (ÇKP) önderliği altında çok partili devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Çin</span>

Büyük Çin ya da Büyük Çin Bölgesi ; Çin anakarası, Hong Kong, Makao ve Tayvan'ı kolektif olarak kastetmek için kullanılan bir terimdir. Terim birçok çeşitli bağlamda kullanılmaktadır ve politik anlam taşıması gerekmeden sırf ticari ya da kültürel faaliyetlere atfetmek için de kullanılır. Bu coğrafi alanların paylaştığı bağlantılar, ör. Çince televizyon programları, filmler ve müzik, "Büyük Çin"in kültürel boyutuyla bağdaşlaştırılır. Terim ayrıca ticari/ekonomik kalkınmaya atıf olarak kullanılır, ör. "Büyük Çin Bölgesi'nde ekonomik entegrasyon." Terimin kullanımı ayrıca tam olarak kastettiği coğrafi bölgelere göre değişim gösterebilir. "Büyük Çin" terimi, egemenliği kastetmemektedir, ancak yine siyasi çağrışımları önlemek için bunun yerine "Çince konuşan dünya" terimi kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Dışişleri Bakanlığı (Çin)</span>

Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Çin Hükûmeti'ne bağlı, Çin'in dış ilişkileriyle ilgili işlerin yürütülmesi için sorumlu devlet bakanlığıdır. Bakanlığın merkezi Çin'in başkenti Pekin'dedir ve Dışişleri Bakanı'nın önderliği altında işlerini yürütür.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Sırbistan ilişkileri</span>

Çin-Sırbistan ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile Sırbistan Cumhuriyeti devletleri arasındaki ikili ilişkileri kapsar. İki ülke arasında ilişkiler, Yugoslavya SFC'nin 1 Ekim 1949 tarihinde ÇHC'ni tanımasından beri muhafaza edilmiştir; diplomatik ilişkiler de 2 Ocak 1955 tarihinde, her iki ülkenin dışişleri bakanları arasında diplomatik notların değiştirilmesiyle resmen kuruldu. Çin'in Belgrad'da bir büyükelçiliği var; Çin ayrıca Kasım 2006'dan beri Sırbistan Hükûmeti'nin rızasıyla Priştine'de bir temsilci ofis işletmektedir. Sırbistan'ın Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay'da bir genel konsolosluğu vardır. 2017 yılında Çin ile Sırbistan, birbirlerinin vatandaşları için vize muafiyeti uyguladı.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Özbekistan ilişkileri</span>

Çin-Özbekistan ilişkileri Çin ile Özbekistan arasındaki ikili ilişkidir. Her iki ülke de Şanghay İşbirliği Örgütü üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı</span> Çinin bir siyasi danışma organı

Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı (ÇHSDK), Çin'in bir siyasi danışma organıdır. Konferans, yasal olarak izin verilen sekiz siyasi partiden ve diğer kuruluşlardan delegelerin yanı sıra bağımsız üyelerden oluşmaktadır. Çeşitli tarafların temsil oranı, taraflar arasında müzakere edilen yerleşik sözleşme ile belirlenir. CPPCC, Birleşik Ön Çalışma Dairesi tarafından dolaylı olarak yönetilir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Litvanya ilişkileri</span>

Çin-Litvayna ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti devletleri arasındaki ikili ilişkileri kapsar. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 14 Eylül 1991 tarihinde kuruldu. Çin'in Vilnius'ta bir maslahatgüzarı var; Litvanya ise Pekin'deki büyükelçiliğini 2021 yılı Aralık ayında kapattı. Bunun dışında Litvanya'nın Hong Kong'da oturan ve Hong Kong ile Makao özel idari bölgelerindeki temsilcisi olarak çalışan bir fahri konsolosu var.

<span class="mw-page-title-main">Oroçenler</span> Çinde yaşayan etnik grup

Oroçenler ya da Oroçonlar, Çin'in kuzeyinde bulunan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Oroçen halkı ağırlıklı olarak Kuzeydoğu Çin'de bulunan Heilongjiang ve İç Moğolistan bölgelerinde yoğunlaşmış durumdadır; Çin'deki 8.659 Oroçenin %45,54'ü Heilongjiang, %41,94'ü İç Moğolistan'da bulunmaktadır. Oroqen Özerk Sancağı İç Moğolistan sınırları içerisinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Japonya ilişkileri</span>

Çin-Japonya ilişkileri, Çin ile Japonya arasındaki ikili ilişkilerdir. İki ülke birbirinden coğrafî olarak Doğu Çin Denizi tarafından bölünmektedir. Tarih boyunca Japon dili, mimarisi, kültürü, mutfağı, dini, felsefesi ve hukuku derin bir Çinlileşme geçirdi. 19. yüzyılın ortasındaki Perry keşif seferi ile Japonya'nın Batı dünyası ile ticarî ilişkilere girmeye zorlanmasının ardından Japonya, 1868 yılı Meiji Restorasyonu boyunca kendisini etkin bir Batılılaşma sürecinden geçirtti ve Çing Hanedanı yönetimi altındaki Çin'i çağdışı bir medeniyet olarak algılamaya başladı. Bu dönemde, gerek I. ve II. Afyon Savaşı, gerekse Sekiz Devlet İttifakı'nın Boxer Ayaklanması'nı bastırmakta oynadığı rolden dolayı Çin, kendisini yabancı kuvvetlere karşı savunamaz hâle geldi. Japonya, Çin'in bu zayıflıklarından istifade önce Birinci Çin-Japon Savaşı, sonra da İkinci Çin-Japon Savaşı'nda Çin'e karşı istilâ yürüttü.