İçeriğe atla

Tecovirimat

Tecovirimat,[1] çiçek hastalığı ve maymun çiçeği gibi ortopoksvirüslere karşı aktiviteye sahip bir antiviral ilaçtır.[2][3] Amerika Birleşik Devletleri'nde onaylanan ilk antipoksviral ilaçtır. Ortopoksvirüs VP37 zarf sarma proteininin bir inhibitörüdür.

İlaç, virüsün hücresel geçişini bloke ederek çalışır, böylece hastalığı önler.[4] Tecovirimat laboratuvar testlerinde etkili olmuştur; hayvanları maymun çiçeği ve tavşan çiçeği hastalığından koruduğu ve insanlarda ciddi bir yan etkiye neden olmadığı gösterilmiştir.[1] Tecovirimat ilk olarak Aralık 2018'de laboratuvar kaynaklı vaccinia virüsü enfeksiyonundan sonra tedavi için kullanılmıştır.[5]

Ortopoksvirüs tabanlı bir biyoterör saldırısı meydana gelmesi durumunda ABD Stratejik Ulusal Stokunda iki milyon doz tekovirimat stoklanmaktadır.[6][7] ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), onu sınıfının birincisi bir ilaç olarak görmektedir.

Kaynakça

  1. ^ a b "Drug to Treat Smallpox Approved by F.D.A., a Move Against Bioterrorism". The New York Times. 13 Temmuz 2018. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "nyt-2018-07" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  2. ^ "Waking up to monkeypox". BMJ. 377: o1321. May 2022. doi:10.1136/bmj.o1321. PMID 35613732. 
  3. ^ "Clinical features and management of human monkeypox: a retrospective observational study in the UK". The Lancet. Infectious Diseases. 22 (8): 1153-1162. May 2022. doi:10.1016/S1473-3099(22)00228-6. PMC 9300470 $2. PMID 35623380. 
  4. ^ "Oral Tecovirimat for the Treatment of Smallpox". The New England Journal of Medicine. 379 (1): 44-53. July 2018. doi:10.1056/NEJMoa1705688. PMC 6086581 $2. PMID 29972742. 
  5. ^ "Novel Treatment of a Vaccinia Virus Infection from an Occupational Needlestick - San Diego, California, 2019" (PDF). MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report. 68 (42): 943-946. October 2019. doi:10.15585/mmwr.mm6842a2. PMC 6812835 $2. PMID 31647789. 2 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022. 
  6. ^ "Are we there yet? The smallpox research agenda using variola virus". PLOS Pathogens. 10 (5): e1004108. May 2014. doi:10.1371/journal.ppat.1004108. PMC 4006926 $2. PMID 24789223. 
  7. ^ "FDA approves the first smallpox treatment". 13 Temmuz 2018. 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Romatoid artrit</span>

Romatoid artrit (RA), öncelikle eklemleri etkileyen uzun süreli bir otoimmün hastalıktır. Tipik olarak sıcak, şiş ve ağrılı eklemlerle sonuçlanır. Ağrı ve sertlik genellikle istirahatten sonra kötüleşir. En yaygın olarak, bilek ve eller tutulur ve aynı eklemler tipik olarak vücudun her iki tarafında tutulur. Hastalık ayrıca cilt, gözler, akciğerler, kalp, sinirler ve kan dahil olmak üzere vücudun diğer kısımlarını da etkileyebilir. Bu, düşük alyuvar sayısı, akciğer çevresinde iltihaplanma ve kalp çevresinde iltihaplanma ile sonuçlanabilir. Ateş ve düşük enerji de mevcut olabilir. Genellikle semptomlar haftalar ve aylar içinde kademeli olarak ortaya çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Çiçek hastalığı</span> ortadan kaldıran insan hastalığı

Çiçek hastalığı veya smallpox Orthopoxvirus cinsine ait olan variola virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Doğal olarak ortaya çıkan son vaka Ekim 1977'de teşhis edilmiş ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 1980 yılında hastalığın küresel olarak yok edildiğini onaylayarak çiçek hastalığını yok edilen tek insan hastalığı haline getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çiçek virüsü</span> virüs türü

Çiçek virüsü veya Variola virus Poxviridae familyasına, Chordopoxvirinae alt familyasına, Orthopoxvirus cinsine ait olan bir DNA virüsüdür ve çiçek hastalığına sebep olur.

<span class="mw-page-title-main">Antidepresan</span> Majör depresif bozukluk ve anksiyete gibi rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılan psikiyatrik ilaçlar

Antidepresanlar, majör depresif bozukluk gibi bazı duygudurum bozukluklarını, bazı anksiyete bozukluklarını ve bazı kronik ağrı durumlarını tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Antidepresanların yaygın yan etkileri arasında ağız kuruluğu, kilo alımı, baş dönmesi, baş ağrısı, cinsel işlev bozuklukları ve duygusal körelme bulunur. Antidepresanlar, çocuklar, ergenler ve genç yetişkinler tarafından alındığında intihar düşüncesi ve davranışı riskinde artışa neden olabilir. Antidepresanların özellikle ani bir şekilde kesilmeleri sonucunda, antidepresan yoksunluk sendromu ortaya çıkabilir.

Osteoartrit veya Osteoartroz, Amerika Birleşik Devletleri'nde 7 yetişkinden 1'ini etkileyen, eklem kıkırdağı ve altındaki kemiğin yıkımından kaynaklanan dejeneratif bir eklem hastalığıdır. Dünyadaki engelliliğin dördüncü önde gelen nedeni olduğuna inanılıyor. En yaygın semptomlar eklem ağrısı ve sertliğidir. Semptomlar genellikle yıllar içinde yavaşça ilerler. Diğer belirtiler arasında eklem şişmesi, hareket açıklığının azalması ve sırt etkilenmesinde kol ve bacaklarda zayıflık veya uyuşma şeklindedir. En sık tutulan eklemler, parmak uçlarına yakın iki eklem ve başparmaktaki dip eklem, diz ve kalça eklemleri ve boyun ve bel eklemleridir. Semptomlar işe ve normal günlük aktivitelere engel oluşturabilir. Diğer bazı artrit türlerinin aksine, iç organlar etkilenmez. Sıklıkla el küçük eklemlerini, diz, kalça ve omurga eklemlerini etkilemektedir. Diz eklemi tutulumu gonartroz, kalça eklemi tutulumu koksartroz olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Çiçek aşısı</span> geliştirilmiş ilk başarılı aşı

Çiçek aşısı, bulaşıcı bir hastalığa karşı geliştirilen ilk aşıdır. 1796 yılında İngiliz doktor Edward Jenner, nispeten hafif olan sığır çiçeği virüsü enfeksiyonunun ölümcül çiçek virüsüne karşı bağışıklık kazandırdığını göstermiştir. Sığır çiçeği, 20. yüzyılda modern çiçek aşısı ortaya çıkana kadar doğal bir aşı görevi gördü. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 1958'den 1977'ye kadar çiçek hastalığını ortadan kaldıran küresel bir aşılama kampanyası yürütmüş ve çiçek hastalığını ortadan kaldırılan tek insan hastalığı haline getirmiştir. Artık halka rutin çiçek aşısı yapılmasa da aşı biyoterörizm, biyolojik savaş ve mpox'a karşı korunmak için hala üretilmektedir.

Meningoensefalit Meninkslerin iltihabı veya enfeksiyonu olan menenjit ile beyin iltihabı veya enfeksiyonu olan ensefalitin aynı anda görüldüğü hastalığa verilen isimdir.

Zanamivir, grip hastalığına neden olan influenza A ve B virüslerinin tedavi edilmesinde ve önlenmesinde kullanılan bir ilaçtır. Bir nöraminidaz inhibitörüdür ve Avustralyalı biyoteknoloji firması Biota Holdings tarafından geliştirilmiştir. 1990'da Glaxo'ya lisans verildi ve 1999'da ABD'de sadece grip tedavisinde kullanılmak üzere onaylandı. 2006 yılında, influenza A ve B'nin önlenmesi için onaylandı. Zanamivir, ticari olarak geliştirilen ilk nöraminidaz inhibitörüdür. Halen GlaxoSmithKline tarafından Relenza ticari adı altında oral inhalasyon için toz formunda pazarlanmaktadır.

Tamiflu markası altında satılan Oseltamivir, influenza A ve influenza B'yi (grip) tedavi etmek ve önlemek için kullanılan antiviral bir ilaçtır. Birçok tıp kuruluşu, komplikasyonları olan veya komplikasyon riski yüksek olan kişilere enfeksiyonun ilk semptomlarından sonraki 48 saat içinde önermektedir. Yüksek risk altında olanlarda enfeksiyonu önlemek için tavsiye edilir, ancak genel popülasyonda tavsiye edilmez. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), klinisyenlerin, enfeksiyonun ilk semptomlarından sonraki 48 saat içinde ortaya çıkan düşük risk altındaki kişileri tedavi etmek için kendi takdirlerini kullanmalarını önermektedir. Hap veya sıvı olarak ağızdan alınır.

Klozapin bir psikiyatrik ilaçtır ve ilk atipik antipsikotiktir. Şizofreni ve şizoaffektif bozukluklar dahil olmak üzere belirli ruh hali veya zihinsel bozuklukları tedavi etmek için kullanılır. Türkiye'de Clonex ismiyle satılır.

<span class="mw-page-title-main">Eszopiklon</span>

Eszopiklon, uykusuzluk tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Altı aya kadar hafif ila orta derecede faydası olduğuna dair kanıtlar vardır. Ağızdan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Ramelteon</span>

Rozerem markası altında satılan Ramelteon, suprakiazmatik çekirdekteki (SCN) MT1 ve MT2 reseptörlerine seçici olarak bağlanan bir uyku maddesi ilacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Maymun çiçeği virüsü</span> Bir çeşit çift sarmallı DNA virüsü

Maymun çiçeği virüsü, insanlarda ve diğer memelilerde maymun çiçeği hastalığına neden olan çift sarmallı bir DNA virüsü türüdür. Ortopoksvirüs cinsine ait zoonotik bir virüstür ve variola, cowpox ve vaccinia virüsleriyle yakından ilişkilidir. Maymun çiçeği virüsü oval yapıdadır ve lipoprotein bir dış membrana sahiptir. Genomu yaklaşık 190 kb'dir. Çiçek ve maymun çiçeği virüslerinin her ikisi de ortopoksvirüslerdir ve çiçek aşısı, hastalığa yakalanmadan önceki 3-5 yıl içinde yapılırsa maymun çiçeğine karşı etkilidir. İnsanlarda maymun çiçeğinin belirtileri arasında kabarcıklar oluşturan ve daha sonra kabuk bağlayan döküntü, ateş ve şişmiş lenf düğümleri bulunur. Virüs, hayvanlar ve insanlar arasında lezyonlara veya vücut sıvılarına doğrudan temas yoluyla bulaşabilir. Virüse maymunlardan izole edildikten sonra maymun çiçeği virüsü adı verildi, ancak bu virüsün taşıyıcılarının çoğu daha küçük memelilerdir.

<span class="mw-page-title-main">2022-2023 maymun çiçeği salgını</span> 2022-2023 viral hastalık salgını

2022-2023 maymun çiçeği salgını, 4 Mayıs 2022 tarihinde Londra'da ilk vaka tespit edildikten sonra bir ay gibi kısa bir sürede 30 ülkede tespit edilen küresel salgındır. Salgın, Temmuz ayında 6 kıtada 70'ten fazla ülkeye yayıldı. Dünya Sağlık Örgütü 21 Temmuz 2022'de maymun çiçeği salgınıyla ilgili "küresel acil durum" ilan etti. Vakaların %98 veya %99'nu erkekler oluştururken %95-98'ini gey, biseksüel ve diğer erkeklerle ilişkiye giren erkekler oluşturmaktadır. ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin vakalar arasında yaptığı araştırmaya katılan 45 yaş altındaki enfekte erkeklerin %90'ı son üç ay içinde erkek erkeğe seks yaptığını belirtti.

Mounjaro markasıyla satılan Tirzepatide, tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan antidiyabetik bir ilaçtır. Tirzepatid deri altı enjeksiyon yoluyla uygulanır.

Sığır çiçeği, sığır çiçeği virüsünün (CPXV) neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Tarihsel olarak enfekte bir inekle temasın ardından deride büyük kabarcıklar, ateş ve şişmiş bezlerle kendini gösterir, ancak son birkaç on yılda daha sık enfekte kedilerden kaynaklanır. Eller ve yüz en sık etkilenir ve lekeler genellikle çok ağrılıdır.

Temas sonrası önleme, maruziyet sonrası profilaksi ve maruziyet sonrası önleme olarak da bilinen temas sonrası profilaksi, enfeksiyonun ortaya çıkmasını önlemek için bir patojene maruz kaldıktan sonra başlatılan herhangi bir önleyici tıbbi tedavidir.

<i>Vaccinia</i> virüs türü

Vaccinia virüsü, poxvirüs ailesine ait büyük, kompleks, zarflı bir virüstür. Yaklaşık 250 geni kodlayan, yaklaşık 190 kbp uzunluğunda doğrusal, çift sarmallı bir DNA genomuna sahiptir. Virionun boyutları kabaca 360 × 270 × 250 nm'dir ve kütlesi yaklaşık 5-10 fg'dir. Vaccinia virüsü, Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) 1958-1977 yılları arasında küresel bir aşılama kampanyasında çiçek hastalığını ortadan kaldırmak için kullandığı modern çiçek aşısının kaynağıdır. Çiçek hastalığı artık vahşi doğada bulunmamasına rağmen, vaccinia virüsü gen terapisi ve genetik mühendisliği için bir araç olarak bilim insanları tarafından hala geniş çapta incelenmektedir.

Modifiye vaccinia Ankara (MVA), vaccinia virüsünün zayıflatılmış bir türüdür. Aşı olarak kullanılmaktadır çiçek hastalığı ve maymun çiçeğine karşı, diğer çiçek virüslerinden elde edilen çiçek aşılarına göre daha az yan etkiye sahiptir.

Orthopoxvirus, Poxviridae familyasında ve Chordopoxvirinae alt familyasında yer alan bir virüs cinsidir. Memeliler ve insanlar dahil olmak üzere omurgalılar ve eklem bacaklılar doğal konak olarak hizmet eder. Bu cinste 12 tür bulunmaktadır. Bu cinsle ilişkili hastalıklar arasında çiçek hastalığı, inek çiçeği, at çiçeği, deve çiçeği ve maymun çiçeği bulunur. Cinsin en yaygın bilinen üyesi çiçek hastalığına neden olan Variola virüsüdür. Vaccinia virüsünün aşı olarak kullanılmasıyla 1977 yılına kadar küresel olarak ortadan kaldırılmıştır. En son tanımlanan tür, ilk kez 2015 yılında izole edilen Alaskapox virüsüdür.