İçeriğe atla

Tebriz Çarşısı

Koordinatlar: 38°04′50.78″K 46°17′32.23″D / 38.0807722°K 46.2922861°D / 38.0807722; 46.2922861
Tebriz Çarşısı
UNESCO Dünya Mirası
Konum İran
KriterKültürel: ii, iii, iv
Referans1346
Tescil2010 (34. oturum)
BölgeAsya-Pasifik

Tebriz Çarşısı (Farsça: بازار تبریز, Bazar-e Tebriz), İran'ın Tebriz şehrinde bulunan tarihi bir yapı.

Dünyanın en büyük kapalı çarşısı (yaklaşık 29 hektar ala sahip) olan yapı, aynı zamanda Orta Doğu'nun en eski tarihi çarşılarından biri olup 2010 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası listesi kapsamına alınmıştır.[1]

Tebriz, İpek Yolu üzerinde bulunmasından dolayı tarih boyunca zengin bir ticaret merkezi olmuştur. Tebriz Kapalı Çarşısı da bu zenginliğin canlı örneklerinden birisidir. Yapı, Amir Çarşısı (altın ve mücevher kısmı), Muzafferiye (halı çarşısı), ayakkabı çarşısı ve çeşitli alt çarşılardan oluşan büyük bir ticaret merkezidir.

Yapının tam olarak ne zaman inşa edildiği bilinmese de, Hicri dördüncü yüzyıldan itibaren pek çok seyyahın seyahatnamesinde yer bulmuştur.[2]

Çarşının tarih boyunca en hareketli zamanı Tebriz'in Safevi Devleti'nin başkenti olduğu 1500'lü yıllardır. Kent başkent unvanını kaybetse de çarşısı bir ticari ve ekonomik merkez olarak önemini korumuştur.

Günümüzde Tebriz'de çok sayıda modern mağaza ve alışveriş merkezi kurulmuş olmasına rağmen, Tebriz çarşısı hala sadece Tebriz'in değil bütün İran Azerbaycanı'nın ticari merkezi olmayı sürdürmektedir.

Resimler

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2017. 
  2. ^ Duvar, Gazete (19 Mayıs 2019). "İpek Yolu'nun görkemli yapısı Tebriz Çarşısı". www.gazeteduvar.com.tr/forum/2019/05/19/ipek-yolunun-gorkemli-yapisi-tebriz-carsisi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mısır Çarşısı</span> Eminönünde bulunan bir çarşı

Mısır Çarşısı, Eminönü'nde Yeni Camii'nin arkasında ve Çiçek Pazarı'nın yanındadır. İstanbul'un en eski kapalı çarşılarından biridir. Aktarlarıyla meşhur bu çarşıda hâlen tabii ilaçlar, baharat, çiçek tohumları, nadir bitki kök ve kabukları gibi eski geleneğine uygun ürünlerin yanı sıra; kuruyemiş, şarküteri ürünleri, değişik gıda maddeleri satılmaktadır. Mısır Çarşısı pazar günleri de açıktır.

<span class="mw-page-title-main">Kapalıçarşı</span> dünyanın en eski kapalı alışverişmerkezi

Kapalıçarşı, İstanbul kentinin merkezinde Beyazıt, Nuruosmaniye ve Mercan semtlerinin ortasında yer alan dünyanın en büyük çarşılarından ve en eski kapalı çarşılarından biri. Kapalıçarşı'da yaklaşık 4.000 dükkân bulunmaktadır ve bu dükkânlarda toplam çalışan sayısı yaklaşık 25.000'dir. Gün içerisindeki en yoğun zamanlarında içinde 500.000' e yakın insan barındırdığı söylenir. 2014 yılında, dünyada en çok ziyaret edilen turistik mekanlar arasında 91,250,000 ziyaretçi ile 1. sırada gösterildi. Kapalıçarşı sıklıkla dünyanın ilk alışveriş merkezi olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Şems-i Tebrîzî</span>

Şems-i Tebrîzî, İranlı mutasavvıf. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin gönül dünyasında büyük değişikliklere sebep olan ve Mevlânâ tarafından yazılan ilâhî aşk şiirlerinden oluşan "Dîvân-ı Şems-î Tebrîzî" adındaki nazım eser sayesinde tanınan Mevlana'nın sohbet şeyhidir.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz</span> İranda bir şehir

Tebriz, İran'da Doğu Azerbaycan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir. Tebriz İran'ın kuzey batısındaki en büyük şehri, aynı zamanda İran Azerileri'nin yoğunluklu olarak yaşadığı bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Buşehr (eyalet)</span>

Buşehr Eyaleti, İran'ın 31 eyaletinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kemeraltı</span> İzmir, Türkiyede tarihî bir çarşı

Kemeraltı, Türkiye'nin İzmir şehrinde, Konak ilçesindeki Mezarlıkbaşı semtinden başlayarak Konak Meydanı'na kadar ulaşan ve ticari faaliyetlerin yoğun şekilde yaşandığı semt ve çarşıdır. Fevzipaşa Caddesi ve Eşrefpaşa Caddesi çarşının kara sınırlarını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Han el-Halili</span> Kahirenin merkezinde yer alan kentteki en büyük tarihi çarşı

Han el-Halili, Mısır'ın başkenti Kahire'nin merkezinde yer alan kentin en büyük tarihi çarşısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Hanlığı</span>

Tebriz Hanlığı, İran'ın kuzeybatısındaki Güney Azerbaycan bölgesinde yer almış eski hanlıktır. Hanlık, Dunbuli Aşireti reisi Necef Kulu tarafından 1757 yılında kuruldu. Hanlık zaman içerisinde bölgedeki Türklerle akrabalık bağları kurmuştur,1802'de hanlık lağvedildi ve toprakları Hoy Hanlığı'na katıldı.

Bakırcılar Çarşısı, Gaziantep'te bulunan tarihi bir çarşıdır. Çarşı, adını orada satılan bakır eşyalardan almıştır. Bakır işciliği Gaziantep'te 400 yıllık geçmişi olan bir el sanatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gulam Rıza Tahti</span> İranlı serbest güreşçi

Gulam Rıza Tahti, İranlı serbest güreşçi.

<span class="mw-page-title-main">Natanz, İsfahan</span> İran, İsfahanda bir şehir

Natanz, İran'ın İsfahan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Yangın Kulesi</span>

Tebriz Yangın Kulesi, İran'ın Tebriz şehrinde bulunan yangın kulesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kara Kilise</span>

Kara Kilise veya Aziz Thaddeus Manastırı, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde, Maku kentine yaklaşık 20 km mesafede bulunan bir Ermeni antik manastır.

<span class="mw-page-title-main">Pan-İranizm</span>

Pan-İranizm / İranizm / İrancılık Osetler, Kürtler, Zazalar, Farslar, Tacikler, Paştunlar ve Beluciler dahil İranî halkların birleşmesini öneren irredantist siyasi düşüncedir.

<span class="mw-page-title-main">İran Azerileri</span> İran Azerbaycanı Türkleri

İran Azerileri, Kuzey İran Azerileri, Güney Azerileri, Güney Azerbaycanlılar, İran Azerbaycanlıları ya da İran Türkleri;, İran'da Güney Azerbaycan denen ve Türkiye, Ermenistan ve Azerbaycan sınırına yakın bölgelerde yaşayan ve İran Türklerinin büyük çoğunluğunu oluşturan Azerilerdir. 70 milyon nüfuslu İran'ın üçte birinden fazlasını oluştururlar. İran'da Azeriler en büyük Türk grubudur ve Farsçadaki İran Türkleri adı öncelikle İran Azerileri için kullanılmaktadır. Tebriz, Erdebil, Zencan ve Urumiye bölgelerinde de yoğun olarak yaşayan Azerilerin başkent Tahran'daki nüfusları da oldukça yüksek ve Tahran pazarına büyük oranda Azeri tüccarlar hakimdir. Çok heterojen etno-linguistik grubun üyeleri olan Azeriler, çok farklı sosyoekonomik koşullar altında yaşamlarını sürdürür.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Stepanos Manastırı</span>

Aziz Stepanos Manastırı, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'nin kuzeybatısındaki Ermeni manastırıdır. Culfa şehristanının merkezi olan Culfa kentinin yaklaşık 15 km kuzeybatısında, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile İran arasındaki sınırın İran tarafındaki Aras nehri boyunca derin bir kanyonun içinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Üniversitesi</span> Tebriz, İranda bulunan devlet üniversitesi

Tebriz Üniversitesi (Güney Azerice: تبریز بیلیم یوردو "Təbriz bilim yurdu") Tebriz, İran'da bulunan devlet üniversitesidir. 1947'de, Azerbaycan Üniversitesi adıyla kurulan üniversitede tıp, eczacılık, ziraat, ebelik ve edebiyat fakülteleri bulunmaktaydı. 1979'daki İran İslam Devrimi sonrasında adı, günümüzdeki adıyla değiştirildi. 1985'te İslamî Şûra Meclisi tarafından alınan kararla ülkedeki tüm tıp fakülteleri bağlı oldukları üniversitelerden ayrılarak bağımsız birer üniversite hâline gelirken, Tebriz Üniversitesi Tıp Fakültesi de Tebriz Tıp Bilimleri Üniversitesi adını alarak bağımsız oldu.

<span class="mw-page-title-main">Bandabuliya (Lefkoşa)</span> Kuzey Lefkoşada bir sebze çarşısı

Bandabuliya, bir diğer adıyla Belediye Çarşısı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti Lefkoşa'da kurulan ilk kapalı sebze çarşısıdır. Mevcut binanın yapılmasından önce açık bir pazar alanı olarak Bandabuliya'nın tarihi Lüzinyanlar dönemine kadar gitmektedir. Bandabuliya'da ticaret için dükkânlar ve tezgahlar bulunurdu. Ayrıca, konaklama için odalar da bulunurdu. Bu odalarda, dükkân ve tezgah sahipleri konaklardı. İlk inşa edildiğinde üstü tamamen açık olan çarşı 1932'de Arasta'nın ucuna bugün olduğu şekli ile kurulmuştur. Günümüzde Kıbrıs'a özgü yiyecek, içecek, baharat, sebze ve meyvelerin satıldığı tarihi bir mekandır. Ayrıca, Bandabuliya'da kafe, lokanta, kulüp ve eğlence mekanı olarak kullanılan dükkânlar yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hanlar Bölgesi</span>

Hanlar Bölgesi, Bursa'nın merkezinde, 14. yüzyılda oluşmaya başlayan, 16. yüzyılın ortalarına kadar padişahların ve devletin ileri gelenlerinin yaptırdığı anıtsal yapılar ile gelişen ticaret merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Paşa Çarşısı</span>

Ali Paşa Çarşısı Edirne'de Osmanlı dönemi yapılarından bir kapalı çarşı.