İçeriğe atla

Tebessüm Adnan

Tebessüm Adanan
Doğum1975[1]
Seydu Şerif, Swat Vadisi, Pakistan
MeslekKadın hakları eylemcisi
Tanınma nedeniPakistan'da kadınlardan oluşan ilk kadın jirganın (köy heyeti) kurucusu

Tebassüm Adnan (Urdu: تبسم عدنان) (d. 1975 Seydu Şerif, Swat Vadisi), Pakistanlı kadın hakları eylemcisi.

Pakistan ve Afganistan'da kırsal alanlarda mahkeme ve karar alma mekanizması olarak işlev gören ve geleneksel olarak sadece erkeklerden oluşan "jirga" adlı köy heyetlerinin kadınların haklarını korumada yetersiz kalması üzerine 2013'te kadınlardan oluşan ilk jirganın kurulmasına ön ayak oldu.[2][3] 25 kadından oluşan bu heyetle kırsal alanda kadınları ilgilendiren meselelere el atan ve kadınların yok yere sebeplerle cezalandırılmasını önlemeye çalışan Tebessüm Adnan, 2015 yılında ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü'ne, 2016'da Kolombiya'da Nelson Mandela – Graça Machel İnovasyon Ödülü'ne layık görülmüştür.[2]

Yaşamı

1975 yılında Swat Vadisi'ndeki Seydu Şerif'te doğdu.[1] On üç yaşında evlendirildi.[1] Dört çocuk annesi olan Tebessüm Adnan, ilk çocuğunu on dört yaşında iken dünyaya getirdi.[3] Evliliğinde zihinsel engelli kocasının şiddetine maruz kaldı.[2] Yirmi yıl sonra boşandı ve Swat Vadisi'ndeki diğer kadınların hakları için mücadele eden bir eylemci oldu.[4]

Erkeklerden kurulu jirgaların kadınları korumada yetersizliğine tanıklık etmesi nedeniyle kadınlardan oluşan ilk jirganın kurulmasına ön ayak oldu. Grubun, 2014 yılında bir çocuğun tecavüze uğraması ve yetkililerin harekete geçmemesini protesto etmesi sonucu şüpheliler tutuklandı ve Adnan Peştun'da adaletin sağlanmasına yardım etmek üzere bir ekek jirgasına davet edilen ilk kadın oldu.[5] Bu olaydan sonra başka davalara da davet edildi. Kadınların eğitimi, sağlıklarının korunması, namus cinayeti ve çeyiz cinayeti sonucu öldürülmelerinin ve asit saldırılarına maruz kalmalarının önlenmesi konularında çalıştı.[5]

Mücadelesi, 2015 yılında ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü ile, 2016'da Nelson Mandela – Graça Machel İnovasyon Ödülü ile ödüllendirildi.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b c "Championing women's rights: Tabassum Adnan bags Nelson Mandela-Graca Machel Innovation Award". tribune.com.pk. Tribune.com.pk sitesi, 30 Nisan 2016. 1 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2018. 
  2. ^ a b c Biçer, Birol. "Kadınlardan oluşan ilk köy heyetini kurdu". www.lacivertdergi.com. Lacivert dergisi, Sayı 26, Temmuz 2016. 1 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2018. 
  3. ^ a b İnayat, Naila. "Pakistani women formed a council of their own to prevent more girl killings". www.pri.org/. Pri.org sitesi, 15 Temmuz 2016. 1 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2018. 
  4. ^ "Tabassum Adnan: A Pakistani Women rights activist who was honored with Nelson Mandela Award". www.newspakistan.tv. Newpakistan.tv sitesi, 30 Nisan 2016. 1 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2018. 
  5. ^ a b "Tabassum Adnan: Challenging Patriarchal Norms". khwendojirga.wordpress.con. khwendojirga. blogu, 19 Temmuz 2016. 1 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nelson Mandela</span> Güney Afrika Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Nelson Rolihlahla Mandela ya da kabile adıyla Madiba, Güney Afrikalı Anti Apartheid aktivist ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk siyahî devlet başkanı. 1994'te ilk defa tüm halkın katıldığı seçimlerde devlet başkanı seçilmiştir. Yönetimi, Apartheid'ın mirasının dağılmasına, ırkçılığı engellemeye, fakirlik ve eşitsizliğe odaklanmıştır. Siyasi görüş olarak Demokratik Sosyalist olan Mandela, Afrika Ulusal Konseyi siyasi partisinde 1990'dan 1999'a kadar parti başkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Desmond Tutu</span> Başpiskopos

Desmond Mpilo Tutu Cape Town, Güney Afrika Cumhuriyeti), apartheid karşıtı ve insan hakları aktivisti olarak yaptığı çalışmalarla tanınan Güney Afrika Anglikan Kilisesi başpiskoposu ve ilahiyatçı. 1984 yılında Nobel Barış Ödülünü kazandı. 1985'ten 1986'ya kadar Johannesburg Piskoposu ve ardından 1986'dan 1996'ya kadar Cape Town Başpiskoposu olup her iki durumda da bu mevkiye gelen ilk Siyah Afrikalı oldu. İlahiyat alanında Siyah ilahiyat kaynaklı fikirleri Afrika ilahiyatı ile birleştirmeye çalıştı.

Şerif Sezer, Türk sinema ve dizi oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Samora Machel</span> Mozambik devlet başkanı (1975-1986)

Samora Moisés Machel, Mozambikli askeri komutan, devrimci ve siyasetçi. Machel, Afrika ülkesi Mozambik Halk Cumhuriyeti'nin 1975 yılında bağımsızlığını kazanmasında büyük rol oynamış, 1975 yılında üstlendiği devlet başkanlığını 1986 yılındaki ölümüne kadar yürütmüştür. 1986 yılında devlet başkanlığı uçağı Mozambik, Esvatini ve Güney Afrika Cumhuriyeti sınırlarının olduğu dağlık bölgede yere çakılmış ve Machel ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Eczacıbaşı (kadın voleybol takımı)</span> Eczacıbaşı Spor Kulübü’nün kadın voleybol takımı

Eczacıbaşı veya sponsorluk anlaşması gereği Eczacıbaşı Dynavit, 1966 yılında Eczacıbaşı SK'nın bir parçası olarak kurulan profesyonel kadın voleybol takımı. Günümüzde Eczacıbaşı SK'nın mücadelesini devam ettirdiği tek faal branştır. Takım, iç saha maçlarını 1000 kişilik Eczacıbaşı Spor Salonu'nda oynamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Galatasaray (kadın basketbol takımı)</span>

Galatasaray Kadın Basketbol Takımı, Galatasaray Spor Kulübü'nün Kadınlar Basketbol Süper Ligi'nde mücadele eden kadın basketbol takımıdır. Takım, maçlarını 2.200 kişilik Ahmet Cömert Spor Salonu'nda oynamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Graça Machel</span>

Graça Machel, DBE Mozambikli politikacı ve insani yardım gönüllüsü. Güney Afrika Devlet Eski Başkanı Nelson Mandela'nın üçüncü eşi ve Mozambik Cumhurbaşkanı Samora Machel eski dul eşidir. Graça Machel, kadın ve çocuk hakları için uluslararası bir savunucusu olan ve 1997 yılında insani çalışmalarından dolayı bir İngiliz dame unvanına terfi ettirildi. Graça Machel iki farklı ülkenin tek first lady'si olarak dünyada bu konuda bir ilk olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Malala Yusufzay</span> Pakistanlı aktivist ve Nobel Ödülünün en genç sahibi

Malala Yousafzai, Pakistanlı bir kadın eğitim aktivisti ve aynı zamanda 2014 Nobel Barış Ödülü sahibi. 17 yaşındayken, Nobel Ödülü alan en genç ve ikinci Pakistanlı ve ilk Peştundur. İnsan hakları savunuculuğuyla, özellikle de Taliban Pakistan'ının zaman zaman kızların okula gitmesini yasakladığı anavatanı Swat'ta kadın ve çocukların eğitim almasını savunmasıyla tanınır. 11 yaşından itibaren kız çocuklarının eğitim hakkını savunmaya başlamıştır. Savunuculuğu uluslararası bir harekete dönüşmüş ve eski Başbakan Şahid Hakan Abbasi'ye göre Pakistan'ın "en önde gelen vatandaşı" olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yağmur Uraz</span> Türk futbolcu

Yağmur Uraz, Fenerbahçe'de forvet olarak görev yapan Türk kadın futbolcudur. Aynı zamanda eski Türkiye kadın millî futbol takımı oyuncusudur. Yaptığı açıklama ile 11.06.2024 tarihinde Türkiye A Milli Kadın Futbol Takımı'na veda etmiştir. Ayrıca Yağmur Uraz, Türkiye A Milli Kadın Futbol Takımının tarihinin en çok gol atan ismidir.. Ayrıca Mediha Tansel Ortaokulu'nda Beden Eğitimi öğretmenliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Süreyya Pakzad</span>

Süreyya Pakzad, Afgan kadın hakları aktivistidir. 1998'de kız çocuklarına okumayı öğretmekle başlayan ve günümüzde kadınlara barınak, danışmanlık ve mesleki eğitim sunan Kadının Sesi'ni kurdu. Örgüt, 2001 yılına kadar Taliban nedeniyle gizli çalışmıştır. Hatta okumayı öğrenen kızların iki katı kadarı, yakalanmaktan korkarak kitaplarını yakmak zorunda kaldı. 2001 yılında Kadının Sesi resmi bir STK olarak adlandırıldı ve 2002 yılında resmi olarak Afganistan hükûmetine kayıt oldu. Ayrıca Afgan anayasasının geliştirilmesine de yardımcı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü</span>

Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından her yıl verilen ödül. 2007 yılından bu yana verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şad Begüm</span>

Şad Begüm, 2012 yılında Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü kazanmış Pakistanlı sosyal hizmetler uzmanı. Geleneksel bir aileye mensup olan Şad Begüm’ün ailesi muhafazakâr dini görüşleri olan Jamaat-i İslam partisini desteklemekteydi. Şad Begüm ailesindeki ilk üniversite eğitimi almış kadındır. Şad Begüm eğitimi ve iş hayatı boyunca daima babası, abileri ve eşinden destek aldığını belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Debra Baptist-Estrada</span>

Debra Baptist-Estrada Belize Göçmenlik ve Milliyet Departmanında görev yapan Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü sahibi Belizeli bir liman komutanıdır. 2016 itibarıyla görevini 20 yıldır sürdürmektedir. 2015 yılında Amerikalı yetkililerle birlikte Amerika ve Avrupa’daki insan kaçakçılığını önlemek için iş birliği yapmıştır. 2016 yılında Belize'nin kuzey sınırına tayin edilen Estrada, bölgede uzun süredir uygulamaya konulmakta zorlanılan göçmenlik yasalarını yürürlüğe koymayı başarmıştır. Çalışmaları dolayısıyla ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü ile onurlandırılmıştır. Ödülünü dönemin ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jenni Williams</span>

Jennifer Louis Williams, Zimbabveli insan hakları eylemcisi.

<span class="mw-page-title-main">Susana Trimarco de Veron</span>

Susana Trimarco, Arjantinli insan hakları eylemcisi.

<span class="mw-page-title-main">Mutabar Tacibayeva</span> Özbek gazeteci ve insan hakları aktivisti

Mutabar Tacibayeva, Özbek gazeteci ve insan hakları aktivisti. Fiery Hearts Club adlı uluslararası insan hakları örgütünün kurucuları arasındadır.

İrlanda kadın millî yedili ragbi takımı, İrlanda'yı kadın yedili ragbide temsil eden takımdır. Yaz Olimpiyatları'nda Dünya Kadınlar Yedili Ragbi Serisi, Yedili Ragbi Dünya Kupası, Avrupa Kadınlar Yedili Ragbi gibi uluslararası yarışmalara katılır. İrlanda Kadın Millî Ragbi Birliği takımının aksine, yedili takım, İrlanda Ragbi Futbol Birliği'ne bağlı sözleşmeli oyuncularla profesyonel bir takımdır.

<span class="mw-page-title-main">2015 FIFA Ballon d'Or</span>

2015 FIFA Ballon d'Or, FIFA'nın teknik direktörler ve futbolcular için düzenlediği 2014 yılında altıncısı düzenlenen ödül törenidir. Ödüller 11 Ocak 2016 tarihinde İsviçre'nin Zürih şehrinde verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mongameli Bobani</span>

Mongameli Bobani -, Güney Afrikalı siyasetçi ve hukukçu.

<span class="mw-page-title-main">Riz Ahmed</span>

Rizwan Ahmed, İngiliz aktör ve rapçi.