İçeriğe atla

Tbilisi Aircraft Manufacturing

JSC "TAM" Tbilisi Aircraft Manufacturing
TipDevlete Ait Havacılık ve Uzay Fabrikası
EndüstriHavacılık ve uzay
TürÜretici
Kuruluş12 Aralık 1941
KurucuSovyetler Birliği
Genel merkezi191, Monk Gabriel Salosi Cad., 0144,
Tiflis
,
Gürcistan
Hizmet alanlarıBağımsız Devletler Topluluğu
Önemli kişilerMikheil Oghlishvili, Genel müdür
ÜrünJet motorlu uçak
Zırhlı personel taşıyıcı
Web sitesitam.ge

Tbilisi Aircraft Manufacturing (TAM), JSC Tbilaviamsheni (eski adıyla 31. Aviation Factory) olarak da bilinen aynı zamanda kısmen ZPT ve IFV'ler de üreten bir Gürcistan havacılık geliştirme ve üretim şirketidir.

Su-25KM Scorpion

Geçmişi

Tbilisi Aircraft Manufacturing (eski Tbilisi Aircraft State Association) 15 Aralık 1941'de kuruldu. II. Dünya Savaşı'nın ilk günlerinde Taganrog ve Sivastopol uçak fabrikaları Tiflis'e taşındı, Gürcistan. Taşınmadan kısa bir süre sonra Tbilisi Aircraft State Association (TAM) ilk savaş uçağı olan LaGG-3'ün üretimine başladı. Savaş boyunca eski Sovyet Hava Kuvvetleri için LaGG-3 ve Yak-3 gibi uçaklar üretti. II. Dünya Savaşı sırasında şirket, Kafkas cephesinin tek savaş uçağı tedarikçisiydi.[1]

II. Dünya Savaşı sonrasında TAM, 1946'da ilk Sovyet jet avcı uçağı olan Yak-15'i, ardından da Yak-17'yi, Yak-23'ü ve çift koltuklu Yak-23 eğitim jetini üretmek için Yakovlev Design Bureaus ile birlikte çalıştı.[1]

1950'lerde fabrika, Mikoyan'ın MiG-15 savaş uçaklarının üretimine daha sonra da MiG-17'lerin üretimine başladı. 1957 yılında Tbilisi Aircraft State Association, iki koltuklu avcı-eğitim uçağı MiG-21 ve onun çeşitli türevlerini üretmeye başladı ve yaklaşık 25 yıl boyunca da MiG-21 üretimini sürdürdü. Şirket aynı zamanda K-10S havadan karaya güdümlü füzeyi de üretiyordu. Bunun dışında teleferik kabinleri ve ekipmanları üreterek inşaat mühendisliği alanında da projelerini çeşitlendirmeye başladı. Halen faaliyet gösteren Tbilisi Aviation Factory teleferikleri arasında Kırım, Kislovodsk, Pyatigorsk, Sochi, Sigulda, Kholo, Chiatura, Borjomi ve Kutaisi de yer alıyor.[2]

İlk Sukhoi Su-25 (Batı'da "Frogfoot" olarak bilinir) yakın destek uçağı ilk yolculuğunu 31. Aviation Factory pistinden yaptı. O tarihten bu yana dünya çapındaki müşterilere 800'den fazla Su-25 teslim edildi. İlk Su-25'ten 1990'lara kadar JSC Tbilaviamsheni bu tip uçakların tek üreticisiydi. 31. Aviation Factory, Su-25 uçağının yanı sıra büyük ölçekli havadan havaya R-60 ve R-73 kızılötesi güdümlü füzelerin üretimini de başlattı. Üretim 1990'ların başına kadar devam etti ve yılda 6.000'den fazla füze üretildi.[1]

1990'ların sonlarında Tbilaviamsheni and the Georgian Space Constructions Institute ile ortak bir proje aracılığıyla Rus uzay istasyonu "MIR" üzerinde yaptıkları ilk testte başarıyla çalışan uzay anteni-reflektörünü tasarlayıp ürettiler.[1]

1996'dan 1998'e kadar fabrika Su-25U'nun üretimini yaptı.

2001 yılında fabrika, temel Su-25 uçak gövdelerini Su-25KM Scorpion modeline yükseltmeye başladı.

Ağustos 2008'deki Güney Osetya savaşı sırasında, Rus Hava Kuvvetleri TAM fabrikasını bombaladı.[3]

2008 Rus-Gürcü savaşından sonra Gürcistan'ın modası geçmiş Sovyet ZPT'lerine güvenemeyeceği ortaya çıktı. Bu nedenle fabrika, STC Delta ile işbirliği içinde Didgori Zırhlı Personel Taşıyıcı serisi ve Lazika Piyade Savaş Aracının geliştirilmesine ve inşasına başladı.

Fabrika, 2020 yılında Gürcistan Hava Kuvvetleri uçaklarının restorasyonuna başladı.[4][5]

Mevcut kapasitesi

TAM, şu anda aşağıdaki askeri uçakları uçabilir duruma getirme kapasitesine sahip:

Müşteriler

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Tbilisi Aerospace Manufacturing (TAM)". 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021. 
  2. ^ Канатная дорога.  // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969–1978.
  3. ^ "Tbilisi Aerospace Manufacturing [TAM]". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2008. 
  4. ^ "Georgian Defence Forces air assets undergoing repair, update". Agenda.ge. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  5. ^ "New aircraft manufacturing plant to repair aircraft owned by Defence Forces of Georgia". Agenda.ge. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Askerî uçak</span> askeri amaçlar için yapılmış hava taşıtları

Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Mikoyan-Gureviç MiG-21</span> Sovyet yapımı süpersonik jet avcı/önleyici uçağı

MiG-21, Sovyetler Birliği'nde Mikoyan Gurevich Tasarım Bürosu tarafından tasarlanan ve üretilen süpersonik jet avcı/önleyici uçağıdır.
Uçağın görünüşünün bu ünlü Rus telli müzik aletine benzerliği sebebiyle "balalayka" takma ismini almıştır. Polonyalı (Leh) pilotlar tarafından da gövde şeklinden dolayı ołówek (kalem) olarak isimlendirilmiştir. İlk versiyonları ikinci nesil jet avcı uçağı olarak nitelense de sonraki versiyonları üçüncü nesil jet avcı uçağı olarak kabul edilir. MiG-21, dört kıtada ellinin üzerinde ülke tarafından uçurulmuştur ve ilk uçuşunun üzerinden yarım yüzyıldan fazla süre geçmesine rağmen hala bazı ülkelerde hizmet vermektedir. Bu savaş uçağı, havacılık tarihinin en çok üretilen süpersonik jet uçağı, Kore Savaşı'ndan bu yana en çok üretilen savaş uçağı ve bütün versiyonlarda 1959'dan 1985'e kadar en uzun üretim süresine sahip savaş uçağı olmak üzere bir dizi modern havacılık rekorunu elinde bulundurmaktadır. Her tipten 11,496 adet MiG-21 üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avcı uçağı</span> Savaş uçağı türü

Avcı uçağı veya av uçağı, öncelikli görevi diğer savaş uçaklarını avlamak olan savaş uçağı. Avcı uçakları genellikle küçük, hafif, hızlı ve manevra kabiliyeti yüksek uçaklardır. Pek çoğu aerobasi kabiliyetine sahiptir. Avcı uçakları, öncelikli görevi yer hedeflerini bombalamak olan bombardıman uçaklarına nazaran daha kısıtlı bombardıman kabiliyetine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-27</span> Sovyet yapımı dördüncü kuşak savaş uçağı

Suhoy Su-27 Suhoy Tasarım Bürosu (SDB) tarafından tasarlanmış 4.nesil üstün manevra yeteneğine sahip Sovyetler Birliği avcı uçağıdır. Olağanüstü menzili, ağır silah yükü ve çok yüksek irtifada çalışma yeteneği ile Birleşik Devletlerin yeni nesil avcılarına birebir rakip olarak düşünülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-33</span> Sovyet yapımı dördüncü kuşak savaş uçağı

Suhoy Su-33 Rus firması olan Sukhoi tarafından 1982'de uçak gemileri için üretilmiş bir donanma savaş uçağıdır. Su-27 'Flanker' 'dan türetilmiş bir uçaktır ve Su-27K olarak da bilinir. Su-27'den başlıca farkı, Su-33'ün uçak gemileri tarafından kullanılmak üzere tasarlanmış olmasıdır. Su-27'nin aksine Su-33 havada yakıt ikmali yapabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-35</span> Rus yapımı savaş uçağı

Suhoy Su-35 'Su-35', Su-27 'Flanker'ların geliştirilmiş iki ayrı türevinden biridir. Suhoy tarafından tasarlanan ve Komsomolsk-on-Amur Uçak Üretim Ortaklığı (KnAAPO) tarafından üretilen tek koltuklu, çift motorlu süper-manevra kabiliyetli çok amaçlı avcı jetleridir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-37</span>

Sukhoi Su-37, Rusya'nın çok amaçlı jet motorlu avcı uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-24</span> Sovyet yapımı hava tecrit ve saldırı uçağı

Suhoy Su-24 1970 ve 1980'li yıllarda Sovyetler Birliği 'nin her türlü hava koşulunda görev yapabilen en gelişmiş havadan tecrit ve saldırı uçağıydı. İki koltuklu, çift motorlu uçak Rusya 'nın ilk entegre sayısal seyrüsefer/atak sistemiyle donatılmıştı. Su-24'ün konfigürasyonu F-111 ile benzerlikler ihtiva eder. Eski Sovyet cumhuriyetleri hava kuvvetleri ve ayrıca başka birkaç ülkede daha halihazırda kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-25</span> çift motorlu, tek kişilik, saldırı/yakın hava desteği uçağı

Suhoy Su-25 Suhoy Tasarım Bürosu (SDB) tarafından tasarlanmış; çift motorlu, tek kişilik, saldırı/yakın hava desteği uçağıdır. ABD Hava Kuvvetlerindeki karşılığı A-10'dur. Sovyet Kara Kuvvetleri için yakın hava desteği sağlanması amacıyla tasarlanmıştır. İlk prototip uçuşu 22 Şubat 1975'te yapılmış olup 1978 yılından itibaren Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tiflis'teki Suhoy üretim tesislerinde seri üretimine başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Superjet 100</span>

Superjet 100, bilinen eski adı ile Suhoy Superjet 100 veya kısaca SSJ100, Suhoy tarafından tasarlanan ve Birleşik Uçak Şirketi tarafından üretilen bir bölgesel jet. Gelişimine 2000 yılında başlanmıştır. İlk uçuşunu 19 Mayıs 2008'de yapan uçak, hizmete 21 Nisan 2011'de Armavia ile girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-57</span> Rus yapımı 5. nesil savaş uçağı

Suhoy Su-57 Rusya Hava Kuvvetleri için Sukhoi tarafından geliştirilen 5.nesil savaş uçağıdır. Uçağın geliştirilmesindeki sorunlar nedeniyle seri üretim sürekli ertelenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-34</span> Sovyet yapımı dördüncü kuşak savaş uçağı

Suhoy Su-34, Rus yapımı çift kişilik avcı bombardıman uçağı. Suhoy Su-24’lerin yerini alması düşünülmektedir.Su-27 Flanker esas alınarak geliştirilen bu uçak, gece ve gündüz, yer ve hava hedeflerine nükleer silahlar da dahil olmak üzere yüksek hassasiyetli saldırılarda kullanılması amacıyla geliştirilmiştir.

Raytheon, genel itibarıyla savunma, silah ve ordu alanında iş yapan bir Amerikan firması. Dünya geneli füze üretiminin büyük çoğunluğunu elinde bulundurur.

<span class="mw-page-title-main">HAL AMCA</span> Hindistanın 5. nesil savaş uçağı projesi

HAL Advanced Medium Combat Aircraft (HAL AMCA) (Türkçe: Gelişmiş Orta Sınıf Savaş Uçağı), Hindistan Hava Kuvvetleri ve Hindistan Deniz Kuvvetlerinin ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilen 5. nesil Çok rollü hayalet uçak projesidir. Tek kişilik, çift motorlu ve çok amaçlı (multi role) olması planlanan uçağın ana yüklenicisi Hindustan Aeronautics Limited'dir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-9</span> Sovyet yapımı savaş uçağı

Suhoy Su-9, Suhoy tarafından üretilen Sovyet yapımı bir jet önleme uçağıdır. Uçak, 1950'lerde Su-7 ile birlikte geliştirilmiş olup delta kanatlara sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-11</span> Suhoy tarafından üretilen Sovyet yapımı bir jet önleme uçağı

Suhoy Su-11, Suhoy tarafından üretilen Sovyet yapımı bir jet önleme uçağıdır. Uçak, 1960'larda üretilmiş olup Su-9'un daha geliştirilmiş bir varyantıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-15</span>

Suhoy Su-15, Suhoy tarafından üretilen Sovyet yapımı bir jet önleme uçağıdır. Uçak, ilk uçuşunu 30 Mayıs 1962 tarihinde gerçekleştirmiş olup 1965 yılında hizmete girdi ve Su-9 ve Su-11'in yerini alarak 1990'lara kadar ön cephe tasarımlarından biri olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-38</span>

Su-38L, Suhoy Tasarım Bürosu sivil uçak bölümü tarafından tasarlanan ve yapılan bir Rus tarım uçağıdır. Tasarımı ilk olarak 1993 yılında Suhoy Su-29 akrobasi uçağının geliştirilmiş hâli olarak başladı. Ekonomik sorunlar nedeniyle geliştirme askıya alındı ve 1998'de yeniden başlatıldığında uçak, yeniden tasarlandı. Uçağın boyutunu küçültüldü ve kullanılması planlanan M-14 motoru LOM Praha 337S motoru ile değiştirdi. Prototip ilk uçuşunu 27 Temmuz 2001'de, ikinci uçuşu Haziran 2002'de gerçekleştirdi. Hiçbir kurum henüz uçağa ilgi göstermediği için, proje şu anda düşük bir hızda seyretmektedir.

JSC Rostvertol Rostov-na-Donu'da bulunan bir Rus helikopter üreticisi şirketidir. 1 Temmuz 1939'da kuruldu. Rostvertol, 1956'dan beri Mil tasarım bürosu tarafından tasarlanan helikopterler üretiyor ve ağır helikopter üretiminde dünya lideri konumunda yer alıyor.

Shenyang Aircraft Corporation (SAC) veya Shenyang Aerospace Corporation, Çin devletine ait bir uçak üreticisi ve Çin Havacılık Endüstrisi Şirketi'nin (AVIC) bir yan kuruluşudur. Merkezi Shenyang, Liaoning eyaletindedir ve avcı uçakları, bombardıman uçakları ve saldırı uçakları dahil olmak üzere askeri uçakların geliştirilmesi, üretimi ve desteği konusunda uzmanlaşmıştır. SAC, diğer ürünlerin yanı sıra J-11 ve J-15 savaş uçaklarını üretmesiyle tanınır. Aynı zamanda AVIC'in bir yan kuruluşu olan ve askeri uçakların geliştirilmesi, üretimi ve desteklenmesi konusunda uzmanlaşmış Chengdu Aircraft Industry Group'tan ayrı bir şirkettir. Ayrıca insansız hava araçlarının geliştirilmesinde de yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.