İçeriğe atla

Taşköprü (Üsküp)

Koordinatlar: 41°59′49″N 21°25′59″E / 41.996992°K 21.433071°D / 41.996992; 21.433071
Taşköprü
Akşam ışıklandırması ile köprü
Harita
Resmî adıKamen Most
TaşınanYaya
GeçişVardar
KonumKuzey Makedonya Üsküp, Kuzey Makedonya
Koordinatlar41°59′49, K°21′25
TasarımKemer köprü
Ayak sayısı12
Uzunluk214 m
Genişlik6 m
Yapım1451-1469

Taşköprü (Makedonca: Камен Мост, Kamen Most "Taş Köprü") Vardar Nehri üzerinde, Üsküp şehir merkezinde bulunan tarihi Osmanlı köprüsü. Üsküp’ün simgelerinin en başında yer alır. Fatih Köprüsü veya Fatih Sultan Mehmet Köprüsü olarak isimlendirilmektedir.

Mimari yapı

Köprü katı taştan oluşan bloklardan ve 12 adet yarım yay kemere bağlanan sabit, katı sütunlardan oluşur. Yapı, 214 metre uzunluğa ve 6 metre genişliğe sahiptir. Köprünün ortasında bulunan kitabe bölümü yeniden yapımdadır.[1]

1451-1469 yıllarında II. Mehmed’in himayesi ve kontrolü altında yapılmıştır. Köprüden, Alaca Cami vakıfnamesinde sözü edilmiştir.[1]

Kimi kaynaklara göre köprünün Mimar Sinan tarafından yapıldığı belirtilmektedir. 13 kemer gözü yani 12 kemeri bulunan köprünün kemer açıklıkları ise merkeze doğru genişlemekte ve yükselmektedir. Köprünün toplam uzunluğu 220 metredir. Kemer açıklıkları açısından en küçük açıklık 4,05 metre en büyük açıklık ise 13,48 metredir.[2]

Tarih

Su anki köprü Roma köprüsünün üzerine yapılmıştır.[3][4][5] 1451-1469 yıllarında II. Mehmed’in himayesinde yapılan köprü tarihte birçok kez hasar görmüş ve onarılmıştır. 1555 yılındaki büyük depremde hasar gördüğüne dair tarihi kanıtlar olduğu söylenmiştir. Bu depremde köprünün 4 sütunu ağır hasar yaşamıştır.

II. Dünya Savaşı döneminde, 1944 yılında faşistler tarafından köprüye patlayıcı yerleştirilmiştir. Üsküp’ün kurtulmasıyla, patlayıcılar sökülmüştür.

1689 yılında bu köprüde Kumanova dükü Karpoş'un asıldığı tahmin edilmektedir.

Ana madde: Karpoş İsyanı
Taşköprü (18 Nisan 2010)

Resimler

  • Osmanlı devri sonlarında köprü (1909)
    Osmanlı devri sonlarında köprü (1909)
  • Köprü ve çevresinin 1920 yılındaki hâli
    Köprü ve çevresinin 1920 yılındaki hâli
  • Köprünün ortasında bulunan kitabe kısmı Osmanlı dönemindeki orijinal hâlini kısmen korumaktadır.
    Köprünün ortasında bulunan kitabe kısmı Osmanlı dönemindeki orijinal hâlini kısmen korumaktadır.
  • 2000 yılı başlarında köprü ve yakın çevresi
    2000 yılı başlarında köprü ve yakın çevresi
  • Taşköprü ve meydan
    Taşköprü ve meydan

Kaynakça

  1. ^ a b The Stone Bridge Over The Vardar River 13 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  2. ^ Üsküp’teki Osmanlı köprüsünü Büyükşehir Belediyesi ihya ediyor 24 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Arkitera.com
  3. ^ "Macedonia, Bradt Travel Guid, Thammy Evans, Bradt Travel Guides, 2010, ISBN 1841622974, s. 139". 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2016. 
  4. ^ "Skopje In Your Pocket 2006-2007, Sco, Jeroen van Marle, In Your Pocket, s. 27". 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2016. 
  5. ^ "Macedonia, Jovan Popovski, Turistička štampa, 1969, s. 66". 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Üsküp</span> Kuzey Makedonyanın başkenti

Üsküp, Kuzey Makedonya'nın başkenti ve en büyük kentidir. Ülkenin politik, kültürel, ekonomik ve akademik merkezi olan kent, ortasından geçen Vardar Nehri tarafından ikiye ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Hisarı</span> İstanbulun Beykoz ilçesindeki bir hisar

Anadolu Hisarı, Anadolu Hisarı Kalesi veya diğer adıyla Güzelce Hisarı, İstanbul'un Beykoz ilçesinin Anadoluhisarı semtinde, Göksu Deresi'nin İstanbul Boğazı'na döküldüğü yerde yer alan bir Osmanlı kalesi.

<span class="mw-page-title-main">Misis Köprüsü</span>

Misis Köprüsü, Ceyhan Nehri üzerinde, Adana'nın Yüreğir büyükşehir ilçesine bağlı Misis Beldesinde yer alan, tarihî köprü.

<span class="mw-page-title-main">Taşköprü (Adana)</span> köprü

Taşköprü, Seyhan Nehri üzerinde, Adana kent merkezinde, Adana (Seyhan) ve Karşıyaka (Yüreğir) yakalarını birleştiren köprüdür.

<span class="mw-page-title-main">Malabadi Köprüsü</span> Tarihî köprü

Malabadi Köprüsü veya orijinal adıyla Akarman Köprüsü, Silvan'a 23,2 km uzaklıkta Silvan ilçe sınırları içerisinde yer alan ve Oğuz Türkleri'nden Artuklu beyliğinin önderi Hüsameddin Timurtaş tarafından yaptırılmış tarihi bir köprü. Silvan'dan rahatlıkla ulaşım imkânı vardır. Diyarbakır Tarihi Eserler Envanteri'ne kayıtlıdır. Malabadi Köprüsü 1989 yılında Silvan Belediyesi tarafından restore edilmiştir. Malabadi Köprüsü Silvan Belediyesi'nin logosunu oluşturan ana unsurdur. Malabadi Köprüsü Silvan ilçesine ait bir köprüdür.

<span class="mw-page-title-main">Haliç</span> Boğaziçi girişindeki Tarihî yarımada ve Beyoğlu platolarını birbirinden ayıran deniz girintisi

Haliç, İstanbul'un Avrupa yakasını kaplayan Çatalca Yarımadası'nın güneydoğu ucunda, Boğaziçi girişinde, İstanbul ve Beyoğlu platolarını birbirinden ayıran deniz girintisi. Denizin kendisine ulaşan akarsu yatağının bir bölümünü istila etmesiyle meydana gelen yapının jeomorfolojik adı olan Arapça haliç sözcüğü, İstanbul halicinin kent açısından taşıdığı önemden dolayı Osmanlılar döneminden bu yana bir özel isim haline gelmiş, birçok semti kapsayan bir kent bölgesi adı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sultançayır Köprüsü</span> Susurlukta tarihi köprü

Sultançayır Köprüsü, Balıkesir'deki Susurluk Çayı üzerinde bulunan; dar yapılı, basık kemerli ve çember oyuklu antik bir kemerli köprü. 234 metre uzunluğundaki yapının ilk gelişigüzel incelenmesi 20. yüzyılın başlarında yapılmış, ancak o zamandan beri yetkililer tarafından fazlasıyla ihmal edilmiştir. 2009 yılında çekilmiş mevcut fotoğraflar köprünün bu ihmal süresinde yıkıldığını göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Taşköprü (Prizren)</span>

Taşköprü veya Prizren Taşköprüsü Kosova’nın Prizren ilinin merkezi olan Prizren şehrinde bulunan tarihî Osmanlı köprüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Üsküp Kalesi</span>

Üsküp Kalesi Kuzey Makedonya’nın başkenti Üsküp’te yer alan tarihî kale. Üsküp’ün eski şehir alanında, Vardar’ın kuzeyindedir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Meydanı (Üsküp)</span>

Makedonya Meydanı Kuzey Makedonya’nın başkenti Üsküp’ün ana meydanıdır. Makedonya’nın en büyük meydanı olan Makedonya Meydanı, 18.500 m2 büyüklüğündedir.

Karpoş İsyanı veya Karpoş'un İsyanı, Ekim 1689'da Orta Balkanlar'da gerçekleşen Osmanlı kuvvetlerine karşı başlatılan Hristiyan ayaklanmadır. İsyan lideri Karpoş, Osmanlı Vardar Makedonya'sında, muhtemelen bugünkü Vojnica köyünde, Peter adıyla doğdu. Çok genç yaşta bir madenci olarak çalıştığı Eflak'a kaçtı, ancak daha sonra Rodop Dağları'na taşındı ve burada Osmanlı Bulgaristan'ın Dospat kasabasına yerleşti. Kötü şöhretli bir eşkıya oldu. Kutsal Roma İmparatorluğu'nun ordusu Osmanlı Balkanlarının içine kadar geldi sonra Karposh alanına taşındı. Znepole bugünün Bulgar-Sırp sınırındaki ve burada Osmanlı karşıtı direnç müfrezeleri örgütlemeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Mes Köprüsü</span>

Mes Köprüsü, Arnavutluk'ta İşkodra'nın yaklaşık 5 km kuzeydoğusunda, Mes köyünde bulunan bir köprü. Taş yapısı, mimarisi ve etrafındaki panorama ile önemli turistik alanlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kalecik Köprüsü</span>

Kalecik Köprüsü; Ankara'nın Kalecik ilçesinde bulunan tarihi bir taş köprüdür. Kitabesi veya hakkında başka bir kaynak olmadığı için tam yapılış tarihi bilinmemekle birlikte köprünün mimarisine bakarak Selçuklu Devleti döneminde inşa edilmiş olabileceği söylenebilir. Üzerinde bulunduğu, altından akıp geçen Kızılırmak'tan dolayı sıkça Kızılırmak Köprüsü ve 19. yüzyılda köprüyü onaran Balışeyh Dikmen köyü ağası Develioğlu sülalesinden Hacı İbrahim Ağa tarafından onarıldığı için bir Develioğlu Köprüsü olarak da anılır. Develioğlu Hacı İbrahim Ağa tarafından 19. Yüzyılın son çeyreğinde onarılan köprünün baş ustası dönemin Ermeni taş ustası Tirkuşludur. Ustanın imzası sol korkuluk duvarının üstünde bulunan çekiç kabartması altındadır. Usta aynı zamanda Dikmen köyünde bulunan kesme taş işçiliğinin güzel bir örneği olan kitabesinde " sahübül hayratül Vel haseneten Develizade el-hac İbrahim Ağa tarafından yaptırılmıştır" ifadesine yer verilen köy camii ve köy konağını da imar etmiştir. İlçenin merkezine 10 kilometre uzaklıkta yer almaktadır.

Timisvat Köprüsü veya Köprüköy Köprüsü, Rize'nin Ardeşen ilçesinde bulunan bir kemer köprüdür. 35 metre uzunluğundadır. 2.7 metre genişliğinde olan köprü, 13 metre yüksekliğindedir. Ardeşen ilçesine 10 kilometre uzaklıktadır. Fırtına Deresi üzerine konumlanmıştır. Köprü 18. yüzyılda inşa edilmiştir. Biri büyük diğer küçük olmak üzere iki gözlü kemer formunda inşa edilen köprünün kemeri taş döşeli olup, korkulukları ve gövdesi kesme taştan yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şahruh Köprüsü</span>

Şahruh Köprüsü Kayseri ili Sarıoğlan ilçesi Karaözü köyünde yer alan tarihi bir köprüdür.

Haburman Köprüsü, Diyarbakır'ın Çermik ilçesinin batısında bulunan ve Sinek Çayı üzerine kurulan bir köprüdür. Çermik Köprüsü olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">İshak Paşa Köprüsü</span> Bulgaristanda Struma Nehri üzerinde XV. yy yapımı Osmanlı köprüsü

İshak Paşa Köprüsü, Bulgaristan'ın Köstendil iline bağlı Nevestin köyünde, Struma Nehri üzerinde bulunan 15. yüzyıl yapımı Osmanlı köprüsü. Fatih Sultan Mehmet ve II. Bayezid dönemi sadrazamlarından İnegöllü İshak Paşa tarafından inşa ettirilen yapı, onun adını taşır. Köprünün ortasında yer alan, dikdörtgen bir çerçeve içine yerleştirilmiş kitabesine göre Hicri 874 yılında tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Saraçhane Köprüsü</span>

Saraçhane Köprüsü, diğer adıyla Şahabettin Paşa Köprüsü veya Horozlu Köprüsü, Edirnede, Tunca Nehri üzerinde bulunan bir Osmanlı köprüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Küçükçekmece Köprüsü</span> tarihî köprü

Küçükçekmece Köprüsü, İstanbul ilinin Küçükçekmece ilçesi Fatih mahallesinde Küçükçekmece Gölü'nün Marmara Denizi ile buluştuğu yerde, Osmanlı dönemine ait 16. yüzyılda inşa edilen bir ait tarihi köprüdür. Büyükçekmece Köprüsü ile kıyaslandığında kaynaklarda "Ponte Piccolo" olarak da adlandırılır. I. Dünya Savaşı sırasında ekleme yapıldığı ve köprü eğiminin düzleştirildiği bilinmektedir. Bu haliyle orijinal mimari yapısını kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kintai Köprüsü</span>

Kintai Köprüsü, Japonya'nın Yamaguchi prefektörlüğünde bulunan tarihi bir ahşap kemer köprüdür. Köprü, 1673 yılında inşa edilmiş olup Nishiki Nehri'ni bir dizi beş ahşap kemerle kaplamaktadır. Köprü, tepesinde Iwakuni Kalesi'nin bulunduğu Yokoyama Dağı'nın eteğinde yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.