İçeriğe atla

Taşhan, Vezirköprü

Başlığın diğer anlamları için Taşhan (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Taşhan, Samsun'un Vezirköprü ilçesinde, geç Osmanlı döneminde inşa edilmiş bir ticaret yapısı.

2000'li yıllar itibarıyla Vezirköprü'nün en önemli turistik mekanlarındandır.[1] İlçe merkezindeki Orta Camii mahallesindedir. İki katlı yapı, dolgu taş malzemeden yapılmıştır. Zemin katında geçmişte depo veya ahır, avlu park yeri, üst kattaki birimler, dükkân veya büro olarak kullanılmış hücreler vardır. Günümüzde otel olarak kullanılır.

Tarihçe

Hanın yapı kitabesi yoktur ve inşası konusunda bir belge bulunmamıştır ancak Vezirköprü'nün hızla büyüyüp ticari kapasitesinin genişlediği 17. yüzyıl ile 19. yüzyıl rasında yaptırılmış olduğu düşünülür.[2] Vakıflar Genel Müdürlüğü arşivinde bulunan Şehit Müftü Mustafa Bey'e ait vakfiyede geçen "köprü kazasından bir adet han yaptırdı" ibaresine dayanarak yapının 1800 yılında Şehit Müftü Mustafa Bey Vakfı’nın gelirleri ile yapıldığı sonucuna varılmıştır.[3]

Kuzey duvarı 1943 depreminde büyük ölçüde yıkılmış; ve bu tarihten sonra taş yerine hımışla (ağaç çatkıların arasına kerpiç doldurulması) yenilenmiştir. Taşhan'da, 2007 yılına kadar haftanın belirli günlerinde canlı hayvan pazarı kurulmaktaydı. Dönem dönem avlusu otopark, üst katlardaki hücreleri ise ticari ofis ve dükkân olarak kullanıldı.[1]

2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edildi. Üst kattaki hücreleri otel odası, alt kattaki develik ise lokanta olarak düzenlendi. 2014'te restoren bölümünden çıkan bir yangından[4] büyük hasar gören Taşhan,[5][6] yeniden restore edilerek 2020 yılında yeniden otel ve lokanta olarak hizmete girmiştir,[3][7] Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından işletilir.[4]

Mimari özellikleri

Taşhan, hafif yamuk, dikdörtgen planlı bir yapıdır. Kesme taş ve tuğlanın bir arada kullanıldığı almaşık bir teknikle yapılmıştır. Yapının kuzey duvarının ikinci katı 1943 depreminden sonra hımışla yenilenmiştir.

Üç kapılı bir yapıya giriş, batı cephesindeki kapıdan sağlanmaktadır. Ortadaki avluyu ikinci katı ahşap direklerin taşıdığı revaklar ve bunların gerisinde kalan hücreler çevreler.[1] İkinci kat, basit korkuluklarla çevrelenmiştir. Hücrelerin her birinde birer ocak ve dolap nişi bulunur.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Yilmaz, Ali; Gül, Seyfullah (Şubat 2015). "Vezirköprü'de (Samsun) Tarihsel Koruma Ve Halkın Koruma Çalışmalarına Yaklaşımı". The Studies of the Ottoman Domain. 3 (8). ISSN 1556-5068. 13 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2023. 
  2. ^ "Taşhan". samsun.ktb.gov.tr. 4 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2023. 
  3. ^ a b "220 yıllık Taşhan turizmin hizmetinde". Haber7.com. 13 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2023. 
  4. ^ a b Ağca, İrfan (2 Temmuz 2021). "Taşhan davası sonuçlandı! Vezirköprü Belediyesi 4,5 milyon ödeyecek". Vezirköprü Özlem gazetesi. 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2023. 
  5. ^ Ağca, İrfan (29 Eylül 2014). "Tarihi Taşhan'da yangın". www.aa.com.tr. 13 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2023. 
  6. ^ "Tarihi Taşhan alev alev yandı". Cumhuriyet. 29 Eylül 2014. 13 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2023. 
  7. ^ "Vezirköprü Taşhan otel ve restoran olarak hizmete açıldı haberi". Arkeolojik Haber. 8 Temmuz 2020. 13 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Büyük Mecidiye Camii</span> Osmanlı dönemi Neo Barok tarzındaki cami

Büyük Mecidiye Camii ya da Ortaköy Camii, İstanbul Boğaziçi'nde Beşiktaş ilçesinin, Ortaköy semtinde sahilde bulunan Neobarok tarzında bir camiidir.

<span class="mw-page-title-main">Habib-i Neccar Camii</span> Antakyada bir cami

Habib-i Neccar Camii, Antakya'da bulunan tarihî cami. Kurtuluş Caddesi üzerinde bulunan cami, Antakya şehrinin Müslüman Araplar tarafından fethedildiği 7. yüzyılda inşa edilmiş eski bir caminin yerinde 11. yüzyılda Memlüklüler döneminde inşa edilmiş; 19. yüzyılda Osmanlı mimarisi tarzında yenilenmiştir. Hem Müslümanlar hem de Hristiyanlar tarafından da ziyaret edilen, ortak dinsel mekandır. Camii, 2023 Kahramanmaraş depremlerinde ağır hasar almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zeynep Sultan Camii</span>

Zeynep Sultan Camii 1769 yılında III. Ahmed'in kızı Zeynep Sultan tarafından Ayazma Camii'nin de mîmarı olan Mehmed Tahir Ağa'ya yaptırılmış barok tarzındaki câmidir. Mîmârî tarzına bulunduğu mekân göz önüne alınarak karar verilmiştir. Bu özel tarzı ve yapımında kullanılan malzemeler nedeniyle Bizans kiliselerini anımsatır.

Havza Atatürk Evi, Samsun'un Havza ilçesinde bulunan ve müze olarak kullanılmakta olan tarihi yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kürkçü Hanı</span>

Kürkçü Hanı, İstanbul'un Mahmutpaşa semtinde yer alan han. Fatih bölgesinin Eminönü semtinde bulunan 15. Yüzyıl han yapılarından bir tanesidir. Dayahatun Mahallesi’ndeki Mahmut Paşa Yokuşu’nda bulunan Çakmakçılar ve Çarkçılar sokaklarının arasındaki bölgede 129 numarada yer almaktadır. İki adet girişi bulunur. Çarkçılar sokağı tarafındaki lokasyonu dolayısıyla Büyük Yeni Han ile komşudur. Ticaret hanıdır. Vezir Mahmut Paşa tarafından mimar Atik Sinan'a yaptırılmıştır

<span class="mw-page-title-main">Tokatlıyan Oteli</span>

Hotel M. Tokatlıyan, İstanbul, Beyoğlu'nda İstiklal Caddesi üzerinde hizmet vermiş tarihî otel. 1909'da hizmete giren Tokatlıyan Oteli, o dönemde Avrupa ve Ortadoğu'nun en lüks otellerinden birisi ve İstanbul'un Pera Palas'tan sonra en büyük oteliydi. Tarabya'da da bir yazlık şubesi bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Han</span> Kuzey Lefkoşada yer alan bir han

Büyük Han, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir handır. Tarihsel olarak Kıbrıs'ın en büyük hanı olup kendisi gibi Asmaaltı Meydanı'nda yer alan Kumarcılar Hanı'yla birlikte Lefkoşa'da Osmanlı döneminden günümüze ulaşan iki handan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rüstem Paşa Kervansarayı (Erzurum)</span> Erzurum, Türkiyede bir kervansaray

Rüstem Paşa Kervansarayı, Erzurum kentinde bulunan 16. yüzyıl yapısı bir kervansaraydır. “Rüstem Paşa Bedesteni” veya “ Taş Han” olarak da adlandırılır.

Büyük Samsun Yangını, 1869 yılında Samsun'da meydana gelen afettir. Bu yangın kentte daha önce meydana gelen yangınlardan çok daha şiddetli olduğu için büyük yangın olarak nitelendirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">II. Evkaf Apartmanı</span>

II. Evkaf Apartmanı; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir apartmandır. Ulus'taki İstiklal Caddesi üzerinde bulunur. Mimar Kemaleddin tarafından tasarlanan ve 1930 yılında inşaatı tamamlanan yapı, günümüzde Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü binası olarak kullanılmaktadır. Ayrıca; Ankara Devlet Tiyatrosu'na bağlı olarak hizmet veren sahnelerden Küçük Tiyatro ve Oda Tiyatrosu'na da ev sahipliği yapmaktadır.

Suluhan, Ankara'nın Altındağ ilçesinde Ulus'ta bulunan tarihi bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Kurşunlu Han (Üsküp)</span>

Kurşunlu Han, tarihî Üsküp Çarşısı içinde bulunan, 16. yüzyılda inşa edilmiş Osmanlı dönemine ait kervansaray.

<span class="mw-page-title-main">Kurşunlu Han (Ankara)</span>

Kurşunlu Han; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Ankara Kalesi'nin yakınlarında bulunan tarihi bir handır. Kitabesi olmasa da 1471 yılında, Fatih Sultan Mehmet'in başvezirlerinden biri olan Rum Mehmed Paşa tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir. Güneyinde bulunan Mahmut Paşa Bedesteni ile aynı mimari özellikleri gösterdiği için hemen hemen aynı tarihlerde inşa edildikleri konusunda görüşler vardır. 1946 yılındaki onarımda ele geçirilen, II. Murat dönemine ait sikkeler ise; hanın 15. yüzyılın ilk yarısında var olduğunu kanıtlar niteliktedir.

<span class="mw-page-title-main">Çukur Han</span>

Çukur Han; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Atpazarı mevkiinde bulunan tarihi bir handır. Ankara Kalesi’nin ana giriş kapısının yakınlarında, Çengel Han'ın kuzeybatısında bulunmaktadır. Dönemin şeyhülislamı Ankaravi Mehmet Emin Efendi tarafından, Suluhan gibi birkaç diğer yapıyla beraber vakfedildiği bilinmektedir. Yapım yılı 16.-17. yüzyıllar arasına tarihlenen Çukur Han, 1791 ve 1801 tarihlerinde iki büyük onarım geçirmiştir. 2000'li yıllara gelindiğinde hem uzun süredir kullanılmıyor oluşundan hem de kayda değer bir sağlamlaştırma çalışması geçirmediğinden dolayı Dünya Anıtlar Fonu tarafından "acilen kurtarılması gereken" yapılar listesinde gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ramazanoğlu Konağı</span>

Ramazanoğlu Konağı, Türkiye'nin Adana kentinde bulunan bir konaktır. Ramazanoğulları Beyliği döneminde inşa edilmiş olup halen bir kültür merkezi olarak kullanılmaktadır ve Türkiye'deki en eski konak örneklerinden biridir. Ulu Camii'nin güneydoğusunda, Ramazanoğulları'nın Harem'i olarak kullanılmakta olup beyliğinn mütevazı bir ifadesinin yanı sıra Mısır'ın Memlûk konaklarına benzeyen önemli bir eserdir.

Deliller Hanı ya da Hüsrev Paşa Hanı, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir handır. Deliller Hanı, 1603 tarihli bir vakfiyede Mardin Kapusu Menzil Hanı şeklinde adlandırılmaktadır. Günümüzde otel olarak işletildiği için Kervansaray Otel olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Paşa Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hüsrev Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Aynı ada sahip mahallede yer almaktadır. Divane Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Evliya Çelebi, 1655'te geldiği Diyarbakır'ın eserlerini anlatırken Hüsrev Paşa Camii'nin Mardin Kapısı yakınında kalabalık cemaate sahip "şirin" bir ibadet yeri olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Taşhan (Tokat)</span>

Taşhan, Tokat tarihî kent merkezi içinde bulunan, 17. yüzyılda inşa edilmiş Osmanlı eseri yapı. Gaziosmanpaşa Bulvarı üzerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mersin Devlet Güzel Sanatlar Galerisi</span>

Mersin Devlet Güzel Sanatlar Galerisi Mersin kent içinde tesis olunmuş bir güzel sanatlar galerisidir. Bina çeşitli sanat faaliyetlerinin sergilendiği merkezi bir semtte ve 36°47′56″K 34°37′47″D koordinatlarındadır. İçel Sanat Kulübü'nün 100 metre kadar güneyindedir.

Veli Paşa Hanı, Çorum'da şehir merkezinde bulunan, 19. yüzyıl sonunda inşa edilmiş iki katlı ahşap yapı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.