İçeriğe atla

Tayvan (Çin Halk Cumhuriyeti)

Tayvan
台湾省
Tayvan eyaleti
Tayvan'ın Çin'deki konumu.
Tayvan'ın Çin'deki konumu.
Ülke Çin
İdare
 • Sekreter
 • Vali
Yüzölçümü
 • Toplam35581 km²
Zaman dilimiUTC+08.00 (CST)

Tayvan (Çince: 台湾省; pinyin: Táiwān shěng), Çin'in 23. eyaleti olarak kabul ettiği bölgedir. Çin Halk Cumhuriyeti hiçbir zaman Tayvan Adası'nı kontrol etmemiş olup günümüzde Çin Cumhuriyeti tarafından idare edilmektedir.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Standart Çince</span>

Standart Çince, Putonghua ya da Standart Mandarin, Çin'in resmî dilidir. Çin'in kuzeyinde konuşulan Mandarin Pekin lehçesinden türemiştir. Çin'de bu dile guānhuà (官话), memurların dili denmekteydi. Ancak Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra 1955'te adı putonghua (普通话) yaygın söz olarak değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Mandarin</span> Çin dilinde bir lehçe

Mandarin ya da Beifanghua Çincenin en çok konuşulan dilidir. Kuzey Çin'de konuşulan tüm lehçeler Mandarin altında sınıflandırılmıştır. Ancak genelde Mandarin daha dar anlamıyla Çin ve Tayvan'da resmî dil olarak kullanılan Standart Çinceye işaret eder.

<i>Kaplan ve Ejderha</i>

Kaplan ve Ejderha, 2000 yapımı wuxia filmi. Çin Halk Cumhuriyeti-Hong Kong-Tayvan-Amerika Birleşik Devletleri ortak yapımı film Ang Lee tarafından yönetilmiştir. Filmin kadrosu uluslararası alanda tanınmış Chow Yun-Fat, Michelle Yeoh (Malezya), Zhang Ziyi (Çin) ve Chang Chen (Tayvan) gibi etnik Çinli yıldızlardan oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan</span> Doğu Asyada bir ülke

Tayvan ya da resmî adıyla Çin Cumhuriyeti, Tayvan Adası ile Penghu, Kinmen, Matsu ve bazı diğer adacıklarda yerleşik bir Doğu Asya ada ülkesi. Tayvan resmî olarak, Çin'i yöneten Çin Komünist Partisi'ni Çin anakarasında işgalci güç olarak kabul eder. 1949 yılından günümüze kadar sık sık Çin Halk Cumhuriyeti ile olan rekabetiyle gündeme gelen Tayvan yönetimi, Çin anakarasında kontrol ve yönetim hakkı iddia ederek kendini gerçek Çin olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Çin Taipeisi</span>

Çin Taipeisi, çoğunlukla Tayvan ismi ile tanınan Çin Cumhuriyeti'nin bazı uluslararası organizasyonlara ve hemen hemen tüm spor etkinliklerine katılırken kullandığı isimdir. Bu spor etkinlikleri arasında Olimpiyatlar ve Asya Oyunları da yer almaktadır. Tayvan'ın politik statüsünden dolayı çıkabilecek karışıklıkları önlemek amacı ile uluslararası topluluk çoğunlukla bu ismi tercih etmektedir. Resmî ismi olan Çin Cumhuriyeti'nin kullanılmasına, Çin tarafından, geçersiz olduğunu düşündüğü bir yönetime meşruiyet kazandıracağı ve iki Çin olduğu izlenimi vereceği gerekçeleri ile karşı çıkılmaktadır. Çin, genel "Tayvan" isminin kullanılmasına da Tayvan'ın Çin'den bağımsız olduğunu ima edeceği sebebiyle karşı çıkmaktadır.

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki etnik gruplar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin Halk Cumhuriyeti'nin 56 resmî etnik grubu, Çin hükûmeti "Millî Bölge Özerkliği" (民族区域自治/民族區域自治) adlı siyasetini takip ederek vatandaşlarını etnik gruplarına bölerek belli bölgelerde ayrıcalık haklarını tanımaktadır. Gruplarının hangi etnik grubuna bağlı olacağına karar veren yönetim işlemlerine "Millet Tanımlama İşlemleri" (民族识别工作/民族識別工作) denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fujian</span>

Fujian'in büyük bir kısmı Çin Halk Cumhuriyeti tarafından idare edilmektedir. Ancak Kinmen ve Matsu olmak üzere iki takım ada Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) idaresi altındadır. Bu nedenle Çin Cumhuriyeti idari bölümlenmesinde de bir Fujian eyaleti bulunur.

Basitleştirilmiş Çin karakterleri, Geleneksel Çin karakterleri ile birlikte çağdaş Çincenin yazımı için yaygın olarak kullanılan iki standart karakter kümesinden biridir. Basitleştirilmiş karakterler Çin Halk Cumhuriyeti'nin 20. yüzyıldaki Kültür Devrimi sürecinde okuryazarlığı teşvik etme girişiminin bir parçası olarak geliştirilmiştir ve 1950 yılından bu yana Çin anakarasında kullanımı teşvik edilmektedir. Basitleştirilmiş karakterler Çin anakarası, Malezya, Singapur ve Endonezya'da Çincenin yazımı için kullanılan resmi formlardır. Geleneksel Çin karakterleri ise Çincenin Hong Kong, Makao ve Tayvan'da yazımı için resmî olarak kullanılmaktadır.

Yeni Tayvan doları ya da sadece Tayvan doları, Tayvan'da kullanılan resmî para birimidir. Özgün olarak Tayvan Bankası tarafından dağıtılıyordu, fakat 2000'den beri Çin Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından dağıtılır. Yeni Tayvan dolarının iki tane alt birimi var; bir tanesi jiao (角) ve bir dolar on tane jiaoa bölünür; öbürü ise fen (分) ve bir dolar 100 tane fene bölünür.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Türkiye ilişkileri</span>

Çin-Türkiye ilişkileri, Çin ile Türkiye arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri içerir. Çin Komünist Partisi'nin Çin İç Savaşı'nı kazanması ve Çin Halk Cumhuriyeti devletinin 1 Ekim 1949 tarihinde kurulmasından sonra bile Türkiye, İç Savaş'ı kaybetmenin sonucu olarak Tayvan adasına çekilmeye zorunda kalmış Çin Cumhuriyeti devletini "Çin" ülkesinin tek meşru temsilcisi olarak tanımaya devam etti, ancak 4 Ağustos 1971 tarihinde Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti'yle diplomatik ilişkiler kurup "Tek Çin politikası"na uyarınca Çin Cumhuriyeti'yle olan resmî ilişkilerini askıya aldı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tayvan dahil tüm Çin toprakları üzerindeki egemenliğini tanıdı. Buna rağmen, Türkiye, Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) yine gayrıresmî, hükümet dışı seviyede ilişkiler sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuomintang</span> Çin Cumhuriyetindeki siyasi parti

Kuomintang ya da Çin Milliyetçi Partisi, daha çok Tayvan olarak bilinen Çin Cumhuriyeti’nde kurulu bir siyasi partidir. Çin Cumhuriyeti’nin kurucu partisidir. Merkezi Tayvan adasındaki Taipei’dedir. KMT, Uluslararası Demokrat Birliği üyesidir. Önceki cumhurbaşkanı Ma Ying-jeou bu görevi üstlenen yedinci KMT üyesidir.

Çin'in eyaletleri, Çin'in en üst düzey idari bölümleridir. Toplam 34 adet eyalet düzeyi bölüm bulunmakta olup bunlardan 23'ü eyalet, dördü doğrudan yönetilen şehir, beşi özerk bölge ve ikisi özel idarî bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin anakarası</span>

Çin anakarası ya da Kıta Çini, Çin Halk Cumhuriyeti'nin doğrudan kontrolü altındaki toprakları ifade etmek için kullanılan jeopolitik bir terimdir. Bu tanım 1949 yılında Çin İç Savaşı'nın sonunda Çan Kay-şek önderliğindeki Kuomintang güçlerini Tayvan'a çekilmesi ve Çin Komünist Partisi'nin tüm anakarayı ele geçirmesinin ardından ortaya çıkmıştır.

Çin Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri, Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) silahlı kuvvetleridir. Silahlı kuvvetler Kara, Deniz, Hava ve Askerî Polis kuvvetlerinden oluşmaktadır. Adı başlangıçta Ulusal Devrimci Ordu olup 1947 yılında hazırlanan Çin Cumhuriyeti Anayasası ile günümüzdeki adını almıştır ve 2002 yılından itibaren silahlı kuvvetler Ulusal Savunma Bakanlığı'nın tam sivil kontrolü altında olup Yasama Yuanı tarafından denetlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki etnik azınlıklar</span>

Çin'deki etnik azınlıklar; Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)'nde Han Çinlisi olmayan halklardır. Han çoğunluğunun dışında ÇHC, resmî olarak 55 tane farklı etnik azınlık grubu tanımaktadır. 2010 itibarıyla resmî olarak tanınan azınlık grupları, kolektif olarak Çin anakarası nüfusunun %8,49'unu oluşturmaktadır. Resmî olarak tanınan bu etnik gruplara ek olarak, kendilerini tanınmayan etnik grupların üyeleri olarak tanımlayan ÇHC vatandaşları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Matsu Adaları</span>

Matsu Adaları, Doğu Çin denizinde 36 ada ve adacıktan oluşan bir takımada. Henüz Çin Cumhuriyeti (Tayvan)'ne ait Fujian iline bağlı Lienchiang İlçesi olarak yönetilir. Tayvan'ın en küçük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Cumhuriyeti Ulusal Marşı</span>

Çin Cumhuriyeti Ulusal Marşı, Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) ulusal marşı ve Kuomintang'ın parti marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Cumhuriyeti Merkez Bankası</span>

Çin Cumhuriyeti Merkez Bankası, Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) merkez bankasıdır. Banka, 1924 yılında Guangzhou'da kurulmuş olup Yürütme Yuanı'na bağlıdır. Merkezi Taipei'de yer almaktadır.