İçeriğe atla

Tayvan'da LGBT hakları

2016 yılı "Taiwan Pride [en]" etkinliği

Tayvan'ın (Çin Cumhuriyeti) lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) hakları konusundaki kaydı karışıktır; lezbiyen, gey ve biseksüel haklarında Asya'nın en ilerici ülkelerinden biri olarak algılanırken[1] trans hakları konusunda Pakistan gibi ülkelerden daha muhafazakâr olarak da nitelendirilmiştir.[2] Hem erkekler hem de kadınlar arası hemcins cinsel ilişkileri yasaldır ve Yargı Yuanı [en]'nın Mayıs 2017'de verdiği kararın neticesinde hemcins evlilikleri 24 Mayıs 2019 tarihinde yasal oldu. Hemcins çiftlerinin ortak olarak bir çocuğa evlat edinmelerine henüz izin verilmemesine rağmen bu çiftlerin üvey evlat edinmeleri serbesttir.

Eğitim dalında cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve cinsiyet özelliklerine dayalı olarak yapılan ayrımcılık 2004 yılından beri ülke çapında yasaktır.[3] İş verme alanında da cinsel yönelim ayrımcılığı 2007 yılından beri kanunen yasaktır.[4]

24 Mayıs 2017 tarihinde Yargı Yuanı, mevcut evlilik yasalarının anayasaya aykırı olduğunu ve evlilik hakkının hemcins çiftlerine de mevcut kılınması gerektiği kararını verdi. Yargı Yuanı Yasama Yuanı'na, en fazla iki yıllık bir süre içerisinde ya mevcut yasaları değiştirme ya da hemcins evliliklerine yasal tanınma sağlayan yasalar uygulama şartını atadı. Mahkeme kararına göre, Yasama Yuanı 24 Mayıs 2019'da bu şartı yerine getirmekte ihmal etmiş olması durumunda hemcins evlilikleri otomatik olarak yasal olurdu.[5][6] 17 Mayıs 2019 tarihinde Yasama Yuanı, Yürütme Yuanı [en] tarafından sunulan ve hemcins çiftleri arasındaki evlilikleri tanıyan bir yasa tasarısını kabul etti. Tasarı 22 Mayıs'ta Cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen'in imzasıyla yasaya girdi ve 24 Mayıs'ta resmen yürürlüğe girdi. Tayvan böylece hemcins evliliklerini tanıyan ilk Asya ülkesi oldu.[7]

İlk "Taiwan Pride [en]" onur yürüyüşü 2003 yılında Taipei'de düzenlendi. 2015 yılındaki etkinliğe 80 bin kişi katıldı ve böylece İsrail'deki "Tel Aviv Pride [en]"'den sonra Asya'nın en büyük ikinci LGBT onur etkinliği hâlini almış oldu; bu da Tayvan'ın birçok gözlemci tarafından Asya'nın en "liberal" ülkelerinden biri olarak nitelendirilmesine yol verdi.[8] 2019 yılında Taiwan Pride'ın katılımcı sayısı 170 bine yükseldi.[9][10]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta LGBT rights in Taiwan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ Steger, Isabella. "In a first for Asia, Taiwan legalized same-sex marriage—with caveats". Quartz (İngilizce). 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. Though Taiwan is widely regarded as the most progressive place in Asia for gay rights—the closest country in the region that has legalized gay marriage is Australia—conservative groups have long tried to pressure legislators to pass a law that does not grant same-sex unions equal rights to heterosexual ones. 
  2. ^ 紀惠容專欄：看見跨性別，性別選擇是人權（紀惠容） (Çince). 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020. 
  3. ^ "13–14". Gender Equity Education Act (Act) (İngilizce). 23 Haziran 2004. 23 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2018. 
  4. ^ "5". Employment Service Act (Act) (İngilizce). 23 Mayıs 2007. 23 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2018. 
  5. ^ Judicial Yuan Interpretation No. 748 (Constitutional Interpretation) (İngilizce). 24 Mayıs 2017. 8 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2018. 
  6. ^ Wu, J.R. (24 Mayıs 2017). "Taiwan court rules in favor of same-sex marriage, first in Asia". Reuters. Taipei. 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2018. 
  7. ^ "Taiwan legalises same-sex marriage, a first in Asia". ABC News (İngilizce). Australian Broadcasting Corporation. 17 Mayıs 2019. 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 
  8. ^ McCormick, Joseph Patrick (31 Ekim 2015). "Asia's biggest Pride takes place as tens of thousands march in Taipei". Pink News. 9 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2017. 
  9. ^ 同婚元年！台灣同志遊行 17萬人上街挺多元創紀錄. Yahoo! (Çince). 26 Ekim 2019. 15 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2021. 
  10. ^ Chris Horton (27 Ekim 2018). "Taiwan's Gay Pride Parade Draws Thousands, as Votes on Same-Sex Marriage Near". The New York Times. 18 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Eşcinsel evlilik, hemcins evliliği veya evlilik eşitliği, aynı cinsiyetten bireylerin evlenmesi ve karşı cinsiyetten bireylerin evliliği ile eşit haklara ve statüye sahip olması durumu.

20 Temmuz 2005'te, Sivil Evlilik Yasası'nın kabul edilmesi ile, Hollanda, Belçika ve İspanya'dan sonra Kanada, eşcinsel evliliği tüm ülke çapında yasallaştıran dünyanın dördüncü ülkesi idi. 2003 yılında başlayan mahkeme kararları zaten Kanada'nın on tane eyaletin sekiz tanesinde ve üç tane bölgenin bir tanesinde eşcinsel evliliği yasallaştırdı. Yasa'nın kabul edilmesinden önce bu eyaletler ve bölgelerde 3.000 tane eşcinsel çift zaten evlendi. Evliliğe ilişkin olan çoğu yasal haklar 1999'dan beri birlikte yaşayan eşcinsel çiftlere verilmiştir.

Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmetinin tanıdığı çeşitli Kızılderili kabilelerine özgü yasalar, Amerika Birleşik Devletleri kabile yetki alanlarında eşcinsel evliliğin sınırlarını tanımlar. Amerikan yerlilerine ait yetki alanlarının çoğunda hemcins çiftler arası evlilik ile ilgili herhangi belirli bir tüzük yoktur. Defense of Marriage Act'ten dolayı federal hükûmetin eşcinsel evlilikleri tanıması yasak; ABD'deki çeşitli eyaletlerin ve federal hükûmetçe tanınan diğer yetki alanların bu tür evlilikleri tanımamaya izni vardır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da LGBT hakları</span>

Azerbaycan'da LGBT hakları, Azerbaycan sınırları içerisindeki eşcinsel bireylerin yaşam biçimidir. Azerbaycan'da LGBT bireyler için hiçbir yasal güvence bulunmamakla birlikte ülke genelinde homofobik yaklaşım bulunmaktadır.

LGBT'lerin evlat edinmesi, eşcinsel ebeveyn veya diğer cinsel yönelim, kimliğine sahip LGBT'ler tarafından gönüllü evlat edinme hakkını ifade eder. LGBT bireylerin evlat edinme kriterleri serbest olduğu ülkelerde yasa ve kanunlarla şekillendirilmiştir. Günümüzde eşcinsel evliliğin yasal olduğu ülkeler başta olmak üzere birçok ülke LGBT bireylere istekleri doğrultusunda evlat edinme hakkı tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya'da LGBT hakları</span>

Endonezya'da yaşayan LGBT bireyler, LGBT olmayan vatandaşların yaşamadığı yasal zorluklara ve önyargılara maruz kalmaktadır. Geleneksel kültürde eşcinsellik ve çapraz giyinme kabul edilmemektedir; bunun kamu politaka seviyesinde etkileri vardır. Örneğin, hemcins çiftler, heteroseksüel evli çiftlerin sahip olduğu yasal korumalardan yararlanamaz. Endonezya'da livâta karşıtı kanun bulunmamaktadır ve karşılıklı rızalı, ticari olmayan ve özel alanda yer alan hemcins cinsel eylemler halihazırda cezalandırılmamaktadır. Ancak Endonezya kanunları LGBT topluluğunu ayrımcılık ve nefret suçlarından korumamaktadır. Endonezya halihazırda hemcins evliliğini tanımamaktadır. Temmuz 2015'te Endonezya Diyanet İşleri Bakanı, hemcins evliliklerinin Endonezya'da kabul edilemez olduğunu söyledi, zira topluma kökleşmiş dini normlar eşcinselliğe şiddetle karşıymış. Endonezya'da toplumsal uyuma verilen önem nedeniyle hakların önemi yerine görevlerin önemi vurgulanmaktadır. Bu nedenle LGBT hakları dahil olmak üzere ülkenin insan hakları durumu gayet kırılgandır. Buna rağmen, Endonezya'daki LGBT topluluğu giderek daha görünür, siyasi alanda ise daha etkin hale gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'da LGBT hakları</span>

Rusya'da LGBT bireyler, LGBT olmayan bireylerin uğramadığı yasal ve sosyal zorluklarla yüz yüze gelmektedir. Özel olarak ve karşılıklı rıza göstermiş yetişkinler arası hemcins cinsel ilişkilerin 1993 yılında yasallaştırılmasına rağmen hemcins çiftler, karşıcins çiftlere mevcut olan yasal korumalara hak sahibi değiller ve cinsel yönelime dayalı ayrımcılığı yasaklayan yasalar mevcut değildir. Trans bireyler, cinsiyet değiştirme ameliyatı geçirdikten sonra legal cinsiyetlerini değiştirme hakkına sahipler, fakat cinsiyet kimliği ya da ifadesine dayalı ayrımcılığı yasaklayan yasalar da mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika'da LGBT hakları</span>

Meksika'da lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) hakları, son yıllarda dünya çapındaki yasal eğilimlerle uyumlu şekilde genişlemiştir. Fransız Devrimi'nin entelektüel etkisi ve 1862-67 yılları arasındaki Meksika'ya Fransız müdahalesi, 1871'de hemcins cinsel ilişkileri yasaklayan yasağını kanundan çıkaran Napolyon Kanunları'nın uygulanmasına yol verdi. Buna rağmen eşcinsel eylemlerde bulunan kişileri kovuşturmak için toplumsal ahlaksızlığa karşı yasalar kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Estonya'da LGBT hakları</span>

Estonya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin uğramadığı yasal zorluklarla yüz yüzedir. 1 Ocak 2016 tarihinden beri hemcins çiftler, ilişkilerini bir "birlikte yaşama anlaşması" olarak kaydetme hakkına sahiptir. Bu anlaşma kapsamında hemcins çiftler, karşı cins çiftlere mevcut olan neredeyse tüm yasal korumalara sahiptir. 20 Haziran 2023 tarihinde ise hemcins çiftlere evlenme ve ortak evlat edinme haklarını veren bir eşit evlilik yasası kabul edildi ve bunun 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Estonya böylece de hemcins evliliklerini yasallaştırmış ilk eski Sovyet ülkesi olacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya'da LGBT hakları</span>

Avusturya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireylerin hakları konusunda büyük ilerlemeler kaydemiştir. Avusturya'da hemcins cinsel ilişkiler, hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır. 2010 yılında, evliliğin bazı haklarını içeren "kayıtlı birliktelik" hakkı hemcins çiftlere mevcut kılındı. 2003 yılında üvey evlat edinme hakkı, Ocak 2015'te de kapsamlı ortak evlat edinme hakkı, Avusturya Anayasa Mahkemesi tarafından yasallaştırıldı. 5 Aralık 2017 tarihinde Anayasa Mahkemesi, hemcins evliliklerini yasallaştırmaya karar verdi; bu karar, 1 Ocak 2019 tarihinde resmen yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'da LGBT hakları</span>

Bulgaristan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Hemcins cinsel aktiviteler hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır, fakat karşı cins çiftlerin sahip olduğu yasal korunmalar, hemcins çiftlerin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir. Cinsel yönelime dayalı ayrımcılık, 2004'ten beri yasaktır ve "cinsiyet değişimi"ne dayalı ayrımcılık da 2015'ten beri yasaktır. Temmuz 2019'da Bulgaristan'da bir mahkeme, çığır açan bir kararda Fransa'da yapılmış bir hemcins evliliğini tanıdı.

<span class="mw-page-title-main">Çekya'da LGBT hakları</span>

Çek Cumhuriyeti lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları konusunda en liberal Orta Avrupa ülkelerinden biridir. 2006 yılında kayıtlı birliktelikler, hemcins çiftler için yasal oldu; 2019 yılı itibarıyla evliliği hemcins çiftler için yasallaştıracak bir yasa tasarısı Çek Parlamentosu'nda mütalaa edilme sürecindedir.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan'da LGBT hakları</span>

Hırvatistan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları son yıllarda genişletilmiştir, ancak LGBT bireyler LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara yine uğrayabilir. Hemcins birliktelikler, 2003 yılında "kayıtsız birlikte yaşama" durumlarıyla ilgili bir yasa kapsamında ilk kez resmî tanınma kazandı. 2013 yılında yapılmış bir referandumun sonucu olarak, Hırvatistan Anayasası'nda evlilik tanımını sırf bir erkek ve bir kadın arasında yapılan bir birliktelik olarak sabitleştirildi, böylece hemcins evlilikleri yasak oldu. 2014 yılında "Yaşam Ortaklığı Yasası" 'nın yürürlüğe girmesinden beri, kapsamlı evlat edinme hakları haricinde bilfiil olarak her alanda evli heteroseksüel çiftlerle eşit haklar hemcins çiftlere mevcut kılındı; evlat edinme konusunda ise, üvey evlat edinmeye benzer bir mekanizmayı hemcins çiftlere sunan bir "partner-vasi" sistemi sunuldu. Hırvatistan'da cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve cinsiyet ifadesine dayalı ayrımcılık yasaktır. ILGA-Europe'a göre Hırvatistan, LGBT hakları konusunda tüm Slav dünyasındaki en ileri ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ'da LGBT hakları</span>

Karadağ'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan bireylerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Hemcins cinsel ilişkiler Karadağ'da hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır ve Temmuz 2020'den beri sivil birliktelik hakkı hemcins çiftleri için mevcut kılınmıştır, ancak karşı cins evli çiftlere mevcut olan bazı yasal haklar, hemcins çiftlerin başta olduğu hanehalklarına henüz mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya'da LGBT hakları</span>

Litvanya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan vatandaşların karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Litvanya'da hemcins cinsel ilişkileri hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır, ancak hemcins çiftlere hemcins evliliği ya da sivil birliktelik gibi kurumlar mevcut değildir; bu açıdan hemcins çiftlerinde karşı cins çiftlerinin sahip olduğu bazı haklar yoktur. Eşcinselliğin 1993 yılında suç olmaktan çıkarılmasına rağmen, bu zamandan beri LGBT hakları ancak sınırlı olarak genişletilmiştir. Ayrımcılıktan korunma, Avrupa Birliği üyeliğinin bir koşulu olarak kanunlaştırıldı ve 2010'da ülkenin ilk onur yürüyüşü başkent Vilnius'ta yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Slovenya'da LGBT hakları</span>

Slovenya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Buna rağmen, LGBT haklarına ilişkin mevzuat zaman geçtikçe değişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan'da LGBT hakları</span>

Kırgızistan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan bireylerin karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Kırgızistan'da hemcins cinsel ilişkileri hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır fakat karşı cins çiftlerinin sahip olduğu yasal korunmalar hemcins çiftlerinin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Malta'da LGBT hakları</span>

Malta'da lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) hakları, diğer Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında bile en yüksek standartlardadır. Geç 20. ve erken 21. yüzyılları boyunca LGBT topluluğunun hakları konusunda daha fazla farkındalık yaratıldı ve 1973 yılında hemcins cinsel ilişkileri eşit bir cinsel rüşt yaşıyla yasallaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti'nde LGBT hakları</span>

Kıbrıs Cumhuriyeti'nde lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Geleneksel olarak, tutucu toplumsal tutumları olan Rum Ortodoks Kilisesi'nin kamu görüşler ve LGBT haklarına ilişkin politikalar üzerinde büyük etkisi olmuştur. Buna rağmen, Kıbrıs Cumhuriyeti'nde hem erkekler hem de kadınlar arası hemcins cinsel ilişkileri yasaldır ve evliliğin haklarının ve çıkarlarının birçoğunu sağlayan medeni birliktelikler Aralık 2015'ten beri yasaldır. Bu birlikteliklerin kapsamında evlat edinme hakkı da dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık'ta LGBT hakları</span>

Birleşik Krallık'ta lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları çoğu Avrupa ülkesine kıyasla daha gelişmiş durumdadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.