İçeriğe atla

Tayvan'daki Yahudilerin tarihi

Ana Çin topraklarının aksine Yahudilerin Tayvan'daki tarihi yeni sayılır ve nüfusları hiçbir zaman çok olmamıştır. İlk hatırı sayılır büyüklükteki cemaat 1950'lerde oluştu. Dini servisler için ABD Silahlı Kuvvetleri'nin şapeli kullanıldı.

1975'te Rabbi Ephraim Ferdinand Einhorn (İbraniceאפרים פרדיננד איינהורן; Çince:艾恩宏; Pinyin: Ài Ēnhóng) adanın tek hahamı olarak göreve başladı.[1] Bu zamandan beri Tayvan Yahudi cemaatinin çoğunluğunu yabancı uyruklu işadamları ve onların aileleri oluşturdu. Rabbi Einhorn dini servisleri Taipei'in çeşitli otellerinde sürdürdü. Haham ve Sheraton Taipei Oteli yönetiminin anlaşmasıyla haftalık dualar bu otelde edilip, kaşer yemek sunulmaktadır ayrıca hahama ait bir de Yahudi kütüphanesi bulunmaktadır. Önemli bayramlarda servislere katılan Yahudilerin sayısı 60 ila 100'e kadar çıkmaktadır.[2][3][4]

İsrail, Çin ile tam diplomatik bağları bulunduğundan Çin'in ayrılıkçı olarak gördüğü Tayvan'ı bütünüyle tanıyamamaktadır. Yine de Taipei'de bir İsrail Ekonomi ve Kültür Ofisi bulunmaktadır.[5] 2006'da İsrail ile Tayvan arasında çift taraflı 1.3 milyar dolar hacimli ticaret gerçekleşti.

Bugün Tayvan'da 150 Yahudi bulunmaktadır ve bu sayı adanın Birleşmiş Milletler'de diplomatik temsilciliği olduğu 1971 yılına kıyasla biraz daha azdır.

Tainan vilayetine bağlı Bao-An'da 2002 yılında Holokost müzesi açıldı.[6] Müzeyi kuran Mesihçi Yahudilik'in takipçisi olan Tayvan'lı rahip Chou Chou An (Çince:卓枝安; Pinyin: Zhuó Zhī'ān) idi. Chou Chou An dini eğitimini Japonya'da gördü. Kyoto Holokost Müzesi bazı eserleri Tainan Holokost Müzesi'ne bağışladı.

Kaynakça

  1. ^ Luxner, Larry (30 Eylül 2007). "Overshadowed by China, a few Jews hold on in Taiwan". Luxner News. 9 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2008. 
  2. ^ Yiu, Cody (14 Şubat 2005). "Taipei's Jewish". Taipei Times. s. 2. 8 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2008. 
  3. ^ Steinberg, Neil (9 Ağustos 2002). "A down-home davening in Taiwan". Jewish World Review. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2008. 
  4. ^ Halle, Charlotte (30 Ekim 2008). "Toast of Taiwan". Haaretz. 6 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2008. 
  5. ^ "ISECO". 11 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2010. 
  6. ^ Mishani, Dror (9 Ocak 2007). "State or state of mind?". Haaretz. []

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tayvan</span> Doğu Asyada bir ülke

Tayvan ya da resmî adıyla Çin Cumhuriyeti, Tayvan Adası ile Penghu, Kinmen, Matsu ve bazı diğer adacıklarda yerleşik bir Doğu Asya ada ülkesi. Tayvan resmî olarak, Çin'i yöneten Çin Komünist Partisi'ni Çin anakarasında işgalci güç olarak kabul eder. 1949 yılından günümüze kadar sık sık Çin Halk Cumhuriyeti ile olan rekabetiyle gündeme gelen Tayvan yönetimi, Çin anakarasında kontrol ve yönetim hakkı iddia ederek kendini gerçek Çin olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Holokost Anısı Ödülü</span>

Avusturya Yahudi Soykırımı (Holokost) Anısı Ödülü (Award), ilk defa 2006 yılında Avusturya Yahudi Soykırımı servisi tarafından düzenlendi. Bu ödül her yıl kendini Yahudi Soykırımı'nın Anısı için kanıtlamış olan kişiye verilir.

Yahudilerin Hong Kong'daki varlığı 19.yy'ın ortalarından beri sürmektedir. Hong Kong'un finansal merkez olması sebebiyle maddi sebepler için geçici olarak gelen Yahudilerin cemaatinde ABD, İsrail ve Avrupa ülkelerinden Yahudiler bulunur.

Kazakistan'da uzun geçmişi olan Kazak Yahudileri'nin nüfusu 12,000 ila 30,000 olup toplam nüfusun %1'inden azını oluşturur.

Kore'de hatırı sayılır büyüklükteki Yahudi cemaati Kore Savaşı dönemine denk gelir; bu dönemde, bölgedeki komünizmle baş eden ABD önderliğindeki savaşta Kore ordusunda yüzlerce Yahudi asker bulunmaktaydı. Yahudi din görevlisi olarak orduda yer alan Chaim Potok Kore'deki deniyimlerini The Book of Lights and I am the Clay isimli kitabında aktardı.

Kosova'daki Yahudilerin tarihi bazı istisnalar hariç Sırbistan'daki Yahudilerin tarihinin aynasıdır. İstisnalardan biri Holokost sırasında İtalya hakimiyetindeki Arnavutluk'a bağlı Kosova döneminde yaşananlar ve bir diğer istisna da 1999'da Sırbistan'dan ayrılırken gerçekleşen 1998-1999 Kosova Savaşı dönemidir.

Moğolistan'daki Yahudilerin tarihi, 19.yy'ın sonlarına doğru Sibirya Yahudilerinin Moğollarla ticaret yapmasına kadar dayanır. Bunun sonucunda bazı Yahudi aileler Moğolistan'a yerleşti.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi kimliği</span>

Yahudi kimliği, kişinin kendisini Yahudi olarak gördüğünü belirten nesnel veya öznel tanımdır. Daha geniş bir tanımlamayla, Yahudi kimliği, başkaları tarafından Yahudi olarak görülmeyi veya bir takım dini, yasal veya sosyolojik normlara uyulmasını şart koşmaz. Buna göre, Yahudi kimliği, doğası gereği kültürel olabilmektedir. Yahudi kimliği, bir Yahudi cemaatine bağlı olmayı gerektirebilir. Geleneksel Yahudilikte kişinin Yahudiliği çocuğa annesinden geçer. Yahudi kanunlarına göre, kişinin inancı veya Yahudiliği uygulama derecesi ne olursa olsun eğer annesi Yahudiyse kendisi de Yahudidir. ateist Yahudilerde de Yahudi kimliği olabilir. Her ne kadar bu kimliğe ait Yahudilerin mutlak çoğunluğu Yahudi etnisitesine bağlıysa da karışık evliliklerden doğan kişiler de Yahudi kimliğini benimseyebilmektedir.

Nepal'deki Yahudilerin tarihinde kalıcı Yahudi cemaatinin sayısı çok az olup çoğunluğunu diplomatik yetkililer ve Chabad kadrosu oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Lübnan Yahudileri geleneksel olarak bir Mizrahi cemaati olup genelde Lübnan'ın Beyrut şehrinde veya çevresinde yaşayan veya yaşamış olan Yahudilerdir. Cemaatin hemen hemen hepsi İsrail, Fransa ve Kuzey Amerika'ya göç etmiştir. Ülkede bugün 20 ila 40 arası Yahudi kalmıştır. Lübnan Yahudileri toplumla sıkıca entegre oldukları ve vatanlarını terk etme hissi duymadıkları için Lübnan'ın 1958'de yaşadığı iç savaşta dahi büyük oranda dış göç olmamıştır. Fakat, 1975'teki Lübnan İç Savaşı ve 1982'deki İsrail'in Lübnan'a girme harekâtıyla dış göçler hızlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Irak'taki Yahudilerin tarihi</span>

Irak Yahudileri Irak'ta doğmuş veya onların çocukları olan Yahudilerdir. Yahudilerin Irak topraklarındaki varlığı MÖ 586'daki Babil Sürgünü ile belgelenmiştir. Irak Yahudileri dünyanın en eski topluluklarından olup tarihi önemi en yüksek Yahudi cemaatlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kim bir Yahudi'dir?</span> Yahudi kimliği ile ilgili temel soru

"Kim bir Yahudi'dir?", Yahudi kimliğinin temel sorusudur. Yahudi şahsın kültürel, dini, soyağacı ve kişisel boyutlarını irdeler. Bu soru, Almanya'da Nazi Partisi tarafından hazırlanan Nürnberg Yasaları'nda da ele alınmıştır.

Yahudiliğe geçiş, Yahudi cemaatinin üyesi olmayı arzulayan Yahudi olmayan birinin yaptığı dini işlemdir. Yahudiliği tercih etmek, Yahudilik ilkelerine uymayı istemektir. Yahudi milletinin bir parçası olunamaz, çünkü Yahudiler bir etnisitedir. Bu dini geçiş bazen Yahudilikleri şaibeli olanların Yahudiliğini tasdiklemek için de yapılmaktadır.

Venezula'daki Yahudilerin tarihi, bir grup marranonun Caracas ve Maracaibo'da yaşadığı 17.yy'ın ortalarına kadar dayanır. Fakat, Venezuela'daki Yahudi cemaati 19.yy'ın ortalarına kadar kurulmadı. 2008 yılından beri Hugo Chávez ile Yahudi cemaati arasındaki gerginlik nedeniyle ülkedeki Yahudi nüfusunun beşte biri yakın zamanda ülkeyi terk etti.

<span class="mw-page-title-main">Şavuot</span>

Şavuot, Sivan ayının 6. günü kutlanan bir Yahudi bayramıdır. Genelde Mayıs ya da Haziran ayının ilk yarısına denk gelir. Şavuot, Tanrı’nın Sina Dağı’nda toplanan İsrail milletine Tevrat’ı vermesinin yıl dönümünü anar. Tevrat’ta Şavuot ve Tanrı’nın Tevrat’ı göndermesi arasındaki ilişki açık olmamasına rağmen, Şavuot, üç hac festivalinden biridir. Omer’in Sayılması’nın Sefirat ha Omersonuçlandığını gösterir. Şavuot’un tarihi direkt olarak Hamursuz Bayram’ıyla bağlantılıdır. Tevrat’ın verdiği talimata göre, yedi haftalık ‘Omer’in sayılması’ Şavuot ile sonuçlanır. Günleri ve haftaları saymak olan bu davranış, Tevrat’ın gönderilmesine duyulan şevki ve beklentiyi anlatır. Hamursuz Bayramı’nda Yahudiler, Firavun’un kölesi olmaktan kurtarıldı; Şavuot’ta ise bu millet, Tevrat’la birlikte, Tanrı’ya hizmet etmeye bağlanmış bir millet oldu. Şavuot, İsrailliler tarafından oldukça bilinen ve kutlanan bir festivalken, diaspora Yahudiler, bu festivali çok bilmezler. Yahudi kanunlarına göre, İsrail’de bir gün, diasporada iki gün olarak kutlanır. Reformist cemaatler bir gün olarak kutlar

<span class="mw-page-title-main">Yahudilikte eşcinsel evlilik</span>

Yahudilikte eşcinsel evlilik ve eşcinsellik, modern Yahudi mezhepleri içinde tartışma konusu ve bölünmelere sebep olmuştur. Yahudilerin yaygın görüşüne göre eşcinsel ilişki günahtır ve Tevrat'ta kesin olarak yasaklanmıştır. Bu görüş Ortodoks Yahudilik tarafından hâlen benimsenmiş olmasına rağmen aynı durum Yeniden yapılanmacı ve Reformist Yahudilik için geçerli değildir. Muhafazakâr Yahudilik, Aralık 2006'ya kadar Ortodokslar ile yanı görüşü benimsemesine rağmen bu zamandan sonra Yahudi Kanunları ve Standartları Komitesi çoğulculuk felsefesi altında çeşitli fikirler sunmuştur. Örneğin bir görüş Ortodoksların duruşunu benimserken bir başka görüş, bazı cinsel eylemlerde bulunulmadığı sürece daha liberaldir.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Yunanistan'daki Yahudilerin tarihi, MÖ 4. yüzyıla kadar izlenebilir. Yunanistan'da yaşayan en eski ve en karakteristik Yahudi grubu, "Yunan Yahudileri" olarak da bilinen Romanyotlardır. "Yunan Yahudisi" terimi ağırlıklı olarak Yunanistan'ın bugünkü modern bölgesinde yaşayan Yahudi kökenli veya inançlı herhangi bir kişi için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya'da Holokost</span>

Litvanya'da Holokost, Nazi işgâli altındaki Litvanya SSC'nde kurulmuş Reichskommissariat Ostland'a bağlı Generalbezirk Litauen alanında yaşayan Litvanya (Litvak) ve Polonya Yahudileri'nin neredeyse tümünün imha edilmesine sebep oldu. Yaklaşık 208.000-210.000 Yahudinin arasında tahminen 190.000-195.000'i, çoğu Haziran ile Aralık 1941 arasında öldürülmek üzere İkinci Dünya Savaşı'nın sonundan önce öldürüldü. Üç senelik Alman işgâli boyunca Litvanya'daki Yahudi nüfusunun %95'inden fazlası katledildi; bu, Holokost'un yer aldığı tüm diğer ülkelerden daha eksiksiz bir yıkımdı. Tarihçiler, bu imha oranını Yahudi olmayan yerel paramiliter oluşumlarının soykırımda Nazilerle kitlesel oranda işbirliklerinde bulunmalarına bağlamıştır, ancak bu işbirliklerinin nedenleri tartışılmaya devam etmektedir. Holokost, Litvanya tarihinde bu kadar kısa bir sürede şimdiye kadarki en büyük can kaybıyla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Kuzey Makedonya ilişkileri</span>

İsrail-Kuzey Makedonya ilişkileri, İsrail ve Kuzey Makedonya arasındaki ikili siyasi ilişkileri ifade eder. Kuzey Makedonya'nın Tel Aviv'de büyükelçiliği vardır. İsrail'in yerleşik bir büyükelçisi yok.