Yüksek hızlı demiryolu (YHD), kendine özgü ray sistemi ve bu sisteme entegre özel raylı taşıtları ile geleneksel demiryolu trafiğinden önemli ölçüde daha hızlı ulaşıma imkân tanıyan demiryolu taşımacılığı türüdür. Dünya çapında bir tek geçerli standart tanım bulunmamakla birlikte, 250 kilometre/saat (160 mph) ve üstü hıza uygun yeni demiryolu hatları ve 200 kilometre/saat (120 mph) ve üstü hıza uygun geliştirilmiş mevcut demiryolu hatları yaygın olarak yüksek hızlı demiryolu olarak kabul edilir.
Banliyö treni, şehrin merkezini, hatta bazen dışını da birleştiren ve gün içinde yolcu taşıyan tren türüdür. Zamanımızda şehirlerin geniş bir coğrafyaya yayılması nedeniyle artan trafik sıkışıklığı, park problemi, hava kirliliği gibi sorunlara karşı banliyö trenleri bir alternatiftir.
Yüksek Hızlı Tren ya da kısaca YHT, Türkiye'de TCDD'ye ait yüksek hızlı demiryolu hatları üzerinde TCDD Taşımacılık tarafından işletilen yüksek hızlı tren setleri ile sunulan yüksek hızlı demiryolu hizmetidir.
Ankara – İstanbul yüksek hızlı demiryolu ya da kısaca Ankara – İstanbul YHD, Ankara YHT – Halkalı arasında Yüksek Hızlı Tren hizmeti verilen azami 250 kilometre/saat (160 mph) hıza uygun çift hatlı, elektrikli, sinyalli yüksek hızlı demiryolu hattıdır.
Ankara – Sivas yüksek hızlı demiryolu ya da kısaca Ankara – Sivas YHD, Türkiye'nin Ankara ve Sivas illeri arasında yer alan ve 26 Nisan 2023'te hizmete giren yüksek hızlı demiryolu hattıdır. Çift hatlı, elektrikli ve sinyalli olan YHD hattında TCDD Taşımacılık tarafından azami 250 kilometre/saat (160 mph) hızla Yüksek Hızlı Tren seferleri düzenlenmektedir.
Şinkansen, Japonya'da Japan Railways tarafından işletilen yüksek hızlı demiryolu ağıdır. Ağın en yüksek işletme hızı 240–320 km/h arasında olup, kuzeyde Hokkaido'da devam eden bir bağlantı inşaatı ile birlikte Honshu ve Kyushu adalarındaki çoğu büyük şehri birbirlerine bağlamaktadır.
Korea Train eXpress (KTX) (Korece: 한국고속철도 Hangug Gosog Cheoldo), Güney Kore'de Korail tarafından işletilen bir yüksek hızlı demiryolu hizmetidir. Seul-Busan arasındaki ilk hattın inşaatına 1992 yılında başlanmış olup ilk kısmı 2004 yılında ve geri kalanı 2010 yılında tamamlanmıştır.
Çin'de ulaşım, son yıllarda büyük bir büyüme ve genişleme yaşamıştır. Havaalanları, yollar ve demiryolu inşaatı, Çin'deki önde gelen iş kaynaklarındandır.
Pekin-Şanghay yüksek hızlı demiryolu, Çin'de bulunan bir yüksek hızlı demiryolu hattıdır. 30 Haziran 2011 tarihinde tamamlanmış olup şimdiye kadar tek bir aşamada inşa edilen dünyanın en uzun hızlı demiryolu hattıdır. Hat, 1,318 km uzunluğunda olup Pekin ve Şanghay kentlerini birbirine bağlamaktadır.
Ankara Marşandiz hızlı tren kazası 13 Aralık 2018 tarihinde saat 06.30'da Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı'ndan kalkan ve Konya Garı yönüne doğru hareket eden HT 80101 yüksek hızlı trenin Ankara'nın Yenimahalle ile Etimesgut ilçeleri arasında yer alan Marşandiz Tren İstasyonu'nda yol kontrolü yapan E 68041 kılavuz lokomotifle çarpışması sonucu meydana gelmiştir.
Bandırma – Bursa – Osmaneli yüksek standartlı demiryolu ya da kısaca Bandırma – Bursa – Osmaneli YSD, Bandırma – Osmaneli YHT arasında yapımı süren çift hatlı, elektrikli ve sinyalli yüksek standartlı demiryolu projesidir. 23 Aralık 2012'de dönemin Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ve TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman'ın katıldığı bir törenle temeli atılmıştır.
Turizm, Tayland’a ekonomik bir katkı sağlar. 12 trilyon baht GSYİH'ya doğrudan katkıda bulunan turizm geliri tahminleri bir trilyon baht (2013) 2.53 trilyon baht (2016) arasında değişiyor. Dolaylı seyahat ve turizm gelirleri dahil edildiğinde, 2014 toplamının Tayland'ın GSYİH'sinin % 19,3'üne eşdeğer olduğu tahmin edilmektedir. Turizmin GSYİH'ye fiili katkısı bu yüzdelerin altındadır çünkü GSYİH gelirle değil katma değerle ölçülür. Tayland'ın turizm endüstrisinin katma değeri bilinmemektedir. Ulusal Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Konseyi Ofisi'nin 2019 genel sekreterine göre, hükümet, turizm sektörünün 2019'daki % 20'den 2030'a kadar GSYİH'nın % 30'unu oluşturacağını öngörüyor.
Amerika Birleşik Devletleri'nde yüksek hızlı demiryolu planları, 1965 tarihli Yüksek Hızlı Kara Taşımacılığı Yasası'na kadar uzanmaktadır.
Çin'de yüksek hızlı demiryolu (YHD), 2020'nin sonunda toplam 37.900 km'lik uzunluğuyla dünyanın en uzun yüksek hızlı demiryolu ağıdır ve en yaygın şekilde kullanılmaktadır. YHD ağı, tasarım hızı 200–350 km/sa (120–220 mph) olan yeni inşa edilmiş demiryolu hatlarını kapsar. Çin'in YHD'si, dünyanın toplam yüksek hızlı demiryolu ağlarının üçte ikisini oluşturur. Hemen hemen tüm YHD trenleri, rayları ve hizmetleri China Railway Corporation'a aittir ve China Railway High-speed (CRH) markası altında işletilmektedir.
Kuneytire-Tanca yüksek hızlı demiryolu veya El-Burak, Fas'ta bulunan bir yüksek hızlı demiryolu hattıdır. Hat, 323 km uzunluğunda olup Tanca ve Kazablanka kentlerini birbirine bağlamaktadır. Kuneytire-Tanca yüksek hızlı demiryolu, Afrika'nın ilk ve Arap dünyasının ikinci yüksek hızlı demiryolu hattıdır.
Hindistan'da yüksek hızlı demiryolu (YHD) şu anda yapım aşamasındadır ve ülkede yüksek hızlı demiryolu koridorları veya şu anda UIC tanımı kapsamında 200 km/sa (120 mph) üzerinde çalışan hatlar bulunmamaktadır. Ancak, toplam on iki koridor planlanmış ve Mumbai ile Ahmedabad'ı birbirine bağlayan koridorlardan biri yapım aşamasındadır. 2021 itibarıyla Hindistan'ın en hızlı treni, bir deneme çalışması sırasında ulaştığı 180 km/sa (110 mph) azami hız ile Vande Bharat Express'tir. En hızlı çalışan tren ise 160 km/sa (99 mph) maksimum çalışma hızıyla Gatimaan Express'tir.
Endonezya'da yüksek hızlı demiryolu ilk (YHD) projesinin ülkenin en büyük şehirleri olan Jakarta ile Batı Java'nın başkenti Bandung'u birbirine bağlaması ve yaklaşık 142,3 kilometre mesafe kat etmesi beklendi. Endonezya'da uzun yıllardır yüksek hızlı tren (YHD) için planlar ve çalışmalar yapılıyor. Ancak 2008 yılına kadar ciddi bir şekilde düşünülmedi. Sonunda Jakarta-Bandung YHD inşaatına başlamaya yönelik yeni plan, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve dünya liderlerinin Bandung Konferansı sırasında ziyaret etmesinden sonra Endonezya hükûmeti tarafından Temmuz 2015'te açıklandı. YHD'nun Doğu Cava'daki Surabaya'ya olası bir uzantısı için planlardan da bahsedildi. Cakarta-Bandung yüksek hızlı demiryolu hattı, 7 Eylül 2023'te açıldı ve 2 Ekim 2023'te ticari faaliyete başladı.
İstanbul - Karaman Yüksek Hızlı Treni ya da kısaca İstanbul - Karaman YHT, 741,543 kilometre (460,773 mi) uzunluğundaki Halkalı - Karaman güzergâhında TCDD Taşımacılık tarafından işletilen Yüksek Hızlı Tren'dir.
Yüksek standartlı demiryolu,, yüksek performanslı demiryolu, yarı yüksek hızlı demiryolu veya orta hızlı demiryolu, konvansiyonel demiryolundan daha yüksek hız ve standartlara sahip olan ancak yüksek hızlı demiryolu olarak adlandırılacak kadar yüksek hız ve standartlara sahip olmayan şehirlerarası yolcu demiryolu hizmetlerini tanımlamak için kullanılan bir jargondur. Terim aynı zamanda planlamacılar tarafından, yüksek hızlı demiryolu ağlarını oluşturmak veya genişletmek için daha büyük çabalara alternatif olarak tren hızlarını artırmak ve seyahat süresini azaltmak için artan demiryolu iyileştirmelerini tanımlamak için kullanılır. Bazı ülkeler bunun yerine orta hızlı tren veya yarı yüksek hızlı tren terimini kullanır.
Guangzhou Kuzey Garı, Çin'in Guangdong Eyaleti, Çin'in kuzeyindeki Guangzhou'daki Huadu Bölgesi'nde 1908'de açılan bir tren istasyonudur.