İçeriğe atla

Taygeta (yıldız)

Koordinat:Sky map 03sa 45d 12,49578s; +24º 28' 02,2097″
Taygeta
Image of the Pleiades star cluster
Ülker kümesindeki Taygeta (daire içine alınmış)
Gözlem verisi
Dönem J2000.0      Ekinoks J2000.0
TakımyıldızBoğa
Sağ açıklık03sa 45d 12,49578s[1]
Dik açıklık24° 28′ 02,2097″[1]
Görünür büyüklük (V)4,30[2]
Özellikler
Tayfsal sınıfB6IV + ?[3]
U−B renk ölçeği-0,48[4]
B−V renk ölçeği-0,12[4]
Astrometri
Dikey hız (Rv)10,1[2] km/s
Özdevinim (μ) RA: 21,24 ± 0,38[1] mys/y
Dec.: -40,56 ± 0,35[1] mys/y
Iraklık açısı (π)7,97 ± 0,33 mys[1]
Uzaklık440 ly
(135 pc)
Ayrıntılar
Taygeta
Kütle4,5[5] M
Aydınlatma gücü600[5] L
19 Tauri Ab
Kütle3,2[5] M
Aydınlatma gücü150[5] L
Katalog belirtmeleri
q Tauri, HR 1145, HD 23338, BD+24°547, HIP 17531, SAO 76140, GC 4486, BDS 1848, CCDM 03452+2429
Veritabanı kaynakları
SIMBADveri

Taygeta, Boğa takımyıldızında bulunan ve Ülker açık yıldız kümesi'nin (M45) bir üyesi olan çift yıldızdır.

19 Tauri A olarak adlandırılan ikili yıldız ile görsel yoldaşı tek yıldız 19 Tauri B'den oluşur. 'A' çiftinin iki bileşeni sırasıyla 19 Tauri Aa (geleneksel olarak tüm sistem için kullanılan Taygeta adıyla)[6] ve Ab olarak adlandırılır.

Hipparcos görevi sırasında elde edilen paralaks ölçümlerine göre, 19 Tauri A Güneş'ten yaklaşık 440 ışık yılı uzaklıktadır.

Adlandırma

19 Tauri, sistemin Flamsteed belirtmesidir. Aynı zamanda, nadiren kullanılan Bayer belirtmesi q Tauri'dir. İki bileşenin 19 Tauri A ve B olarak ve A'nın bileşenlerinin 19 Tauri Aa ve Ab olarak adlandırılması, çoklu yıldız sistemleri için Washington Multiplicity Catalog'un (WMC) kullandığı ve Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından benimsenen kuraldan kaynaklanır.[7]

Sistem, geleneksel olarak Taygeta (veya Taygete) adıyla bilinir.[8] Taygete, Yunan mitolojisinde Pleiades kız kardeşlerinden biriydi. 2016 yılında Uluslararası Astronomi Birliği, yıldızların özel adlarını kataloglamak ve standartlaştırmak amacıyla Yıldız Adları Çalışma Grubu'nu (WGSN - IAU Working Group on Star Names) organize etti.[9] WGSN, 21 Ağustos 2016'da 19 Tauri Aa bileşeni için Taygeta adını onayladı ve bu isim artık IAU tarafından onaylanmış Yıldız İsimleri Listesi'nde yer almaktadır.[6]

Özellikler

Taygeta, görünür büyüklüğü +4,30 olan mavi-beyaz B-tipi bir altdev olarak görünür. Bileşenleri +4,6 ve +6,1 büyüklüğe sahip olan spektroskopik ikilidir. Birbirlerinden 0,012 yay-saniye ile ayrılırlar ve her 1313 günde bir yörüngeyi tamamlarlar.

8. kadirden bir görsel yoldaş olan 19 Tauri B, 69 yay-saniye uzaklıktadır. Bu yoldaşın, Güneş'ten biraz daha büyük ve daha kütleli sarı bir yıldız olduğu ve Ülker kümesinden daha uzakta bulunduğu düşünülmektedir.[10]

Taygeta'nın bir zamanlar değişen yıldız olduğu bildirilmişti,[11] fakat sonradan yapılan ölçümler onun en düşük değişkenlik gösteren yıldızlardan biri olduğunu ortaya koymuştur.[12][13]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e van Leeuwen, F. (2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653-664. arXiv:0708.1752 $2. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357.  Vizier katalog girişi 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ a b "* q Tau". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014. 
  3. ^ Eggleton, P. P.; Tokovinin, A. A. (Eylül 2008), "A catalogue of multiplicity among bright stellar systems", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 389 (2), ss. 869-879, arXiv:0806.2878 $2, Bibcode:2008MNRAS.389..869E, doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13596.xÖzgürce erişilebilir. 
  4. ^ a b Penston M.J. (1973). "Photoelectric UBV observations made on the Palomar 20-inch telescope". Mon. Not. R. Astron. Soc. 164 (2): 133-154. Bibcode:1973MNRAS.164..133P. doi:10.1093/mnras/164.2.133Özgürce erişilebilir. 
  5. ^ a b c d Professor James B. (Jim) Kaler. "TAYGETA (19 Tauri)". University of Illinois. 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014. 
  6. ^ a b "Naming Stars". IAU.org. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2018. 
  7. ^ Hessman, F. V.; Dhillon, V. S.; Winget, D. E.; Schreiber, M. R.; Horne, K.; Marsh, T. R.; Guenther, E.; Schwope, A.; Heber, U. (2010). "On the naming convention used for multiple star systems and extrasolar planets". arXiv:1012.0707 $2. 
  8. ^ Allen, Richard Hinckley (1899). Star-names and their meanings. G. E. Stechert. s. 407. Erişim tarihi: 10 Ekim 2009. 
  9. ^ IAU Working Group on Star Names (WGSN), International Astronomical Union, 26 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Mayıs 2016. 
  10. ^ Huber, Daniel; Bryson, Stephen T; Haas, Michael R; Barclay, Thomas; Barentsen, Geert; Howell, Steve B; Sharma, Sanjib; Stello, Dennis; Thompson, Susan E (2016). "The K2 Ecliptic Plane Input Catalog (EPIC) and Stellar Classifications of 138,600 Targets in Campaigns 1-8". The Astrophysical Journal Supplement Series. 224 (1): 2. arXiv:1512.02643 $2. Bibcode:2016ApJS..224....2H. doi:10.3847/0067-0049/224/1/2Özgürce erişilebilir. 
  11. ^ Samus, N. N.; Durlevich, O. V. (2009). "VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007-2013)". VizieR On-line Data Catalog: B/GCVS. Originally Published in: 2009yCat....102025S. 1. Bibcode:2009yCat....102025S. 
  12. ^ Percy, John R.; Wilson, Joseph B. (2000). "Another Search for Maia Variable Stars". The Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 112 (772): 846. Bibcode:2000PASP..112..846P. doi:10.1086/316577Özgürce erişilebilir. 
  13. ^ Adelman, S. J. (2001). "Research Note Hipparcos photometry: The least variable stars". Astronomy and Astrophysics. 367: 297-298. Bibcode:2001A&A...367..297A. doi:10.1051/0004-6361:20000567Özgürce erişilebilir. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alcyone (yıldız)</span>

Alcyone, Boğa takımyıldızında yer alan bir yıldız sistemidir. Güneş'ten yaklaşık 440 ışık yılı uzaklıkta, yaklaşık 100 milyon yaşında genç bir küme olan Ülker açık kümesinin en parlak yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Epsilon Eridani</span>

Epsilon Eridani, Irmak takımyıldızında yaklaşık olarak 10,5 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. 3,73 kadir görünür büyüklüğüyle çıplak gözle görülebilen üçüncü en yakın bireysel yıldız veya yıldız sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">HD 97048</span> yıldız

HD 97048 veya CU Chamaeleontis, Bukalemun takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 520 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi bir yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Herculis</span>

Alfa Herculis veya Res'ül Cedi, Herkül takımyıldızında bulunan bir çift yıldızdır. Dünyadan 360 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır. Çıplak göze tek bir ışık noktası olarak görünen bu, bir teleskopla birkaç bileşene çözülebilir. En parlak bileşen parlaklıkta değişken olmasına rağmen, 3.08 birleşik görünür büyüklüğe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">YZ Ceti</span>

YZ Ceti, Balina takımyıldızında bulunan bir yıldızdır. Dünyadan 12 ışık yılı uzaklıkta yer almakta olup nispeten yakın bir yıldız olmasına rağmen çıplak gözle görülememektedir. Parlaklıkta aralıklı dalgalanmalara maruz kalan bir parıltılı yıldız olarak sınıflandırılır. YZ Ceti, Güneş'in kütlesinin yaklaşık yüzde 13'ü ve yarıçapının %17'si kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Cephei</span>

Alfa Cephei veya Alderamin, Kral takımyıldızında bulunan bir yıldızdır. Dünyadan 49 ışık yılı uzaklıkta yer almakta olup bir ikinci büyüklükte bir yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">HD 87643</span> B[e] sınıfı ikili yıldız

HD 87643, bir yansıma bulutsusuna gömülü olan B[e] sınıfı ikili yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Cassiopeiae</span>

Alfa Cassiopeiae veya α Cassiopeiae, ayrıca Schedar olarak da adlandırılır, kuzey takımyıldızı Kraliçe'de ikinci kadirden bir yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Beta Centauri</span> Güney takımyıldızı Erboğadaki yıldız sistemi

Beta Centauri, Erboğa takımyıldızının güneyinde bulunan bir üçlü yıldız sistemidir. Resmi adı Hadar olan Beta Centauri'nin Bayer belirtmesi, β Centauri'den Latinceleştirilmiş ve Beta Cen veya β Cen olarak kısaltılmıştır. Sistemin 0,61'lik birleşik görünür büyüklüğü onu Erboğa'daki en parlak ikinci ve gece gökyüzündeki en parlak on birinci yıldız yapar. Astrometrik Hipparcos uydusundan alınan paralaks ölçümlerine göre bu sistemin uzaklığı yaklaşık 390 ışık yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Adhafera</span>

Zeta Leonis veya Adhafera, Aslan takımyıldızının en parlak üçüncü yıldızıdır. Aslan'ın başından oluşan bir yıldız işareti olan orak bıçağındaki ikinci yıldızı oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Corvi</span>

Alfa Corvi, aynı zamanda Alchiba olarak da adlandırılan, F-tipi ana kol yıldızı ve Karga takımyıldızındaki beşinci en parlak yıldızdır. Hipparcos görevi sırasında yapılan paralaks ölçümlerine göre Güneş'ten yaklaşık olarak 49 ışık yılı uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Vulpeculae</span> yıldız

Alfa Vulpeculae, Tilkicik takımyıldızındaki en parlak yıldızdır. Dünya'dan yaklaşık olarak 291 ışık yılı uzaklıkta olan Anser, 8 Vulpeculae ile uzak bir optik çift oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Delta Scorpii</span>

Delta Scorpii, Akrep takımyıldızında yer alan ikili yıldızdır. Birincil yıldıza Dschubba adı verilmiştir. Dschubba, Akrep takımyıldızının en parlak yıldızı olan Antares'in çaprazında bulunan üç yıldızdan ortada olanıdır. Çıplak gözle görülebilen yıldız, Akrep'in en parlak 4. yıldızıdır. Güneşten 490 ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pi Scorpii</span>

Pi Scorpii veya π Scorpii, güney takımyıldızı Akrep'te bulunan bir üçlü yıldız sistemidir. Birleşik görünür büyüklüğü 2,9 kadir olduğundan çıplak gözle kolayca görülebilir. Paralaks ölçümleri, Güneş'ten yaklaşık 590 ışık yılı uzaklıkta olduğunu göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gama Cygni</span>

Gama Cygni, kuzey takımyıldızı Kuğu'da yer alan ve Kuzey haçı olarak adlandırılan beş yıldızdan oluşan bir asterizmin kesişim noktasını oluşturan bir yıldızdır. Hipparcos görevi sırasında elde edilen paralaks ölçümlerine göre Güneş'ten yaklaşık olarak 1.800 ışık yılı uzaklıkta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Elektra (yıldız)</span> Boğa takımyıldızındaki bir yıldız

17 Tauri olarak da belirtilen Elektra, Boğa takımyıldızında yaklaşık olarak 400 ışık yılı uzaklıkta yer alan mavi-beyaz bir dev yıldızdır. Ülker açık yıldız kümesindeki (M45) üçüncü en parlak yıldızdır ve 3,7 görünür büyüklüğüyle çıplak gözle görülebilir. Ülker'in diğer parlak yıldızları gibi adını Yunan mitolojisindeki Yedi Kız Kardeş'ten birinden alır.

<span class="mw-page-title-main">Beta Tauri</span> Boğa takımyıldızındaki bir yıldız

Beta Tauri, Boğa takımyıldızının en parlak ikinci yıldızıdır. Orijinal Gama Aurigae belirtmesi günümüzde çok nadir kullanılır. Kimyasal olarak tuhaf olan bu B7 sınıfı dev yıldız, Güneş'ten 134 ışık yılı uzaklıkta yer alır ve görünür büyüklüğü 1,65 kadirdir.

<span class="mw-page-title-main">Atlas (yıldız)</span> üçlü yıldız sistemi

Atlas, Boğa takımyıldızında yer alan üçlü yıldız sistemidir ve Ülker açık yıldız kümesinin (M45) bir üyesidir. 431 ışık yılı uzaklıkta, ekliptiğin 3,92 derece kuzeyindedir.

<span class="mw-page-title-main">Maia (yıldız)</span> yıldız

Maia,, Boğa takımyıldızında yer alan ve Ülker açık yıldız kümesinin (M45) üyesi olan bir yıldızdır. Tayf tipi B8 III olan bir mavi dev ve kimyasal olarak tuhaf bir yıldızdır. Maia değişeni değişen yıldız sınıfının prototipidir.

<span class="mw-page-title-main">Merope (yıldız)</span> Boğa takımyıldızındaki bir yıldız

Merope Boğa takımyıldızında bulunan ve Ülker açık yıldız kümesi'nin (M45) bir üyesi olan yıldızdır. Yaklaşık olarak 460 ışık yılı (142 pc) uzaklıktadır.