İçeriğe atla

Taybuğa

Sibir Hanlığı'nın ilk hanı olan Taybuğa, Moğol İmparatorluğu'nun dağılmasının neden olduğu iktidar boşluğu sonucunda 15. yüzyılda iktidara geldi. Bazı efsanevi kayıtlar onu Buhara'lı bir soylu olarak tanımlıyor ve onu Sibir'in İslam'a geçişiyle ilişkilendiriyorlar.[1]

Saltanatının gerçekleri nispeten belirsizliğini koruyor, ama görünüşe göre bir şamanistti.[2] Taybuğa'nın Novgorod kuvvetlerini topraklarından sürdüğü söyleniyor.[3] Aynı zamanda zaman zaman sadece Hanların değil, Sibir'in tüm yönetici elitlerinin atası olarak da konuşulur.[4]

Kaynakça

  1. ^ Bukhara and the Muslims of Russia: Sufism, Education, and the Paradox of Islamic Prestige. Brill's Inner Asian Library. Brill. 2012. s. 37. ISBN 9789004234901. 9 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2015. In the historical legends of the Siberian Tatars the two Muslim dynasties that pre-dated the Russian conquest are linked explicitly to Bukhara. [...S]everal accounts in West Siberian Turkic manuscripts relate an account of the history of the dynasty that Kuchum displaced, the Taybughids. These legends [...] state that the founder of the Taybughid dynasty, Taybugha Biy, came from Bukhara, and was the son of a ruler there. Taybugha Biy brought a number of religious scholars with him, and they were responsible for the Islamization of Siberia. 
  2. ^ History of the Mongols: The so-called Tartars of Russia and Central Asia. 2 v. Longmans, Green, and Company. 1880. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2008. 
  3. ^ Catholic Encyclopedia: Siberia. Robert Appleton Company. 1912. 6 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2008. 
  4. ^ A History of the Peoples of Siberia: Russia's North Asian Colony 1581-1990-James Forsyth-Google Books. Cambridge University Press. 1994. ISBN 9780521477710. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İskitler</span> Avrasya bozkırlarında yaşamış tarihî Halk

İskitler veya yayıldıkları doğu bölgelerindeki isimleri ile Sakalar, MÖ 8. yüzyıl ile MS 3. yüzyıl arasında Avrupa'nın doğusu ile Orta Asya'da, Tanrı Dağları ve Fergana Vadisi'ni de içine alan bölgelerde yaşamış, Tuva ve (Altay-Sayan) kökenli, Doğu Avrasya-Batı Avrasya kültür ve genetik bileşenlerini içerdiği varsayılan heterojen göçebe halktır. İskitler için tarih boyunca Grek kaynaklarında Skuthēs (Σκύθης), Asur kaynaklarında Aşguzai, Fars kaynaklarında Sakā ve Çin kaynaklarında Sai tabirleri kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sibir Hanlığı</span>

Sibir Hanlığı, Cengiz Han'ın oğlu Cuci'nin ulusuna bağlı olan Şiban (Şeyban) sülalesinden İbak tarafından kurulmuş ve 1464 - 1598 yılları arasında Sibirya'da kurulmuş bir Türk hanlığıdır. Bilinen ilk hükümdarı Taybuğa Han'dır. Moğolistan'ın kuzeyinden Sibirya'ya kadar uzanan topraklarda kuruldu. Bugünkü Sibirya'nın adı bu hanlıktan alındı.

<span class="mw-page-title-main">Hindukuş Dağları</span>

Hindukuş Dağları, Asya'da Afganistan'ın merkezi ile Pakistan'ın kuzeyi boyunca uzanan 800 km'lik dağ sırası.

<span class="mw-page-title-main">Buhara Emirliği</span>

Buhara Emirliği, Aştarhan hanedanı'nın son hanı olan Ebül Gazi zamanında, Muhammed Rahim Han yönetimindeki Moğol kökenli Mangıtlar tarafından kurulan Özbek devleti. Moğol kökenli ancak Cengiz Han soyundan olmayan Mangitler 1747'de Buhara'yı işgal ederek 1753'te Emirliğini ilan etmişti. Dönemin Orta Asya'nın töresine göre Cengiz Han soyundan gelmeyen Han olamadığı için 1756'de "Amīr al-Mu'minīn" unvanını kullanmıştı. Ve 1785 yılında Aştarhan hanedanının Buhara Hanlığını yok etmişti.

<span class="mw-page-title-main">Câbir bin Hayyân</span> Fars bilim gıbı

Ebû Mûsa Câbir bin Hayyân (Arapça: ابو موسی جابربن حیان, Latince: "Geber" ya da "Geberus"; , Batıda daha ziyâde Geber olarak tanınan, Abbâsîler döneminde yaşamış ve İslâmiyet'te fen bilimlerinin temelini atmış olan Farsî çok yönlü bir fen bilgini; simyacı, kimyacı ve eczacı; fizikçi, astronom ve astrolog; tıp ve fizik tedavi uzmanı; mühendis, coğrafyacı, filozof ve sûfi.

<span class="mw-page-title-main">Çöçek</span>

Çöçek (şehir), Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeyinde Tarbagatay İli toprakları içinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (717-718)</span> Emevi Araplarının Bizans başkentine karşı gerçekleştirdiği başarısız işgal girişimi (717-718)

Konstantinopolis'in İkinci Arap Kuşatması (717-718), Arapların Bizans İmparatorluğu'nun başşehri olan Konstantinopolis'u almak için karadan ve denizden girişimde bulundukları bir kuşatmaydı. Arap kara kuvvetleri Mesleme bin Abdülmelik tarafından yönetiliyordu, Konstantinopolis'in dayanıklı ve görünen surları ve Bulgar atakları karşısında yenildiler. Deniz filoları Rum Ateşi tarafından tahrip edildi ve arta kalanları daha sonra yurtlarına geri dönüşlerinde fırtınada battı. Kuşatma sık sık geniş çaplı çalışılmış bir savaş olan Puvatya Muharebesi ile kıyaslansa da o savaş Müslümanların doğudan Avrupa içinde genişlemelerini yaklaşık 700 yıl durdurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Svyatoslav (Kiev büyük knezi)</span>

I. Svyatoslav ; savaşçı Kiev knezi, I. İgor ve Olga'nın oğlu.

<span class="mw-page-title-main">Kutup Ayısı Seferi</span>

Kutup Ayısı Seferi, Eylül 1918 - Temmuz 1919 tarihleri arasında Rus İç Savaşına müdahil olan, Rusya'nın kuzeyindeki liman kenti Arkhangelsk'e çıkarak 5 bin kişilik silahlı kuvvetiyle Kızılordu'ya karşı savaşan ABD birliğinin seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Hükûmet (Rusya)</span> Rusya’da Şubat Devriminin ardından Çar II. Nikolay’ın tahttan feragat etmesi üzerine kurulan ve ülkeyi yönetmeye çalışan hükûmet

Rusya Geçici Hükûmeti, Rusya'da Şubat Devriminin ardından Çar II. Nikolay’ın tahttan feragat etmesi üzerine kurulan ve ülkeyi yönetmeye çalışan hükûmet. Geçici Hükûmet, öne çıkan lideri ve başbakan Aleksandr Kerenski’den dolayı Kerenski Hükûmeti olarak da bilinir. Ekim Devrimi ile birlikte iktidarı alan Bolşevikler, Geçici Hükûmetin ve hükûmetin kurduğu Rusya Cumhuriyeti'nin yaklaşık sekiz aylık iktidarına son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Shen Kuo</span> Çinli bilim insanı (1031-1095)

Shen Kuo veya Shen Gua (1031–1095), geleneksel ismi; Cunzhong (存中) ve Mengqi Weng (夢溪翁), birçok bilim dalında başarılı (polimat), Song Hanedanlığı (960-1279) döneminde yaşamış Çinli bilim insanı ve devlet adamı. Bilimin ve devlet idaresinin birçok alanında etkin olan Shen; bir matematikçi, astronom, meteorolog, jeolog, zoolog, botanikçi, farmakolog, ziraatçı, arkeolog, etnograf, haritacı, ansiklopedist, general, diplomat, hidrolik mühendisi, mucit, akademisyen, maliye bakanı, hükûmet devlet müfettişi, şair ve müzisyen idi. Song Hanedanlığı'nın Astronomi alanında baş yetkilisi olan Shen bunun yanı sıra İmparatorluk Sağlık işlerinin de başkan yardımcısı idi.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Tatarları</span> Tatar topluluklarının bir kolu

Sibirya Tatarları Batı Sibirya'da tatarların etnik grubu, Türk halklarından biridir. Çoğunluğu Rusya içindeki Batı Sibirya’da yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Sibiryalı yerli halklar</span> Sibiryaya yerli halklar

Uzak Doğu Rusyası da dahil Sibiryanın nüfusu kırk milyondan fazladır. 17. ve 19. yüzyıllar arasında Rusya’nın Sibiryayı Ele Geçirmesi ve Sovyet Döneminde arka arkaya yaşanan nüfus hareketleri sonucunda Sibirya demografisinde bugün ana dili Rusça olanlar baskındır. Günümüzde toplam Sibirya nüfusunun %10’undan daha aşağıda bir sayı oluşturan yerli gruplar kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rurik Hanedanı</span>

Rurik Hanedanı, rivayete göre 862 yılında Novgorod'a yerleşen Vareg prensi Rurik tarafından kurulmuştur. Rurikler, Kiev knezliği ve daha sonra Moskova knezliğini yöneten hanedan olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kalmuk Hanlığı</span>

Kalmuk Hanlığı, Avrasya bozkırlarında varlığını sürdüren bir Oyrat hanlığı idi. Kalmukya olarak adlandırılan bölgeyi ve Stavropol'den Astrahan'a kadar uzanan alanları kapsıyordu. Yüz yılı aşkın bir süredir Kalmuk Hanlığı, dönüşümlü olarak Rusya'nın güney sınırlarına saldırdı, ancak aynı zamanda Rusya'nın güney sınırlarını korudu ve Orta Asya, Kuzey Kafkasya ve Kırım'daki Müslüman devletlere karşı çok sayıda askeri sefer düzenledi. 1771'de Rus İmparatorluğu'na bağlandı.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı'nda Müttefiklerin müdahalesi</span> Askeri harekât

Rus İç Savaşı'nda Müttefiklerin müdahalesi, 1918 yılında Rus İç Savaşı sırasında başlatılan çok uluslu bir askerî harekâttır. Ana hedefler, Çekoslovak Lejyonuna yardım etmek, Rus limanlarındaki mühimmat ve silah tedarikini sağlamak ve Doğu Cephesini yeniden kurmaktı.

<i>Lamassu</i> Mezopotamya mitolojisinde koruyucu ruh

Lamassu, genellikle insan kafalı, boğa ya da aslan gövdeli ve kuş kanatlarına sahip Asur koruyucu tanrısıdır. Bazı yazılarda kadın bir ilahı temsil ettiği tasvir edilmiştir. Lamassu'nun eril karşılığı anlamına gelen şedu daha az kullanılan bir isimdir. Lamassu; burçları, ana yıldızları ve takımyıldızlarını temsil eder.

Wiman Joseon eski Kore tarihinin Gojoseon döneminin bir parçasıydı. Wiman'ın Gojoseon Kralı Jun'dan tahtı ele geçirmesiyle başladı ve Wiman'ın torunu olan Kral Ugeo'nun ölümüyle sona erdi. Arkeolojik veriler dışında, Kore tarihinin bu dönemindeki ana kaynak Sima Qian'ın Shiji'sinin 115. bölümünden geliyor. Wiman aslen Han Hanedanlığı altında Yan Krallığından bir Çin askeri lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Gorçakov</span> Rus diplomat, bakan, şansölye (1798-1883)

Prens Aleksandr Mihayloviç Gorçakov Aristokrat Gorçakov ailesinden bir Rus diplomat ve devlet adamıdır. 19. yüzyılın ortalarının en etkili ve saygın diplomatlarından biri olarak kalıcı bir üne sahiptir. Akademisyenler, Karadeniz'in askersizleştirilmesinin sona ermesinin Gorçakov'un en büyük başarısı olduğu konusunda hemfikirdirler, ancak dışişleri bakanı olarak çok uzun süre kaldığını eklerler.

<span class="mw-page-title-main">Sibiryalılar</span>

Sibiryalılar, Rusların (alt) etnik veya etnografik grubunun yanı sıra Sibirya'nın sakinleri ve yerlileridir.