İçeriğe atla

Tay halkları

Tay / Tai
Tay halklarının dağılımı
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Güneydoğu Asya
Myanmar (Şan)
Laos
Tayland
Vietnam
Güney Asya
Hindistan (Tai Khamti [en], Tai Ahom [en], Tai Phake [en], Tai Aiton [en], Tai Khamyang [en], Tai Turung [en] ve Tai Lai [en])
Doğu Asya
Çin (Dai, Zhuang ve Buyei halkları)
Diller
Din
Theravada Budizmi, Ahom dini [en], Tay halk dini [en], Hinduizm, İslam, Animizm, Şamanizm

Tay ya da Tai halkları, artık Tay dillerini konuşamayan alt nüfuslar dahil olmak üzere ortak bir Tay dilini [en] konuşanların torunlarından oluşan nüfusları kapsar. Dünya çapında toplam yaklaşık 93 milyon Tay kökenli insan var; bunun kapsamına giren en büyük etnik gruplar Dai, Tay, İsan [en], Şan, Lao, Ahom [en] ve Kuzey Tay [en] halklarıdır.

Tay halkları ağırlıklı olarak Güney Çin ve Güneydoğu Asya anakarası [en]nda bulunur, lâkin kimileri (ör. Ahom, Khamti [en] ve Tai Phake [en] halkları) Kuzeydoğu Hindistan [en]'da da bulunur. Tay halkları hem kültürel hem de genetik olarak birbirlerine çok benzer, dolayısıyla konuştukları dillere göre diğer halklardan ayırt edilirler.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Tai peoples ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Keda</span>

Keda, Acara Özerk Cumhuriyeti'nde bulunan bir kasabadır. Batum'a 42 kilometre uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cornwall</span>

Cornwall veya Kernevekeli, Güney Batı İngiltere'de bir county'dir. Bölgenin tarihî merkezleri Bodmin ve Launceston iken, idarî merkezi Truro şehridir.

<span class="mw-page-title-main">İç Moğolistan</span> Çinin kuzeydoğusunda özerk bölge

İç Moğolistan ya da resmî adıyla İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk bölge. Ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda bulunur. Kuzeyde Moğolistan, doğuda Heilongjiang, Jilin ve Liaoning, güneyde Hebei, Şansi ve Şensi yönetim bölgeleri ile Ningxia özerk bölgesi, batıda da Gansu yönetim bölgesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 1.183.000 km², yönetim merkezi Huhhot'tur. Nüfus; 24.049.155 (2020).

<span class="mw-page-title-main">Ayvadere, Araklı</span>

Ayvadere, Trabzon ilinin Araklı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Eurovision Şarkı Yarışması'nda Finlandiya</span>

Finlandiya, 1961 yılından beri kez katılmıştır. Finlandiya yarışmada ilk kez 2006 yılında Lordi müzik grubunun seslendirdiği "Hard Rock Hallelujah" adlı şarkısıyla birinci olmuştur. Finlandiya'nın önceki en iyi sonucunu 1973 yılında Marion Rung'un seslendirdiği "Tom Tom Tom" adlı şarkısıyla altıncı olarak almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tayca</span>

Tayca ya da Merkez Tay dili, tarihî olarak Siyamca olarak bilinirdi, Merkez Tay halkıyla Çin asıllı Tayların büyük çoğunluğu tarafından konuşulan bir dil. Kra-Dai dil ailesinin Tay dalına ait. Tayland devletinin tek resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Isan</span>

Isan Tayland'ın kuzeydoğu bölgesidir. Khorat Platosu üzerinde yer alır, sınırları kuzey ve doğuda Mekong Nehri, güneydoğuda Kamboçya ve Nakhon Ratchasima'nın güneyindeki Prachinburi dağları ile çizilmiştir. Batıda Kuzey ve Orta Tayland'dan Phetchabun dağ sırasıyla ayrılır.

Kendi kaderini tâyin hakkı, alışılmış anlamda ulusların kendi geleceklerini belirlemesi kavramıdır. Genel olarak, milletlerin kendi siyasal durumlarını, ekonomik, sosyal ve kültürel manada izleyecekleri yolu kendi istençleriyle belirlemeleri şeklinde tarif edilir. Buna göre; kendi geleceğini belirleme hakkı yalnızca ulusun kendisine aittir; kimse ulusun hayatına zorla müdahale etme, okullarını ve diğer kurumlarını yok etme, gelenek ve göreneklerine saldırma, dilini baskı altına alma ve özgürlüklerini kısıtlama hakkına sahip değildir. Kelime İngilizce Self determination kelimesinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Saluen</span>

Saluen Nehri, Çin'de Nu Nehri olarak bilinir, Myanmar'daki en uzun nehirdir.

Ơ Đu halkı, Vietnam ve Laos'ta yaşayan yerli etnik grup.

Zhuangca ya da Zhuang dili, Çin'de yaşayan Zhuang halkının konuştuğu çeşitli lehçelere verilen isimdir. Zhuangcayı konuşanların çoğu, Zhuangcanın resmi dil olduğu Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi'nde yaşar. Asilimasyon yoluyla bu dilin yayılımı geri alınıyor.

<span class="mw-page-title-main">Şanlar</span>

Şanlar,, Tai Long ya da Tai Yai olarak da bilinir, Güneydoğu Asya'da yaşayan Tay etnik grubu.

<span class="mw-page-title-main">Yünnan</span>

Yünnan, Çin'in güneybatısında bulunan bir eyalet. Yüzölçümü yaklaşık 394.000 km2, 2010 itibarıyla yaklaşık 46 milyon kişilik nüfusa sahip. Eyaletin başkenti, kendisi de eskiden "Yünnan" olarak bilinen Kunming şehri. Yünnan eyaleti kuzeyde Siçuan eyaleti, kuzeydoğuda Guizhou eyaleti, doğuda Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi, güneydoğuda Vietnam, güneyde Laos, batıda Birmanya ve kuzeybatıda Tibet Özerk Bölgesi ile sınır paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tay-Kaday dilleri</span>

Tay-Kaday veya Kra-Day dilleri, Güney Çin, Kuzeydoğu Hindistan ve Güneydoğu Asya'da konuşulan tonlamalı bir dil ailesidir. Bu aileye ait Tayca ve Laoca, Tayland ve Laos'ta resmi dildir. Yaklaşık 93 milyon insan, %60'ı Tayca olmak üzere Kra-Day dillerini konuşmaktadır. Ethnologue, ailede 95 dili listeler ve bunlardan 62'sini Tay dilleri dalına atamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Liler</span>

Liler ya da Hlailar, Kra-Day dillerini konuşan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Lilerin çoğu, Çin'in güney kıyısında yer alan Hainan Adası'nda yaşar. Hainan'daki en büyük azınlık grubunu teşkil ederler. Qi (Gei), Ha, Run (Zwn), Sai ve Meifu (Moifau) dallarından oluşmak üzere beş farklı daldan oluşan Li halkının kendilerine özgü kültür ve adetleri var.

<span class="mw-page-title-main">Tay dilleri</span>

Tay ("Tai") ya da Zhuang-Tai dilleri, Tay-Kaday dil ailesinin bir dalıdır. Tay dilleri kapsamında Tayland'ın ulusal dili olan Standart Tay dili, Laos'un ulusal dili olan Laoca, Myanmar'da konuşulan Şanca ve Çin'in güneyinde yer alan Guangşi eyaletinde yaygın olarak konuşulan Zhuang dili dahil olmak üzere en fazla konuşan sayılarına sahip olan Tay-Kaday dilleri yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Taylar</span>

Taylar, Merkez/Güney Tayları, Siyamlılar ya da Thai noi halkı, dar anlamıyla, Merkez ve Güney Tayland'daki en yaygın etnik grubu teşkil eden bir Tai halkıdır. Güneydoğu Asya, Güney Çin ve Kuzeydoğu Hindistan'a yerli olan büyük etnolinguistik Tay grubunun bir parçası olan Taylar, Tay-Kaday dil ailesine ait Merkez Tay dilini konuşurlar. Tayların çoğu Theravada Budizmi inancını uygular.

<span class="mw-page-title-main">Dai halkı</span>

Dai halkı, Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biri. Çin'in Yünnan Eyaleti'ne bağlı Xishuangbanna Dai Özerk İli ile Dehong Dai ve Jingpo Özerk İli'nde yaşayan ve Tay dillerini konuşan farklı etnolinguistik grupları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Achang halkı</span>

Achang halkı, bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik grup ve Myanmar devletinin resmî olarak tanıdığı 135 etnik gruptan biridir.

Alfred Vaino Aho, Kanadalı bilgisayar bilimci. Programlama dilleri ve derleyiciler konulu çalışmalarıyla tanınmıştır.