İçeriğe atla

Tavukçuluk

Kümeste Etlik Civcivler

Tavukçuluk; tavukların, et, yumurta ve diğer yan ürünlerinin elde edilmesi amacı ile yetiştiriciliğinin yapıldığı hayvancılık kolu.

Tavukçuluğun tanımının kısa olmasına rağmen, aslında oldukça geniş bir sektördür ve diğer sektörlerle sıkı bağları olması dolayısıyla oldukça ilginçtir. Araştırma ve bilim alanlarında eğitim sektörü, biogenetik ile; yem alanında tarımın bitkisel üretimi, ithalat sektörü, yem endüstrisi ile; aşı ve ilaç alanında ilaç sanayi ile; ürünlerin satılmasında pazarlama sektörü ile; her türlü alet, ekipman, mekanizasyon ihtiyaçlarında yan sanayi sektörü ve tarıma dayalı sanayi ile yakın ilişki içindedir.

Tavukçuluk ürünleri, günümüzün önemli bir sorunu olan yetersiz beslenme üzerinde anahtar konumdadır. Çünkü tavukçuluk ürünleri, doğası gereği bol miktarda, oldukça hızlı ve en düşük maliyetli ürün grubudur.

Bazı Hayvan Etlerinin Karşılaştırılması(Kaynak:Besd-bir)
Et türüEnerjiProteinYağKolesterolDoymuş Yağ A.
Tavuk 215–kkal 18,6 g 15,1 g 75 mg 4,3 mg
Sığır 263–kkal 17,5 g 20,4 g 99 mg 10,0 mg
Koyun 263–kkal 17,5 g 21,3 g 70 mg 12,0 mg

Tavuk etinin protein içeriği kırmızı et ile aynı seviyelerde, yağ içeriğinin ise daha düşük olması nedeniyle aynı zamanda daha sağlıklıdır. Kırmızı etlerde yağ et dokusu içinde de bulunur. Tavuk etinde yağ, etin içinde değil, karın boşluğu ve deri altında toplanmıştır. Diyet yapanlarca bu kısımların ayıklanması tavuk etindeki yağ oranını önemli ölçüde düşürmektedir. Bu durumda tavuk etinin beslenmedeki değeri bir kat daha artmaktadır. Tavuk etinin bağ dokusunun az ve liflerinin kısa olmasından dolayı pişirilmesinin ve sindiriminin kolay ve ekonomik olması da ayrıca üstün tarafıdır.[1]

Tavuk yumurtası, protein ve vitaminlerce zengin, lezzetli, sindirimi kolay ve diğer gıdalarla birlikte rahatça tüketilebilen, başka hiçbir besin maddesine ihtiyaç duyulmadan içinde tam ve sağlıklı bir canlının oluşmasını sağlayabilen eşsiz bir gıdadır.[2]

Bunların yanında tavukçuluk yan ürünleri; aşı üretimi, yem ve gübre yapımı, matbaacılık, fotoğrafçılık, derilik, şarapçılık, tekstil, pastacılık, sabun ve şampuan imalatı, boyacılık, ev tekstili, bazı biyolojik ürünlerin üretiminde kullanılmaktadır. Ayrıca tavuklar laboratuvarlarda deney hayvanı olarak da kullanılmaktadır.

Tavukların üreme ve çoğalmadaki üstün yetenekleri, hayvancılık sektörünün en önemli kozu haline gelmesini sağlamıştır. Islah edilmiş yumurtacı bir tavuk 64 haftalık verim döneminde 345 yumurta yumurtlayabilmektedir.[3] Yine et ırkı bir piliç hayatının 40. gününde 2472 gram canlı ağırlığa ulaşabilmektedir. Ayrıca bu ağırlığa ulaştığı gün, bir kilogram canlı ağırlık için sadece 1710 gram karma yem tüketerek, yemin ete dönüşüm oranında rakipsiz bir sonuca ulaşmaktadır. Örnek verecek olursak, bu oran sığırlarda ancak 3 katı fazlasıyla elde edilebilir.

Entegre üretimlerde kapasite çok yüksek olduğu için havalandırma ve ortam şartları çok önemlidir. Olması gereken değerden farklı bir değer oluşursa sürü riske girer. Isınız 10-30 dakika sorunlu olursa ölümler başlar.[4]

Yetiştirme Şekilleri

Konvansiyonel Kafes

Tavukçulukta en yoğun üretim şeklidir. Tavuklar 50x50 cm ebatlarında zemini eğimli metal kafeslerde yetiştirilir. Yan yana ve katlar şeklinde düzenlenen her bir kafeste 5-6 tavuk bulunabilir. Batarya sistemi adı da verilen sistemlerde 50 bin adet tavuklu sürüler oluşturulabilir.[5]

Bu tür yetiştiricilikte tavuklarda tüy çekme, yamyamlık gibi ciddi davranış bozuklukları görülmektedir. Hayvanlarda görülen bu tür davranışlara karşı tavukların gagalarını keserek önlem alınmaktadır.

Avrupa Birliği, 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren batarya sistemi ile tavuk ve yumurta yetiştirtirmeyi yasaklamıştır.[6]

Zenginleştirilmiş Kafes

Bu tür kafeslerde konvansiyonel kafeslere göre hayvan sağlığını artırıcı bazı önlemler alınmıştır. Kafes alanı daha geniştir ve içinde bir tünek, yemlik, suluk, aşındırıcı şerit bulunmaktadır.

Serbest Dolaşım

Bu sistemde kafes yoktur, tavuklar etrafı çevrili kapalı veya açık bir alanda dolaşabilmektedir. Mera tavukçuluğu ile karıştırılmamalıdır, hayvanların yoğunluğu hakkında herhangi bir sınırlama yoktur.

Mera

Bu tür tavukçulukta tavuklar geniş ve açık bir arazide serbestçe dolaşabilmektedir. Serbest dolaşım tavukçuluğundan ayırt etmek için hayvan başına düşen alanın en az 4m2 olması öngörülmektedir.[7]

Kaynakça

  1. ^ "BESD-BİR". 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020. 
  2. ^ "YUM-BİR". 5 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  3. ^ "Hastavuk". 17 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2008. 
  4. ^ "Ross Anadolu". 21 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2008. 
  5. ^ Bozkurt, Zehra, Kafes ve Alternatif Sistemlerde Yumurtacı Tavukların Refahı, Kocatepe Vet J (2009) 2 (1) : 59-67
  6. ^ European Union Council Directive 1999/74/EC
  7. ^ Eleroğlu H., Yıldırım A, Şekeroğlu A., Organik Tavukçulukta Mera Kompozisyonu, Besleme ve Barındırma Teknikleri, Tavukçuluk Araştırma Dergisi 11 (1): 21-27, 2014 Basılı ISSN:1302-3209 - Çevrimiçi ISSN:2147-9003

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tarım</span> bitki ve hayvan evcilleştirme bilimi.

Tarım veya ziraat, bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, bunların kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, bu ürünlerin uygun koşullarda muhafazası, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanmasını ele alan bilim dalıdır. Diğer bir ifade ile insan besini olabilecek ve ekonomik değeri olan her türlü bitkisel-Hayvansal ürünün bakım, besleme, yetiştirme, koruma ve mekanizasyon faaliyetlerinin tamamı ile durgun sularda veya özel alanlarda yapılan balıkçılık faaliyetlerinin tümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ziraat mühendisliği</span> bitki koruma iş alanları

Ziraat mühendisliği bitkisel üretim ve zootekni yanında süt teknolojisi, tarımsal biyoteknoloji, tarım makinaları, tarımsal enerji sistemleri, tarımsal yapılar (kültür-teknik), arazi ve su kaynakları, toprak bilimi ve bitki besleme, tarım ekonomisi, tarım ürünleri teknolojisi, bitki koruma, peyzaj mimarlığı, biyoyakıt ve biyogaz enerji üretimi alanlarında uğraş veren mühendislik dalıdır.

Sıtkı Davut Koçman, Türk iş adamı, sanayici ve hayırseverdir.

<span class="mw-page-title-main">Yem</span>

Yem, tarım işletmelerinde yetiştirilen hayvanların kendilerinden beklenen ürünü verebilmek için tüketmek zorunda oldukları tüm besin maddeleri ya da ağız yoluyla tüketilebilen ve hayvanlara belirli sınırlarda verildiğinde zararlı etki yapmayan organik ve anorganik maddeler.

Hayvansal üretim ya da yaygın adı ile hayvancılık; ürünleri ve güçleri ile insanlara yararlı evcil hayvanların bakımı, beslenmesi, üretimi ve yetiştirilmesini kapsayan çiftlik ve tarım koludur.

<span class="mw-page-title-main">Balıkçılık</span>

Balıkçılık; denizlerde, göllerde ve akarsularda balıkların ve diğer deniz ürünlerinin çeşitli yöntemlerle avlanmasıdır. Balığın yanı sıra midye, karides, ıstakoz, pavurya, istiridye ve ahtapotun hatta balina gibi deniz memelilerinin avlanması da balıkçılık kapsamına girer. Gölet, havuz ya da denizlerdeki suni tesislerde balık ve diğer deniz hayvanlarının üretilmesi de balıkçılığın bir parçasıdır. Amatör balıkçılık, ticari balıkçılık, zanaatkar balıkçılık, rekreasyonel balıkçılık, kültür balıkçılığı gibi balıkçılık yöntemleri bulunur.

Karma yem; fenni yem ya da fabrika yemi olarak da adlandırılan yem.

<span class="mw-page-title-main">Tavuk</span> Sülüngiller familyasından evcilleştirilebilir bir kuş türü

Tavuk, sülüngiller familyasından evcilleştirilebilir bir kuş alt türüdür ve genelde çiftliklerde yetiştirilir. Hindistan'da Asya'nın güneydoğusundaki kırmızı Hint kuşundan geldiğine inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Tereyağı</span>

Tereyağı, ana maddesi süt yağı olan bir mandıra ürünüdür. Tereyağının bileşiminde yaklaşık %80 oranında süt yağı, su, süt şekeri, mineraller, kolesterin, suda çözülmüş vitaminler, protein, asitler ve aroma veren maddeler yer alır. Tereyağı, gıda ve kozmetik sanayisinde kullanılan bir hammaddedir.

<span class="mw-page-title-main">Yumurta</span> dişi hayvanların ve özellikle kuşların embriyoyu korumak amacıyla yumurtladığı yuvarlak ve oval şekilli cisim

Yumurta, bir dişinin vücudunda oluşan, yumurtlama ve döllenmeden sonra aynı türden bir canlı oluşturan hücredir. Dişi hayvanların ve özellikle kuşların embriyoyu korumak amacıyla yumurtladığı yuvarlak ve oval şekilli cisimlere yumurta denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hindicilik</span>

Hindicilik; hindi etinin ve diğer yan ürünlerinin elde edilmesi amacı ile yetiştiriciliğinin yapıldığı hayvancılık kolu.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan yemi</span> Çeşitli hayvanlar için yemekler

Hayvan yemi, hayvancılık döneminde evcil hayvanlara verilen yemektir. İki temel tip vardır: yeşil yemler ve yem.

<span class="mw-page-title-main">Kültür balıkçılığı</span>

Kültür balıkçılığı, okyanus ve deniz sularında gıda veya diğer amaçlar için sucul canlıların yetiştirilmesi, okyanusların kapalı bölümlerinde, deniz suyunun doldurulduğu tanklar ve göletlerde yapılan özel yetiştiriciliktir. Tuzlu su havuzlarında balık ve karides gibi kabuklu su ürünleri, istiridye, deniz yosunu yetiştirme işi de kültür balıkçılığının bir türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de tarım</span>

Türkiye'de tarım, istihdam, ihracat ve ulusal gelire yaptığı katkı ile önemli bir sektördür.

<span class="mw-page-title-main">Hayvansal yağ</span>

Hayvansal yağlar, hayvanlardan türetilen lipid malzemelerdir. Fiziksel olarak, yağlar oda sıcaklığında sıvıdır ve katı yağlardır. Kimyasal olarak, hem yağlar hem de yağlar trigliseritlerden oluşur. Her ne kadar birçok hayvan kısmı ve salgısı yağ verebilse de, ticari uygulamada, yağ, öncelikle koyunlar, domuzlar, tavuklar ve inekler gibi canlı hayvanlardan elde edilen işlenmiş doku yağlarından çıkarılır. Süt ürünleri ayrıca peynir, tereyağı ve süt gibi hayvansal ve hayvansal yağ ürünleri de sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Kuş yemi</span>

Kuş yemi, kuşlar tarafından yenen bir besin türüdür. Genellikle tohum çeşitleri, kuruyemiş veya kuru meyve çeşitleridir. Çoğu kuş yemleri ile ticari kümes hayvanları beslenir. Ayrıca insanlar evcil hayvanları veya yabani kuşları beslemek ve kuş beslemede kuş yemini de kullanırlar. Çeşitli kuş yemi türleri, etçil veya nektar yiyen kuşlar için, beslenebilecek kuş türlerini yansıtır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan'da tarım</span>

Tarım, Kırgızistan'da ekonomi için önemli bir sektördür.The World Factbook'a göre toplam GSYİH'nin %18'ini ve toplam işgücünün %48'ini oluşturuyor. Arazinin %6,8'i ekim için kullanılırken; %44'ü hayvancılık amaçlı mera olarak kullanılıyor. Kırgızistan'ın dağlık yapısı, hayvancılığı tarım ekonomisinde önemli bir yerde tutuyor.

<span class="mw-page-title-main">Balık yetiştiriciliği</span>

Balık yetiştiriciliği, binlerce yıldan beri bilinen, bir tarım koludur. Dünyada en çok sazan ve alabalık yetiştiriciliği yapılmaktadır. Türkiye'de son 10 yılda Balık yetiştiriciliği 2 kat artmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hayvansal ürün</span>

Hayvansal ürün, bir hayvanın vücudundan elde edilen herhangi bir malzemedir. Örnekler, yağ, et, kan, süt, yumurta ve bunların yanında kurutulmuş balık mesanesi ve peynir mayası gibi daha az bilinen ürünlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Sierra Leone mutfağı</span>

Sierra Leone, tarlaları ve yüksek platformları arasında çeşitli nehirleri ve çağlayanları olan bir Afrika bölgesidir.