İçeriğe atla

Tavil Ahmed

Tavil Ahmed[1] ya da Tavil Halil[2], I. Ahmed dönemindeki Celali isyanları'na önderlik etmiş kişilerdedir.

Tavil Ahmed, sekbanlıktan yetişmiştir. Deli Hasan'ın yanında, serdar Sokolluzade Hasan Paşa tarafından savunulan Tokat'ın kuşatılmasında bulunmuştur. Deli Hasan'a Bosna beylerbeyliği verilerek isyanın bastırılmasından sonra onun yerine Anadolu' da Celalilerin liderlerinden biri olmuştur.

Anadoludaki isyanı bastırmak ve Celali kitlelerini imha etmek üzere o sırada vezir olan Nasuh Paşa' ya "Anadolu Muhafızlığı" verildi ve kendisine yardım için Anadolu beylerbeyi Gezdehan (Kecdehan) Ali Paşa görevlendirildi. 1605 yılında Bolvadin köprüsünde meydana gelen savaşta Tavil Ahmed bu iki paşayı yenilgiye uğrattı ve Nasuh Paşa canını zor kurtararak Kütahya' ya çekilmek zorunda kaldı.[1] Bu galibiyetten sonra Tavil Ahmed adamlarıyla Kütahya sancağına bağlı kazaları yağmaladı.[2]

Bu güç durum karşısında padişah I. Ahmed kendisine Şehrizor Eyaleti beylerbeyliği vererek isyanı bastırmaya çalıştı. Ancak Tavil Ahmed bir süre sonra tekrar isyana başladı. Harput kalesini kuşattı ancak alamadı.[1]

Tavil Ahmed'in, Mehmet ve Mustafa isimlerinde oğulları ile Meymun adında kardeşi vardı. Taviloğlu Mehmet sahte bir fermanla Bağdat'ı ele geçirdi. Mehmet'in ölümünden sonra yerine kardeşi Mustafa geçti. Sadrazam Kuyucu Murat Paşa, Canboladoğlu isyanını bastırdıktan sonra Cağalazade Mahmut Paşa kumandasıyla görevlendirdiği kuvvetler 1607 yılında Bağdat'ı Taviloğlu Mustafa'dan geri almıştır.[1] Tavil Ahmed' in kardeşi Meymun Kırşehir ve çevresini tahrip etmiştir.[3] Meymun, Kalenderoğlu'nun kuvvetlerine katılmak üzere Tokat ve Şebinkarahisar'ı geçtikten sonra Karahasan Gediği denilen yerde konaklamış, burada Kuyucu Murat Paşa'nın kuvvetleri tarafından baskına uğrayarak kuvvetlerinin bir kısmı öldürülmüş, kaçabilenler İran topraklarına sığınmıştır.[1]

Ayrıca bakınız

  • Celali isyanları

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Osmanlı Tarihi, III. Cilt-I.Kısım, 10. baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2011, Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı
  2. ^ a b "Osmanlı Taşrasında Bir Celali Yıkımının İzleri:Tavil Halil'in Kütahya (Kazaları) Baskını ve Sosyo-Ekonomik Yansımaları,Süleyman Polat". 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2014. 
  3. ^ "Kırşehir Valiliği Web Sitesi". 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Ahmed</span> 14. Osmanlı padişahı (1603–1617)

I. Ahmed, 14. Osmanlı padişahı ve 93. İslâm halifesidir. Sultan III. Mehmed ve Handan Sultan'ın oğludur. Sancağa gitmeyip tahta çıkan ilk Osmanlı padişahıdır. Saltanatı boyunca sefere gitmemiştir. Saltanatında Celali isyanları bastırılmıştır. Tarihi yarımadada bulunan ve Mavi Camii olarak da bilinen Sultanahmet Camii, 1609-1617 yılları arasında saltanatı döneminde yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nasuh Paşa</span> 54. Osmanlı sadrazamı

Gümülcineli Damat Nasuh Paşa, I. Ahmed saltanatında, 5 Ağustos 1611 - 17 Ekim 1614 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Müezzinzade Hafız Ahmed Paşa IV. Murad saltanatının devlet idaresinin annesi Valide Kösem Sultan'ın elinde olduğu ilk dönemlerinde, 28 Ocak 1625- 1 Aralık 1626 ve 25 Ekim 1631-10 Şubat 1632 tarihleri arasında iki kez toplam iki yıl bir ay yirmi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Gazi Ekrem Hüsrev Paşa veya kısaca Hüsrev Paşa, IV. Murad saltanatının devlet idaresinin annesi Kösem Sultan'ın elinde olduğu ilk dönemlerinde 6 Nisan 1628 - 25 Ekim 1631 tarihleri arasında üç yıl altı ay on dokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Topal Recep Paşa IV. Murad saltanatında 10 Şubat 1632 - 18 Mayıs 1632 tarihleri arasında dört ay on beş gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Nikris (gut) hastalığından muzdarip olan Topal Recep Paşa aksak yürüyüşü dolayısıyla Topal ismini almıştı.

Abaza Hasan Paşa On yedinci yüzyılın ortalarında Osmanlı eyalet valisi ve celali isyancısıydı. Osmanlı hükûmetine karşı iki isyan başlattı; bunların ikincisi ve en büyüğü, Sadrazam Köprülü Mehmed Paşa'yı görevden almaya yönelik başarısız girişimin ardından 16 Şubat 1659'da Halep'te suikastla sonuçlandı.

Celâlî isyanları, 16. ve 17. yüzyıllarda, Osmanlı yönetimindeki Anadolu'da Yavuz Sultan Selim döneminde başlayan ve Sultan I.Ahmet dönemine kadar devam eden zaman zarfında devlete karşı ekonomik, sosyal, askerî ve siyasi nedenlerle çıkarılan ayaklanmalara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Abaza Mehmed Paşa</span>

Abaza Mehmed Paşa (1576-1634), Osmanlı veziri, valisi, devlet adamı, kumandanı ve aynı zamanda isyancı lideri. Celali isyanları diğer birçok liderleri gibi hem Osmanlı Devleti'nin yüksek kademelerinde görev aldı, hem de Osmanlı Devleti'ne karşı bayrak açtı.

Kuyucu Murad Paşa, I. Ahmed döneminde 11 Aralık 1606 - 5 Ağustos 1611 arasında sadrazam olmuş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1585 Tebriz Seferi esnasında Safevilere esir düşmüştür. 1607-1608 yılları arasında 100 yıllık celali isyanlarını sona erdirmiştir. Bu süre içinde öldürdüğü toplam celali isyancı sayısının 60.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir.

İbşir Mustafa Paşa IV. Mehmed saltanatında 28 Ekim 1654 - 11 Mayıs 1655 tarihleri arasında altı ay on dört gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Kalenderoğlu Piri veya Mehmet, Celali isyanları'na önderlik etmiş kişilerdendir.

Canbolatoğlu Ali Paşa, Celali isyanları'nda isyana önderlik etmiş kişilerdendir. Ali Paşa' nın atası olan Canbolad Bey, Yavuz Sultan Selim zamanında Kilis tarafına yerleştirilerek burası kendisine yurtluk olarak verilmiştir. Ali Paşa, amcası Hüseyin Paşa'nın Halep beylerbeyliğine getirilmesinden sonra Kilis beyliği görevine geldi. Hüseyin Paşa, Yusuf Sinan Paşa'nın İran seferinde yaşanan mağlubiyetten sorumlu tutularak 1605 yılında idam edilmiştir. Hüseyin Paşa'nın idamından sonra yeğeni Ali Paşa ile Hüseyin Paşa'nın emrindekilerle otuz bin kişilik kuvvet, devletin İran ve Avusturya seferlerindeki durumundan yararlanarak isyan etmiştir.

Karayazıcı, III. Mehmed dönemindeki Celali isyanları'na önderlik etmiş kişilerdendir.

Deli Hasan, III. Mehmed dönemindeki Celali isyanları'nda önderlik etmiş kişilerdendir.

Katırcıoğlu Mehmet Paşa, I. İbrahim ve IV. Mehmed dönemlerindeki Celali isyanları'na önderlik etmiş kişilerdendir.

Haydaroğlu Mehmet, I. İbrahim ile IV. Mehmet’ in ilk yıllarını içeren dönemindeki Celali isyanları' nda önderlik etmiş kişilerdendir.

Tebriz Seferi, 1603-1612 Osmanlı-Safevi Savaşı'nda bir evre. Kuyucu Murat Paşa komutasındaki Türk ordusu Tebriz'e kadar ilerleyip Acıçay civarında İran ordusuyla karşı karşıya geldiyse de taraflar arasında herhangi bir çarpışma olmadı ve Türk ordusu kışlamak üzerine geri çekildi. 1611 yılında tekrar sefere çıkmaya hazırlanan Murat Paşa'nın ölümüyle iki ülke arasındaki barış müzakereleri hız kazandı ve 1612 yılında dokuz yıldır süren savaşa son veren Nasuh Paşa Antlaşması imzalandı.

Abaza isyanları, Osmanlı İmparatorluğunun duraklama dönemindeki isyanların bir parçasıdır. Osmanlı Padişahı I. Mustafa döneminden, IV. Murad zamanına kadar uzanır. İsyanlar çığ gibi büyümüş ve başladığı tarihten, 1632 yılında IV. Murad'ın mutlak saltanatının başlamasına kadar bastırılamadı.

Boynuyaralı Mehmed Paşa ya da diğer lakabıyla Boynueğri Mehmed Paşa, IV. Mehmed saltanatında Nisan 1656 - 14 Eylül 1656 tarihleri arasında kısa süre sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Kayserili Halil Paşa veya Maraşlı Halil Paşa, 17 Kasım 1616-18 Ocak 1619 tarihleri arasında, I. Ahmed saltanatının son döneminde, I. Mustafa'nın ilk saltanatında ve II. Osman saltanatının ilk döneminde iki yıldan biraz fazla bir süre ve daha sonra IV. Murad saltanatı döneminde 1 Aralık 1626-6 Nisan 1628 tarihleri arasında bir buçuk yıla yakın bir süre olmak üzere, iki kez toplam üç yıl yedi ay yedi gün sadrazamlık yapmış devlet adamıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.