İçeriğe atla

Taurica

Taurica Kırım yarımadasının Romalılar ve Yunanlar tarafından kullanılan ismi ve Roma İmparatorluğu içinde bir eyalettir. Roma Kırım bölgesini M.Ö. 47 ve M.S. 340 arasında yönetti. Roma bölgeyi 340 yılı içinde kaybetti ve bölge Cermen kabilesi Gotların eline geçti. Roma ikiye ayrılınca, Bizans İmparatoru I. Justinianus Kırım'ı yeniden ele geçirdi. Roma, M.Ö. 1. yüzyılda Kırım yarımadasına (daha sonra Taurica olarak adlandırılır) hakim olmaya başladı. Nüfuz ettikleri ilk alan çoğunlukla Doğu Kırım ve batı Yunan şehri Chersonesos'taydı. İç kısım yalnızca nominal olarak Roma egemenliği altındaydı.

Eyaletin bilinmeyen bir kralının heykeli

Eski zamanlarda Kırım, "Chersonesus Taurica" olarak biliniyordu. Birçok Yunan sömürgeci Taurica'yı sömürge haline getirmişti ve en ünlü kolonileri Chersonesos'du. MÖ 114'te Bosporan krallığı, İskit kabilelerinin koruması olarak Pontus kralı Mithridates VI Eupator'un derebeyliğini kabul etti. Mithridates'in Romalı Pompey tarafından yenilmesinden sonra yaklaşık beş yüzyıl boyunca Kırım, Roma'nın hükümdarlığı altındaydı.

Romalı tanrıça Demeter resmi Kırım'da

Ana Roma yerleşimi, muhtemelen 60-65 civarında inşa edilmiş bir kale olan Charax'tı ve ana deniz Roma üssü Chersonesos'taydı.

Romalılar Taurica'ya vardıklarında, kamplarını kurdular ve Balaklava limanının kıyısına bir kale ve bir Jüpiter Dolichenus tapınağı inşa ettiler, daha sonra Symbolon Limen olarak adlandırıldılar.

67 yılında İmparator Nero, Kafkasya'dan şimdki Romanya-Moldova-Ukrayna'ya tekabül eden Karadeniz'in tüm kuzey kıyılarını fethetmek için bir askeri sefer hazırladı, ancak ölümü projeyi durdurdu. Bu nedenle muhtemelen Taurica'yı doğrudan Roma egemenliği altına aldı.

Taurica, MS 2. yüzyılda Roma liderliği altında, büyük buğday, giysi, şarap ve köle ticareti ile görece altın bir dönem yaşadı.

Roma bölgeyi Bosporan krallığına Romalı müvekkil krallar atayarak yönetmiştir. Bu bölgeyi yöneten krallar ve kraliçeler:

  • Pharnaces MÖ 64 - MÖ 47
  • Mithridates I MÖ 47 - MÖ 44
  • Asander MÖ 47, sonra MÖ 44 - MÖ 17
  • Scribonius MÖ 17 - MÖ 16
  • Dynamis
  • Polemon MÖ 16 - MÖ 8
  • Aspurgus 8 MÖ - 38 CE
  • Mithridates II 38 - 46 CE
  • Cotys I 46 - 63
  • Roma Eyaleti 63-68
  • Rhescuporis I 68 - 90
  • Sauromatlar I 90 - 123
  • Cotys II 123 - 132
  • Rhoemetalces 132 - 153
  • Eupator 153-174
  • Sauromates II 174 - 210/1
  • Rhescuporis II 210/1 - 227
  • Rhescuporis III 210/1 - 227
  • Cotys III 227-235
  • Sauromates III 229-232
  • Rhescuporis IV 233 - 235
  • Ininthimeus 235 - 240
  • Rhescuporis V 240 - 276
  • Pharsanzes 253 - 254
  • Synges 258 - 276
  • Teiranes 275 - 279
  • Sauromates IV 276
  • Theothorses 278-309
  • Rhescuporis VI 303 - 342
  • Rhadamsades 308 - 323

Kaynakça

[1]

[2]

[3]

  1. ^ "Ancient period - History - About Chersonesos, Sevastopol". www.chersonesos.org. 12 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  2. ^ Migliorati, Guido (2003). Cassio Dione e l'impero romano da Nerva ad Antonino Pio: alla luce dei nuovi documenti (İtalyanca). Vita e Pensiero. ISBN 978-88-343-1065-6. 
  3. ^ "Symbolon Limen - Ancient period - Outlying areas - About Chersonesos". www.chersonesos.org. 20 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">VI. Mithridatis</span>

VI. Mithridatis veya Mithridatis Eupator veya Büyük Mithridatis, Pontus kralı olarak Anadolu'da MÖ 120 - MÖ 63 yıllarında hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Sivastopol</span> Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kenti

Sivastopol, Osmanlı döneminde Akyar, Ukrayna'da Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kentidir. Nüfusu 328.600'dür (2004).

<span class="mw-page-title-main">Selefkî İmparatorluğu</span> Antik Helen devleti

Seleukos İmparatorluğu, Türkçe kullanımlar ile Selefkos veya Selevkos, İskender'in ölümünden sonra Makedonya İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla İskender'in generallerinden I. Seleukos tarafından kurulan Helenistik imparatorluk. Başkentleri önce Seleukia, sonraları ise Antakya'ydı. Doğu Akdeniz'de, Irak'ta, İran'da, Türkmenistan'da, Pamir'de ve Hindistan'ın batısında bulunan topraklarda egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Toprakları Roma İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar Doğu Akdeniz'in hâkimiydiler. Seleukosların geniş toprakları 25 civarında eyalete bölünmüştü. “Strategos” veya “satrap” unvanlı valilerce yönetilen bu eyaletler Pers zamanındaki satraplıklardan daha küçüktü.

<span class="mw-page-title-main">Part İmparatorluğu</span> MÖ 3.yy MS 3.yy arasında hüküm sürmüş bir İranî imparatorluğu

Part İmparatorluğu, Arsakes İmparatorluğu olarak da bilinen, eski İran'da önemli bir siyasi ve kültürel güç olup Medler'den ve Ahamenişler'den sonra gelen üçüncü yerel hanedanlıktır. Hanedanın adı, MÖ 247 yılında, Helenistik krallık Selevkoslar'ın yönetiminde bir satraplık konumunda olan İran'ın kuzeydoğusundaki Parthia bölgesini ele geçirdikten sonra bağımsızlığını ilan eden Parni kabilesi lideri I. Arsakes'tan gelmektedir. Arsakes'in adı onursal bir unvan olarak kendisinden sonra gelen bütün Part kralları tarafından kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Pontus Krallığı</span> Devlet

Pontus Krallığı ya da Pontus İmparatorluğu, Karadeniz'in güney kıyısında kurulan Helenistik Dönem devletlerinden biridir. Krallık önceleri Pontus Kapadokyası, sonra yalnız Pontus olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Mithridatis Savaşı</span>

Birinci Mithridates Savaşı Roma Cumhuriyeti'nin Anadolu'ya yayılmasını durdurmak için yapılan üç savaştan birincisidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Farnakis</span>

II. Farnekes, Roma Cumhuriyetinin en ünlü düşmanlarından VI. Mitridat'in oğlu olan Pontus Kralı.

<span class="mw-page-title-main">Tektosaglar</span>

Tektosaglar Tuna nehri bölgesinden Avrupa'ya göç etmiş, MÖ 275-260 yılları arasında Garonne vadisi'ne yerleşmiş, Volcae (Volk) adlı bir Kelt kavminin boyuydular. Tektosages, keltçe "servet arayanlar" demektir.

<span class="mw-page-title-main">Kommagene Krallığı</span>

Kommagene Krallığı, İrani Orontid Hanedanı'nın Helenleşmiş bir kolu tarafından yönetilen Greko-Pers krallığıdır. Partlar, Ermeniler ve Romalılar arasında tampon bir ülke olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Krallığı</span>

Ermenistan Krallığı, aynı zamanda Büyük Ermenistan Krallığı, veya basitçe Büyük Ermenistan, bazen Ermeni İmparatorluğu olarak da anılır, Antik Çağ'da bir monarşiydi. Hristiyanlığı devlet dini olarak kabul eden ilk devlettir. MÖ 321'den MS 428'e kadar varlığını sürdürmüştür. Tarihi, üç kraliyet hanedanı tarafından birbirini takip eden saltanatlara bölünmüştür: Orontid, Artaxiad ve Arsacid (52-428).

<span class="mw-page-title-main">İkinci Pön Savaşı</span> M.Ö 218 ile 201 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında gerçekleşen ikinci savaş

İkinci Pön Savaşı ya da diğer adlarıyla Hanibal Savaşı, Kartaca Savaşı MÖ 218 - MÖ 201 yılları arasında Roma ve Kartaca devletleri arasında batı ve Doğu Akdenizde meydana gelmiş büyük savaştır. Numidyalı ve Berberi kabilelerinin ve diğer Avrupa uluslarınında katılımıyla geniş çapta bölgeyi etkilemiştir. Pön Romalılar'ın Kartacalılara verdiği isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Tarih öncesi Balkanlar</span>

Tarih öncesi dönemde Balkanlar 44.000 yıl önce ilk kez Üst Paleolitik dönemde Homo sapiens’lerin bölgede ortaya çıkmasıyla başlar. Tarihöncesi dönemin sonu ise ilk kez yazılı metinlerin Antik Yunan’da ortaya çıktığı MÖ 8. yüzyıl olduğu kabul edilir. Bölgedeki prehistorik süreç Üst Paleolitik, Holosen, Orta Taş Çağı, Neolitik Devrim, Proto Hint-Avrupalılar, Tarihöncesi periyotları olarak adlandırılan alt dönemlerden oluşur ancak bu dönemler arasındaki geçiş görecelidir. Örneğin bazı yorumlara göre prehistorik dönem Bronz Çağı Antik Yunan dönemindeki Girit Uygarlığı, Miken Uygarlığı, Trak Uygarlığı, Limni Uygarlığı ve Veneti Uygarlığı’nı kapsarken, bazılarına göre kapsamamaktadır. Başka bir yoruma göre Balkan bölgesinde Tarihöncesi dönemin en son aşaması olan Tarihöncesi dönem Homeros ile başlamıştır. Her halükarda Prehistorik dönem 5. yüzyılda Herodot’tan önce sona erdiği kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Akha Birliği</span>

Akha Birliği, Helenistik dönemde kuzey ve orta Peloponez yarımadasında bulunan Yunan şehir devletlerinin belli bir dönem için seçilmiş bir "strategos" ve bir federasyon meclisi tarafından yönetilen bir cumhuriyet şeklindeki konfederasyonu. Bu konfederasyon MÖ 280 ile MÖ 149 döneminde bağımsız bir devlet olarak hüküm sürmüştür. Bazen "İkinci Akha Birliği" olarak da anılmaktadır çünkü M. Ö. 5. yüzyılda aynı bölgede daha zayıf federasyon bağları bulunan şehir devletlerinden oluşmuş bir "Akha Birliği"nde hüküm sürmüş bulunmaktaydı. Bu devlet içinde bulunduğu topraklara verilen bir coğrafi bölge ismi olan Akha bölgesinden adını almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">III. Antiohos</span>

III. Antiohos, Seleukos İmparatorluğu'nun 6. hükümdarı. MÖ 222'den MÖ 187'ye kadar hükümdarlık yapmıştır. Krallık topraklarını I. Seleukos dönemindeki en geniş sınırlarına tekrar ulaştırarak “Büyük” unvanını almış ancak Romalılar karşısında Magnesia Muharebesi'nde aldığı ağır yenilgi nedeniyle kendi döneminde Avrupa ve Batı Anadolu'daki topraklarını kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Mithridatis Savaşı</span>

Üçüncü Mithridatis Savaşı, VI. Mithridatis ve müttefikleri ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen Mithridatis Savaşlarının sonuncusu ve en uzun süreli olanı. MÖ 73 ile MÖ 63 yılları arasında gerçekleşen savaş sonucunda Pontus Krallığı nihai olarak son bulmuş, Roma Küçük Asya'da tam bir hakimiyet kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Farnakis</span> Pontus kralı

I. Farnekes; 5. Pontus kralıdır. Babası III. Mithridatis, annesi Selevkoslu Leodike'dir. Babasından sonra genel kabule göre MÖ 185 yılında tahta geçmiştir. Ancak bu tarihi 197 yılına kadar uzatan görüşlerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bosporos Krallığı</span> Antik Yunan devleti

Bosporos Krallığı, ayrıca Kimmer Bosporos olarak da bilinir, bugünkü Ukrayna'nın güneyindeki Kerç Boğazı üzerinde kurulmuş Antik Yunan-İskit devleti. İlk kez Yunan yazarı Diodorus'un sözünü ettiği krallık MÖ 438'e doğru kuruldu. Gücünün doruğuna MÖ 4. yüzyılda ulaştı. En önemli kenti Pantikapaion İÖ 480-438 arasında Arkhainaks, İÖ 438-110 arasında da Spartokos hanedanları tarafından yönetildi. Bu iki hanedan, Pantikapaion'a Nymphaion'u ve bölgede İÖ 7-6. yüzyıllarda kurulmuş öteki Yunan kolonileri de kattılar. İÖ 5. yüzyılın ikinci yarısından sonra Bosporos kentlerinde Atina etkisi güçlendi. Atinalılar İÖ 404'e değin yerel ticareti denetim altında tutuyorlardı, İÖ 4. yüzyıl boyunca da Bosporos'un baş müşterisi oldular. Karadeniz'de korsanlığı önleyen Spartokosların hububat, balık ve köle ticaretini başarıyla yönetmesi sayesinde Bosporos zenginleşti. Bosporos Krallığı'nda yönetim ve maliye alanında çöküş İÖ 3. yüzyıl ortalarında başladı. İÖ 115'e doğru İskitler'e karşı koyamayan hükümdar Parisades, Pontus Kralı VI. Mithridatis'i yardıma çağırdı ve ülkesini ona bıraktı. İÖ 110'dan sonra Pontus kralları bölgenin denetimini ele geçirdiler. Mithridatis'in öldürülmesinden sonra, Pompeius onun oğlu olan Pharkanes'i Bosporos Kralı ilan etti. Böylece MS 1. yüzyılda kurulan bu yeni hanedan Roma İmparatorluğu'nun koruması altında 300 yıl hüküm sürdü. MS 342'den sonra ülke, Got ve Hun akınlarında toprakların bir bölümü elden gitti. I. Justinianos döneminde krallığın geri kalan bölümü Bizans'ın denetimine girdi.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya (eyalet)</span>

Cappadocia (Kapadokya) eyaleti, başkenti Caesarea'da bulunan, Anadolu'da bir Roma İmparatorluğu eyaletiydi.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya Krallığı</span> Kapadokya

Kapadokya, Anadolu'da tarihi Kapadokya bölgesinde yer alan bir Helenistik dönem İran krallığıydı. Eski Ahameniş Kapadokya satraplığından gelişerek satraplığın son satrapı Ariyaratis tarafından kuruldu. Tarihi boyunca arka arkaya üç aile tarafından yönetildi; Ariyarati Hanedanı, Ariyobarzan Hanedanı ve son olarak Arkelas. Arkelas'ın MS 17'de ölmesinden sonra Roma İmparatoru Tiberyus döneminde krallık, bir Roma eyaletine çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Mithridatis Savaşı</span>

İkinci Mithridatis Savaşı Pontus ile Roma Cumhuriyeti arasında yapılan üç savaştan biridir. Bu savaş Pontus Kralı VI. Mithridates ile Romalı general Lucius Licinius Murena arasında yapılmıştır.