İçeriğe atla

Tatlı su balığı

Tatlı su balıkları, yaşamlarının bir kısmını veya tamamını nehirler, göller ve sulak alanlar gibi tatlı su kaynaklarında geçiren balık türleridir; bu ortamlardaki tuzluluk oranı %1,05'in altındadır. Bu ortamlar, özellikle ozmolarite seviyelerindeki farklılıklar nedeniyle deniz habitatlarından birçok yönden farklılık gösterir. Tatlı suda hayatta kalabilmek için balıkların çeşitli fizyolojik adaptasyonlara ihtiyaçları vardır.

Bilinen tüm balık türlerinin %41,24'ü tatlı sularda bulunur. Bunun başlıca nedeni, dağınık habitatların hızlı türleşmeye olanak tanımasıdır. Göletler ve göller incelenirken, türleşme süreçlerini anlamak için ada biyocoğrafyasında kullanılan temel modellerden faydalanılabilir.

Fizyoloji

Tatlı su balıkları, fizyolojik olarak tuzlu su balıklarından birkaç açıdan farklılık gösterir. Solungaçları, vücut sıvılarındaki elektrolitleri korurken, çözünmüş gazları difüze edebilmelidir. Pulları ise suyun deri yoluyla difüzyonunu azaltır: aşırı pul kaybı yaşayan tatlı su balıkları ölür. Ayrıca, vücut sıvılarındaki tuzları idrar yoluyla atmadan önce geri kazanmak için iyi gelişmiş böbrekleri vardır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Balık</span> solungaç taşıyan, tetrapod olmayan ve suda yaşayan omurgalı hayvan

Balıklar poikloterm olan, neredeyse sadece suda yaşayan ve solungaçları ile solunum yapan, soğuk kanlı, yürekleri çift gözlü, çoğunun vücudu pullu, genellikle yumurta ile üreyen omurgalı hayvanlardır. Bazı türler canlı doğurarak ürer. Mesela tatlı su balıklarından Lepistes'in yumurtaları anne karnında çatlar ve canlı doğum gerçekleşir. Çiklitgillerde ise kuluçka süresi dişinin ağzında gerçekleşir. Ağzında yumurtaları çeviren, mantarlaşmasını engelleyen dişi yumurtalar çatlayana hatta yavrular serbestçe yüzmeye başlayana kadar onları ağzındaki kesesinde korur. Balıklar su yaşamındaki en önemli varlıklardan bir tanesidir. Nehir, göl, akarsu, okyanus ve denizlerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kemikli balıklar</span>

Kemikli balıklar, iskeletleri kemik yapıda ve dentin kökenli elemanlar bulunan balıkları içeren bir omurgalı üst sınıf. Vücutları çeşitli şekillerde olabilir. Vücutları üzerindeki pullar sikloid, ktenoid veya ganoid tiptedir. Kuyruk yüzgeçleri genellikle homoserk yapıdadır, ancak çeşitli gruplarda farklılık gösterebilir. Yine farklı gruplarda, diğer yüzgeçlerde görülen yapısal değişiklikler, sistematik açıdan önem taşır.

<span class="mw-page-title-main">Akvaryum</span> balıklar ve suda yaşayan türler için şeffaf su deposu

Akvaryum, çoğunlukla cam ya da yüksek dirençli plastik gibi saydam malzemelerden yapılan, genellikle balık olmak üzere, bazen de omurgasızlar ve ayrıca amfibyumlar, deniz memelileri ve sürüngenler gibi suda yaşayan bitki ve hayvanların tutulduğu ve daha çok bu canlıların sergilenmesi amacıyla kullanılan içi su dolu, küçük bir cam kavanozdan büyük su tanklarına kadar geniş bir yelpazede yer alan kap ve yapılar. Akvaryum sahibi olmak dünya çapında yaklaşık 60 milyon kişi tarafından paylaşılan popüler bir hobidir. Çağdaş akvaryumların öncülerinin ilk çıktığı 1850'li yıllardan beri, özellikle akvaryum balıklarını sağlıklı tutabilmek için daha karmaşık ışıklandırma ve filtreleme sistemleri de geliştirildikçe akvaryum ile ilgilenenlerin sayısı artmıştır. Halka açık akvaryum'lar, evdeki akvaryumların büyük ölçekteki kopyalarıdır. Osaka Akvaryum, 5.400 m3'lük su tankı ve 580 türden oluşan su canlısı koleksiyonuna sahiptir ve Birleşik Krallık'ta yapılması planlanan National institute for research into aquatic habitats 40 hektarlık büyüklüğüyle dünyanın en büyük akvaryumu olacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Akciğerli balıklar</span> hava soluyabilen balık türleri

Akciğerli balıklar (Dipnoi), Sarcopterygii sınıfından solungaç solunumu yapmakla beraber ihtiyaç duyulduğunda hava solunumu da yapabilen tatlı sularda yaşayan balıklar takımı.

<span class="mw-page-title-main">Bafa Gölü</span> Türkiyenin Aydın ve Muğla illerinde bir göl

Bafa Gölü, Ege Bölgesi'nin en büyük gölü.

<span class="mw-page-title-main">Kadife balığı</span> balık türü

Kadife balığı, Yeşil sazan olarak da bilinir, sazangiller (Cyprinidae) familyasından fazla hareket etmeyen, yavaş akan suların dip kısımlarında yaşayan bir balık türü.

<span class="mw-page-title-main">Kaya balığı</span>

Kaya balığı, oldukça geniş bir balık türü ailesi olan 200'den fazla cinsi ve 2.000'den fazla türü bulunan Gobiidae familyasından bir balıktır. Çoğunluğu tipik olarak 10 cm büyüklüğünde olup, göreceli olarak oldukça küçüktürler. Bu türden Trimmatom nanus ve Cüce kayabalığı, dünya üzerinde bilinen en küçük omurgalı türlerindendir ve büyüdüklerinde boyları 1 cm'nin (3/8) altında olur. Gobioides ve Periophthalmodon cinsleri gibi bazı kaya balığı türleri ise 30 cm (1 ft) uzunluğa kadar ulaşabilir veya bu boyu da aşabilirler. Az sayıda insan için bir gıda olarak önemi bulunmasına rağmen, özellikle morina, mezgit balığı, barramundi, yassı balıklar kadar ticari açıdan önemi olan balıklardır. Pek çok ülkede önemli bir av türüdürler. Brachygobius gibi bazı kaya balığı türlerine ise, akvaryumlarda beslemek için yoğun ilgi gösterilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tetraodontiformes</span>

Tetraodontiformes, kemikli balıklar sınıfına ait olan ve aralarında ilginç yeteneklere sahip 500 balık türünü içeren bir takımdır.

<span class="mw-page-title-main">İnci balığı</span>

İnci balığı, sazangillere (Cyprinidae) ait bir balık türü. İsmi pullarından yapay inci yapılmasından kaynaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Göl</span> büyük ve nispeten durgun su kütlesi

Göl, karalar üzerindeki çanakları doldurmuş tatlı veya tuzlu su kütlesidir. Göller, kapalı havzaları dolduran geniş, durgun su kütlesi olarak da tanımlanır. Gölsel ortamlar, oldukça belirgin çökel türü ve çökel yapılarına sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Eğirdir Gölü</span> Türkiyede bir göl

Eğirdir Gölü, Isparta ili sınırlarında yer alan, tektonik ve karstik etkilerle oluşmuş, bir tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Çaltı, Çarşamba</span>

Çaltı, Samsun ilinin Çarşamba ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Eber Gölü</span> Afyonda göl

Eber Gölü, Afyonkarahisar sınırları içinde yer alan Türkiye'nin 12. büyük gölüdür. En derin yeri 21 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Su samuru</span>

Su samurları, Lutrinae alt familyasında bulunan etçil memelilerdir. Hala var olan 13 su samuru türü ya kısmen suda yaşar, ya tamamen suda yaşar ya da deniz ekosisteminde yaşar. Tükettikleri gıdalar ise balıklar ve omurgasızlardır. Lutrinae; diğer hayvanların yanında gelincikleri, porsukları, vizonları ve kutup porsuklarını da barındıran Mustelidae familyasının bir alt bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Adaptif radyasyon</span> organizmaların atasal bir türden hızla çeşitlendiği bir süreç

Adaptif radyasyon veya adaptif yayılım, evrimsel biyolojide hızlıca çoğalım gösteren bir tür veya soy içinde ekotipler husule getirerek ekolojik ve fenotipik çeşitliliğe yol açan, aynı zamanda yeni türlerin meydana gelmesinde büyük rol oynayarak birçok farklı grupların evrimine hizmet eden olayı tanımlayan terim. Bu süreç, son bir atadan başlayarak türleşmeye ve canlı organizmaların farklı çevre şartlarında ve yaşam ortamlarında yararlanabilecekleri, farklı morfolojik ve fizyolojik özelliklerin fenotipik adaptasyonlarına yol açar. Bu anlamda adaptif yayılım, az çeşitlilik gösteren bir türün çevre şartlarına özel uyumlar geliştirerek daha yüksek oranlarda çeşitlenmesi ve yayılmasıdır. Bunun yanında adoptif yayılım, daha önce işgal edilmemiş ve yararlanılmayan farklı ekolojik nişlerin kullanılabilmesi de sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Akvaristlik</span>

Akvaristlik veya akvaryum hobisi, evde veya işyerinde bulunan bir akvaryumda ya da bahçede bulunan bir havuzda veya gölette balık yetiştiriciliği yapılmasına, akvaryum düzenlenmesine odaklı günümüzde popüler bir hobidir. Akvaristlik hobisini yapan kişiye akvarist adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Akgöl</span>

Akgöl, Sakarya'da Karasu ve Ferizli ilçeleri arasında, tatlı sulu alüvyal set gölüdür. Gölün 1 km kadar yakınından geçen Sakarya Nehri'nin biriktirdiği alüvyonların etkisiyle oluşmuştur.

Ankara çamur balığı anayurdu Ankara olan tatlı su balığı. Suriye, Ürdün, Lübnan ve İsrail'de de yaşar. Türkiye'den diğer ülkelere götürülmüş ve oradaki göllere bırakılmıştır. Ankara ve İç Anadolu çevresindeki ufak göllerde ve akarsuların çamurlu, kumlu ve sazlık zeminlerinde yayılış gösterir. Göl zemininden emdiği çamurlardan, kurtçuklar, solucanlar, böcekler ve larvaları seçerek beslenir. Ankara çamur balığı denmesinin sebebi çamurdan beslenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Cobitidae</span> sazansı familyası

Cobitidae, Eski Dünya tatlı su balıklarının bir familyasıdır. Avrasya'da ve Fas'ta bulunurlar ve nehir ekosistemlerinde yaşarlar. Bugün, çoğu "çoprabalığı" diğer familyalara yerleştirilmiştir. Familya, yaklaşık 260 tanımlanmış tür içerir. Yeni türler düzenli olarak tanımlanmaya devam ediyor.

Crossostomus, Zoarcidae familyasına bağlı bir hayvan cinsidir.