İçeriğe atla

Tataristan müziği

Rus-Tatar besteci Sofiya Gubaydulina (1981)

Tataristan, Rusya Federasyonu içerisinde Tatarların çoğunluk oluşturduğu özerk bir cumhuriyettir. Tatarların geleneksel müziği, Türki ve Fin-Ugor unsurlarının karışımıdır.[1] Tatar müziğinin en ayırıcı özelliklerinden biri, Çin ve Vietnam müziklerinde de rastlanan pentatonik gam [en]dır. Enstrümental dans müziği, seküler müzik ve kutsal müzik hepsi Tatar halk müziğinin parçalarıdır. Tatar müziğinde kullanılan çalgılar ağız kopuzu (Tatarca: "kubız"), zurna ("surnay"), kuray (bir tür flüt) ve garmon-talianka'dır.

20. yüzyılın ortasında birçok Tatar besteci ün kazandı: Cäwdät Fäyzi [tt], Salix Säydäş [tt], Mansur Muzafarov [tt] ve Näcip Cihanov [tt]. Rus-Tatar besteci Sofiya Gubaydulina'nın birçok eseri, Tatar müziğinden esinlenmiştir.

Tatar halk müziğinin en büyük merkezi, Musa Celil adına kurulmuş Celil Opera ve Bale Tiyatrosu'dur.[2] İlk Tatar operası Saniä, 1925'te sahnede gösterildi.[3] Bu opera, Vasiliy Vinogradov [tt]'nın kolaborasyonuyla Soltan Ğäbäşi [tt] tarafından bestelendi. Färit Yarullin [tt], Şürele adındaki ilk Tatar balenin yaratıcısı. Çağdaş Tatar müziği ise var olan tüm temel müzik türlerini kapsar.

Tataristan'daki modern (geleneksel dışı) müzik türleri rock, hip-hop (ör. İttifaQ [tt]) vs. Günümüzde Tatar müziğinin en ünlü isimlerinden biri, henüz Avustralya'da yaşayan dünya müziği şarkıcısı ve bestecisi Zulya Kamalova'dır.[4] Rock operası İl Gizüçe Bolğarda [en] Tatar halk müziğini, Tatar operası geleneklerini ve Batı rock müziği aranjmanlarını bir araya getirir ve çağdaş Tatar müziğinin en öne çıkan örneklerindendir. Tatar pop şarkıcıları Alsu (İngilizce, Rusça ve Tatarca şarkı söyler) ve Zemfira (çoğunlukla Rusça şarkı söyler), Rusya'nın en popüler müzisyenlerin arasındadır. Tataristan Cumhuriyeti Devlet Orkestrası [ru], Tataristan'ın ana senfoni orkestrasıdır.

Kaynakça

  1. ^ Wilkinson, Steven (30 Mart 2001). "Zulya Kamalova: Russian and Australian Musical Worlds Collide". Paula E. Kirman. 28 Haziran 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2008. 
  2. ^ "Jalil Opera and Ballet Theatre". 4 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020. 
  3. ^ "Первая татарская опера (к 80-летию со дня постановки оперы «Сания»)". 2 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020. 
  4. ^ aka Zulya 9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk müziği</span> Türklerin müziği

Türk müziği, Türklerin Orta Asya'dan beri geliştirdikleri, bugünkü özellikleri Anadolu Selçukluları ve Osmanlılar döneminde belirginleşen müzik tarzı. Musiki, Osmanlı döneminde halk ve üst kültür çevrelerinde birbiriyle ilişkili, fakat karakterleri farklı iki ana dal olarak gelişmiştir. Osmanlı'nın son dönemindeki modernleşme hareketleriyle Batı etkisi görülmeye başlanmış, bu etki Cumhuriyet döneminde daha da artmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nevit Kodallı</span>

Mehmet Nevid Kodallı, Türk besteci, eğitimcidir.

Türk Beşleri özellikle Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş döneminde eserleriyle kendilerinden söz ettirmiş aşağıdaki beş Klasik Batı Müziği bestecisini bir arada tarif etmek için kullanılan uluslararası bir deyimdir. Türk müziği için çok önemlidirler. Bu kişiler:

Dr. Okan Demiriş, Türk besteci ve orkestra şefidir.

<span class="mw-page-title-main">Orenburg</span> Rusyanın Volga Federal Bölgesinde bulunan Orenburg Oblastının yönetim merkezi

Orenburg, Rusya'nın Volga Federal Bölgesinde bulunan Orenburg Oblastı'na bağlı şehir, aynı zamanda Oblast'ın yönetim merkezi. Başkent Moskova'nın 1478 km güneyinde Ural Nehri civarındadır. Nüfusu 542.700'dür (2005). Orenburg şehri 1920-1925 yıllarında Kazakistan'a başkentlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kara Karayev</span>

Kara Karayev, Azerbaycan müzik kültürünün önde gelen bestecisi, pedagog ve eğitimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Fikret Emirov</span> Azeri besteci

Fikret Meşhedi Cemil oğlu Emirov, Azerbaycan'da Sovyet döneminin bestecisi.

Vakhtang Kakhidze Gürcü besteci ve orkestra şefi.

<span class="mw-page-title-main">Zülfiya Kamalova</span>

Zülfiya Kamalova veya Zulya Kamalova, Tatar müzisyen. Sovyetler Birliği’nin Ural bölgesinde yer alan Sarapul şehrinde, Tatar bir ailenin kızı olarak doğdu.

<span class="mw-page-title-main">Reinhold Glière</span> Bestekâr

Reinhold Glière, Alman ve Polonya kökenli, Rus ve sonra Sovyet, bestecidir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan müziği</span>

Çağdaş Kazakistan devleti, Kazak Devlet Kurmangazi Orkestrası Halk Çalgıları, Kazak Devlet Filarmoni Orkestrası, Kazak Ulusal Operası ve Kazak Devlet Oda Orkestrası'na ev sahipliği yapmaktadır. Halk enstrümanları orkestrası 19. yüzyıldan kalma ünlü bir besteci ve dombra yorumcusu Kurmangazi Sağırbayoğlu adını temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Necip Cihanov</span>

Näcip Ğayaz ulı Cihanov bir Tatar besteci, öğretmen ve devlet adamıydı. 15 Ocak [E.U. 2 Ocak] 1911'de Oral'da doğdu; 2 Haziran 1988'de öldü.

<span class="mw-page-title-main">Firengiz Alizade</span>

Firengiz Aliağa kızı Alizade, Azerbaycanlı seçkin besteci, UNESCO Barış Sanatçısı, Azerbaycan Cumhuriyeti Halk Sanatçısı (2000), profesör, modern Azerbaycan müzik kültürünün dünyadaki en ünlü isimlerinden biridir. Eserleri, Azerbaycan dışındaki en büyük konser ve tiyatrolarda ve uluslararası festivallerde ünlü sanatçılar tarafından seslendirilmektedir. Müziği binlerce yabancı dinleyici tarafından büyük bir sempatiyle karşılandı ve uluslararası arenada ün kazandı. Azerbaycan SSC Onurlu Sanat İşçisi (1990), ANAS'ın muhabir üyesi (2017), profesör (1999), Azerbaycan Cumhuriyeti Halk Sanatçısı (2000), Bakü Uluslararası Çokkültürlülük Merkezi Mütevelli Heyeti Üyesi, Azerbaycan Besteciler Birliği Başkanı gibi unvanlara sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Bujor Hoinic</span>

Bujor Hoinic, Rumen piyanist, orkestra şefi, opera bestecisi.

<span class="mw-page-title-main">Bauman Caddesi</span>

Bauman Caddesi, Rusya Federasyonu Tataristan Cumhuriyeti başkenti Kazan'ın merkezinde yer alan bir yaya caddesidir. Caddeye Rus devrimci Nikolay Bauman'ın adı verilmiştir. Cadde Kazan Kremlini'nden başlayarak şehir merkezindeki Tukay Meydanı'na kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Tataristan kültürü</span> etnik yaşam kültürü

Tataristan kültürü, Volga Tatar halkının kültüründen, Rus ve Avrupa kültürü'nden izler taşımaktadır.

Tevfik Akbaşlı, Türk besteci.

<span class="mw-page-title-main">Tüm-Tatar Halk Merkezi</span>

Ayrıca Tatar Sosyal Merkezi olarak bilinen Tüm-Tatar Halk Merkezi, (TTHM, BTİÜ), milliyetçi bir gündemi olan bir Tatar sosyal örgütüdür. TTHM genel merkezi Kazan, Tataristan'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Sara Sadıkova</span>

Sara Sadıkova;, , Tatar aktris, şarkıcı (soprano) ve bestecidir. Tatar ASSR Onur Sanatçısı (1937), Tatar ASSR Halk Sanatçısı (1977), Rus SFSR Kültür Onur Çalışanı (1984) unvanlarının sahibidir. 1938-1948'de Musa Celil Tatar Opera ve Bale Tiyatrosu'nun solistliğini yaptı. Sara, Saniä, Qaçqın (Kaçak), Ğäliäbanu, Başmağım (Terliklerim), İldar, Kandır Üzerine, İşveren adlı müzikli dramalar gibi operalar ve müzikal komedilerde rol aldı. R. Ğöbäydullin ile birlikte yazdığı Mäxäbbät cırı (1971) ve Kiäwlär (1972) gibi birçok şarkı ve müzikal komedinin yazarıdır. Sara Sadıkova, Ğabdulla Tuqay Tatar ASSR Devlet Ödülü de sahibidir..

Gaytarma, Kırım Tatarlarının halk oyunları topluluğudur.