Kırım Tatarları ya da Kırımlılar, anayurtları Karadeniz'in kuzeyindeki Kırım yarımadası olan Türkî halktır. 1783'te Kırım Hanlığı'nın Rusya tarafından ilhak edilmesiyle birlikte Osmanlı Devleti'ne zorunlu göçe tabi tutulmuşlar ve kendi vatanlarında azınlığa düşmüşlerdir. SSCB döneminde Stalin'in emriyle 18 Mayıs 1944'te sürgüne uğrayarak nüfuslarının yarısını yitirmişlerdir. SSCB'nin yıkılmasıyla sürüldükleri topraklardan Kırım'a geri dönmeye başlayan halk, Ukrayna'nın ana Müslüman unsurunu oluşturur.
Tataristan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı ve Volga Federal Bölgesi'nin coğrafi sınırları içinde bulunan federal yapıdır. Rusya Federasyonu 2010 yılı nüfus sayımına göre 3.786.488 nüfusu ve 67.836 km2 alanı olan petrol ve maden zengini devlettir.
Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da kısaca Ermenistan SSC, Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet cumhuriyetlerinden biriydi. Bu dönemden önce bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti bazen "Birinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırıldığı için Ermenistan SSC bazen "İkinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırılır. 37 rayondan oluşan ve başkenti Erivan olan Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ermenistan kolu olan Ermenistan Komünist Partisi tarafından yönetiliyordu.
Tatarlar veya Tatar Türkleri, "Tatar" ismini taşıyan farklı Türki etnik gruplar için kullanılan bir şemsiye terimdir.
Brejnev Doktrini, Soğuk Savaş dönemi sırasında Sovyetler Birliğinin dış politikasını belirleyen bir doktrindir.
İdil Ural Devleti, 12 Aralık 1917 yılında Rusya Müslümanları Kurultayı'nda Tatar, Başkurt ve Çuvaş Türk halkları bir araya gelerek; “Milli-Medeni Muhtariyet” Projesini kabul etmişlerdir. 1917'de Ufa'da, ilan edilen "İç Rusya ve Sibirya Milli-Medeni Türk-Tatar Muhtariyeti" adlı özerk devletin anayasası hazırlandı. Kasım 1917'de oluşturulan Millî Meclise Sadri Maksudi Arsal başkan seçildi. Devlet işlerini yürütmek üzere kurulan ve üç bakanlıktan oluşan Millî İradenin de başkanlığını üstlendi. 1 Mart 1918 de devletin ilan edileceğini haber alan Bolşevikler, Kızıl Orduyu bölgeye göndermişlerdir. 1 Mart 1918 de ilan edilen devlet Kızıl Ordu bölgeye hakim olunca 28 Mart 1918'de yıkılmıştır.
Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya kısaca Abhazya ÖSSC, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı 1931'den 1996'ya kadar varlığını sürdürmüş özerk Sovyet sosyalist cumhuriyettir.
Büyük Temizlik, Büyük Tasfiye veya Büyük Terör, Sovyetler Birliği'nde 1936-1938 yılları arasında yapılan siyasi baskı kampanyasıdır. Komünist Parti ve devlet görevlileri arasında temizliğe yol açarken, Kızıl Ordu ile toprak sahiplerinin baskı altına alınmasına ayrıca geniş çapta polis araştırması, tutuklamalara ve keyfî infazlara yol açmıştır. Rus tarihçesinde en yoğun tasfiye harekâtıdır, 1937-1938 arası Yejovşçina, Sovyet gizli polisi NKVD'nin şefi Nikolay Yejov'un adından kaynaklanır. 600.000 ila 1.2 milyon kişinin öldüğü tahmin edilmektedir.
Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Başkurtistan ÖSSC, Rusya SFSC içindeki bir Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir.
Sovyetler Birliği Başbakanı, Sovyetler Birliği'ndeki hükûmet başkanının resmi olmayan adıdır. Bu makamın resmi adı, farklı yıllarda farklı şekilde olmuştur.
Sovyetler Birliği'nin yaklaşık yetmiş yıllık tarihinin hiçbir döneminde ülkenin resmî bir lideri olmadı ve devlet başkanı de facto olarak yöneticilik yaptı, çünkü ülkedeki siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem pratikte üst düzey liderler bulunmaktaydı ve bu liderlerin genellikle Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliği makamları vasıtasıyla sorumlukları ve yetkileri bulunurdu. Devletin kuruluşunda Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) öncü parti ilkesine uygun olarak devletin ana yönetim organı olarak konumlandı ve bu durum Sovyet Anayasası 6. maddesi ile anayasal olarak koruma altına alındı. Böylelikle SBKP toplumunda öncü rolü oynayan parti olarak tek parti yönetimi ile devlet yönetiminde söz sahibi oldu.
Kırım Tatar Sürgünü veya Kırım Tatar Soykırımı, Sovyet hükûmeti tarafından yürütülen ve Josef Stalin adına hareket eden NKVD Başkanı Lavrenti Beriya tarafından organize edilen 18-20 Mayıs 1944'te en az 191.044 Kırım Tatarının etnik temizliği ve kültürel soykırımıdır. NKVD üç gün içinde çoğunlukla kadınları, çocukları, yaşlıları, hatta komünistleri ve Kızıl Ordu üyelerini, bin kilometre uzaklıktaki Özbek SSC'ye sınır dışı etmek için sığır trenlerini kullandı. Kırım Tatarları, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki nüfus transferi politikası tarafından kapsanan birkaç etnik gruptan biriydi.
Gabdulhay Huramoviç Ahatov, Sovyet Tatar dilbilimci, profesör. İlk doktorasını 1954 yılında, ikinci doktorasını ise 1965 yılında Filoloji üzerine yapmıştır.
Mirfatih Zekiyeviç Zekiyev, Tatar türkolog, düşünür, dilbilimci ve öğretmen. Tataristan Cumhuriyeti Bilimler Akademisi üyesidir.
Sovyetler Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Bakanlar Konseyi veya Soviet of Ministers teriminden İngilizce kısaltmayla Sovmin, Sovyetler Birliği'nin 1946-1991 yılları arasındaen üst düzey yürütme ve idari organını oluşturan de jure hükûmeti. 1977 Anayasası uyarınca Bakanlar Konseyi Başkanı aynı zamanda hükûmet başkanı idi. Bakanlar Konseyi Başkanı'nın görevleri birinci dünya ülkelerindeki başbakanla eşdeğerdi. Buna karşın siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı.
Birinci Beş Yıllık Plan (Rusça: I пятилетний план, первая пятилетка, Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin yönetimi döneminde 1928-1932 yılları arasında gerçekleştirilen ekonomik hedefler listesi. Plan, tek ülkede sosyalizm kuramı gereği Sovyetler Birliği ekonomisine atılım yaptırmayı amaçladı.
Sovyetler Birliği'nde latinizasyon veya latinleştirme 1920'ler ve 1930'larda, Sovyetler Birliği'nde konuşulan tüm diller için geleneksel yazı sistemlerini Latin alfabesini kullanan sistemlerle değiştirmeyi veya o sırada bir yazı sistemi olmayan diller için Latin alfabesine dayanan bir tanesini oluşturma çabasıydı.
Sovyetler Birliği'nde İslam, Sovyetler Birliği'nde İslam inanışına ait konuları betimler.
Litvanya'daki İslam, diğer birçok kuzey ve batı Avrupa ülkesinin aksine, 14. yüzyıldan başlayan uzun bir tarihe sahiptir. Polonya-Litvanya Topluluğu'nun eski birleşim devleti Litvanya Büyük Dükalığı, Baltık'tan Karadeniz'e kadar uzanan, güneyde Kırım Tatarlarının yaşadığı birkaç Müslüman ülkeyi içeriyordu. Birkaç Müslüman Tatar, Büyük Dük Vytautas'ın yönetimi altında, şimdi Litvanya Cumhuriyeti olan Litvanya topraklarına göç etti. Artık Litvanya Tatarları olarak anılan Tatarlar, zamanla dillerini kaybetmişlerdir ve şimdi Litvanca konuşmaktadırlar; ancak dinleri olarak İslam'ı sürdürmüşlerdir. Litvanya Tatarlarının uygulamaları diğer Sünni Müslümanlardan biraz farklıdır; Litvanyalı Tatarların bir kısmı Halk İslamı olarak adlandırılabilecek bir dini uygulasa da, ayrı bir mezhep olarak görülmezler.
1921–22 Tataristan Kıtlığı, 500.000 ila 2.000.000 köylünün öldüğü savaş komünizmi politikasının bir sonucu olarak Tataristan ÖSSC'de yaşanan kitlesel açlık ve kuraklık dönemiydi. Olay Sovyetler Birliği'nin diğer kısımlarını etkileyen ve toplamda 5.000.000 kadar insanın öldüğü 1921-22 Rus Kıtlığının bir parçasıydı. Rus ve Doğu Avrupa tarihi profesörü Roman Serbyn'e göre, Tataristan kıtlığı Sovyetler Birliği'ndeki ilk insan yapımı kıtlıktı ve İdil Tatarları ve Volga Almanları gibi etnik azınlıkları sistematik olarak hedef aldı.