İçeriğe atla

Tatar Boğazı

Tatar Boğazı
Rusya üzerinde Tatar Boğazı
Tatar Boğazı
Tatar Boğazı
Asya üzerinde Tatar Boğazı
Tatar Boğazı
Tatar Boğazı
Genel Bilgiler
Ülke(ler)Rusya
Bölge(ler)Habarovsk Krayı, Sahalin
Koordinatlar52°11′0″K 141°37′0″D / 52.18333°K 141.61667°D / 52.18333; 141.61667
Ayırdığı topraklarRusya← →Sahalin
TürBoğaz
Bağladığı sularOhotsk Denizi→ ←Japon Denizi
En dar yeri7,3 km (4,5 mi)
Wikimedia Commons
Harita
Ohotsk Denizi'ni Japon Denizi'ne bağlayan Tatar Boğazı.

Tatar Boğazı (Çince: 韃靼海峽, Japonca: Japonca間宮海峡 (Mamiya Boğazı), Rusça: Татарский пролив) Rusya'nın Sahalin adasını, Asya ana karasından ayıran, Ohotsk Denizi'ni Japon Denizi'ne bağlayan ve Büyük Okyanus'ta bulunan bir boğazdır. 900 km uzunlukta, 4 ila 20 m derinlikte ve en dar kısmı 7.3 km genişliktedir.

Tarih

Tatar Boğazı kıyılarının haritasını, 1787 yılında Jean-François de La Pérouse çıkarmıştır. Buraya batıdan eklenen kara parçası, zamanında "Çin Tatarı" olarak adlandırılmaktaydı.

Tatar ismi, Avrupalılar tarafından Merkez Asya ve Kuzey Asya'da bulunan çeşitli halklar için kullanılmaktaydı. Mançuların 1644 yılında Ming Hanedanı'nın çöküşüyle birlikte öne çıkışıyla "Tatar" ismi, onlar için de kullanılmaya başlandı[1] ve Mançurya (ayrıca Moğolistan), Avrupalılar tarafından "Çin Tatarları" olarak bilinmeye başladı.[2] Dolayısıyla, 1787 yılında Jean-François de La Pérouse Sahalin ve "Çin Tatarı" ana karası arasındaki boğazı haritasını çıkarttığında, bu su kütlesine "Tatar Boğazı" adını verdi.

Japonya'da bu boğaz, adını, 1808 yılında buraya yolculuk eden[3] Mamiya Rinzō'dan almıştır. "Mamiya Boğazı" ismi, Philipp Franz von Siebold'un Nippon: Archiv zur Beschreibung von Japan kitabıyla tanıtılmıştır (1832–1854).

Rus haritalarında, Amur Nehri'nin ağzının güneyinde bulunan, boğazın en dar bölümüne Nevelskoy Boğazı denir. Bu isim, bölgeyi 1848 yılında keşfeden Amiral Gennadiy Nevelskoy anısına verilmiştir. Rus haritalarında ayrıca; buranın kuzeyinde bulunan, Amur Nehri'nin aktığı su kütlesinin adı, Amur Liman olarak geçmektedir; ve de "Tatar Boğazı" ismi Nevelskoy Boğazı'nın güneyinde bulunan, su kütlesinin en büyük olduğu yere verilmiştir.

Güneyden yaklaşıldığında gittikçe sığlaşan ve koy başlangıcı gibi görünen Tatar Boğazı, Avrupalı kaşifler için bir muammaydı. 1787 yılında kâşif Jean-François de La Pérouse, yerel halkın ona, Sahalin'in bir ada olduğunu söylemesine rağmen riske girmemeye karar vererek güneye döndü. 1797 yılında William Robert Broughton, Tatar boğazının bir koy olduğunu düşünerek vazgeçti. 1805 yılında Adam Johann von Krusenstern, boğaza kuzeyden girmeyi denedi ancak başarısız oldu. 1808 yılında Avrupalılar tarafından çok tanınmayan Mamiya Rinzō boğazı keşfetmeyi deneyen kaşiflerden biridir. En sonunda, 1848 yılında Gennady Nevelskoy boğazı geçmeyi başardı. Ruslar bu boğaz yolunu bir sır olarak tuttu ve Kırım Savaşı'nda, Amur İlhakı sırasında İngiliz filosundan kaçmak için kullandılar.

Yakın tarih

S-117 isimli Sovyet Şçuka sınıfı denizaltısı, 15 Aralık 1952'de Tatar Boğazı'nın Japon Denizi'ne yakın olan kısmında bilinmeyen sebeplerden dolayı kayboldu. Denizaltının su üstü gemisi veya deniz mayınıyla çarpıştığı düşünülmektedir. Bu olayda mürettebatın kırk yedisi birden ölmüştür.

1 Eylül 1983 tarihinde, ABD parlamento üylerinden Larry McDonald'ın da dahil olduğu 269 kişilik Korean Air'ın 007 sefer sayılı uçuşu gibi, Soğuk Savaş'ın en gergin olaylarından biri Tatar Boğazı'nın güneydoğu kısmında gerçekleşmiştir. Sovyet hava sahasına sapan uçak, Sahalin Adası'nın batısında Sovyet Su-15 avcı uçağı tarafından saldırıya uğramıştır. Uçak, boğazdaki tek kara parçası olan Moneron Adası'nın yakınında suya düşmüştür. Japon ve Kore gemilerinin yardımıyla ABD tarafından yürütülen arama, Moneron Adası'nın kuzeyindeki 225 km²'lik bir alanda yapılmıştır

1956 Yükseltilmiş Yol Tasarısı

1956 yılında Sovyet hükûmeti, Japon Denizi'ne akan soğuk suya engel oluşturarak Japon Denizi etrafındaki bölgelerin sıcaklığının yükseltmek için Tatar Boğazı'na yükseltilmiş yol kurma tasarısı hazırladı. Ruslar, bu yapının, Japon Denizi'nin sıcaklığını ortalama 35 derece artıracağını açıklamışlardır.[4]

Taşımacılık

Tatar Boğazı'ndaki önemli bir liman, Vanino.

Ana karadaki Vanino, Khabarovsk Krai limanını, Sahalin adasındaki Kholmsk arasında 1973'ten beri bir Tren feribotu görev almaktadır.[5][6]

Haritaya bakıldığında Tatar Boğazı'nın, Ohotsk Denizi ile Japon Denizi arasında uygun bir geçiş hattı olduğu düşünülebilir. Ancak, deniz hatlarıyla ilgilenen Sahalin Denizcilik Firması (SASCO), gemilerini nadiren boğazdan geçirdiğini açıklamıştır. Kış mevsiminde Vanino'dan Magadan'a giden genel rota, Tsugaru Boğazı'ndan ve Hokkaido çevresinden geçmektedir; yaz mevsiminde takip edilen rota ise La Pérouse Boğazı ve Sahalin çevresinden gitmektedir. Sadece sakin bir havada az kargoyla, Magadan'dan Vanino'ya dönen gemiler, en kısa yol olan Amur Liman, Nevelskoy Boğazı ve Tatar Boğazı'ndan geçmektedir (SASCO'nun tabiriyle Sakhalinsky Proliv).[7]

Sahalin adası ve ana kara arasında boğazın altından geçen Sahalin Tüneli projesi, Josef Stalin yönetiminde başlamıştır, ancak Stalin'in ölümüyle proje terkedilmiştir. Günümüzde Rus siyasetçiler tarafından bu tünelin tekrar inşası konuşulmaktadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Starting since the first book about the Manchu conquest: Martino Martini, De Bello Tartarico Historia 2 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Anvers 1654
  2. ^ E.g.: Jean-Baptiste Du Halde, Description géographique, historique, chronologique, politique, et physique de l'empire de la Chine et de la Tartarie chinoise, enrichie des cartes générales et particulieres de ces pays, de la carte générale et des cartes particulieres du Thibet, & de la Corée; & ornée d'un grand nombre de figures & de vignettes gravées en tailledouce (La Haye: H. Scheurleer, 1736)
  3. ^ "Vintage map". 21 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2012. 
  4. ^ "Ocean Dams Would Thaw North" 26 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Popular Mechanics, Haziran 1956, sf. 135.
  5. ^ "Vanino Commercial Sea Port". 11 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2012. 
  6. ^ Vanino-Kholmsk 27 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., on the site of SASCO (Sakhalin Shipping Company) (Rusça)
  7. ^ SASCO: Vanino-Magadan 27 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Solomon Adaları</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Solomon Adaları, Okyanusya'da 6 büyük ve 900'den fazla küçük adadan oluşan bir ülkedir. Papua Yeni Gine'nin doğusunda ve Vanuatu'nun kuzeybatısındadır. Yüzölçümü 28.400 km² ve nüfusu 650.000 civarındadır. Başkent Honiara, Guadalcanal adasındadır. Ülke ismini üzerinde bulunduğu Solomon Takımadaları'ndan alır, Melanezya'ya dâhil olan bu takımadalar Solomon Adaları ülkesinin yanı sıra Kuzey Solomon Adaları olarak adlandırılan Papua Yeni Gine'ye bağlı Bougainville'i de içerir. Ancak Solomon Adaları'na bağlı olan Santa Cruz Adaları ile Rennell ve Bellona bu takımadalara dâhil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Ege Denizi</span> Akdenizin parçası olan deniz

Ege Denizi veya Türkçe diğer adı ile Adalar Denizi, Balkan ve Anadolu Yarımadaları arasında, Akdeniz'e bağlı bir denizdir. Marmara Denizi ve Karadeniz'den Çanakkale ve İstanbul Boğazları ile ayrılan bu denizin kuzey sınırları karalarla çizilmiş olmakla birlikte, güney sınırlarını Yunanistan'a bağlı adalar olan Rodos ve Girit çizer. Ege Denizi'nin tüm kıyıları Türkiye ve Yunanistan ile çevrilidir. Karadeniz üzerinden taşınan petrol ürünlerinin dünya pazarına ulaşmasında başlıca yoldur.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya</span> Rusyanın, Ural Dağlarından Büyük Okyanusa kadar uzanan toprakları

Sibirya, Rusya'nın, Ural Dağları'ndan Büyük Okyanus'a kadar uzanan topraklarına verilen ad. Sibirya, Kazakistan ve Orta Asya'yı meydana getiren diğer cumhuriyetleri de ihtiva eder. Yaklaşık olarak 13 milyon km²'lik bir yüzölçümüne sahiptir. Sibirya bölgesinde 30 milyon civarında insan yaşar. Kuzeyinde Arktik Okyanusu, doğusunda Pasifik Okyanusu, güneyinde Kazakistan, Moğolistan ve Mançurya ülkeleri bulunur. Batısında ise Ural Dağları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya Adası</span> Büyük Okyanusta Şiliye bağlı bir bölge

Paskalya Adası, Büyük Okyanus'un güney doğusunda Şili'ye bağlı bir ada.

<span class="mw-page-title-main">Hokkaidō</span> Japonyayı oluşturan dört büyük adadan ve Japonyanın prefektörlüklerinden biri

Hokkaido (Japonca: 北海道

<span class="mw-page-title-main">Kuril Adaları</span> Rusyaya bağlı 56 ada

Kuril Adaları Rusya'ya bağlı, 1300 kilometre boyunca uzanan, Büyük Okyanusu ile Ohotsk Denizi'ni birbirinden ayıran 56 adadan oluşur. Volkanik hareketler sonucu oluşmuş adalarda sık sık depremler olmaktadır. Adacıklarda bulunan yaklaşık 100 volkandan 35'i günümüzde hâlâ aktiftir.

Kâşif ya da bulucu, var olan ancak bilinmeyen bir şeyi bulan, ortaya çıkaran, keşfeden kimsedir. Daha çok coğrafi keşifleri yapan kişiler için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Valeri Çkalov</span> Sovyet havacı, Sovyetler Birliği Kahramanı

Valeri Pavloviç Çkalov, Sovyet askerî test pilotu. Son rütbesi Kombrig. Sovyetler Birliği Kahramanı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Kolçak</span>

Aleksandr Vasiliyeviç Kolçak, Rus deniz subayı, amiral, kutup araştırmacısı, Rusya İç Savaşı sırasında Bolşevik karşıtı Beyaz Ordu komutanı, 1918 yılında Rusya Beyaz Ordu Mareşalı Rus İç Savaşı sırasında gerçekleşen Beyaz Terör'ün en önemli komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Karafuto</span>

Karafuto prefektörlüğü, Japon İmparatorluğu'nun 1905-1945 yılları arasında Sahalin Adası'nın güneyinde bulunan bir prefektörlüğü idi.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Petro Körfezi</span>

Büyük Petro Körfezi, Japon Denizi'nde, Rusya'nın Primorski Krayı kıyısında bulunan bir körfezdir. Körfez Japon Denizi'nin en büyük körfezi olup batıda Tumen Nehri'nin ağzından doğuda Povorotni Burnu'na kadar uzanmaktadır. Körfezin ortasında yer alan Muravyov-Amurski Yarımadası körfezi Amur ve Ussuri körfezlerine ayırmaktadır. 1859 yılına kadar Victoria Körfezi adıyla anılmakta olup bu tarihte I. Petro'nun onuruna Büyük Petro Körfezi adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeydoğu Geçidi</span> kuzey doğu

Kuzeydoğu Geçidi,, Norveç ve Rusya'nın Arktik kıyıları boyunca Atlantik ve Pasifik Okyanusları arasındaki nakliye rotasıdır. Kanada adalarından geçen batı rotası buna göre Kuzeybatı Geçidi (NWP) olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Şantar Adaları</span> Rusyaya bağlı adalar grubu

Şantar Adaları, Uda Körfezi'nin doğusunda, Academy Körfezi'nin kuzeyinde Ohotsk Denizi'nin kuzeybatı kıyısında yer alan on beş adadan oluşan bir ada grubu. Adaların çoğunda orta yükseklikte engebeli uçurumlar vardır; ada grubundaki en yüksek nokta 720 metredir. Bu ada grubunun adı Nivih dilinde kökenleri "beyaz olmak" anlamına gelen ч’андь č’and ’ sözcüğünden gelir. Bu ada grubu şu anda ıssızdır.

<span class="mw-page-title-main">Sōya Burnu</span>

Sōya Burnu, Japonya'nın Hokkaidō Adası'nda bulunan bir burundur. Burun, Sōya alt prefektörlüğüne bağlı Wakkanai kentinde yer almaktadır. Hokkaidō'nun en kuzey noktası olup bir km kuzeybatısında bulunan Bentenjima Adası Japonya'nın en kuzey noktası olmasına karşın Japonya'nın En Kuzey Noktası Anıtı (日本最北端の地の碑) bu burunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Atlasov Adası</span>

Atlasov Adası, Rusçada Ostrov Atlasova veya Japoncada Araido (阿頼度島) olarak bilinir, Rusya'daki Sahalin Oblastı'nın bir parçası olan Kuril adalarının en kuzeyindeki ada ve yanardağ ve aynı zamanda en yüksek yanardağdır. Rusça adı bazen İngilizcede Atlasova Island olarak çevrilir. Adanın diğer adları arasında Uyakhuzhach, Oyakoba ve adadaki yanardağın adı olan Alaid yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Moneron Adası</span>

Moneron Adası, Sahalin Adası açıklarında küçük bir adadır. Rusya Federasyonu'nun bir parçasıdır.

Ivan Yuryevich Moskvitin, olasılıkla Moskova yerlisi olan ve Ohotsk Denizi'ne giden bir Rus keşif ekibine liderlik eden ve Pasifik Okyanusu'na ulaşan ilk Rus olan bir Rus kaşifti.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Gvozdev</span>

Mikhail Spiridonovich Gvozdev Rus askeri jeodezist ve Alaska kıyılarının Ruslar tarafından ilk kez görüldüğü 1732'de Kuzey Alaska'ya yapılan keşif gezisinin komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Gennadiy Nevelskoy</span>

Gennadiy İvanoviç Nevelskoy bir Rus denizci ve deniz subayıydı.

<span class="mw-page-title-main">Maarten Gerritszoon Vries</span>

Maarten Gerritszoon Vries veya Fries, aynı zamanda de Vries olarak da anılır, 17. yüzyıldan Hollandalı bir haritacı ve kaşifti, Ezo, Sakhalin, Kuril Adaları ve Okhotsk Denizi'ne ziyaretini anlatan ilk Batı Avrupalıydı.