İçeriğe atla

Tarqeq

Tarqeq
Cassini uzay aracı tarafından Haziran 2016'da görüntülenen Tarqeq
Keşif[1][2]
KeşfedenScott S. Sheppard
David C. Jewitt
Jan Kleyna
Brian G. Marsden
Keşif tarihi13 Nisan 2007
Adlandırmalar
MPC belirtmesiSaturn LII
Adın kaynağı
Tarqiup Inua
Alternatif adlar
S/2007 S 1
SıfatlarTarqiupian, Tarqeqian[3]
Yörünge özellikleri[1]
Dönem 10 Nisan 2007
Yarı büyük eksen
17,9106 Gm
Dış merkezlik0,1081
894,86 g
Eğiklik49,90°
Doğal uydusuSatürn
Grupİnuit grubu (Siarnaq)
Fiziksel özellikler
Ortalama çap
6+50%
-30%
 km
[4]
76,13±0,01 sa[4]
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Tarqeq (Saturn LII olarak da bilinir, geçici adı S/2007 S 1), Satürn'ün doğal uydusudur. Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Jan Kleyna ve Brian G. Marsden tarafından 5 Ocak 2006 ve 22 Mart 2007 tarihleri arasında yapılan gözlemler sonucunda keşfedildi ve 13 Nisan 2007 tarihinde duyuruldu.[1][2] Adını İnuit ay tanrısı Tarqeq'ten almıştır[5] ve İnuit grubunun bir üyesidir. Çapı yaklaşık yedi kilometredir.[6] Cassini uzay aracı Tarqeq'i 15-16 Ocak 2014 tarihlerinde 1,5 gün boyunca gözlemlemişti.

Tarqiupian (Tarqeqian)[3] yörüngesi 49,90° eğikliğe (tutuluma göre; Satürn'ün ekvatoruna göre 49,77°), 0,1081 dış merkezliğe[1] ve 17,9106 Gm yarı büyük eksene sahiptir. 894,86 günlük bir periyotla doğrusal yörüngede hareket eder.

Tarqeq, yaklaşık 76,13±0,04 sa periyodu ve kabaca elipsoidal şekli ile Cassini–Huygens tarafından ölçülen en yavaş dönen düzensiz uydudur. Bu, Titan'ın yörünge periyodu ile 1:5 rezonansa çok yakındır, bu da kütleçekim etkileşimlerinin Tarqeq'i muhtemelen bir ortalama-devinim rezonansında kilitlediğini göstermektedir.[7]

Siarnaq ile çok benzer bir yörünge eğikliğine ve yarı büyük eksene sahiptir, bu da Siarnaq'ın bir parçası olduğunu düşündürür.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b c d MPEC 2007-G38: S/2007 S 1 29 Mayıs 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi 13 Nisan 2007 (keşif, ön keşif ve gök günlüğü)
  2. ^ a b IAUC 8836: S/2007 S 1, S/2007 S 2, and S/2007 S 3[] 11 Mayıs 2007 (keşif)
  3. ^ a b Tarqeq'in genitif hali Tarqiup'tur (Tarqiup Inua 'Ay'ın Efendisi'nde olduğu gibi). Dolayısıyla sıfat hali Venüs için nominatif Venusian ve genitif Venerian'a paralel olarak yalın durumda Tarqeqian veya genitif Tarqiupian olabilir. Inuktitut morfolojisine 8 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bakınız
  4. ^ a b Denk, T.; Mottola, S. (2019). Cassini Observations of Saturn's Irregular Moons (PDF). 50th Lunar and Planetary Science Conference. Lunar and Planetary Institute. 31 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Nisan 2022. 
  5. ^ IAUC 8873: Satellites of Saturn 11 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 20 Eylül 2007 (adlandırma)
  6. ^ Saturn's Known Satellites 19 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ a b Denk, T.; Mottola, S.; Bottke, W. F.; Hamilton, D. P. (2018). "The Irregular Satellites of Saturn". Enceladus and the Icy Moons of Saturn (PDF). 322. University of Arizona Press. ss. 409-434. Bibcode:2018eims.book..409D. doi:10.2458/azu_uapress_9780816537075-ch020. ISBN 9780816537488. 5 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Satürn'ün doğal uyduları</span> Vikimedya liste maddesi

Satürn'ün doğal uyduları, sadece onlarca metre çapındaki minik uydulardan, Merkür gezegeninden daha büyük olan muazzam Titan'a kadar çok sayıda ve çeşitlidir. Satürn, halkalarında gömülü olmayan ve yörüngeleri doğrulanmış 146 uyduya sahiptir ve ayrıca milyonlarca gömülü küçük uydu ve daha küçük sayısız halka taneciklerini içeren yoğun halkaları vardır. Yedi Satürn uydusu, elips şekline sahip olabilecek kadar büyüktür, ancak bunlardan sadece Titan ve muhtemelen Rhea şu anda hidrostatik dengededir. Satürn'ün uyduları arasında özellikle dikkat çekici olanlar; azot bakımından zengin, Dünya benzeri bir atmosfere, kurumuş nehir ağları ve hidrokarbon göllerinden oluşan bir manzaraya sahip, Güneş Sistemi'ndeki ikinci en büyük uydu olan Titan, güney kutup bölgesinden gaz ve toz jetleri çıkan Enceladus ve tezat oluşturan siyah ve beyaz yarım küreleriyle İapetus'dur.

<span class="mw-page-title-main">İapetus (uydu)</span>

Iapetus, tahmini 1469 km çap ile Satürn'ün üçüncü, Güneş Sistemi'nin 11. büyük uydusudur. İsmini Yunan Mitolojisi'nde bir Titan olan Iapetos'tan alır. Giovanni Domenico Cassini tarafından 1671 yılında keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Harpalyke (uydu)</span>

Harpalyke, Jüpiter'in ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydusudur. 2000 yılında Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir grup astronom tarafından keşfedilmiş ve geçici olarak S/2000 J 5 adı verilmiştir. Ağustos 2003'te, bazı anlatılarda Zeus (Jüpiter) ile de sevgili olan, Clymenus'un ensest kızı Harpalyke'nin adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">S/2003 J 10</span> Jüpiter uydusu

S/2003 J 10, 2003 yılında Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir gök bilimci ekibi tarafından keşfedilen, Jüpiter'in ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydusudur. Uluslararası Astronomi Birliği tarafından kesin bir isim ilan edilmediğinden hala geçici tanımıyla bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Skathi (uydu)</span> Satürnün bir uydusu (Saturn XXVII)

Skathi, Satürn'ün İskandinav uyduları grubundaki düzensiz uydularından biridir. 23 Eylül 2000'de Brett Gladman liderliğindeki bir grup gökbilimci ekip tarafından keşfedildi. Ekip, 7 Aralık 2000'de Satürn'ün diğer yedi uydusu olan Tarvos, Ijiraq, Thrymr, Siarnaq, Mundilfari, Erriapus ve Suttungr ile birlikte keşiflerini duyurdu. Uydu, astronomik cisimlerin büyük ölçüde Yunan ve Roma isimleri ile adlandırılma çabasının bir parçası olarak, İskandinav mitolojisindeki bir figür olan Skaði'nin adını aldı.

Bebhionn, Satürn'ün küçük, düzensiz bir doğal uydusudur. Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Jan Kleyna ve Brian G. Marsden tarafından 12 Aralık 2004 ve 9 Mart 2005 tarihleri arasında yapılan gözlemlerle keşfedildi ve keşfi 4 Mayıs 2005 tarihinde açıklandı. Voyager 2 uzay aracının geçişinden 23 yıl sonra keşfedilen birkaç Satürn uydusundan birisidir.

Jarnsaxa veya Saturn L, Satürn'ün düzensiz uydularından biridir. Keşfi, Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Jan Kleyna ve Brian G. Marsden tarafından 5 Ocak - 29 Nisan 2006 tarihleri arasında yapılan gözlemler sonucunda 26 Haziran 2006'da duyuruldu ve geçici olarak S/2006 S 6 adı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Telesto (uydu)</span>

Telesto, Satürn'ün bilinen 146 uydusundan on altıncısı ve en küçüklerinden biridir. Smith, Reitsema, Larson ve Fountain tarafından 1980 yılında yer tabanlı gözlemlerle keşfedilmiş ve geçici olarak S/1980 S 13 belirtmesiyle adlandırılmıştır. Takip eden aylarda birkaç başka tezahürü daha gözlemlenmiştir: S/1980 S 24, S/1980 S 33, ve S/1981 S 1.

<span class="mw-page-title-main">Tarvos (uydu)</span>

Tarvos veya Saturn XXI, Satürn'ün doğrusal yönlü bir düzensiz uydusudur. B. J. Gladman ve arkadaşları tarafından 23 Eylül 2000 tarihinde keşfedildi ve geçici olarak S/2000 S 4 adı verildi. Ağustos 2003'te verilen ad, Galya mitolojisinde sırtında üç turna kuşu taşıyan bir boğa tanrısı olarak tasvir edilen Tarvos'tan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Enceladus</span> Satürnün doğal uydularından biri

Enceladus Satürn'ün en büyük altıncı uydusudur. Yaklaşık 500 kilometre çapında olan Enceladus Satürn'ün en büyük uydusu olan Titan'ın onda biri büyüklüğündedir. Yüzeyinin büyük oranda temiz buzla kaplı olması sonucunda Enceladus güneş sisteminde ışığı en fazla yansıtan gök cisimlerinden biri konumundadır. Doğal olarak ışığı tutan tüm gök cisimlerinden daha soğuk olan Enceladus'un yüzeyi öğle vakitlerinde en yüksek -198 °C dereceye ulaşmaktadır. Enceladus'un yüzeyi yoğun yaşlı kraterlerle kaplı bölgeleri ve 100 milyon yıla kadar yakın geçmişte oluşmuş genç tektonik deformasyon alanları gibi pek çok farklı yüzey özelliğini barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Narvi (uydu)</span> Satürnün uydusu

Narvi veya Saturn XXXI, Satürn'ün doğal uydusudur. 2003 yılında Scott S. Sheppard liderliğindeki bir gökbilimci ekibi tarafından keşfedildi ve geçici olarak S/2003 S 1 adı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Paaliaq</span> Satürnün doğal uydusu

Paaliaq, Satürn'ün ters yön yörüngede hareket eden düzensiz uydusudur. Ekim 2000'in başlarında J. J. Kavelaars, Brett J. Gladman, Jean-Marc Petit, Hans Scholl, Matthew J. Holman, Brian G. Marsden, Philip D. Nicholson tarafından keşfedilmiş ve geçici olarak S/2000 S 2 adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hermippe (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Hermippe,, Jüpiter'in bilinen en küçük doğal uydularından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Eurydome (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Eurydome,, Jüpiter'in bilinen en küçük doğal uydularından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Pasithee (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Pasithee,, Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Chaldene (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Chaldene,, Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Alt uydu</span>

Alt uydu, diğer bir deyişle uydu uydusu, bir gezegenin veya cismin uydusunun etrafında dönen başka bir uydudur.

<span class="mw-page-title-main">Jupiter LV</span> Jüpiterin uydusu

Jupiter LV, Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Galyalı grubu</span> Satürnün benzer yörüngeler izleyen doğrusal düzensiz uydularının dinamik bir gruplamasıdır.

Galyalı grubu, Satürn'ün benzer yörüngeler izleyen doğrusal düzensiz uydularının dinamik bir gruplamasıdır. Yarı büyük eksenleri 16 ile 19 Gm arasında, yörünge eğiklikleri 36° ile 41° arasında ve dış merkezlikleri 0,46 ile 0,53 arasında değişir. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) bu uydular için Galya mitolojisinden alınan isimleri saklı tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İnuit grubu</span> Satürnün benzer yörüngeler izleyen doğrusal düzensiz uydularının dinamik bir gruplamasıdır.

İnuit grubu, Satürn'ün benzer yörüngeler izleyen doğrusal düzensiz uydularının dinamik bir gruplamasıdır. Yarı büyük eksenleri 11 ile 19 Gm arasında, yörünge eğiklikleri 45° ile 50° arasında ve dış merkezlikleri 0,11 ile 0,39 arasında değişir. Satürn'ün yörüngesinde dönüşleri ortalama 2 yıl sürer. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) bu uydular için İnuit mitolojisinden alınan isimleri saklı tutmaktadır.