İçeriğe atla

Tarkan (film)

Tarkan
YönetmenTunç Başaran
YapımcıNahit Ataman
SenaristSezgin Burak
Hikâye (eser)Sezgin Burak
AnlatıcıDoğan Bavli
OyuncularKartal Tibet
Kayhan Yıldızoğlu
Mümtaz Ener
Lale Belkıs
SeslendirenTuncer Aydınoğlu
MüzikDmitri Şostakoviç
Görüntü yönetmeniNecati İlktaç
StüdyoAcar Film
DağıtıcıArzu Film
Tuna Film
CinsiSinema filmi
TürüAksiyon, fantastik, macera, tarihsel
RenkRenkli
Yapım yılı1969
Çıkış tarih(ler)i1969 (1969)
Süre80 dakika
ÜlkeTürkiye Türkiye
DilTürkçe
Devam filmiTarkan: Gümüş Eyer
Diğer adlarıTarkan: Mars'ın Kılıcı

Tarkan ya da Tarkan: Mars'ın Kılıcı, kurgusal karakter Tarkan üzerine yazılmış Mars'ın Kılıcı isimli çizgi romandan[1] uyarlanan 1969 yapımı fantastik Türk filmi. Tunç Başaran tarafından yönetilen film Sezgin Burak'ın Mars'ın Kılıcı adındaki çizgi romanına sadık kalınarak çekilmiştir. Tarkan serisinin ilk filmi olan bu filmde devam filmlerinde de olduğu gibi Tarkan karakterini Kartal Tibet canlandırmıştır.[2]

Tarihsel film niteliği de taşıyan yapımda Avrupa Hun İmparatoru Attila, Vandal Kralı Genseriko ve Roma İmparatoru Valentinianus'un Savaş Tanrısı Mars'ın sihirli kılıcını el geçirme çabaları işlenmektedir.

Konu

Film, Karadeniz'in kuzeyini fetheden Avrupa Hunları'nın başbuğu Attila'nın yavaş yavaş Avrupa kıtasına yayılmaya başladığı günlerde geçmektedir. Avrupa'dan sonra bütün dünyaya hükmetmek isteyen Attila sadece Moro diye bir rahibin bildiği Savaş Tanrısı Mars'ın kılıcını da ele geçirmek istemektedir. Çünkü bu kılıcı kim ele geçirirse dünyaya da o hakim olacaktır. Savaş Tanrısı Mars yeryüzünden giderken bu kılıcı bir kayaya saplamıştır. Mars'ın kılıcı yüzyıllardır kendisini kayadan çıkarıp dünyanın hakimi olacak insanı beklemektedir. Hunlar'ın korkusundan dehşete düşmüş olan Avrupa hükümdarları da bir tek ümidin peşindedirler: Savaş Tanrısı Mars'ın kılıcı. Ancak ona sahip oldukları anda Attila'nın gücüne karşı durabileceklerine inanmaktadırlar.

Bir yandan Vandal ülkesinin vahşi, gözünü budaktan sakınmayan kralı Genseriko; diğer yandan sinsi, hunhar, çılgın Roma İmparatoru Valentinianus. Her ikisi de Attila'nın Avrupayı istila etmesine karşı koyabilmek için Mars'ın kılıcına sahip olabilme çabasındadırlar.[3]

Yapım

1967 yılında Hürriyet'te çizilmeye başlanan Tarkan'ın halk arasında büyük bir popülarite kazanmasının ardından çizgi romanın filme aktarılması uzun sürmemiştir.[4] 1968 yılında çekilen ve ilk Tarkan filmi olan Bozkırlar Şahini Tark-Han, serinin çizeri olan Sezgin Burak'tan izin alınmadan çekilmiştir.[5] Eser sahibinden izin alınmadan çekildiği için "sahte" olarak tanımlanan bu yapım orijinal Tarkan serisine dahil edilmez.[6]

Acar Film stüdyolarında hazırlanıp[7] Arzu Film tarafından dağıtılan ilk orijinal filmse, Ertem Eğilmez yapımcılığında çekilmiştir. Tunç Başaran'ın yönetmenliğini yaptığı yapım Sezgin Burak'ın Mars'ın Kılıcı adlı çizgi romanından uyarlanmıştır.

Bu orijinal filmin yapım süreci sürerken Tarkan karakterini oynayacak oyuncuyu seçmek için bir yarışma düzenlenmiştir. Dönemin popüler yayımlarından Pazar dergisi tarafından düzenlenen bu yarışma sonucunda ise Ünal Şahin başrolü oynayacak kişi olarak tanıtılmıştır. Fakat Ertem Eğilmez ve Tunç Başaran tanınmamış bir kişinin filmde oynamasının riskli olduğunu savunarak Tarkan rolünü daha önce Karaoğlan rolüyle tanınmış olan Kartal Tibet'e vermişlerdir.[8] Bunun üzerine Ünal Şahin başka bir şirket tarafından çekilen Tarkan: Canavarlı Kule adlı filmde yer almıştır.[9] Sezgin Burak'ın çizgi romanları dışında bir senaryoyla çekilen bu film de tıpkı Bozkırlar Şahini Tark-Han gibi orijinal Tarkan serisine dahil değildir.[6]

Karakterler ve oyuncular

Müzik

Filmin popüler olmasında ve büyük bir başarı sağlamasında önemli bir etken olan film müziği Sovyet besteci Dmitri Şostakoviç'in 1937'de[10] bestelediği 5. Senfonisinden[11] alınmıştır. Moderato, Allegretto, Largo ve Allegro non Troppo adındaki dört başlıktan oluşan bu senfoninin Moderato bölümü filmde kullanılmıştır.[12] Aynı bestecinin 4. Senfonisinin açılışı da mektup yakma sahnesinde kısaca duyulabilir.[13] Ayrıca çogu sahnede Kış Aslanı filminin ana müziğinden betimleremelerde yapılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Tarkan - Mars'ın Kılıcı". alisveris.turkuvazkitap.com.tr. 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012. 
  2. ^ "Tarkan: Mars'ın Kılıcı". sinemalar.com. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012. 
  3. ^ Konu bilgileri bu adresteki 20 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. filmin girişinde yer alan açıklama kısmından alınmıştır.
  4. ^ "Çizgi romandan sinemaya bir Türk kahramanı: Tarkan". sinepil.org. 17 Şubat 2010. 21 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012. 
  5. ^ "Bozkirlar sahini Targan" (İngilizce). imdb.com. 3 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012. 
  6. ^ a b Çakmak, Yener. "TARKAN FİLMLERİ". tarkan.com.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012. 
  7. ^ Stüdyo bilgisi bu adresteki 20 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. filmin girişinde yer alan cast kısmından alınmıştır.
  8. ^ "Karaoglan-Altay'dan gelen yigit" (İngilizce). imdb.com. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012. 
  9. ^ "Tarkan Canavarlı Kule". sinemalar.com. 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012. 
  10. ^ Ali, Filiz (8 Ekim 2006). "Şostakoviç 100 yaşında". sanat.milliyet.com.tr. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012. 
  11. ^ Güran, Yalçın. "Dmitri Shostakovich…". yalcinguran.com. 10 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012. 
  12. ^ Şostakoviç, Dmitri. "Dmitri Shostakovich - Symphony No. 5 Op. 47 - Moderato". youtube.com. 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012. 
  13. ^ Şostakoviç, Dmitri. "Dmitri Shostakovich : Symphony No. 4 in C minor, Op.43". youtube.com. 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tarkan (çizgi roman)</span> efsanevi çizgi roman kahramanı

Tarkan, Sezgin Burak tarafından yaratılan kurgusal Hun savaşçısı ve aynı isimli çizgi roman serisi. Daha önceki çizgi romanlardan gerek anlatım gerekse çizgi açısından çok farklı olarak tasarlanmış, 14 Nisan 1967'de Hürriyet'te günlük bantlar halinde yayımlanmaya başlamıştır. Tarkan karakteri "atıl kurt!" sözüyle bilinir.

Sezgin Burak, Türk karikatürist ve çizgi roman sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Ediz Hun</span> Türk oyuncu ve ekolog

Ediz Hun, Türk oyuncu ve eski milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Attila</span> Hun Türkü hükümdar

Attila, Hun topluluklarının hükümdarı olduğu 434 tarihinden, 453'teki ölümüne kadar Hun İmparatorluğu hükümdarıdır. Hükümdarlığı sırasında İmparatorluğunu dönemin Avrupasının büyük bölümünü kaplayacak şekilde genişletti. Öldüğü zaman idaresi altındaki topraklar batıda Cermanya, doğuda Ural Nehri, kuzeyde Baltık Denizi ve güneyde Karadeniz'e kadar uzanıyordu. Attila, imparatorluğun başında olduğu zaman diliminde Hunların yanı sıra, birçok Cermen ve İranlı kabileye, Ostrogotlara, Bulgarlara ve Alanlara da önderlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Hun İmparatorluğu</span> Orta Çağda kurulmuş, çeşitli etnik gruplardan oluşmuş bir konfederasyon

Batı Hun İmparatorluğu ya da Avrupa Hun İmparatorluğu, 376 yılında başlayan çeşitli akınlarla Avrupa'daki Hun etkisinin artmasının kuruluşuna zemin hazırladığı, 434 ile 469 yılları arasında hüküm süren Hun kavimlerinin birleşmesi ile oluşmuş bir bozkır konfederasyonu.

<span class="mw-page-title-main">Kartal Tibet</span> Türk oyuncu, yönetmen ve senarist (1939–2021)

Kartal Tibet, Türk oyuncu, yönetmen, senarist ve yapımcıdır.

Ersin Burak,, Türk karikatürist ve çizgi roman sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Dmitri Şostakoviç</span> Rus besteci

Dmitri Dmitriyeviç Şostakoviç, Rus bestecidir. SSCB Yüksek Sovyet Milletvekili, Lenin Nişanı sahibidir. Besteci ve piyanist olmasının yanı sıra film müziği ve caz da dahil olmak üzere pek çok türde eserler verdi. 20. yüzyılın en tanınan bestecilerinden biri olarak kabul edilir.

Tarkan aşağıdaki anlamlara gelebilir:

Tarkan, Türklerde ve Moğollarda demirci, demir ustası ve aynı zamanda devlet görevlisi veya savaşçı/asker demektir. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde generallere verilen ad. Tarhan, Targan, Dargan, Darkan olarak da söylenir. Tarkanların, toplumda saygın bir konumu vardır. Hatta zaman zaman Türk ve Moğol devletlerinde tarkanlar vergi dışı tutulmuşlardır. O kadar ki, tarkanlık yüksek bir unvandır. Sezgin Burak tarafından oluşturulmuş Tarkan adlı bir Hun savaşçısının çizgi öyküleri 1967 yılında yayınlanmaya başlamış ve özgün bir karakter haline gelmiş, daha sonra da filmleri çevrilmiştir. Bu öyküler pek çok kültürel unsuru bünyesinde barındırmıştır. Örneğin kahramanın yanında dolaşan bir kurdu vardır ve onun ayrılmaz bir arkadaşıdır.Bir kurt tarafından büyütülür. Ailesini katleden Alan Kralı Kostok'tan intikam alır. Atilla Han’ın fedaisi ve ona hizmet bir savaşçı olarak görünür. Gülmeyen yüzü, hedefinden şaşmayan kişiliği, cesurluğu, iyi silah kullanması öykülerde hep öne çıkar. Avrupa mitolojisindeki motiflerden zaman zaman yararlanılır. Örneğin dünya egemenliğini simgeleyen Marsın Kılıcını arar. Vikingler ile savaşır. Çinliler Tarkan’ın peşinden Avrupanın içlerine kadar gelir onu takip ederler. Roma askerleri dövüşür. Kendisinin Hun Türkü olduğunu ara sıra vurgular. 1969 yılında ilk Tarkan filmi Mars'ın Kılıcı, daha sonra Gümüş Eyer, Viking Kanı, Altın Madalyon ve Güçlü Kahraman maceraları sinemaya aktarılmıştır.

<i>Tarkan: Gümüş Eyer</i> Tarkan serisinin ikinci filmi (1970)

Tarkan: Gümüş Eyer, kurgusal karakter Tarkan üzerine yazılmış Gümüş Eyer isimli çizgi romandan uyarlanan 1970 yapımı fantastik Türk filmi. Mehmet Aslan tarafından yönetilen film Sezgin Burak'ın filmle aynı addaki çizgi romanına sadık kalınarak çekilmiştir. Tarkan serisinin ikinci filmi olan bu filmde diğer filmlerde olduğu gibi Tarkan karakterini Kartal Tibet canlandırmıştır.

<i>Tarkan: Viking Kanı</i> Tarkan serisinin üçüncü filmi (1971)

Tarkan: Viking Kanı, kurgusal karakter Tarkan üzerine yazılmış Viking Kanı isimli çizgi romandan uyarlanan 1971 yapımı fantastik Türk filmi. Mehmet Aslan tarafından yönetilen film Sezgin Burak'ın filmle aynı addaki çizgi romanına sadık kalınarak çekilmiştir. Tarkan serisinin üçüncü filmi olan bu filmde diğer filmlerde olduğu gibi Tarkan karakterini Kartal Tibet canlandırmıştır.

<i>Tarkan: Altın Madalyon</i> Tarkan serisinin dördüncü filmi (1972)

Tarkan: Altın Madalyon, kurgusal karakter Tarkan üzerine yazılmış Altın Madalyon isimli çizgi romandan uyarlanan 1972 yapımı fantastik Türk filmi. Mehmet Aslan tarafından yönetilen film Sezgin Burak'ın çizdiği filmle aynı addaki çizgi roman ile farklı konular işlemektedir. Çizgi romanda macera Roma İmparatorluğu'nda geçmekte iken filmdeki senaryo Vandallar üzerine yazılmıştır. Tarkan serisinin dördüncü filmi olan bu filmde diğer filmlerde olduğu gibi Tarkan karakterini Kartal Tibet canlandırmıştır.

<i>Tarkan: Güçlü Kahraman</i> Tarkan serisinin beşinci filmi (1973)

Tarkan: Güçlü Kahraman ya da Tarkan: Güçlü Kahraman Kolsuz Kahramana Karşı, kurgusal karakter Tarkan üzerine yazılmış Güçlü Kahraman isimli çizgi romandan uyarlanan 1973 yapımı fantastik Türk filmi. Mehmet Aslan tarafından yönetilen film Sezgin Burak'ın çizdiği filmle aynı addaki çizgi roman ile farklı konular işlemektedir. Çizgi romanda macera Roma İmparatorluğu'nda geçmekte iken filmdeki senaryo Çin üzerine yazılmıştır. Tarkan serisinin son filmi olan bu filmde de önceki filmlerde olduğu gibi Tarkan karakterini Kartal Tibet canlandırmıştır.

Tarkan, Sezgin Burak'ın çizdiği Tarkan çizgi romanındaki kurgusal Tarkan karakterinin uyarlandığı beş filmden oluşan kült film serisi. Filmlerin finansmanını ve dağıtımını Arzu Film ve Tuna Film şirketleri üstlenmiştir. İlk Tarkan filminin hazırlıkları 1969 yılında başlamış ve aynı yıl vizyon görmüştür. Son film ise 1 Kasım 1973 tarihinde gösterime girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Akiliya</span>

Akiliya, Sezgin Burak tarafından yaratılan kurgusal şehir. Şehir, Batı Roma İmparatorluğu'nun önemli kalelerinden birisidir. Tarkan çizgi romanının Maryo'nun Kuşları adlı serüveni bu şehirde geçmektedir.

Do Majör Senfoni No. 7, op. 60, Dmitri Shostakovich'in bestesini 27 Aralık 1941'de tamamladığı ve Leningrad şehrine adadığı eseridir. “Leningrad Senfonisi” olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Şostakoviç'in 7. Senfonisi'nin Leningrad galası</span>

Şostakoviç'in 7. Senfonisi'nin Leningrad galası, 9 Ağustos 1942 günü Leningrad'da gerçekleşen Dmitri Şostakoviç'in 7. Senfonisi'nin galasıdır. Galanın olduğu gün Büyük Vatanseverlik Savaşı devam etmekteydi ve Leningrad Nazi Almanyası tarafından kuşatma altındaydı.

Hun hükümdarı Attila'nın popüler kültürde birçok tasviri vardır. Bu tasvirlerin çoğu onu ya büyük bir hükümdar ya da acımasız bir fatih olarak tasvir eder. Attila aynı zamanda Etzel ve Atli adları adı altında, her ikisinde de tamamen farklı kişiliklere sahip olarak pek çok Alman ve İskandinav destanında yer almıştır. Ani ölümü, çözülmemiş büyüleyici bir gizem olarak kalmaya devam ediyor.

Senfoni No. 3 Mi bemol majör, Op. 20 Dmitri Şostakoviç'in ilk kez 21 Ocak 1930'da Aleksandr Gauk yönetimindeki Leningrad Filarmoni Orkestrası ve Akademi Capella Korosu tarafından seslendirilen eseri.