İçeriğe atla

Tarihi Başkurdistan

1919'da küçük Başkurdistan haritası

Başkurdistan (BaşkurtçaБашҡортостан), Ufa ilçesinin Başkurt Ufa bölgesine dönüşümü sonucunda oluşan tarihi ve coğrafi bir bölgedir. Şu anda Başkurdistan Cumhuriyeti, Orenburg ve Çelyabinsk bölgeleri, Tataristan Cumhuriyeti'nin doğu kısmı, Udmurtya'nın güneydoğu kısmı, Perm bölgesinin güney kısmı, Sverdlovsk'un güneybatı kısmı, Kurgan'ın batı kısmı, Samara'nın kuzeydoğu kısmı ve Saratov'un doğu kısmı bu bölgede yer almaktadır.[1]

Tarihsel, etnografik, dilbilimsel ve diğer çalışmalar Tarihi Başkurdistan terimini Başkurt kabilelerinin ve Başkurt etnik gruplarının tarihin farklı dönemlerindeki yerlerini tanımlamak için kullanır.[2] Irek Akmanov'a göre,[2] bu terim ilk olarak 1930'larda Matvey Lubavsky tarafından kullanıldı.[3]

Etimoloji

Geçmişte Başkurtların yaşadığı tüm bölgelere Başkurt eli (Başkır ile) denmekteydi.

Bölgenin adının önceki varyantları, terimin eşanlamlısı olarak belirtilebilir: Başkurt, Başkurtlar, Başkir, Başkardiya, Başkiriya, Bakir bozkırları, Başkurtlar ülkesi, Başkartlar vd. XII-XIV. yüzyıllarda yaşayan Reşîdüddîn Fazlullah-ı Hemedânî, adlı eserinde çalışmasında Başkurt adında bir bölgeden bahsetmektedir.[4]

Coğrafi konumu

Bölgenin coğrafi konumu Güney Urallar ve çevresine düşer. Bu bölgenin sınırları resmi olarak belirlenmemiştir. Farklı kaynaklar, genellikle söz konusu tarihsel dönemlere bağlı olarak sınırları tanımlamak için farklı alternatifler sunmaktadır.

Bu alanla ilgili en eski bilgiler Divanı Lügati Türk'ün (1072-1074) yazarı Kaşgarlı Mahmud'a aittir, şematik planında Başkurt bozkırı denilen bir yer görülür.[5] Şematik plan doğru bir coğrafi açıklama sağlamasa da, Hazar Denizi ve Volga Nehri'nin batıya yakınlığı, batı ve kuzeydeki Ural Dağları ve doğuda İrtiş Vadisi Başkurt bozkırının yerini belirlemeye yardımcı olur. Ondan önce bile, 10. yüzyılda, Ahmed ibn Fadlan el-Beşgird ülkeden bahsetmiş ve seyahatleri sırasında geçtiği nehirleri sıralamıştır.[6]

Kaynakça

  1. ^ Башкортостан 3 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Башкирская энциклопедия / гл. ред. М. А. Ильгамов. — Ufa: ГАУН «Башкирская энциклопедия», 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-306-8
  2. ^ a b История башкирского народа : в 7 т./ гл. ред. М. М. Кульшарипов ; Ин-т истории, языка и литературы УНЦ РАН. Т. I.. — М.: Наука, 2009. — 400 с. — ISBN 978-5-02-037010-4 (в пер.).
  3. ^ Акманов И. Г. Башкирские восстания XVII — XVIII вв. — феномен в истории народов Евразии. — Уфа: Китап, 2016. — 376 с. — ISBN 978-5-295-06448-7.
  4. ^ Fəzlullah Rəşidəddin. Oğuznamə. Bakı, 1987. səh. 68, 69.
  5. ^ Умняков И. И. Самая старая турецкая карта мира. Труды Самаркандского государственного педагогического института. 1940. Т.1, вып.1. с. 103—131.
  6. ^ Путешествие Ибн-Фадлана на Волгу. М.; Л., 1939. С. 66.; Ибн-Фадлан «Записка» о путешествии на Волгу 19 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kumuklar</span> Türk etnik grubu

Kumuklar, veya Kumuk Türkleri, Dağıstan, Çeçenya ve Kuzey Osetya'nın yerlisi bir Türk halkıdır Kuzey Kafkasya'daki Türkler arasında en kalabalık olanlardır. 1930'lara kadar Kuzey Kafkasya halkları arasında Kumukça lingua franca olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ufa</span> Rusyada şehir

Ufa (Rusça: Уфа, romanize: Ufa, Rusça telaffuz: [ʊˈfa]; Başkurtça: Өфө, romanize: Öfö,

<span class="mw-page-title-main">Salavat Yulayev</span>

Salavat Yulayev ya da Salavat Yulayoğlu, ünlü Başkurtistan istiklal savaşcısı ve şairidir. Başkurtistan'ın halk kahramanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan</span> Rusyaya bağlı federal bir bölge

Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı federal bir cumhuriyettir. İdil Nehri ile Ural Dağları arasında yer alır. Başkenti Ufa şehridir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla 4.072.292 nüfusa sahip Başkurdistan, Rusya'nın en kalabalık cumhuriyetlerinden biridir. Başkurdistan'da 2010'da yapılan nüfus sayımına göre 1.584.554 Başkurt yaşamaktadır.

Leonid Potapov, Rus etnograf, Türkolog. Tarih bilimi doktoru, profesör. Altaylar, Şorlar, Hakaslar, Tıvalar ve Güney Sibirya'nın öteki toplumlarının tarih ve kültürleri üzerine çalışan bilim kişisi. Birçok ödülün sahibi.

<span class="mw-page-title-main">SSCB Bilimler Akademisi</span>

SSCB Bilimler Akademisi, Sovyetler Birliği'nde 1925 - 1991 arası faaliyet gösteren en yüksek bilimsel kuruluş. Günümüzde halefi Rusya Bilimler Akademisi'dir.

Çabaş dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin Sütgöl bölgesi kuzeyinde ile Hakasyanın güneydoğusunda dağ.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Sibirya Hükûmeti (Omsk)</span>

Geçici Sibirya Hükûmeti (Omsk), Rus İç Savaşı döneminde Beyaz Ordu tarafından Omsk'ta kurulan geçici hükûmet.

<span class="mw-page-title-main">Enver Asfandiyarov</span>

Enver Zakiroviç Asfandiyarov, d. 15 Mayıs 1934; Baymak - ö. 4 Şubat 2014; Ufa), Sovyet Rus/Başkurt bilim insanı, tarihçi, profesör.

Krasnıy Flot veya 1954'ten sonraki adıyla Sovyetskiy Flot, Sovyet Deniz Kuvvetleri'nin günlük yayın organı olan ve askeri konuları ele alan gazeteydi. Şubat 1938'den Nisan 1953'e kadar Krasnıy Flot adı altında, daha sonra 1 Ekim 1954'ten 1960 Eylül'e kadar Sovyetskiy Flot adıyla yayımlandı. Gazetenin yayın hayatını sona erdirmesinin ardından donanma konuları ve bu konulardaki askeri sorunlar Krasnaya zvezda gazetesi tarafından ele alındı.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Başkurdistan Bölge Komitesi, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içindeki en yüksek yönetim pozisyonudur. Komite 18 Kasım 1919 - Ağustos 1991 arasında faaliyet sürdürdü. Birinci sekreter, genellikle Politbüro veya parti genel sekreteri tarafından fiilen atanırdı.

<span class="mw-page-title-main">Banat Batırova</span>

Banat Hairullovna Batırova, Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Sosyalist Emek Kahramanı unvanını kazanan ilk kadın, Başkurdistan Yüksek Sovyeti 2., 3. ve 4. dönem milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Orenburg Kervansarayı</span>

Orenburg Kervansarayı, Başkurt halkının tarih ve kültür anıtı olan Orenburg'da mimari bir yapı. 1837-1846'da Başkurt-Mişer ordusunun komutanlığı ve Orenburg'a “ihtiyaçlarına ve işine göre” gelen Başkurtlar için bir atölye ve bir okula ev sahipliği yapmak üzere inşa edildi. Tarihi ve mimari kompleks Başkurt Ulusal Evi ve camiden oluştu. Mimar Alexander Bryullov'un orijinal projesi geleneksel Başkurt köyü stilizasyonu olarak tasarlandı: topluluğun merkezi baskın - sekizgen bir cami Başkurt göçebe yurt biçimlerini üretti.

<span class="mw-page-title-main">Dirgen Ayaklanması</span>

Dirgen ayaklanması veya Kara Kartal İsyanı, günümüzde Tataristan'ın doğusu ve Başkurdistan'ın batısında kalan bölgede savaş komünizmi politikasına karşı Yeşil Ordu grupları tarafından gerçekleşen ayaklanma.

Başkurdistan tarihi, Güney Ural ve çevresinde, tarihsel olarak Başkırlar'ın yaşadığı bölgeyi kapsıyor. Bölge, Başkurd, Başkurdistan, Bascardia, Fiyafi Başkurt, Pascatir ve benzeri varyantlar gibi çeşitli isimlerle bilinmektedir. Önceki isimlerde olduğu gibi, Başkurdistan'ın modern federal konusuna yerli Başkurt halkının ismi verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Erzyanlar</span> Fin-Ugor Halkları

Erzyanlar - Mordvinlere ait bir etnik gruptur. Ural ailesinin Fin-Ugor şubesinin, Finno-Volga sınıfının Erzyan Mordovin grubuna aittirler. Erzyanlar esas olarak Doğu Mordovya'da, Moksha ve Sura nehirlerinin havzalarında, Volga ve Ağizel nehirleri arasındaki bölgede yaşamaktadırlar.

Yabiga Kuşayeva, kadın hareketi bir aktivisti.

<span class="mw-page-title-main">Başkurt ayaklanmaları (VII-VIII. yüzyıllar)</span>

Başkurt ayaklanmaları, 17-18. yüzyıllarındaki bir dizi ayaklanmadır.

Burtaşlar, Orta Çağ'da Hazar Denizi'nin kuzeyindeki bozkır bölgesinde yaşayan belirsiz etnik-dilsel bağlılığa sahip bir kabileydi. Hazarlara tabi idiler.

<span class="mw-page-title-main">Suaib-Mulla</span>

Suaib-Mulla, 19. yüzyılda Çeçen askeri ve dini lider, Çeçenya naibi ve müdürü, Kafkasya Savaşı'nın bir katılımcısı. Çeçen Ersenoy köyünden geliyor. Suaib, Dargo Savaşı'nda İmamet’in tüm ordularını yönetti. Bu savaşta hayatını kaybetti.