İçeriğe atla

Tarık Eyyub Olayı

Tarık Eyyub Olayı, Irak’ın işgali sırasında 8 Nisan 2003 tarihinde başkent Bağdat’taki El Cezire televizyonu merkezine ABD Hava Kuvvetleri tarafından düzenlenen hava saldırısını anlatır. Saldırı sonucu Filistinli gazeteci Tarık Eyyub hayatını kaybedecektir. El Cezire televizyonunun yeri ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından bilinmekte olduğu için olay bir kazadan çok muhalif bir basın kurumuna saldırı olarak tanımlanmaktadır.

Tareq Ayyoub

1968 yılında Kuveyt’de doğan Filistin asıllı Tarık Eyyub (Arapça: طارق أيوب‎) Kalküta Üniversitesinde eğitim gördü. 1998 yılından başlayarak basın muhabirliği ve gazetecilik yapmaya başladı. Jordan Times gazetesinin ardından Fox News ve El Cezire’de görev yaptı.[1]

Olay

Al Jazeera'den Tareq Ayyoub'un ölüm anında giydiği savaş kaskı ve kurşun geçirmez yelek.

8 Nisan 2003 tarihinde Eyyub ve kameramanı Zuhair al-Iraqi El Cezire televizyonunun Bağdat’taki merkezinin çatısından ABD askerleri ile Irak askerleri arasında sürmekte olan çatışmaları çekerek yayınlıyorlardı. Sabah 07:45 sularında ABD Hava Kuvvetlerine bağlı bir A-10 Thunderbolt II savaş uçağı El Cezire merkezine doğru ilerler. Uçaktan ateşlenen iki roket binanın çatısında görev yapmakta olan gazetecileri vuracak, Eyyub derhal ölürken Zuhair yaralanacaktır.[2][3]

Tepkiler

El Cezire’deki Arap çalışanlar saldırıyı personeline karşı doğrudan ve bilinçli bir saldırı olarak değerlendirerek protesto edecektir. ABD yetkilileri ise yaptıkları açıklamada saldırının bir kaza olduğunu açıklarken binadan ateş açıldığını iddia edecek ancak buna dair kanıt sunmayacaklardır. Aynı gün basın muhabirlerine karşı yaşanan diğer olaylar ABD’nin Bağdat’ın işgali sırasında görev yapan basın muhabirlerine karşı planlı saldırılar düzenlediği iddialarını güçlendirmektedir.[4][5]

İlk olarak Bağdat’taki Abu Dhabi TV binası vurulur. Sonrasında ise ABD tankları Filistin Oteline ateş açarak burada görev yapmakta olan Reuters kameramanı Ukraynalı Taras Protsyuk ile Telecinco muhabiri İspanyol Jose Couso’nun ölümüne sebep olur.[6]

Saldırılardan sonra ABD yanlısı Arapça yayın yapan Nahwa Al-Hurrieh (Türkçe: Özgürlüğe Doğru) adlı haber kanalının yayın hayatına girmesi ise dikkat çekicidir.

Popüler kültüre etkisi

Yönetmenliğini Jehane Noujaim’in yaptığı 2004 yılına ait Control Room adlı belgesel, saldırıyı olay sırasında El Cezire binasında olanların gözünden anlatır.[7]

Kaynakça

  1. ^ 9 Nisan tarihli 22 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Guardian haberi (İngilizce) 19 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Fisk, s.970
  3. ^ 8 Nisan 2003 tarihli 12 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC haberi (İngilizce) 19 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  4. ^ 26 Nisan 2003 tarihli Robert Fisk makalesi (İngilizce) 19 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  5. ^ 24 Kasım 2005 tarihli 14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. International Freedom of Expression Exchange haberi (İngilizce) 19 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  6. ^ WikiLeaks internet sitesi tarafından yayınlanan ve Amerika Birleşik Devletleri diplomatik belge sızıntısı olarak adlandırılan belgelere göre ABD hükümeti İspanya hükümetine baskı yaparak Couso'nun ailesinin cinayete karşı yürüttüğü hukuki sürecin önünün tıkanmasını sağladığı iddia ediliyor 13 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi (İspanyolca) 13 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir
  7. ^ Filmin 21 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Internet Movie Database sayfası (İngilizce) 19 Eylül 2010 tarihine erişilmiştir

Konuyla ilgili yazılan eser

  • Fisk, Robert,The Great War for Civilisation: The Conquest of the Middle East, Vintage, 2007 ISBN 1400075173

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Irak Direnişi ABD Silahlı Kuvvetleri öncülüğündeki yabancı silahlı kuvvetler tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından işgal kuvvetlerine, işgal kuvvetlerinin sayesinde iktidara gelmiş olan yönetime karşı silahlı mücadele yürüten, destek veren Iraklı ve yabancı tüm unsurları kapsar. Direniş, ABD önderliğindeki Çokuluslu Güç birliklerinin yanı sıra, iş birliği yaptığı gerekçesiyle diğer Iraklı gruplarla da savaşmaktadır. Direniş, çeşitli farklı taktikler kullansa da asimetrik savaş gereğince genelde gerilla taktiklerine başvurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Ulusal Müzesi</span>

Irak Ulusal Müzesi Irak'ın başkenti Bağdat'da yer alan bir müzedir. Mezopotamya uygarlıklarına dair çok önemli eserlerin sergilendiği müze 2003 yılında Irak’ın işgalinin ardından ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından yağmalanmıştır. Irak Başbakanı Nuri El Maliki tarafından 23 Şubat 2009 tarihinde yeniden açıldığında bünyesindeki eserlerin yarısından fazlasının çalınmış olduğu ortaya çıkmıştır. Eserlerin yeniden müzeye kazandırılması için Birleşmiş Milletler başta olmak üzere çok sayıda kuruluş çalışmalar yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jessica Lynch</span> Amerikalı Mor Kalp Nişanı sahibi

Jessica Dawn Lynch ABD Silahlı Kuvvetleri İstihkâm Kolordusuna bağlı eski onbaşı. Lynch 2003 yılında Irak’ın işgaline katılmış ve 23 Mart 2003 tarihinde bağlı bulunduğu birlik pusuya düşürüldüğünde Irak Ordusuna bağlı kuvvetler tarafından yaralı ele geçirilmiştir. 1 Nisan günü ABD Özel Kuvvetlerine bağlı askerler tarafından kurtarılmış ve kurtarılışı basında büyük yankı uyandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Firdevs Meydanı Olayı</span>

Firdevs Meydanı Olayı, 2003 yılındaki Irak’ın işgali sırasında başkent Bağdat'taki Firdevs Meydanındaki Saddam Hüseyin heykelinin ABD Silahlı Kuvvetlerine bağlı askerlerin öncülüğünde sökülmesi ve tahrip edilmesidir. Olayın siyasi ve simgesel önemi büyüktür. Olayın ardında ABD tarafından tezgâhlanan bir siyasi oyun olduğu iddiaları dile getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bağdat Muharebesi (2003)</span>

Bağdat Muharebesi ya da Bağdat'ın işgali, 2003 yılı Nisan ayı başlarında Irak’ın işgali kapsamında başkent Bağdat'ın yoğunluklu olarak ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından askeri olarak işgal edilmesini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">2004 Irak KBR konvoyu pusu olayı</span>

2004 Irak KBR konvoyu pusu olayı, ağırlıklı olarak ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından 9 Nisan 2004 günü Irak Direnişi mensupları tarafından Bağdat Uluslararası Havaalanı yakınlarındaki ABD kökenli Kellogg Brown & Root (KBR) firmasına ait askerî lojistik konvoyuna düzenlenen saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Um Kasr Muharebesi</span>

Um Kasr Muharebesi, 2003 yılında Irak'ın işgali sırasında 21-25 Mart 2003 tarihleri arasında gerçekleşen ilk büyük muharebedir. İşgalin başlamasından sonra önemli bir liman olan Um Kasr ABD, Birleşik Krallık ve Polonya Silahlı Kuvvetleri tarafından ele geçirilmeye çalışıldı. İşgalci kuvvetler Um Kasr'da bir direnişle karşılaştılar.

<span class="mw-page-title-main">Nasıriye Muharebesi</span>

Nasiriye Muharebesi, 2003 yılındaki Irak işgali sırasındaki önemli muharebelerdendir. Irak'ın güneyindeki Nasiriye kentinde Irak Ordusu ile ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı birlikler arasındaki muharebede Fırat Nehri üzerindeki önemli köprülerin ve Saddam Kanalının kontrolü için yoğun çatışma yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Felluce Muharebesi</span>

I. Felluce Muharebesi, 2003 yılındaki Irak’ın işgalinin ardından ABD Silahlı Kuvvetlerinin 2004 yılı Nisan ayında Irak Direnişi'nin elinde bulunan Felluce şehrini almaya çalıştığı başarısız askeri girişimdir.

Hayfa Caddesi Olayı, Irak’ın işgal edilerek Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinden sonra 12 Eylül 2004 tarihinde Bağdat'taki Hayfa Caddesinde meydana gelen ve çok sayıda sivilin yanı sıra bir basın mensubunun ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından öldürüldüğü olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Tommy Franks</span> Amerikalı general

Tommy Ray Franks ABD Silahlı Kuvvetlerinde emekli general. En son yaptığı görev ABD Merkez Komutanlığı'dır. Bu görevi General Anthony Zinni'den 6 Temmuz 2000 tarihinde devraldı. Bu görevini 7 Temmuz 2003 tarihinde emekli oluncaya kadar görevini sürdürdü. 11 Eylül Saldırılarının ardından 2001 yılında Afganistan'daki Taliban rejimine karşı düzenlenen işgale ve 2003 yılındaki Irak'ın işgaline komuta etti. Pulitzer Ödüllü gazeteci Thomas Ricks'e göre ABD tarihindeki en başarısız 4. komutandır.

Bedir Tugayı veya Bedir Örgütü başkanlığını Hadi el-Emiri'nin yaptığı Iraklı siyasi partidir. Önceden Irak İslam Devrim Konseyi'nin silahlı kolu konumundayken 2003 yılındaki Irak’ın işgalinden sonra ayrı bir siyasi parti olarak örgütlenmiş ve üyeleri yeni Irak ordusuyla polis örgütüne girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Necef Muharebesi (2004)</span>

Necef Muharebesi, 2003 yılında gerçekleşen Irak’ın işgaliyle Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından 2004 yılı Ağustos ayında ABD Silahlı Kuvvetleri ve Iraklı destekçileri ile Irak Direnişi içinde yer alan Mukteda El Sadr’a bağlı Mehdi Ordusu arasında Necef kentinde yaşanan çarpışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">II. Felluce Muharebesi</span>

II. Felluce Muharebesi veya harekât kod adlarıyla Phantom Fury veya Al-Fajr harekâtı, I. Felluce Muharebesinin başarısız olmasının ardından ABD Silahlı Kuvvetlerinin Birleşik Krallık askerlerinin desteğiyle Felluce'deki Irak Direnişine saldırdıkları çarpışmalardır. 8-16 Kasım 2004 tarihleri arasındaki muharebe sırasında ABD tarafından desteklenen Irak Geçici Yönetimi de direnişçilere karşı yapılan harekâtı onaylamıştır. Muharebe 1968 yılında Vietnam Savaşı'ndaki Huế Muharebesi'nden sonra ABD Silahlı Kuvvetlerinin dahil olduğu en kanlı çarpışma olarak değerlendirilir.

Nisur Meydanı Olayı, Irak’ın işgalinin ardından başkent Bağdat'taki Nissour Meydanına ABD kökenli silahlı özel güvenlik şirketi Blackwater mensuplarının Iraklı sivillere saldırarak 17 kişiyi öldürdüğü olaydır. Olay, Bağdat'ın batısındaki bir toplantıya giden ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin konvoyunu koruyan özel güvenlik şirketi üyeleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Olayın ardından silahlı özel güvenlik şirketlerinin varlığı sorgulanmış, Blackwater şirketi kurumsal adını Xe Services olarak değiştirmek zorunda kalmış ve şirketin Irak'ta çalışma izni askıya alınmıştır.

Julian Assange önderliğindeki WikiLeaks organizasyonu, ABD Dışişleri Bakanlığı ve dünya genelindeki ABD büyükelçilikleri arasındaki ayrıntılı yazışmalardan oluşan 251.287 gizli belgenin bir önbelleğini elde etti ve belgeleri yayınladı. Belgeleri beş büyük gazetenin desteği altında dağıttı ve ilk 220 diplomatik belge 28 Kasım 2010 tarihinde yayımlandı. Belgelerin yaklaşık 100 bini "hizmete özel" (confidential), 15 bini "gizli" (secret) olarak sınıflandırılırken, "çok gizli" sıfatını taşıyan hiçbir belge yayınlanmadı. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın toplam 270 büyükelçilik ve konsolosluklarla günlük yazışmalarına dayanan belgeler içinde Washington'dan sonra 7918 belge ile en fazla belge ABD Ankara büyükelçiliği tarafından hazırlananlardan oluşmaktadır. Belgelerin çoğu, ABD ile Orta Doğu ülkeleri arasındaki diplomatik ilişkilere dayanmaktadır. WikiLeaks, birkaç ay içinde aşamalı olarak belgelerin tamamını yayımlamayı planlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Özgür Suriye Ordusu</span> Suriyede muhalif silahlı örgüt

Özgür Suriye Ordusu Suriye Arap Cumhuriyeti'nde kurulan ve Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın temsil ettiği rejimi devirmek için savaşan, silahlı örgüttür. Kuruluş bildirisinde örgütün amacı, "rejimi sona erdirmek olduğu ve rejime destek veren tüm güvenlik birimlerinin hedeflerinde olduğu” biçimde ifade edilmektedir. Suriye İç Savaşı sırasında rejimi yıkmak isteyen, firar eden askerler tarafından, 29 Temmuz 2011 tarihinde Riyad el-Esad liderliğinde kurulmuştur. 2012 yılının başlarına kadar bütünüyle yerli isyancılar tarafından oluşmuştur. Siyasi kanadı Suriye Ulusal Konseyi'dir ve ona bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Fisk</span> İngiliz gazeteci yazar

Robert Fisk, İngiliz gazeteci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Vaddah Hanfar</span>

Vahhah Hanfar, Orta Doğu halklarının ekonomik ferah, sosyal özgürlük ve siyasi gelişme için kendisini bu yolda adamış bir forum olan bağımsız El-Şark Formunun yöneticisidir. Hanfar daha önce El Cezire kanalının yöneticiliğini yapmaktaydı. 2011 yılında Yabancı Politikacı Dergisinin yapmış olduğu 100 düşünür arasında yer almıştır yine 2011 yılında Forbes Dergisinin yapmış olduğu "en üretken 100 iş adamı" arasında da yer almıştır. 2008 yılında Dünya Ekonomik Formunda "Uluslararası Genç Yöneticiler" listesinde de yer almıştır. El Cezire'deki görev sırası boyunca, El Cezire'yi tek bir kanal iken, Al Jazeera Arabic channel, Al Jazeera English, Al Jazeera Documentary, Al Jazeera Sport, Al Jazeera’s news websites, the Al Jazeera Media Training and Development Center, the Al Jazeera Center for Studies, Al Jazeera Mubasher (Canlı) ve Al Jazeera Mobile kanallarını kurarak El Cezire'yi çoklu medya kanalı haline getirmiştir. 20 Eylül 2011 tarihinde, El Cezire'deki görevinden ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Bekir el-Bağdadi</span> IŞİDin lideri

Ebu Bekir el-Bağdadi veya doğum ismiyle İbrahim Avvad İbrahim Ali el-Bedri el-Samarai, kendini İslam halifesi ilan etmiş, silahlı örgüt IŞİD'in kurucusu ve 2014'ten 2019'a kadar lideriydi.