İçeriğe atla

Taoskari Kalesi

Koordinatlar: 40°47′09″K 41°56′51″D / 40.78583°K 41.94750°D / 40.78583; 41.94750
Taoskari Kalesi
Harita
Genel bilgiler
DurumBaraj suları altında
TürKale
Mimari tarzGürcü mimarisi
KonumÇataksu, Olur
Koordinatlar40°47′09″K 41°56′51″D / 40.78583°K 41.94750°D / 40.78583; 41.94750
TamamlanmaOrta Çağ
Teknik ayrıntılar
MalzemeYontu taş

Taoskari Kalesi (Gürcüce: ტაოსკარის ციხე), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı ve eski adı Taoskari olan Çataksu köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.[1]

Tarihçe

Taoskari (ტაოსკარი), Gürcüce bir yer adı olup "Tao'nun kapısı" anlamına gelir. Köyün ve kalenin yer aldığı tarihsel Tao ise, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlıla köyü ve kaleyi 1550 yılında Gürcülerden ele geçirmiştir.[2] Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili bu kaleden Krani Kalesi olarak söz etmiştir. Ancak kaleye çıkmadığı anlaşılmaktadır. Krani köyü bu kalenin dibinde, Oltu Çayı kıyısında yer alıyordu. Günümüzde köy Ayvalı Barajı suları altında kalmıştır.[1][3]

Mimari

Taoskari Kalesi, Çataksu köyünün 1 km güneydoğusunda, ulaşımı zor bir kayanın üzerinde yer alır. Büyük bir kale olan Taoskari Kalesi, birkaç terastan oluşmaktadır. Bugüne kalan duvarların yüksekliği 5 metre bulur. Kale, kabaca yontulmuş taşlardan harç kullanılarak inşa edilmiştir. Kalenin kapısı, su sarnıçları, burçları ve sur duvarları günümüze ulaşmıştır.[1]

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çataksu, Olur</span>

Çataksu, Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Bostancı, Yusufeli</span>

Bostancı, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

Bardız Kalesi veya Bardisi Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Bugün Şenkaya ilçesinin Gaziler (Bardız) köyündedir. Bardusi Kalesi ve Gaziler Kalesi olarak da bilinir.

Kvabi Sarayı, Mzeçabuki Sarayı ve Kop Sarayı olarak da bilinir, tarihsel Tao bölgesinde Orta Çağ'dan kalma, Cakeli hanedanından Mzeçabaki'ye ait saraydır. Bugün Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı Timurkışla köyünün Kop olarak adlandırılan mahallesinde, Bardız Çayı'nın Oltu Çayı'na katıldığı noktada bulunuyordu.

Anzavi Kalesi, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı Anzavi köyünde Orta Çağ'dan kalma kaledir. Tarihsel Gürcistan'nın sınırları içinde yer alan kale, 1549 yılındaki Gürcistan seferiyle Osmanlıların eline geçmiştir.

Nihahi Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Nihahi olan Yokuşlu köyü sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Kavkasidzeler Kalesi</span>

Kavkasidzeler Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Yusufeli ilçesine bağlı Tekkale köyünün Kaledibi mahallesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Çoruh Nehri'nin sol kıyısında, bir kayanın tepesinde inşa edilmiş olan kaleden geriye sur bölümleri ile tek nefli kilise kalmıştı. Ancak bu yapılar 2023 yılında Yusufeli Barajı suları altında kalmıştır.

Avçala Kalesi, Parnaki Kalesi veya Pernek Kız Kalesi olarak da bilir, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Avçala olan Dağdibi köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kaledir. Halk arasında Kız Kalesi olarak adlandırılmaktadır.

Parnaki Kilisesi veya Parnaki Kale Kilisesi, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Parnaki olan İriağaç köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisedir.

Bardisi Kilisesi (Gürcüce): ბარდისის ეკლესია), Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Bardisi (Bardız) olan Gaziler köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Küçük Kargluhi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Kargluhi olan Yünören köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisesidir. Köyde bulunan iki kilise Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili tarafından "Küçük kilise" ve "Büyük kilise" şeklinde adlandırılmıştır.

Büyük Kargluhi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Kargluhi olan Yünören köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisesidir. Köyde bulunan iki kilise Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili tarafından "Büyük kilise" ve "Küçük kilise" şeklinde adlandırılmıştır.

Suhbeçi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı İşhan köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir. Subheçi Kilisesi olarak da bilinir.

Kalkosi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski afı Kalkosi olan İkizpınar köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Gürcüce elyazması Kalkosi İncili burada korunmuştur.

Sihçeki Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Sihçeki olan Güzelsu köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.

Sihçeki Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Sihçeki olan Güzelsu köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Vaçedzori Manastırı</span>

Vaçedzori Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı ve eski adı Niakomi olan Keçili köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü manastırıdır.

Bahçelikışla Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Oltu ilçesine bağlı Bahçelikışla köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Köyün bugünkü adından dolayı Bahçelikışla Kalesi olarak anılmaktadır.

Taoskari Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı ve eski adı Taoskari olan Çataksu köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Tahtakrani Kilisesi, tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı ve eski adı Tahtakrani olan Tahtakıran köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.