İçeriğe atla

Taos Pueblo

Taos Pueblo Pueblo de Taos
tə̂otho
tə̂obo ȉałopháymųp’ȍhə́othə̀olbo
ȉałopháybo
UNESCO Dünya Mirası
Konum ABD
KriterKültürel: iv
Referans492
Tescil1992 (16. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika
Yapının kuzeyden görünümü

Taos Pueblo (veya Pueblo de Taos), Tiwa dilini konuşan Yerli Amerikan kabilelerinden Pueblo Kızılderilileri halkına ait olan eski bir pueblodur. Modern şehir Taos, ABD'deki New Mexico'nun yaklaşık 1.6 kilometre (1 mil) kuzeyinde yer alır. Pueblo Kızılderilileri, ABD'de sürekli olarak yaşayan en eski topluluklardan biri olarak düşünülür.[1] Alan, 1992 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Taos Pueblo" 12 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Taos websitesi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Los Angeles</span> Kaliforniya, ABDde bir şehir

Los Angeles, City of Los Angeles veya kısaca L.A., Amerika Birleşik Devletleri'nın Kaliforniya eyaletinin en kalabalık ve ABD'nin New York'tan sonra ikinci en kalabalık şehri. Los Angeles'ın nüfusu 2010 itibarıyla 3.792.621 kişidir. Şehir sınırlarına göre yüzölçümü 1.215 km² olup Büyük Okyanus'un doğu kıyısında, güney Kaliforniya'da konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Kızılderilileri</span>

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri veya kısaca Yerliler, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Kızılderililer için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan en az iki ayrı grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

<span class="mw-page-title-main">Navaholar</span>

Navaho, Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona, New Mexico ve Utah eyaletlerinde yaşayan ve Navahoca konuşan Atabaskların Güney Atabaskları grubundan olan bir Kızılderili halkıdır. Üç yüz binlik nüfuslarıyla ABD'deki federal olarak tanınan en büyük yerli halktır. En yakın akrabaları Apaçiler ile birlikte Güney Atabaskları adı altında toplanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderililer</span> Amerika kıtasının yerlilerine verilen isim

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri, Sibirya kökenli Eskimo - Aleut halkları dışında kalan bütün Amerika yerlileri için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan iki ayrı ana grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

<span class="mw-page-title-main">Pueblo Kızılderilileri</span>

Pueblo Kızılderilileri, Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısında New Mexico, Arizona ve Teksas eyaletlerinde İspanyolca «halk» anlamına gelen pueblo yerleşimlerinde yaşayan Kızılderilileri ve kültürlerini belirten ortak ad. Bu kültürün karakteristik bir özelliği kurutulmuş çamurdan yapılmış evleridir. Geçimleri tarım ve ticaret üzerinedir. En iyi bilinenleri arasında Taoslar, Akomalar, Zuniler ve Hopilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hopiler</span>

Hopiler, ABD'de Arizona'da Hopi Rezervasyonnda yaşayan ve dilleri Uto-Aztek dillerie giren pueblo Kızılderili halkı. 6.946 etnik nüfustan anadillerini konuşabilen Hopilerin sayısı 2000 sayımına göre 5.260 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Tüylü yılan</span> Maya ve Aztek kültürlerinde rüzgar ve yağmur tanrısı

Tüylü yılan, Kolomb öncesi Mezoamerika uygarlıklarında önemli doğaüstü varlık ya da tanrı.

<span class="mw-page-title-main">Apaçi Savaşları</span> 1849dan yaklaşık 1924e kadar süren, yerliler ve Amerikan ordusu arasındaki silahlı çatışmalar

Apache Savaşı. 1871-1873 yılları arasında yapılmış ABD-Kızılderili savaşı.

Banok Savaşı; 1878 yılında yapılmış ABD-Kızılderili savaşı.

Kayuse Savaşı 1848-1855 yılları arasında yapılmış, ABD-Kızılderili savaşı.

<span class="mw-page-title-main">USS Pueblo (AGER-2)</span>

USS Pueblo (AGER-2), Amerika Birleşik Devletleri'ne ait istihbarat gemisi, 23 Ocak 1968 günü Pueblo Olayı olarak da bilinen operasyonla Kuzey Kore deniz kuvvetleri tarafından ele geçirilmiştir. Olay sırasında Kuzey Kore yetkililerinin açıklamalarına göre gemi ülke sularına girmiş, ABD yetkililerine göre gemi uluslararası sularda bulunmaktaydı. Pueblo gemisi hâlen Kuzey Kore’nin elindedir ve sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zuniler</span>

Zuniler, ABD'de New Mexico'da yaşayan ve dilleri izole dillerden olan, Güneybatı Kızılderilileri kültür grubundan pueblo Kızılderili halkı. 10.228 etnik nüfustan anadillerini konuşabilen Zunilerin sayısı 2000 sayımına göre 9.650 kişidir. Dilce bilinen akrabaları yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderili savaşları</span> Kuzey Amerika yerlilerinin beyaz yerleşimciler tarafından boyunduruk altına alınması

Kızılderili savaşları ya da ABD Kızılderili savaşları, Yeni Dünya'da Kuzey Amerika'nın yerlisi ABD Kızılderilileri ile Eski Dünya'dan gelen Avrupalı göçmen yerleşimciler arasında patlak veren ve 1622-1924 yıllarında aralıklı olarak asırlara yayılan Amerikan Bağımsızlık Savaşı öncesi ve sonrası bir dizi çatışmalar silsilesidir. Savaşın ana sebebi, keşfedildiği andan itibaren Amerika kıtasını doğudan işgal etmeye başlayan Avrupalı sömürgecilerin sürekli artması ve bu artış sonunda yerlileri batıya sürmeleridir. Bu savaşlar Amerika kıtasının doğu kıyısından batı kıyısına kadar genişlemenin mukadder olduğunu ifade eden Kader Manifestosu gibi ideolojiler tarafından teşvik edildiği gibi, politik kaygıyla zorla ya da antlaşmalarla Kızılderili Tehciri gibi etnik temizlik hareketleri de savaşların tetikleyici unsurlarıdır. Bu savaşlar sırasında ABD Kızılderili katliamları da görülür.

<span class="mw-page-title-main">Kafa derisi yüzme</span> işkence şekli

Kafa derisi yüzme, ölü ya da sağ insanların kafasının üst ve arka kısmında kafa derisi ya da saç derisi denen saçlı alanın kısmen ya da tamamen deriyle birlikte yüzülerek alınmasıdır. Daha çok Yeni Dünya'da Kuzey Amerika Kızılderilileri ile özdeş tutulsa da, Eski Dünya'da da örneklerine rastlanır.

<span class="mw-page-title-main">Teksas Kızılderilileri</span>

Teksas Kızılderilileri, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Teksas eyaletinde yaşayan Kızılderili halkları. Alaska'dan sonra en büyük araziye sahip ikinci eyalet olan Teksas'ta günümüzde federal olarak tanınan ve Teksas dışından tehcir edilen yalnızca iki Kızılderili rezervasyonu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tevalar</span>

Tevalar ya da Tanolar Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı New Mexico ile Arizona eyaletlerinde yaşayan ve dilleri Tano dillerine giren Güneybatı Kızılderilileri ile Pueblo Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı. Dilce en yakın akrabaları Tivalar, en uzak olanlar ise Tovalar ile Kiyovalardır.

<span class="mw-page-title-main">Tivalar</span>

Tevalar Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı New Mexico ile Teksas eyaletlerinde yaşayan ve dilleri Tano dillerine giren Güneybatı Kızılderilileri ile Pueblo Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı. Dilce en yakın akrabaları Tevalar, en uzak olanlar ise Tovalar ile Kiyovalardır.

<span class="mw-page-title-main">Pueblo, Colorado</span>

Pueblo ABD'nin Colorado eyaletine bağlı Pueblo ilçesinin merkezi olan şehirdir. Şehrin nüfusu 2010 sayımına göre 106.595'tir.

<span class="mw-page-title-main">Taos County</span> New Mexico eyaletinde bölge

Taos ili veya Taos County Amerika Birleşik Devletleri'nin New Mexico eyaletinde bulunan bir ildir. İlin nüfusu 2010 sayımına göre 32,937'dir. İlin merkezi Taos şehridir.