İçeriğe atla

Tanzanya gülme salgını

Kontrol Edilmiş

1962 Tanzanya Gülme Salgını, takvimler 30 Ocak 1962 tarihini gösterdiğinde Tanzanya’da yaşanan bir gülme krizi salgınıdır. Dünya tarihinde gerçekleşmiş en ilginç salgınlardan biridir. Bu salgından tam 30 bin kişi etkilenmiştir.

Bu gülme krizi salgını oldukça ilginç ve gizemli bir olay olarak kaydedilmiştir. Tıp literatüründe "Tanzanya Gülme Salgını" olarak bilinen bu olay, tıbbi anlamda açıklanamayan, istemsiz ve kontrolsüz gülme nöbetlerine neden olan bir salgındır.

Salgının başlangıcı, bir şakanın neden olduğu basit bir gülme kriziyle başlamış olsa da, zamanla kontrolden çıkmış ve bulaşıcı hale gelmiştir. Özellikle gençler arasında yayılan bu salgın, okulun kapanmasıyla birlikte köye yayılarak daha büyük bir boyuta ulaşmıştır.

Salgın sırasında yaşanan semptomlar, gülme nöbetleriyle birlikte baygınlık, kızarıklık ve ağlama ataklarını içeriyordu. Bu semptomlar, normal bir gülme krizinden çok daha ciddi ve kontrolsüz bir şekilde ortaya çıkıyordu. Uzmanlar, bu semptomların nedenini belirlemekte zorlanmışlar ve salgının bilimsel bir açıklamasını bulamamışlardır.

Salgının kontrol altına alınması için karantina bölgeleri oluşturulmuş ve tedavi çalışmaları başlatılmıştır. Ancak, salgının tam olarak nasıl yayıldığı ve neden bazı insanları etkilediği hala net değildir. Bu olay, tıp dünyasında nadir görülen ve tam olarak anlaşılamayan gizemli bir olay olarak kalmıştır.

Olayla ilgili araştırma yapan Teksas A&M Üniversitesi'nden Christian Hempelmann, kahkaha salgınını stresli ortamlarda oluşabilecek kitlesel psikojenik veya sosyojenik bir hastalık vakası olarak tanımladı. Çünkü 1962'de, Tanzanya bağımsızlığını yeni kazanmıştı. Bu sebeple öğrenciler, öğretmenlerinin ve ailelerinin kendilerinden daha fazla beklentiye girdiğini belirtmişler. Bu da aşırı strese yol açmış, stres sonucunda da bu olay meydana gelmiştir.

Konu ile ilgili araştırmalar uzun süre devam etti. Kimi uzman, salgının evdeki ''geleneksel muhafazakarlık'' ile okuldaki bu inançlara meydan okuyan yeni fikirler arasındaki kültürel uyumsuzluğun bir çatışması sonucunda ortaya çıkmış olabileceğini dile getirdi. Kimisi de salgının sebebinin, beyni etkileyen viral bir enfeksiyon veya virüsten kaynaklı olabileceğini ileri sürdü. O dönemde salgınla ilgili kayıtların iyi tutulmamasından ötürü salgının sebebini söyleyen bazı bilgiler güvenilir değil. Sonuç olarak, hiç kimse bu salgından kalıcı olarak etkilenmedi. Nedeni de tam olarak asla anlaşılamadı.[1][2][3][4]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Güngör, Emre. "1962 Yılında Tanzanya'da Yaşanan Gülme Krizi Salgını Yüzünden 14 Okulun Kapandığı İddiası". www.dogrulukpayi.com. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2021. 
  2. ^ "Salgının Böylesi: Tanzanya'da 30 Binden Fazla Kişiyi Etkileyen ve 18 Ay Süren Gülme Krizi Salgını". Onedio. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2021. 
  3. ^ Mynet. "18 ay süren gülme krizi salgını tarihi etkiledi! 1962 Tanganika Kahkaha Salgını şaşkına çevirdi". Mynet Trend. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2021. 
  4. ^ Gzt (31 Ekim 2017). "18 ay süren gülme krizi salgını". Gzt. 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tanzanya</span> Ortadoğu Afrikada bulunan bir ülke

Tanzanya, resmî adıyla Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti, Doğu Afrika'da bir ülkedir. Afrika Büyük Gölleri bölgesinde yer alır. Ülke kuzeybatıda Kenya; kuzeyde Uganda; batıda Ruanda, Burundi ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti; güneybatıda Zambiya; güneyde ise Malavi ve Mozambik ile komşudur. Doğuda Hint Okyanusu'na kıyısı bulunur. Afrika'nın en yüksek dağı olan Kilimanjaro Dağı ülkenin kuzeydoğusundadır. Afrika'nın Büyük Gölleri'nin üçüne kıyısı vardır. Kuzey ve batıda Afrika'nın en büyük gölü olan Victoria Gölü ile kıtanın en derin gölü olan Tanganika Gölü, güneyde ise Malavi Gölü bulunur. Ülkenin doğu kıyıları sıcak ve nemlidir. Zanzibar adaları kıyının biraz açığında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Burundi</span> Afrikanın ortadoğu kısmındaki bir ülke

Burundi, resmî adı ile Burundi Cumhuriyeti, Doğu Afrika ile Afrika Büyük Gölleri'nin kesiştiği Büyük Rift Vadisi'nde denize kıyısı bulunmayan bir ülkedir. Kuzeyde Ruanda, doğu ve güneydoğuda Tanzanya, batıda Kongo Demokratik Cumhuriyeti, güneybatıda ise Tanganika Gölü ile çevrilidir. Ülkenin yönetsel başkenti Gitega, ekonomik başkenti ise Bujumbura'dır.

<span class="mw-page-title-main">Epilepsi</span> beyin içinde bulunan sinir hücrelerinin olağan dışı bir elektro-kimyasal boşalma yapması sonucu ortaya çıkan sinirsel bozukluk

Epilepsi ya da sara, beyin içinde bulunan sinir hücrelerinin olağan dışı bir elektro-kimyasal boşalma yapması sonucu ortaya çıkan sinirsel bozukluktur. Beynin normal faaliyetlerini sürdürmesini sağlayan elektriğin, aşırı ve kontrolsüz yayılımı sonucu oluşur. Sıklıkla geçici bilinç kaybına neden olur. Epilepsi nöbetleri farklı şekillerde ortaya çıkar. Bazı nöbetlerden önce korku hissi gibi olağan dışı algılamalar ortaya çıkarken, bazı nöbetlerde kişinin ağzı köpürebilir veya kişi yere düşebilir. Bu da kemik kırılması dâhil bazı fiziksel yaralanmalara sebep olabilir.

Amnezi veya hafıza kaybı, belleğin (hafızanın) rahatsız olması, bozukluğa uğraması durumudur. Amnezinin nedenleri organik veya fonksiyonel olabilir. Travma veya hastalıklar yüzünden beynin zarar görmesi veya belirli maddelerin kullanımı organik nedenlerindendir. Fonksiyonel nedenler psikolojik faktörlerdir, savunma mekanizmaları gibi. Histerik travma-sonrası (post-travmatik) amnezi bunun örneklerindendir. Amnezi aniden olabilir, geçici global amnezi gibi. Bu tip amnezi orta yaş veya daha yaşlı kişilerde, özellikle erkeklerde daha yaygındır ve genellikle 24 saatten kısa sürer.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol gribi</span> 1918-1920 yıllarında H1N1 influenza A virüsünün neden olduğu küresel grip pandemisi

İspanyol gribi ya da İspanyol nezlesi, 1918 - 1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türünün yol açtığı grip salgınıdır. İspanyol gribi, 500 milyondan fazla kişiye bulaşması sonucu 18 ay içinde 50 milyon dolayında insanın ölümüne sebep olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgınlardan biri olmuştur. Salgın ılımlı ilk dalga, şiddetli ikinci dalga ve artçı üçüncü dalga olmak üzere üç dalga hâlinde seyretmiştir. İspanyol gribinin bir özelliği; zayıf, yaşlı ve çocuklardan çok, sağlıklı genç erişkinleri etkilemesidir. I. Dünya Savaşı'nın son aylarında tüm dünyayı etkisi altına almış hatta kimi tarihçilere göre dört yıl süren savaşın sona ermesinde önemli bir etken olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kara Ölüm</span> Orta Çağda Asyayı ve Avrupayı etkileyen, insanlık tarihindeki en ölümcül salgın

Kara Veba olarak da bilinen Kara Ölüm, insanlık tarihinde kaydedilen en ölümcül salgındır. Avrasya ve Kuzey Afrika'da 75-200 milyon kadar insanın ölümüne yol açtığı düşünülmektedir. 1346-1353 yılları arasında Avrupa'da zirveye ulaşan salgın, insanlık tarihinde kaydedilen en ölümcül salgındır. Hastalığın sebebi Yersinia pestis bakterisidir. Genellikle hıyarcıklı veba görülse bile, pnömonik veba ve septisemik veba da görülebilir.

Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) veya posttravmatik stres bozukluğu (PTSD), travma yaratan bir olayın yaşanmasından sonra, o olayın günlük yaşamda veya rüyada tekrar yaşanması, o olayı hatırlatan durumlardan kaçınmaya yol açan bir aşırı uyarılmışlık, kaygı ve kolayca irkilmeyi içeren bir kaygı bozukluğudur.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Hindistan Savaşı</span>

Çin-Hindistan Savaşı diğer bilinen adıyla Çin-Hindistan Sınır Çatışması, 1962 yılında Çin ile Hindistan arasında yaşanan sınır savaşı.

<span class="mw-page-title-main">XIV. Gregorius</span>

Papa XIV. Gregorius, Niccolò Sfondrati adıyla doğmuştur. 5 Aralık 1590 - 16 Ekim 1591 döneminde Katolik kilisesi Papası.

<span class="mw-page-title-main">Batı Afrika ebola salgını</span> Ebola Virüsünün 2013 ilâ 2016 arası özellikle Gine, Liberya ve Sierra Leoneda sebebiyet verdiği salgın

Batı Afrika Ebola salgını, Aralık 2013'te Gine'de başlayıp Liberya, Sierra Leone başta olmak üzere Batı Afrika ülkelerine yayılan ve Haziran 2016'da sona eren Ebola kanamalı ateşi salgınıdır. Salgın sonucunda virüs 28 bin 616 kişiye bulaşmış, 11 bin 325 kişi hayatını kaybetmiştir.

Gülmek

Gülmek insanlarda bir olaya karşı oluşan fiziksel bir reaksiyon olup, karşılaştığı komik, eğlenceli ve mutlu olduğu durumlarda verdiği bir davranış biçimidir. Her insan kendisinin hoşuna giden durumlarda gülme refleksi gösterir. Ama bazı kişilerin yaradılış mizacından, karakterinden ya da olaylara karşı hissettiği negatif duygu ve bakış açısından dolayı diğer kişilere göre daha az gülmektedirler. Ve bu kişilerin sosyal ve özel hayatına bakacak olursak, toplumdan kendini soyutlamış, insanlardan uzak duran, çevresiyle sorunlu, hayata sürekli negatif bakan, hayattan zevk alamayan ve sürekli ciddi duruş sergileyen kişilerdir. Bu kişiler toplumda sevilmeyen soğuk insan olarak görünürler.

Yüksel Caddesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir caddedir. Şehir merkezindeki önemli ulaşım, alışveriş ve sosyalleşme merkezlerinden biri olmasının yanı sıra tarihi boyunca ev sahipliği yaptığı yürüyüşler, protesto gösterileri ve siyasi olaylarla tanınır. Caddenin Kızılay Meydanı tarafındaki çıkışında Türk heykeltıraş Metin Yurdanur tarafından 1990 yılında yapılmış olan İnsan Hakları Anıtı bulunur.

Siprianus Vebası, M.S. 250'den 262'ye kadar Roma İmparatorluğu'nu etkilemiş bir veba salgını.

1675-1676 Malta veba salgını, Malta'nın Hospitalier Şövalyeleri tarafından yönetilidiği dönemde meydana gelmiş olan bir salgındır. Aralık 1675 ile Ağustos 1676 arasında meydana geldi ve yaklaşık 11.300 ölümle sonuçlandı ve bu da onu Malta tarihindeki en ölümcül salgın haline getirdi. Ölümlerin çoğu, ölüm oranı yaklaşık %41 olan başkent Valletta ve üç şehir de dahil olmak üzere kentsel alanlardaydı. Kırsal yerleşimlerde ölüm oranı %6,9'du.

<span class="mw-page-title-main">Yedinci kolera salgını</span> 1961-1975 Kolera Pandemisi

1961–1975 kolera pandemisi (yedinci kolera pandemisi olarak da bilinir) yedinci büyük kolera salgını ve esas olarak 1961 ile 1975 yılları arasında meydana gelmiş ancak etkisi günümüze kadar devam etmiş salgındır. El Tor adlı türe dayanan bu salgın, 1961'de Endonezya'da başladı ve 1963'te Bangladeş'e daha sonra 1964'te Hindistan'a, ardından 1966'da Sovyetler Birliği'ne sıçradı. Temmuz 1970'te Odessa'da bir salgın oldu ve 1972'de Bakü'de salgın raporları ortaya çıkmış ancak Sovyetler Birliği bu bilgiyi saklamıştır. 1973 yılında Kuzey Afrika'dan İtalya'ya ulaştı. Japonya ve Güney Pasifik'te, 1970'lerin sonlarında birkaç salgın görüldü. 1971'de dünya çapında bildirilen vaka sayısı 155.000 idi. 1991 yılında 570.000'e ulaştı. Hastalığın yayılmasına modern ulaşım ve toplu göçler yardımcı oldu. Ancak ölüm oranları hükûmetler modern tedavi edici ve önleyici tedbirler almaya başladıkça belirgin bir şekilde düştü. %50 olan olağan ölüm oranı, 1980'lerde %10'a ve 1990'larda %3'ün altına düştü.

<span class="mw-page-title-main">1557 grip salgını</span> Pandemi

1557'de öncelikle Asya'da pandemik olarak gözlenen grip türüdür. Sonrasında Afrika, Avrupa ve sonunda Amerika'ya yayıldı. Bu grip son derece bulaşıcıydı ve yoğun, bazen ölümcül semptomlarla kendini gösteriyordu. Thomas Short, Lazare Rivière ve Charles Creighton gibi tıp tarihçileri, modern tıp tarafından grip olarak kabul edilmiş nezle benzeri ateşli durumları derlediler. 1557 ve 1559 arasında bu ateşli hastalık o döneme dek en büyük yoğunlukta popülasyonları etkiledi. 1557 gribi, hükûmetlerin muhtemelen ilk defa doktorları salgına müdahale için bürokratik örgütlenme dışında hareket etmeye davet ettiği bir salgın oldu. Aynı zamanda, influenzanın patolojik olarak düşüklerle ilişkilendirildiği ve ilk kez İngilizce terminolojinin kullanıldığı, küresel olarak yayılan bir pandemiydi. Grip, tekrarlanan dalgalar halinde geri döndüğü için daha yüksek ölüm oranlarına, neredeyse evrensel enfeksiyona ve ekonomik kargaşaya neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">2019 Tonga kızamık salgını</span>

2019 Tonga kızamık salgını, Ekim 2019'da Tongalı bir ragbi takımı oyuncularının Yeni Zelanda'dan dönmesinden sonra başladı. Yaygınlaşan salgında 5 Ocak 2020 itibarıyla 612 kızamık vakası görülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Ensefalit lethargica salgını</span>

Ensefalit lethargica hastalığı, ensefalitin atipik bir şeklidir. Ayrıca "uyku hastalığı" ya da "uykulu hastalığı" olarak da bilinir. İlk olarak nörolog Constantin von Economo ve patolog Jean-Rene Cruchet tarafından 1917 yılında tanımlanmıştır. Hastalık beyne saldırır ve bazı kurbanları heykel gibi bir durumda, suskun ve hareketsiz bırakır. 1915 ve 1926 arasında bir ensefalit lethargica salgını tüm dünyaya yayıldı. Enfekte olan insan sayısı tam olarak bilinmiyor ancak salgın sırasında doğrudan 500.000'den fazla ölüme neden olduğu ve bir milyondan fazla insanın hastalığa yakalandığı tahmin ediliyor. Hayatta kalanların çoğu hastalık öncesi güçlerine asla geri dönemedi.

2021 küresel tedarik zinciri krizi, Covid-19 salgının sebep olduğu etkilerle; enerji fiyatlarındaki yükseliş, nakliye konteynerleri eksiklikleri, limanlardaki yoğunluklar ve siyasal problemler gibi etkilerin bir araya gelmesi sonucu oluşmuş bir tür ekonomik kriz durumudur. Kriz pek çok ülkede üretimin yavaşlamasına, resesyona ve enflasyona sebep olmuştur.

Terleme hastalığı veya Latince sudor anglicus, 1485'te başlayan bir dizi salgınla İngiltere'yi ve daha sonra kıtasal Avrupa'yı vuran gizemli ve bulaşıcı bir hastalıktı. Son salgın 1551'de meydana geldi ve ardından hastalık görünüşte ortadan kayboldu. Semptomların başlangıcı aniydi ve ölüm genellikle saatler içinde meydana geliyordu. Terleme hastalığı salgınları, zamanın diğer salgınları ile karşılaştırıldığında benzersizdi: Diğer salgınlar tipik olarak kentsel ve uzun süreliyken, terleme hastalığı vakaları çok hızlı bir şekilde arttı, azaldı ve kırsal nüfusu ağır şekilde etkiledi. Nedeni bilinmemekle birlikte, bilinmeyen bir hantavirüs türünün sorumlu olduğu öne sürülmüştür.