İçeriğe atla

Tantalos

İzmir Yamanlar Dağı zirvesi yakınında bulunan ve Tantalus ile ilgili anlatılarla ilişkilendirilerek bazen adıyla anılan Karagöl (Tantalus Gölü)

Tantalos (Eski Yunanca: Τάνταλος), Batı Anadolu'da mitik Frigya kralı, Pelops ve Niobe'nin babası. Eski Yunan mitolojisine göre Zeus ile nemf'lerden biri olan Plouto'nun oğludur.

Spil Dağı'nda (Manisa) hüküm sürüyordu. Atlas'ın kızı Dione ile evlenmişti. Bir rivayete göre Paktolos ırmağının kızı Eurnassa da onun karısı idi. Efsaneye göre, tanrıların hoşgörüsünü kötüye kullandı ve müthiş bir azaba çarptırıldı.

Eski İzmir'in tarihi ve kültüründe yer alan, MÖ 8.yüzyılda yaşadığı ve Frigya kralı olduğu iddia edilen Tantalos, mitolojiye göre baştanrı Zeus ile bir insan dilber Pluto'nun çocuğudur. Kral Tantalos, Symnrna'dan Magnesia'ya (Manisa) doğru uzanan Spilios dağında Frigya halkı ile birlikte yaşar ve Batı Anadolu'ya yayılmış devletini yönetir. Baştan başa bağlık-bahçelik olan Spilos dağı aynı zamanda zengin madenlerin bulunduğu efsanevi bir yerdir. Tantalos'un daha sonra Yunanistan' a giderek Paleppones yarımadasına ismini verecek ve olimpiyat oyunlarını kuracak olan "Pelops" isimli bir oğlu ile Manisa'da ağlayan kaya haline gelecek olan Niobe isimli bir kızı olmuştur. Tanrıların sofrasına oturabilen tek insandır. Anadolu tanrıçası Kibele'ye inandığı için Helen tanrılarını küçük gören ve onların kudretlerini sınamaya kalkan Tantalos, Olimpos tanrılarının hışmına uğrar, ona verilen ceza, Tantalos işkencesi olarak anılmıştır.

Helen efsaneleri ilk çağlardan bu yana kadar Tantalos'un kötülüğünü yaymıştır. Onun tanrılara ait kutsal şarap ile ambrosiayı çaldığını, tanrısal sırları insanlara ilettiğini ve oğlu Pelopsu kesip şölen düzenlediğini söylemişlerdir. Pindaros'a göre kendisini Olympos'a davet eden tanrılardan nektar ve ambrosia çalar, tanrılar ona iade-i ziyarette bulundukları zaman onlara, yemek için önlerine oğlu Pelops'un etini koyduğu yalanını söyler.

Tanrılar onu çenesine kadar su dolu bir yerde bulunma ama bu sudan asla içememe ile cezalandırırlar. Su içmeye her kalktığında su çekilir ve sadece üzerine bastığı zemin kalır. Ayrıca başının üzerinde binbir çeşit meyve asılıdır, ama yaşlı adam bunlara elini atar atmaz yel dalları kaçırarak meyveleri ondan uzaklaştırır.

Anadolulu Homeros ise, Odysseia isimli destanında hemşehrisi Tantalos'un çektiği acıları çarpıcı bir üslupla anlatmıştır.

Ayrıca bakınız


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunan mitolojisi</span> Antik Yunanların oluşturduğu mitlerden oluşan mitoloji

Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.

<span class="mw-page-title-main">Hermes</span> Tanrıların en kurnazı ve hızlısı, Zeusun oğlu ve habercisi

Hermes, Yunancada "Hermes Trimegustus" anlamına gelmektedir. Zeus ve Maia'nın oğludur. Zeus'un habercisidir. Tanrıların en kurnazı sayılır, tanrıların en hızlısıdır. Bir de Caduceus adında büyülü bir altın değnek taşır. Gigantlar arasındaki karşıtı Hippolytos'dur.

<span class="mw-page-title-main">Zeus</span> Yunan mitolojisinde en güçlü ve önemli; göklerin şimşeklerin ve gök gürültülerinin tanrısı

Zeus, "Tanrıların ve İnsanların Babası" ve Yunan mitolojisinde en güçlü ve önemli tanrıdır. Roma'da Jüpiter olarak da bilinir. Göklerin, şimşeklerin ve gök gürültülerinin tanrısıdır. Çoğu zaman elinde bir şimşek ile resmedilmiştir. Bereket ile özdeşleşmiştir, yağmur ondan beklenir. Titan Kronos'un ve eşi Rhea'nın en küçük çocuğu ve oğludur. Tanrıça Hera'nın kocasıdır. Simgesi şimşeğin yanında boğa, kartal ve meşe ağacıdır. Aynı zamanda tanrıların kralı olduğu için taht ve asa ile de sık sık betimlenir. Ayrıca Athena'nın ona hediyesi olan Aegis'in de taşıyıcısıdır. Zeus'un en eski kült ve bilicilik merkezi Yunanistan'daki Dodona antik şehirdir. Habercisi oğlu Hermes'tir. Gigantlar arasındaki karşıtı Kral Porphyrion'dur.

<span class="mw-page-title-main">Hera</span> Yunan mitolojisinde Zeusun eşi ve ablası olan tanrıça

Hera, Yunan mitolojisinde Zeus'un eşi ve ablası olan tanrıçadır. Roma'da Juno olarak bilinir. Babası Titanlardan Kronos, annesi Rhea'dır. Olympos tanrıları arasında kraliçe vasfına sahiptir ve Evlilik Kraliçesi olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Apollon</span> Antik Yunan Tanrısı

Apollon, mitolojide müziğin, sanatların, Güneş'in, ateşin ve şiirin tanrısı, kehanet yapan, bilici tanrıdır. Aynı zamanda kâhinlik yeteneğini diğer insanlara da transfer edebilir. Biseksüel yönüyle ağır basan Apollon'un mitolojideki eşi Kassandra olup Zeus ve Leto'nun oğlu, Artemis'in ikiz kardeşidir. Sarışın ve çok yakışıklıdır. Orijini Yunan olan Apollon, Roma mitolojisine Apollo ismiyle geçmiştir. Mitolojideki en önemli tanrılardan biri olan Apollon, Anadolu kökenlidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahelous</span>

Bu makale Yunan mitolojisindeki Achelous isimli nehir-tanrı üzerinedir. Aynı isimli nehir için Achelous Nehri makalesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Dionisos</span> Antik Yunan mitolojisinde şarabın ve şarapçılığın tanrısı

Dionysus veya Dionisos, Roma mitolojisinde Baküs (Bacchus) olarak da bilinen Çallı şarap tanrısı. Şarabın sadece sarhoş ediciliğini değil, sosyal ve faydalı etkilerini de temsil eder. Medeniyetin destekçisi ve barış aşığıdır. Yunan mitolojisinde, Dionysos Hindistan'a kadar geniş bir alana seyahat etti ve kültünü Yunanistan'a yaydı, esasen doğu kökenli olarak bilinirdi. Onun onuruna grup sekse benzeyen ayinler düzenlenirdi, burada katılımcılar kendilerini aşacak derecede Dionysosçu bir dans ve eğlence çılgınlığına kapılırlardı. Tiyatronun, Dionysos'a tapanlar gibi, kendi kişiliklerini geride bırakmaya ve canlandırdıkları karakterle bütünleşmeye çalıştıkları için bu etkinlikten doğduğuna inanılır. Gerçekten de, Dionysos rahiplerine Yunan tiyatrolarında şeref koltukları verildi.

Kibele veya Kybele, Anadolu kökenli bir ana tanrıçadır. Ana tanrıça inancı, birçok kültürde farklı isimlerle yer alır. Yunan anakarasında Rhea, özellikle Roma dönemi Mısır kültüründe İsis ve Yunan adaşı gibi bekaretle değil, doğurganlık ve bereketle ilişkilendirilen Efes Artemis'i, belli başlı ana tanrıça figürleridir.

<span class="mw-page-title-main">Afrodit</span> Yunan Mitolojisinde aşk ve güzellik tanrıçası

Afrodit, Yunan mitolojisinde aşk tanrıçası. Beden ve ruh aşkını birbirinden ayıran Antik Yunanlar, Afrodit adında iki tanrıçaya sahiplerdi: Afroditlerin biri, "beden aşkı" tanrıçası, diğeri ise "ruh aşkı" idi.

<span class="mw-page-title-main">Artemis</span> Yunan mitolojisinde avcılık, okçuluk ve ay tanrıçası

Yunan mitolojisinde Artemis (Yunanca: Ἄρτεμις) av, vahşi doğa, vahşi hayvanlar, doğa, bitki örtüsü, doğum, çocuk bakımı ve iffet tanrıçasıdır. Ay tanrıçası Selene ve başka bir Ay tanrıçası olan Hekate ile yoğun bir şekilde özdeşleştirilmiştir bu nedenle yukarıda belirtilen ikisinin yanı sıra mitolojideki en önemli ay tanrılarından biri olarak kabul edilir. Çoğunlukla su perileri, bazı ölümlüler ve avcılardan oluşan geniş çevresiyle Yunanistan ormanlarında sık sık dolaşırken betimlenmiştir. Tanrıça Diana Roma mitolojisindeki eşdeğeridir.

<span class="mw-page-title-main">Hefaistos</span> Yunan Mitolojisi - Tanrıların Demircisi

Hephaistos, Yunan mitolojisinde Zeus ile Hera'nın oğlu ya da Hera'nın yalnız başına doğurduğu oğlu. Tanrılar ve kahramanlar için demircilik zanaatıyla uğraşarak silahlar ve zırhlar üreten ateşler tanrısı. Aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit'in eşidir.

Antiope, eski Yunan mitolojisinde Thebai kralı Nikte'nin kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Niobe</span>

Niobe, "Frigyalı", hatta "Frigya Kralı" olarak anılan, ancak Frigya ülkesinin en batı ucunda, günümüzde İzmir-Manisa arasındaki Spil Dağı ve Yamanlar Dağı çevresinde, dağ ile aynı adı taşıyan, ancak günümüze çok az izi erişmiş Sipylus kenti merkezli olarak hüküm sürmüş Tantalus'un ve eşi Dione'nin kızıdır.

Ağlayan Kaya, Türkiye'de aşağıdaki bazıları anlatılarla ilintili jeolojik ve/veya coğrafi oluşumları ifade edebilir:

<span class="mw-page-title-main">Poseidon</span> Yunan mitolojisinde denizler tanrısı

Poseidon (Ποσειδῶν), Yunan mitolojisinde yer alan denizler ve depremler tanrısı. Kronos ile Rheia'nın oğlu. Zeus ve Hades'in kardeşi. Roma mitolojisi'nde Neptün (Neptunus) olarak bilinir.

Spil Dağı, Manisa merkezden kuzey yolunu izleyerek 24 km, İzmir merkezden güney yolunu izleyerek yaklaşık 50 km uzaklıkta, ismi Manisa ile özdeşleşmiş, tarih, mitoloji ve flora bakımından çok zengin bir dağdır.

<span class="mw-page-title-main">Pelops</span>

Pelops, "Frigyalı", hatta "Frigya Kralı" olarak anılan, Frigya ülkesinin en batı ucunda, İzmir-Manisa arasındaki Spil Dağı ve Yamanlar Dağı çevresinde, dağ ile aynı adı taşıyan, ancak günümüze pek az izi erişmiş Sipylus kenti merkezli olarak, muhtemelen MÖ 12. yüzyılda hüküm sürmüş yerel bey Tantalus'un ve eşi Dione'nin oğlu, Niobe'nin erkek kardeşidir. Hakkındaki anlatı şeklinde günümüze ulaşan bilgiler eski Yunan mitolojisi yolu ile olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Oinomaos</span>

Oinomaos, Yunan mitolojisinde savaş tanrısı Ares ile Harpinna'nın oğludur. Elis (Eleia) bölgesinde bulunan Pisa'nın kralıdır.

Yunan mitolojisinde, Ilus/Ilos/İlos İlion veya İlios isimli şehrin kurucusudur ve şehre onun adı verilmiştir. Sık sık İlion ismiyle anılan şehir, Truva halkının baş şehir haline gelir ve insanlar bu şehri bugün daha çok bilinen Troya adıyla anarlar. Bazı anlatımlarda, Ilos'un bir at kılı tüyü olduğu tarif edilir.

Cilix ya da Kiliks, Yunan mitolojisine göre Agenor ve Telephassa veya Argiope'nin oğludur ve Kadmos, Phoenix ve Europa'nın erkek kardeşiydi.