İçeriğe atla

Tanrı'nın Davası Çemberi

Andrzej Towiański

Tanrı'nın Davası Çemberi, 1 Haziran 1842'de Andrzej Towiański'nin öncülüğünde Paris'te kurulan ve 1878'e kadar faaliyet gösteren ahlaki ve dini bir hareket. Towiański, işgal altında yaşayan Leh halkı için yeni bir dönemin geleceğine inanıyordu. Ona göre Tanrı'nın Krallığının yeryüzüne gelişinde Polonya ulusunun tarihsel süreçte önemli bir rolü olacaktı. Çünkü onlara göre Polonyalılar, seçilmiş uluslardan bir tanesidir. Bunun yanında dini hareket, kurumsallaşmış dini formları da eleştirdi. Her insanın tanrı tarafından kendisine verilen mutlak bilginin kendi içinde gizli olduğunu iddia ediyorlardı. Çember, birçok Polonyalı göçmenden oluşuyordu. Bunların arasında Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Michał Szweycer, Seweryn Goszczyński gibi isimler de vardı.[1]

Çemberin faaliyetleri

Zürih'teki Sihlfeld mezarlığında bulunan Tanrı'nın Davası Çemberi üyelerinin mezarları

Tanrı'nın Davası Çemberi, 27 Eylül 1841'de Notre Dame Katedrali'nde Towiański'nin felsefi varsayımlarını açıkladığı konuşmasından sonra oluşmaya başladı. Adam Mickiewicz, tarikatın örgütlenmesinde aktif olarak yer aldı. Hareketin ilk resmi toplantısı 1 Haziran 1842'de yapıldı. Başlangıçta hareket 17 kişiden oluşmaktaydı. Her ne kadar bu sayı zamanla artmaya başladıysa da hareketin üye sayısı hiçbir zaman 100'den fazla olmadı. O dönemde Polonyalı göçmenler, siyasi güçsüzlükten cesareti kırılmış ve önemli bir eyleme susamıştı. Harekette eylem merkezliydi. Harekete felsefesi o zamanın tarihsel anın Polonya ve dünya için bir atılım olduğu ve bu grubun çalışmalarıyla kötülük ve dindarlıkla savaşmaya dayanan yeni bir çağın gelişini hızlandırabileceği inancına dayanıyordu. Ancak hem liberal demokratlar hem de muhafazakar kilise çevreleri askerî eylem merkezli düşüncelere karşıydı. Örgüt, Katolik Kilisesi'nde reform yapmak istedi ve bu nedenle, "Yeni Düzen Ayinleri" adında ayinlerin seküler biçimlerini uygulamaya çalıştı. Hareket, Papa XVI. Gregorius'yi davası için kazanmayı başaramadı. Çemberin en aktif üyelerinden biri Mickiewicz'di (Çember üyeleri arasında Kardeş-Peygamber olarak anılırdı). Mickiewicz, Towiański'nin 19 Temmuz 1842'de Fransız yetkililer tarafından ülkeyi terk etmeye zorlanmasının ardından Paris Çemberi'nin de başına geçti. Bu dönemde cemaate sıkı bir hiyerarşi geldi ve cemaat, cemaat üyelerinin yaşamlarının tüm alanlarının kontrolü altına almaya başladı. Böylece cemaat bir mezhebe dönüştü. Zamanla, Mickiewicz, askeri mücadeleye olan ilgisizliği ve artan tiranlığı nedeniyle Towiański ile arası bozuldu ve Nisan 1846'da kendi Çemberini kurarak ondan ayrıldı. Ayrışma, Çar I. Nikolay'a gönderilen mektubun okunduğu 29 Kasım 1844'teki toplantıda daha da belirginleşti. Mektup, Polonyalıların ve Rusların, ne olursa olsun sevgi ruhu içinde tanımlıyorken, bölücüleri ise nefret dolu ifadelerle tanımlıyordu. Belge izleyicileri şok etti, Juliusz Słowacki ve Albay Mikołaj Kamieński mektubu şiddetli bir şekilde eleştirerek tarikattan ayrıldı. Towiański, takipçilerini yeniden bütünleştirmeyi başarsa da, Çember'in rolü giderek azaldı. Örgüt, kurucunun 1878'deki ölümünden sonra dağılmadı. Hareket, Torino'da devam etti.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yahudilik</span> tek tanrılı etnik bir İbrahimî din

Yahudilik, Yahudi milletinin kolektif inancını, kültürünü, hukukî kurallarını ve medeniyetini içeren etnik bir dindir. İlk İbrahimî din olmasının yanı sıra insanlık tarihindeki en eski dinler arasında da yer alan Yahudilik, monoteizm temelli dinlerin ilk örneğidir. Yahudilik, riayetkâr Yahudiler tarafından "Avraham'ın YHVH ile yaptıkları sözleşmenin bir ifadesi" olarak yorumlanır. Geniş metinleri ve uygulamaları, çeşitli teolojik pozisyonları ve örgütlenme biçimlerini kapsayan Yahudilik, bir İbrani felsefi görüşü olmakla birlikte aynı zamanda bir dünya görüşüdür. Torah, Tanah'ın bir parçasıdır ve Midraş ile Talmud gibi ikincil metinlerle birlikte temsil edilen tamamlayıcı bir sözlü geleneğin parçasıdır. Dünya çapındaki toplam 14 ila 15 milyon takipçisi ile Yahudilik, en büyük onuncu dindir.

<span class="mw-page-title-main">Thales</span> Antik Yunan filozof ve matematikçi

Miletli Thales, Milet, İyonya'dan bir Antik Yunan matematikçi, astronom ve Sokrat öncesi filozoftu. İlk filozoflardan olduğu için felsefenin ve bilimin öncüsü olarak adlandırılır. İyonya Aydınlanmasının başlatıcısı olarak bilinir ve Eski Yunan'ın Yedi Bilge'sinden ilkidir. Ticaretle uğraşmış ve bu nedenle Mısır'da bulunmuştur. Günümüze ulaşmış hiçbir metni yoktur. Yaşadığı döneme ait kaynaklarda da adına rastlanamaz ancak hakkındaki bilgiler Herodot, Laertios Diogenes, Aristoteles, Theophrastus gibi antik yazarlardan edinilir.

<span class="mw-page-title-main">Töton Şövalyeleri</span> Hristiyan tarikatı

Töton Şövalyeleri ya da Teutonik Şövalyeler, yahut tam adıyla Kudüs Azize Meryem Hastanesi ve Töton Şövalyeleri Tarikatı, bir Cermen-Roma dini tarikatıdır. Tarikat, Katolik hacılara, hac yolunda yardım etmek, hasta ve yaralı Katoliklerin bakımlarını sağlamak üzere hastane kurmak amacıyla kurulmuştur. Adlarını özellikle Orta Çağ’da Haçlı Seferleri'ne katılarak duyurdular. Normalde asıl üyelerin sayısı her zaman sınırlıydı ancak ihtiyaç durumunda gerek gönüllülerin gerekse paralı askerlerin katılımıyla sayıları hayli artmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">İlluminati</span> dünya yönetimini ve geleceğini şekillendirdiği iddia edilen gizli topluluk

İlluminati, hem gerçek hem de hayali çeşitli gruplara verilen bir isimdir. Tarihsel olarak, bu isim genellikle 1 Mayıs 1776'da bugün Almanya'nın bir parçası olan Bavyera'da kurulan Aydınlanma dönemi gizli topluluğu Bavyera İlluminatisi'ne atıfta bulunur. Cemiyetin belirtilen amaçları, batıl inançlara, gericiliğe, kamu yaşamı üzerindeki dini etkiye ve devlet gücünün kötüye kullanılmasına karşı çıkmaktı. İlluminati, Masonluk ve diğer gizli cemiyetlerle birlikte, 1784, 1785, 1787 ve 1790 yıllarında Katolik Kilisesi'nin teşvikiyle Bavyera Elektörü Charles Theodore tarafından fermanla yasaklandı. Sonraki yıllarda grup, İlluminati'nin yeraltında faaliyet göstermeye devam ettiğini ve Fransız Devrimi'nden sorumlu olduğunu iddia eden muhafazakâr ve dindar eleştirmenler tarafından genellikle kötülendi.

Türk İntikam Tugayı (TİT), 1970'li yıllarda Kıbrıs'ta sol görüşlü Kıbrıs Türklerine ve 12 Eylül Darbesi'ne kadar geçen süreçte Türkiye'de solcu olarak bilinen ve Türkiye'ye hakaret etmekle suçladıkları kişi ve gruplara karşı suikast ve çoğunluğu ölümle sonuçlanan saldırıları düzenlediği iddia edilen yasa dışı antikomünist aşırı milliyetçi örgüt. TİT olarak üstlendikleri eylemler haricinde, bünyesindeki isimler ve lider kadrosu hiçbir zaman açığa çıkmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nicolaus Copernicus</span> Polonyalı matematikçi ve astronom (1473–1543)

Nikolas Kopernik, Kraliyet Prusyası'na bağlı Ermland Derebeyliği'nde Katolik piskopos danışmanı, boş zamanlarında matematik, astronomi ve harita bilimi ile meşgul olan bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Mormonluk</span> Joseph Smith tarafından kurulan dinî gelenek ve teoloji

Mormonluk kavramı, Joseph Smith, Jr. tarafından 1830'da ortaya çıkan İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi ve Brigham Young ile günümüze kadar da devam eden bir dini yorumun, geleneksel ve kültürel unsurlarını içermektedir. Özellikle, Mormonluk, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Adam Mickiewicz</span> Polonyalı şair

Adam Bernard Mickiewicz Polonya'nın önemli şairlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Polonya Halk Cumhuriyeti</span>

Polonya Halk Cumhuriyeti, Polonya'nın 1952-1989 yılları arasındaki resmî adı. II. Dünya Savaşı'nın sonunda, savaş öncesi Polonya topraklarının bir kısımına Sovyetlerin Almanlardan aldıkları toprakların da dahil edilmesiyle kuruldu. Polonya Halk Cumhuriyeti COMECON ve Varşova Paktına üyeydi.

<span class="mw-page-title-main">Armia Krajowa</span> 2.Dünya Savaşı sırasında Alman işgalindeki Polonyadaki direniş hareketi

Armia Krajowa, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’nın işgali altındaki Polonya’da bir direniş hareketi. 1942 yılı Şubat ayında Związek Walki Zbrojnej adıyla kuruldu. İki yıl içinde çoğu direniş grubunu kapsayacak şekilde genişledi. Polonya Sürgün Hükûmetine bağlıydı ve bu hükûmetin silahlı kuvvetine evrildi. 1944 yılında bünyesinde 200 ila 600 bin kişinin bulunduğu öne sürülür. Yugoslav Partizanları ve Sovyet partizanlarının ardından Avrupa’daki savaş sırasında en büyük üçüncü direniş örgütüydü. Örgütün varlığına, 20 Ocak 1945 tarihinden itibaren işgal altındaki Polonya topraklarının ilerleyen Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi üzerine son verilir.

Fethullahçılar, Fethullah Gülen’in telkinleri ile bir araya gelen insanların oluşturduğu, 1960’ların sonunda İzmir’de ortaya çıkan, Said Nursi temelli öğretiye dayalı İslami bir cemaat ve istihbarat örgütüdür. Özünde ve hedefinde laiklik karşıtı ve şeriatçı bir yapıya, dışa dönük ise ılımlı ve zararsız görünüme sahip olan cemaat, dini faaliyetlerinin yanı sıra; Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin anayasal kurumlarında meşru ve gayrimeşru yollarla hakimiyet sağlayarak, Türkiye Cumhuriyeti'nin yönetimini kendi ideolojisine göre dizayn etmeyi hedeflemektedir.

İslami köktendincilik veya radikal İslamcılık, İslam dininin temellerine dönmek anlamına gelen, dinin temel elemanlarını sosyal hayata egemen kılmak amacındaki hareketlere verilen ad. Başlangıçta modern mevcut ideolojilere karşı alternatif bir sistem oluşturma amacı taşırken, akımların liderleri tarafından dinsel anlayışın gerektirdiğine inanılan sosyal hayatı şiddet uygulayarak diğerlerine kabul ettirmek biçimine dönüşmüştür. Günümüz toplumlarında olumsuz bir imaj yaratmış ve tutuculuk, kültürel gerilik, bağnazlık, hoşgörüsüzlük, temel insan haklarını yok saymak ve dışlayıcılıkla özdeşleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Efeslilere Mektup</span> Pavlusa atfedilen ama MS 100-120 arasında takipçilerinden biri tarafından yazıldığı düşünülen Yeni Ahit mektubu

Efesliler'e Mektup ya da Pavlus'un Efesoslular'a Mektup'u Yunanca, Kutsal Yazılara ait bir kitaptır. Sadece Efesliler olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup elçi Pavlus'un değişik cemaatlere ya da kişilere yazdığı 14 mektuptan biridir. Pavlus bu mektubu, Efes şehrinde oturan Hristiyanlar'a yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Ładoś Grubu</span> II. Dünya Savaşı sırasında, Avrupalı Yahudileri katledilmekten kurtarmak için İsviçrede sahte Güney Amerika pasaportları basmak üzere ortaklaşa bir sistem oluşturan Polonyalı diplomatlar ve Yahudi aktivistlere verilen isim

Vadoş Grubu, diğer adıyla Bern grubu – II. Dünya Savaşı sırasında, Avrupalı Yahudileri katledilmekten kurtarmak için İsviçre'de sahte Güney Amerika pasaportları basmak üzere ortaklaşa bir sistem oluşturan Polonyalı diplomatlar ve Yahudi aktivistlere verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Juliusz Kühl</span>

Juliusz Kühl, Polonyalı konsolosluk memuru, ekonomist ve Yahudi diasporası aktivisti, 1941–1943 yıllarında, Yahudileri Holokost'tan kurtarmak için topluca yasadışı Latin Amerika pasaportları düzenleyen Aleksander Ładoś önderliğindeki “Bern grubu” da denilen „Ładoś Grubu"nun etkin üyesi. Yahudi ve İsrail gazeteciliğinde, sıklıkla grup lideri olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Romantik dönem Polonya edebiyatı</span> Edebiyat Türü

Romantik dönem Polonya edebiyatı, 1822-1863 yılları arasında Polonya edebiyat tarihinde, Avrupa'daki geç romantizm eğilimine karşılık gelen dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Dziady (III. Bölüm)</span>

Dziady , Adam Mickiewicz'in kaleme aldığı Dziady dizisinin üçüncü eseridir. Eser 1832'de Dresden'de yazılmıştır. İlk kez 1832'de şiirin dördüncü cildi ve bir yıl sonra ayrı bir baskı olarak yayınlandı. Araştırmacılar, Dziady'ın bu bölümünü siyasi-tarihsel ve metafizik konuların tek bir eserde bir araya gelmesi nedeniyle Polonya romantik dramasının başyapıtı olduğunu kabul eder. Eser, yazıldığı yere ithafen bazen Dziady Drezdeńskie olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Juliusz Słowacki</span> Polonyalı şair

Juliusz Słowacki (1809-1849), günümüz Ukrayna topraklarına bulunan Krzemieniec'de doğdu. Babası Euzebiusz Słowacki, o yıllarda Wołyn'da edebiyat profesörlüğü yapıyordu. Ardından Vilnius Üniversitesine geçen Euzebiusz Słowacki, ailesiyle birlikte Vilnius'a taşındı. Ancak Juliusz Słowacki beş yaşındayken babası tüberkülozdan dolayı öldü. Kocasının erken ölümünden sonra, Salomea'ye miras kaldı ve oğluyla birlikte Krzemieniec'e geri döndü. Oldukça güzel olan Salomea, 1818'de, üst düzey seçkinler arasındaki sayısız temas sayesinde Vilnius Üniversitesinden bir tıp profesörü ve Litvanya'nın elitlerinden olan August Bécu ile yeniden evlendi. Profesör August Bécu, Juliusz'un sanata olan eğilimini fark etmişti. Annesi ise sanatla ilgilenmesini istemiyordu. Ancak hiçbir zaman üzerinden atamayacağı içe dönük ve melankolik ruha sahip olan Juliusz Słowacki, sürekli Fransız ve İngiliz edebiyatıyla ilgileniyordu.

Genesis Felsefesi, Juliusz Słowacki tarafından, hem milletin hem de bireyin tarihteki rolünü göz önünde bulunduran felsefi bir kavramdır. 1843'te Słowacki, uzun süre üye olmadığı Tanrı'nın Davası Çemberi'nden ayrıldı. Tarikatın felsefesine katılmıyordu. Bu nedenle Juliusz Słowacki evrenin özü ve varoluşun anlamı hakkındaki görüşlerini düzenleyen kendi felsefi sistemini yarattı.

<span class="mw-page-title-main">Üç Ozan</span>

Üç Ozan, Polonya Romantik edebiyatının ulusal şairleridir. Polonya egemen devletinin varlığını sona erdiren Polonya'nın parçalanması sırasında sürgünde yaşadılar ve çalıştılar. Rus iktidarına karşı 1830 Ocak Ayaklanmasının ardından yazdıkları trajik şiirsel oyunları ve epik şiirleri, Polonya'nın yabancı güçlerden bağımsızlık mücadelesi etrafında dönüyordu.