İçeriğe atla

Taner Edis

Taner Edis
At The Amaz!ng Meeting - Temmuz 2015
Doğum20 Ağustos 1967 (57 yaşında)
MilliyetTürk
Eğitim
Kariyeri
DalıTeorik fizik, Yoğun madde fiziği
Çalıştığı kurumlar

Taner Edis (20 Ağustos 1967), Türk-Amerikan fizikçi ve şüpheci. Truman Eyalet Üniversitesi'nde fizik profesörüdür. Lisans derecesini Boğaziçi Üniversitesi'nden fizik ve bilgisayar mühendisliği bölümlerinden, fizik alanında yüksek lisans ve doktora derecelerini Johns Hopkins Üniversitesi'nden aldı.[1] Edis, yaratılışçılık, din ve bilim üzerine birçok kitabın yazarıdır. Şüpheci Soruşturma Komitesi için Bilimsel ve Teknik Danışmandır.

Erken dönem

İstanbul, Türkiye'de doğup büyüyen Türk ve Amerikalı bir anne babanın çocuğu olarak, çocukluğunda birçok kez Amerika'ya seyahat etti.[2]

Şüphecilik

Etrafındaki doğaüstü ve uç bilim inançlarının bolluğundan etkilenen ve Türkiye'de İslamcı siyasetin yükselişinden endişe duyan Edis, ilk olarak yüksek lisans eğitimi sırasında dini ve doğaüstü iddialara yönelik şüpheci araştırmalara dahil oldu. Point of Inquiry röportajcısı D.J Grothe'ye bilimin neden dinin yerini almadığı sorusuna yanıt olarak "Bilim zordur" diye cevap veriyor. Edis, öğrencilerine bunu anlamakta güçlük çekeceklerini şöyle açıklıyor: "Çünkü insan beyni kuantum mekaniği gibi bir şeyi doğru anlamak için yapılandırılmamış, bu bir mücadele." [3]

İslami yaratılışçılık hakkında birkaç konferans verdi. Önermelerinden biri, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yaratılışçılığın İslam ülkelerine kıyasla oldukça ılımlı olduğudur. Örneğin Türkiye, laik bir devlet olarak bilinmesine rağmen, Genç Dünya yaratılışçılığı'na yüksek düzeyde inanmaktadır. Çünkü okullardaki ders kitapları ve müfredat hem evrimi hem de yaratılışçılığı değil, yalnızca yaratılışçılığı öğretiyor. Evrim müfredatın bir parçası bile değil.[4][5][3] Grothe 2007'de Edis'e İslam'ın batı bilimiyle uyumlu olup olmadığını sordu. Edis'in cevabı, İslamcılığın türüne bağlı olduğuydu. Hristiyanlıkta olduğu gibi müslümanlıkta da hem liberal hem de muhafazakarlar var. Görüşleri ne kadar liberalse bilimle o kadar uyumludur.[2]

Ekin çemberleriyle ilgili olarak Edis, bunların nasıl yaratıldığını bildiğimizi, teknikleri bildiğimizi yazdı. "Dolayısıyla, muhtemelen hepsinin insan yapımı olduğunu anlamak için her ekin çemberinin failini bulmamıza gerek yok. Hâlâ ekin çemberleri hakkında doğaüstü - belki de uzaylı - bir şeyler olduğunu düşünmeye devam eden pek çok kişi var. Ancak hepimizin bildiği sıradan çemberler, aldatmacayla yapılan şeyler kapsamına giriyor. Olağanüstü gözüken bir şey yok." [6]

Eleştiriler

Edis, olumlu eleştiriler alan Why Intelligent Design Fails kitabının editörüydü. [7][8][9] The Ghost in the Universe adlı kitabı "2002'nin En İyi Hümanist Kitabı" dalında Morris D. Forkosch Kitap Ödülü'nü aldı [10]

Yayınlar

Özel hayatı

Üniversitedeki web sitesine göre Edis, "düzenli olarak bilim ve tuhaflığın kesiştiği garip bölgelere gidip eşimle birlikte üç kediye köle olarak hizmet ediyorum" diyor.[11]

Kaynakça

  1. ^ "Curriculum Vitae: Taner Edis". Truman State University. 6 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 
  2. ^ a b "Taner Edis - Science and Religion in Islam". Point of Inquiry. Center for Inquiry. 10 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2016.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "PoI 2007" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  3. ^ a b "The Age of Misinformation is More Global Than We Might Think". Skeptical Inquiry. Committee For Skeptical Inquiry. 31 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2017.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "GerbicMisinformation17" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  4. ^ "Ehab Abouheif & Taner Edis on Evolution and Islam". TV Islam Science. Hampshire College. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2016. 
  5. ^ "Taner Edis Reasonfest 2013". Reason Fest 2013. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2016. 
  6. ^ Science and Nonbelief. Prometheus Books. 2008. s. 138. ISBN 978-1-59102-561-0. 
  7. ^ Menuge, Angus J. L. (2008). Reviewed Work: Why Intelligent Design Fails: A Scientific Critique of the New Creationism by Matt Young, Taner Edis. Politics and the Life Sciences. Vol. 27, No. 2 pp. 52-54.
  8. ^ Sepkoski, David. (2006). Worldviews in Collision: Recent Literature on the Creation-Evolution Divide. Journal of the History of Biology. Vol. 39, No. 3. pp. 607-635.
  9. ^ Pigliucci, Massimo. (2005). More than You Ever Wanted to Know about Intelligent Design. Evolution . Vol. 59, No. 12. pp. 2717-2720.
  10. ^ "Forkosch Awards". Council for Secular Humanism. 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 
  11. ^ "Taner Edis". Truman State University. 19 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Seyyid Hüseyin Nasr</span>

Seyyid Hüseyin Nasr, George Washington Üniversitesi'nde İslâmî ilimler uzmanı İranlı profesör, müslüman mütefekkir.

<span class="mw-page-title-main">Darwinizm</span> doğal seçilim yoluyla gerçekleşen biyolojik evrim kuramı

Darwinizm veya Darwincilik, İngiliz doğa tarihçisi Charles Darwin'in canlıların doğal seçilim yoluyla geliştiğini savunan evrim kuramı. Darwinizm, tüm organizma ve türlerin varoluş sürecini, bireyin birbiriyle rekabeti, yaşamda kalma ve üreme yeteneklerini artıran küçük, kalıtsal varyasyonlarla tetiklenen "doğal seçilim" ile oluştuğu konusunda yoğunlaşmıştır. Darwinizm, türlerin var oluşunu ve yaşamın kaynağını, çeşitli şekilde anlatan diğer açıklamalar gibi, çeşitli varsayım ve ön kabullerden oluşan bir teoridir. 1859 yılında Darwin'in Türlerin Kökeni kitabının yayınlanmasından sonra, kendisinden önceki kuramlar üzerinde genel bilimsel kabul görmüştür. Ayrıca yaratılışçılar tarafından bilimsel bir yaklaşımdan ziyade bir ideolojiymişçesine kullanıldığı iddiası vardır.

<span class="mw-page-title-main">Charles Sanders Peirce</span> Amerikalı filozof, mantıkçı ve matematikçi (1839–1914)

Charles Sanders Peirce, pragmatizm akımının isim babası olmuş, daha sonra da pragmatist yöntemin ana hatlarını çizmiş olan Amerikalı filozoftur. Felsefede bilgi konusuna öncelik vermiş başlamış ve Aristoteles'in düzeni doğada bulan nesnel yaklaşımı ile Kant'ın bilgideki düzenin zihnin eseri olduğunu dile getiren öznel yaklaşımının bir sentezini yapmıştır. Kavram, fikir ve kuramlarımızın doğruluklarını, onların yararlılıklarıyla özdeşleştiren Peirce'e göre, yöntem öncelikle düşüncelerimizi açık ve seçik hale getirmekten oluşur ve bu yöntem sayesinde felsefe bir bilime dönüşecektir.

Akıllı tasarım, evrenin ve içerisindeki canlıların doğal seçilim gibi modern bilimin kabul ettiği süreçlerle oluşabileceğini, fakat bu süreçlerin zeki ve bilinçli bir varlık tarafından tasarlandığını iddia eden bir görüş. Akıllı tasarım iddiası, bilim çevreleri tarafından yeni yaratılışçılık olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pastafaryanizm</span> tek tanrılı parodik din

Pastafaryanizm veya Uçan Spagetti Canavarı Kilisesi, eğitim sisteminde akıllı tasarım iddialarının öğretilmesini eleştiren bir hareket. Medya tarafından parodi bir din olarak görülmektedir. Oregon Eyalet Üniversitesi fizik bölümü mezunu olan Bobby Henderson tarafından 2005'te kurulmuştur. Uçan Spagetti Canavarı bu dinin tanrısıdır. Bu dine inananlar, kendisine Pastafaryan demektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yaratılışçılık</span> varlığın, doğaüstü bir güç tarafından yoktan meydana getirildiği inancı

Yaratılışçılık evren, Dünya, yaşam ve insanlar gibi unsurların ilahi yaratımın doğaüstü eylemlerinden kaynaklandığına dair dini inançtır. Yaratılışçılık doğal fenomenlerin kökeni ve gelişimini tanımlayan evrim gibi bilimsel açıklamaları kabul veya reddetme konusunda farklılık gösteren bir dizi dini görüşü içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth R. Miller</span> Amerikalı biyolog

Kenneth R. Miller Brown Üniversitesi'nde hâlen çalışmalarına devam eden Amerikalı biyoloji profesörü. Katolik olan Miller akıllı tasarım savı dahil yaratılışçılık fikriyatına karşı çıkmasıyla da tanınır. Miller çeşitli eserlerinde ve beyanatlarında evrim ile Tanrı inancının çelişmediğini ileri sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bircendî</span> Fars astronom

Abd Ali ibn Muhammed ibn Hüseyin Birjandi, İran'da yaşayan önemli bir 16. yüzyıl Pers astronom, matematikçi ve fizikçi.

Yeni Ateizm, bazı yirmi birinci yüzyıl ateistleri tarafından ileri sürülen bir akımdır. Bu modern ateizm ve laiklik akımı, din eleştirmenleri olarak da bilinen, batıl inanç, din ve usdışılıkçılık gibi görüşlerin anlayışla karşılanmaması gerektiğini; tam tersine, özellikle de bunların etkilerinin devlet, eğitim ve politikada hissedildiği her dönemde bunlarla mücadele edilmesi, bunların eleştirilmesi ve yalanlarının açığa çıkarılması gerektiğini düşünen bir grup yazar ve düşünür tarafından savunulmaktadır. "Yeni Ateizm" terimi, Gary Wolf tarafından 2006 yılında Wired dergisinde yayımlanan bir makalede ilk defa kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yaratılışçılığın tarihi</span>

Yaratılışçılık tarihinin temel dayanak noktası, doğal evrenin bir başlangıcının olması ve doğaüstü bir şekilde var olmaya başlamasıdır. Genel anlamıyla yaratılışçılık terimi, bir sürü görüşü ve yorumu içinde barındırır. 19. yüzyılın sonlarına kadar çok kullanılan bir terim değildi. Yazılı tarih boyunca, birçok kişi evreni yaratılmış bir varlık olarak gördü. Dünyanın birçok yerinde antik tarihi açıklamalar, evrenin ve dünyanın yaratılışına atışta bulunur ya da bunu ima eder. Yaratılışçılığın belli tarihi yorumları değişik ölçülerde ampirik, spiritüel ve/veya felsefi incelemeler yapmış olsalar da, bunların hepsi evrenin yaratılmış olduğu görüşüne dayanıyordu. Tekvin'deki yaratılış anlatısı evrenin nasıl var olduğuna ilişkin Hristiyan ve Yahudi epistemik anlayışın temel çerçevesini oluşturdu. Buna göre evren, tanrı Yahweh'in ilahi müdahalesiyle var olmaya başlamıştır. Tarihsel olarak, bu anlatının hakiki yorumu, mecazi, alegorik yorumuna kıyasla daha egemen olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sözdebilim tarihi</span>

Sözdebilim tarihi, zaman içinde sözdebilim uygulamalarının incelenmesidir. Sözdebilim kendini bilim olarak sunan fakat bilimsel kriterlere uymayan uygulamalar kümesidir.

Ernest Nagel Amerikalı bir bilim filozofuydu. Rudolf Carnap, Hans Reichenbach ve Carl Hempel ile birlikte, bazen mantıksal pozitivist hareketin en önemli figürlerinden biri olarak görülmektedir. 1961 tarihli Bilimin Yapısı adlı kitabı, bilimsel açıklama mantığında temel bir çalışma olarak kabul edilir.

Başarısız Hipotez Tanrı, bilim insanı Victor J. Stenger tarafından yazılan ve bir tanrının varlığına dair hiçbir kanıt olmadığını ve Tanrı'nın varlığının imkansız olmasa da, olanaksız olduğunu savunan 2007 New York Times Çok Satanlar kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Peter Godfrey-Smith</span>

Peter Godfrey-Smith, Sidney Üniversitesi'nde Tarih ve Bilim Felsefesi Profesörü olan Avustralyalı bir bilim filozofu ve yazardır. Öncelikle biyoloji felsefesi ve zihin felsefesi alanında çalışır ve ayrıca genel bilim felsefesi, pragmatizm ve metafizik ve epistemolojinin bazı bölümleriyle de ilgilenir. Godfrey-Smith, 2022'de Amerikan Felsefe Topluluğu'na seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Philip Stuart Kitcher</span>

Philip Stuart Kitcher, Columbia Üniversitesi'nde John Dewey Fahri Felsefe Profesörü olan bir İngiliz filozoftur. Bilim felsefesi, biyoloji felsefesi, matematik felsefesi, edebiyat felsefesi ve daha yakın zamanda pragmatizm alanlarında uzmanlaşmıştır.

Elliott R. Sober Wisconsin-Madison Üniversitesi Felsefe Bölümü'nde Hans Reichenbach Profesörü ve William F. Vilas Araştırma Profesörüdür. Sober, biyoloji felsefesi ve genel bilim felsefesi alanlarındaki çalışmaları ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Mario Bunge</span>

Mario Augusto Bunge, Arjantinli-Kanadalı filozof ve fizikçidir. Felsefi yazıları bilimsel gerçekçilik, sistemcilik, materyalizm, aciliyetçilik ve diğer ilkeleri birleştirdi.

Michael Ruse, biyoloji felsefesinde uzmanlaşmış ve bilim ile din arasındaki ilişki, yaratılış-evrim tartışması ve bilimdeki sınır belirleme sorunu üzerinde çalışmış İngiltere doğumlu Kanadalı bir bilim filozofudur. Ruse Florida Eyalet Üniversitesi'nde ders vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Maarten Boudry</span> Belçikalı filozof (d. 1984)

Maarten Boudry, Felemenkçe konuşan Belçikalı bir filozof ve şüphecidir. 2006 yılından beri Ghent Üniversitesi Felsefe ve Ahlak Bilimleri Bölümü'nde araştırmacı ve öğretim üyesidir. Bugüne kadar çeşitli bilim felsefesi dergilerinde 30'un üzerinde makalesi yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vannevar Bush</span> Amerikalı elektrik mühendisi (1890 – 1974)

Vannevar Bush, II. Dünya Savaşı sırasında Amerikalı mühendis, mucit ve bilim yöneticisiydi. Radardaki önemli gelişmeler ve Manhattan Projesi'nin başlatılması ve erken yönetimi dahil olmak üzere, savaş zamanı askeri Ar-Ge'nin neredeyse tamamının yürütüldüğü ABD Bilimsel Araştırma ve Geliştirme Ofisi'ne (OSRD) başkanlık etti. Ulusal güvenlik ve ekonomik refah için bilimsel araştırmanın önemini vurguladı ve Ulusal Bilim Vakfı'nın kurulmasına yol açan hareketin başlıca sorumlusuydu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.