İçeriğe atla

Taner Artvinli

Taner Artvinli (d. 8 Kasım 1973, Kınalıçam, Yusufeli, Artvin), Artvin bölgesinin tarihi, halk edebiyatı ve yer adları üzerine çalışmalarıyla tanınan araştırmacıdır. Artvin Yer Adları Sözlüğü ve Artvin Etimoloji Sözlüğü, Artvin bölgesi üzerine alanında yapılmış ilk çalışmalar olarak bilinir.

Taner Artvinli ilkokulu ve ortaokulu doğum yeri olan Yusufeli'nde okudu. İstanbul'da lise öğrenimi gördükten sonra Gevaş Meslek Yüksekokulu’nu bitirdi (1998). Devlet memuru statüsünde veteriner sağlık teknisyeni olarak çeşitli yerlerde çalıştı.[1]

İlk eseri 2000 yılında yayımlanan Yusufeli’dir. Ertesi yıl Yusufelili Âşık Pervanî adlı kitabı yayına hazırladı. Bu kitabı 2002 yılında Orhan Şaik Gökyay Ödülü’ne değer bulundu. Coğrafya, tarih, kültür ve tabiat varlıkları, halk edebiyatı, sosyal hayat, yerleşme ve nüfus gibi geniş bir bağlamda Yusufeli ilçesini ele alan iki ciltlik Yusufeli Külliyâtı, 2013 yılında yayımlandı. Ertesi yıl, uzun süre üzerinde çalıştığı Artvin Yer Adları Sözlüğü adlı kitabı basıldı. Bu çalışmada Artvin ilinin köy, mahalle ve mezraların eski ve yeni adlarını verdi. Gürcüce, Lazca, Ermenice ve Türkçe olan bu yer adlarının etimolojisini ele alan bu kitap alanındaki ilk çalışma olarak bilinir.[2][3] Artvin Yer Adları Sözlüğü, Gürcü dilinin Şavşat diyalektini ele alan Gürcüce bir yayında değerlendirilmiş, Şavşat ilçesine ait yer adları tek tek ele alınmıştır.[4] Yusufeli ilçesinin siyah-beyaz fotoğraflarını açıklamalı metinlerle Siyah Beyaz Yusufeli adıyla yayımladı (2020).[5] 2022 yılında yayımlanan Artvin Etimoloji Sözlüğü adlı eserinde Artvinli, Artvin ilinde konuşulan Türkçe, Lazca, Gürcüce, Hemşince gibi dillere ait kelimelerin yanı sıra, bu bölgenin halk dilinin söz varlığını ortaya koymuştur.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Biyografya: Taner Artvinli"
  2. ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, ISBN 978-605-5708-85-6.
  3. ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, ISBN 978-605-86248-1-8.
  4. ^ "Mamia Pağava, Meri Tsintsadze ve Maia Baramidze, "ქართული ენის შავშური დიალექტი" (Gürcü Dlinin Şavşat Diyalekti), Batum, 2022, s. 141-177". 18 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2024. 
  5. ^ ""Siyah Beyaz Yusufeli Kitabı Yayında"". 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2020. 
  6. ^ Taner Artvinli, Artvin Etimoloji Sözlüğü, İstanbul, 2022, ISBN 9786057354075

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kılıçkaya, Yusufeli</span>

Kılıçkaya, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köy.

<span class="mw-page-title-main">Tekkale, Yusufeli</span> Artvin köyü

Tekkale, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Altıparmak, Yusufeli</span>

Altıparmak, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Avcılar, Yusufeli</span> Yusufeli ilçesine bağlı bir köy

Avcılar, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Bahçeli, Yusufeli</span>

Bahçeli, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Dağeteği, Yusufeli</span>

Dağeteği, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Dereiçi, Yusufeli</span>

Dereiçi, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Dokumacılar, Yusufeli</span>

Dokumacılar, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Erenköy, Yusufeli</span>

Erenköy, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Günyayla, Yusufeli</span>

Günyayla, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydüür

<span class="mw-page-title-main">İşhan, Yusufeli</span>

İşhan, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kirazalan, Yusufeli</span>

Kirazalan, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Yüncüler, Yusufeli</span> Artvinde bir köy

Yüncüler, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Artvin'de yer adları</span>

Artvin'de yer adları, çoğu Gürcüce, bir kısmı da Lazca ve Ermenice adlardan oluşuyordu. Bu yer adlarının çoğu, ilk kez 1925'te Artvin il meclisinin kararıyla değiştirildi. Artvin'de yer adlarının değiştirilmesi 1959 ile 1964 yıllarında ve daha sonra da devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çoruh vilayeti</span>

Çoruh vilayeti, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan on yıl sonra 1933 yılında Doğu Karadeniz Bölgesi'nde kurulan bir vilayettir. Adını Çoruh Nehri'nden almıştır. Rize ve Artvin vilayetlerinin birleştirilmesiyle kuruldu. 1936'da Rize vilayeti yeniden tesis edilince, Çoruh vilayeti sadece Artvin vilayetinin yerini almış oldu. 1956 yılında vilayetin adı yeniden Artvin vilayetine dönüştürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Mutlugün</span>

Mutlugün, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Sütlüce, Yusufeli</span>

Sütlüce, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

Heviskari (ხევისკარი), "hevi" (dere) ve "kari" (kapı) kelimelerinden türemiş Gürcüce bir yer adı olup "dere kapı" anlamına gelir.

Ahalta, tarihsel Tao bölgesindeki yerleşimlerden biridir. Ahalta (ახალთა), Gürcüce "ahali" kelimesinden türemiş bir yer adıdır. Türkçeye Ahalt olarak girmiştir. Sonradan Yusufeli kasabasının Evren adıyla mahallesi haline gelmiştir.

Aşağı Hers Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Aşağı Hers olan Kirazalan köyünde Orta Çağdan kalma Gürcü kilisesidir. Bulunduğu mahalleden dolayı Ucar Kilisesi olarak da bilinir.