Taner Öngür

Taner Öngür
Taner Öngür
Doğum	2 Kasım 1949 (74 yaşında); Fatih, İstanbul, Türkiye
Başladığı yer	Türk
Tarzlar	Anadolu rock, Progresif rock
Çalgılar	Bas gitar, elektro gitar, akustik gitar
Etkin yıllar	1964 - günümüz
İlişkili hareketler	Moğollar, Barış Manço, Cem Karaca, Erkin Koray, Ersen Dinleten, Ersen ve Dadaşlar, Dervişan, Erkut Taçkın, Selda Bağcan, Ali Rıza Binboğa, Edip Akbayram, Dostlar Orkestrası, Hakan Tuna, Serap Yağız, MFÖ

Taner Öngür (d. 1949, Fatih, İstanbul), Türk müzisyen.

Hayatı

İlk grupları

Müzik dinlemeye The Beatles'ın dünya çapındaki ünüyle başladı. Siyah bir akustik gitar alarak müzik yapmaya başladı. 1964'te Vefa Lisesinde okurken Volkanlar isimli bir grup kurdu ve sinemalarda çalmaya başladı. Türkiye'de basgitar olmadığı için, kontrabas çalıyordu. Çalıştığı sinemaya İstanbul'un birçok yerinden gruplar geliyordu. Burada Meteorlar grubundan Aziz Azmet ve Murat Ses ile tanıştı. 1965'te Volkanlar dağılınca, Taner Öngür, Azmet ve Ses ile üçlü olarak Meteorlar'da çaldı. 1967'de Okan Dinçer Kontrastları grubuna basgitarist olarak katıldı. Gitarist Zafer Dilek ile çaldığı bu grupla Ertem Eğilmez filmi Ömre Bedel Kız'ın müziklerini yapıp filmde de gözükmüştür. 1968'de grupla Erkut Taçkın'ın bir 45'liğinde ona eşlik ettiler.

1 yıl kadar Kontrastlar'la çalıştıktan sonra, Taner Öngür 1968'de Erkin Koray Dörtlüsü'ne girdi. Erkin Koray ile bir 45'lik kaydetti. Hayalindeki şehir Londra'ya gitmek için dörtlüden ayrıldı. Müzik hayatına orada devam etme planları kurarken, Türk rock müziğinin gittikçe gelişmekte olduğunu görünce Türkiye'ye döndü.

Moğollar dönemi

1970'in başında Hasan Sel'in gruptan ayrılması ile Taner Öngür'ün Moğollar'da çalan eski grup arkadaşları Azmet ve Ses, Öngür'ü gruba davet ettiler. Öngür'lü kadro ile grup "Dağ ve Çocuk", "Garip Çoban" gibi Anadolu rock adı verilen türün ilk örneklerini kaydettiler. Taner Öngür 1974'e kadar Moğollar'da aralıksız çaldı. Grupla beraber Türk rock'ının önemli vokalistleri Barış Manço, Cem Karaca, Ersen Dinleten ve Selda Bağcan'ın arkasında çaldı. Grup, zaman zaman Paris'e giderek yurt dışında da başarı arıyordu. 1971'de Paris'te kaydettikleri "Danses et Rythmes de la Turquie" ile "Academie Charles Cros" büyük plak ödülünü kazandılar.

Grubun yanında, Ersen Dinleten'in ilk 1 numara 45'liğinde "Kozan Dağı" şarkısında elektrogitar ve akustik gitar, "Kara Yazı" şarkısında ise basgitar çaldı. Plağın kapak tanıtım yazısını da yazdı. Sonraki plak "Sor Kendine / Garip Gönlüm"de de Moğollar ile çalan Öngür, Sor Kendine şarkısının müziğini de besteledi.

Moğollar'ın Cem Karaca ile çalıştığı dönemde gruba kısa süre katılan Orhan Atasoy'un da etkisi ile uyuşturucu ve LSD dönemi başladı. Grup üyelerine göre hayat tarzı değişen Öngür, müzik olarak da Anadolu rock yerine progresif rock yapmaya karar verdi. 1974'te Aydın Çakus, Kılıç Danışman ve Nur Yenal ile Tank adlı bir grup kurdu. Grupla bir 45'lik kaydetseler de Diskotür firması, plağın satılmayacağını söylemeyip yayınlamayınca, Öngür kayıtları imha etti. 1975'in başında Moğollar'a kısa bir süre dönüp Ali Rıza Binboğa ile kaydedilen plakta çalsa da gruptan ayrıldı.

Dadaşlar, Dervişan ve diğerleri

Tank grubunun dağılmasından sonra 1974'te daha önce beraber çalıştığı Ersen Dinleten'in grubu Ersen ve Dadaşlar üyesi oldu. Bu grupta Öngür, Anadolu rock ile progresif rock'ı karıştırma olanağı buldu. Bu dönemde "Derman Bulunmaz" şarkısının bestesini yaptı. 1975'te Tank grubundan arkadaşı Kılıç Danışman ile beraber, Edip Akbayram ile beraber çalan Dostlar Orkestrası'na gitarist olarak girdi. Ancak hiçbir 45'likte yer almadan kısa süre sonra gruptan ayrıldı.

1975'te Cem Karaca'nın grubu Dervişan'a gitarist olarak katıldı. Grup, senenin başında çıkardığı "Tamirci Çırağı" plağıyla büyük bir ün kazanmıştı. Türkiye'de protest rock'ın en önemli grubu sayılan Dervişan ile "Mutlaka Yavrum / Kavga" 45'liğini doldurdu. Sonraki plaktaki "Niyazi" şarkısında gitar yanında mandolin de çaldı. 1976'da eski grup arkadaşı Murat Ses kısa bir süre gruba katıldı. Dervişan olarak "Murat Ses ve Ağrı Dağı Efsanesi" adıyla bir plak yaptılar. Öngür, bu çalışmada gitar çaldı. Cem Karaca ve Dervişan, "Parka", "İhtarname", "Bir Mirasyediye Ağıt" gibi politik şarkılar kaydetti. 1977'de grubun ilk uzunçaları Yoksulluk Kader Olamaz yayınlandı. Albümdeki "İşçi Marşı"nın bestesi Taner Öngür'e aitti. Öngür gruptan ayrıldıktan sonra çıkan 1 Mayıs 45'liğindeki şarkının bestecisi ise farklıydı.

Dönemin artan politik gerilimi grubun konserlerini de etkiliyordu. Grubun Şanlıurfa konserinde çatışma çıktı ve konseri düzenleyen CHP gençlik kolları başkanı öldürüldü. Öngür, bu durumdan uzaklaşmak istedi ve Dervişan'dan ayrıldı. 1978'in başında kısa bir süre Moğollar'a katılsa da 1978 Mart'ında grup dağıldı. Öngür de yıllardır bekleyen askerliğini Diyarbakır'da "müzisyen jandarma" olarak geçirdi. 1978'de Yeşim'in albümünde çalan Dervişan, iki tane Taner Öngür bestesi kullandı. Bu şarkılar "Çok Naz Âşık Usandırır" ve "Varız Dostlar"dı.

1979'da asker sonrası Ersen ve Dadaşlar'a geri döndü. Grubun "Hatamızı Bilmeden Çekiyoruz" adlı albümünde yer aldı. Albümün en önemli özelliği, plağında kullanılan "Arabesk Rock" tabiridir.

Taner Öngür, 1980 darbesinden sonra Almanya'da yaşamaya başladı. Gitaristliğini yaptığı "Bahtiyar" adlı bir grup kurdu. Frankfurt'ta Türk düğünlerinde çalıp para kazanırken, punk ve hippiler ile zaman geçiriyordu. Bu dönemde Türk müzik piyasasındaki tek çalışması 1976'da kaydedilen ama 1984'te yayınlanan MFÖ şarkısı "Bodrum Bodrum"da mandolin çalmak oldu.

Moğollar'ın birleşmesi

1991'de Öngür, Türkiye'ye döndü. Fuat Güner ve Turgut Berkes'in stüdyosu F.T.'de çalışmaya başladı. 1993'te Orhan Atasoy'un "Yanmışız" albümünün kayıtlarını yaptı. Aynı yıl ilk solo albümü olan "Alarm" piyasaya sürüldü.

Uzun süredir müzik yapmayan Moğollar, 1993'te düzenlenen bir imza kampanyası ile müziğe geri döndü. 1994'te yayınlanan "Moğollar '94" ile birlikte, Taner Öngür bu grupta basgitar çalmaya devam etmektedir. Daha önceki Moğollar döneminde gözükmeyen politik duruşun mimarlarından biridir. 2003'te sponsorlu festivallere karşı rock müziğinin Türkiye'deki isyanı olan Barışarock'ın hayata geçirilmesinde bireysel anlamda büyük katkıları oldu.

Moğollar dışında, 1998 tarihli Kent Ozanları toplamasında "Tutukluyum Şehirde", 2002 tarihli Gitarın Asi Çocukları toplamasında "Uzaya Bak" şarkısıyla yer aldı. 2005'te son solo albümü "Evde Tek Başına" yayınlandı.

Kendi albümleri dışında gençlere de destek veren Öngür, 2004'te Hakan Tuna'nın plak formatında çıkan albümü "Karanlıkta Güneş"te basgitar çaldı. 2008'de Serap Yağız'ın albümü "Suların Uğultusu"nun prodüktörü oldu, düzenlemeleri ve miksleri yaptı, gitar ve basgitarları çaldı.

Diskografi

Moğollar

1970: Dağ Ve Çocuk / İmece
1970: Ağlama / Yalnızlığın Acıklı Güldürüsü
1970: Garip Çoban / Berkay Oyun Havası
1970: Hitchin / Behind The Dark
1971: Behind The Dark / Madımak / Lorke
1971: Hitchin / Hamsi
1971: Danses et Rythmes de la Turquie
1972: Alageyik Destanı / Moğol Halayı
1972: Çığrık / Sıla
1994: Moğollar '94
1996: Dört Renk
1998: 30. Yıl
2000: 1968-2000
2004: Yürüdük Durmadan
2009: Umut Yolunu Bulur

Solo

1993: Alarm
2005: Evde Tek Başına
2013: Sarı Kuru
2016: Alarm 16
2017: Elektrik Gramofon
2018: Sayko Ana
2019: Asri Sada
2020: Water Cycle

Ersen

1972: Kozan Dağı / Kara Yazı

Ersen & Moğollar

1970: Ternek / Haliç'te Güneşin Batışı
1972: Sor Kendine / Garip Gönlüm

Ersen & Dadaşlar

1974: Bir Ayrılık, Bir Yoksulluk, Bir Ölüm / Yedin Beni
1974: Döne Sevdiğim / Derman Bulunmaz
1975: Dostlar Beni Hatırlasın / Üç Kız Bir Ana
1979: Hatamızı Bilmeden Çekiyoruz

Barış Manço & Moğollar

1971: İşte Hendek İşte Deve/Katip Arzuhalim Yaz Yare Böyle
1971: Binboğanın Kızı / Ay Osman (Sadece ilk şarkı)

Selda & Moğollar

1972: Yalan Dünya / Kalenin Dibinde

Cem Karaca & Moğollar

1973: Obur Dünya / El Çek Tabib
1973: Gel Gel / Üzüm Kaldı
1974: Cem Karaca'nın Apaşlar, Kardaşlar, Moğollar ve Ferdy Klein'a Teşekkürleriyle (Edalı Gelin, El Çek Tabib, İhtiyar Oldum, Obur Dünya, Deniz Üstü Köpürür, Gel Gel şarkıları)