Tanınmayan Devletler Topluluğu

Tanınmayan Devletler Topluluğu, (Rusça: Сообщество за демократию и права народов) uluslararası toplumun sınırlı bir kesimin tanıdığı, eski Sovyetler Birliği'ndeki çeşitli devletler birleştiren uluslararası bir organizasyondur.

Tarih

Topluluğu oluşturma konusunda anlaşmaya, Dağlık Karabağ'ın başkenti Hankendi'nde düzenlenen dışişleri bakanları toplantısında, 2001 yılında ulaşılmıştır. Tanınmayan Devletler Topluluğu, kısmen tanınan hükûmetlerin liderleri tarafından Sohum, Gürcistan (Gürcistan'dan bağımsızlığını ilan eden ve birçok ülke tarafından tanınmayan Abhazya tarafından yönetilir) 14 Haziran 2006 tarihinde kurulmuştur:

17 Haziran 2007 tarihinde, Demokrasi ve Halkların Hakları için dört devlet Tiraspol'da barışçıl ve adil çözüm ilkeleri üzerinde ortak bildirgesi imzaladı. Amacı Gürcü-Abhaz, Gürcü-Oset, Azeri-Karabağ ve Moldovalı-Transdinyester çatışmalarını önlemektir. Bu anlaşma, askeri dağıtımları, diplomatik izolasyon, ekonomik ambargo veya bilgi savaşları önlemek için imzalanmıştır. Aynı zamanda bu çatışmaların nihai siyasi yerleşim için harici garantiler için çağırır.

27 Eylül 2009 tarihinde Tanınmayan Devletler Topluluğu üyeleri kendi vatandaşları için vize uygulamasını kaldırmaya karar verdiler. Bu anlaşma, ülkelerin parlamentolarının kabulünden bir ay sonra yürürlüğe girecektir. Bu anlaşma bundan sonra otomatik olarak bir beş yıllık bir dönem için uzatılmıştır ve başka bir beş yıl için uzatılmıştır. Bu anlaşma, daha sonradan katılan Dağlık-Karabağ için geçerli değildir.

2017 itibarıyla dört üye devletin toplam nüfusu 947.480 kişidir. Abhazya ve Güney Osetya, Venezuela, Nikaragua, Nauru, Rusya ve Suriye^[1] gibi Birleşmiş Milletler üye devletlerinin yanı sıra Sahra Arap Demokratik Cumhuriyeti tarafından tanınmasını sağlamıştır. Bu arada Abhazya, Güney Osetya ve Transdinyester'in siyasi liderleri ekonomilerini entegre edeceğine ve belki de Rusya liderliğindeki Avrasya Birliği'ne üye olmaya söz verdiler.^[2]

19 Eylül 2023'te Azerbaycan, Dağlık Karabağ'a askeri bir saldırı başlattı. 2023 Dağlık Karabağ çatışmaları'nın ardından 4 Ekim 2023'te tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin başkenti olan Hankendi, Azerbaycan yönetimine girdi ve devlet çöktü, Dağlık Karabağ hükûmeti silahsızlanmayı kabul etti ve ardından 1 Ocak 2024'e kadar cumhuriyetin tüm kurumlarını feshederek varlığını sona erdiren bir kararname imzaladı.^[3]

Üye devletler

Günümüz

Eski üye

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti (2007–2024)

İdari merkezler

Güncel

Eski

Stepanakert, Dağlık Karabağ

Ayrıca bakınız

Bağımsız Devletler Topluluğu
Demokrasiler Topluluğu
Demokratik Seçim Topluluğu
Doğu Ortaklığı
Avrasya Ekonomik Birliği
Euronest Parlamenter Asamblesi
Avrupa entegrasyonu
Artsakh'ın dış ilişkileri
GUAM Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Örgütü
Avrupa'daki aktif ayrılıkçı hareketlerin listesi
Avrupa Siyaseti
Avrupa Bölgeleri
Kendi kaderini tayin etme
Güney Kafkasya
Temsil Edilmeyen Milletler ve Halklar Örgütü

Tanınmayan Devletler Topluluğu (TDT)
Abhazya Güney Osetya Transdinyester

Kaynakça

^ "[1] 12 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "[2]
^ Aliyev, Hankendi ve Hocalı'da Azerbaycan bayrağını göndere çekti

İlgili Araştırma Makaleleri

Bu liste, egemen devletlere genel bir bakış sağlamaktadır ve ülkelerin egemenliklerinin tanınması hakkında bilgi veren bir listedir.

Bağımsız Devletler Topluluğu, 8 Aralık 1991 tarihinde Rusya, Ukrayna ve Belarus arasında imzalanan anlaşma ile kurulmuş devletler topluluğudur. Anlaşma ile Sovyetler Birliği resmen yıkılmış oldu. 21 Aralık 1991 tarihinde de Estonya, Letonya, Litvanya, Ukrayna ve Gürcistan hariç tüm eski Sovyet Cumhuriyetleri bu anlaşmayı imzaladı.

Abhazya, Gürcistan'ın kuzeybatısında, Karadeniz'in doğusunda yer alan tarihsel bölgedir. Abhazya adı, tarihsel bölge dışında, de facto Abhazya Cumhuriyeti ile Gürcistan'a bağlı Abhazya Özerk Cumhuriyeti'ni de ifade etmektedir.

Aşağıda Birleşmiş Milletler tarafından bağımsız, egemen bir ülke olarak kabul edilen ve Birleşmiş Milletler'de üyeliği bulunan 193 ülke ile egemen bir devlet olarak kabul edilen ancak BM'de üyeliği bulunmayan Vatikan dahil toplam 194 ülkenin bayrağı ile yine ayrıca Birleşmiş Milletler üyesi en az bir ülke tarafından bağımsızlığı kabul edilen 9 ülke yer almaktadır. Birleşmiş Milletler üyesi tüm ülkeler tarafından bağımsızlığı kabul görmeyen bu ülkelerin isimleri italik olarak yazılmıştır. Belli bir ülkeye bağlı, idari açıdan söz konusu ülkelerin yönetiminde olan özerk bölgeler için ayrıca bağımlı topraklar listesi sayfasına bakınız.

Güney Osetya veya Nisan 2017 tarihinde kabul edilen resmî adıyla Güney Osetya Cumhuriyeti - Alanya Devleti Kafkasların güneyinde ihtilaflı bölge ve kısmen tanınmış devlet. Sovyetler Birliği'ne bağlı Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bünyesinde kurulmuş Güney Osetya Otonom Oblastı topraklarında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Tshinvali</span> Gürcistanın Şida Kartli bölgesinde bir şehir

Tshinval ya da Şinval, resmî olarak Gürcistan topraklarında bulunan ve bağımsızlığı dünyaca tanınmayan Güney Osetya'nın da de facto başkentidir. Şehir resmî olarak Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesinde yer almaktadır.

Aşağıda Birleşmiş Milletler tarafından bağımsız, egemen bir ülke olarak kabul edilen ve Birleşmiş Milletler'de üyeliği bulunan 193 ülke ile egemen bir devlet olarak kabul edilen ancak BM'de üyeliği bulunmayan Vatikan dahil toplam 194 ülkenin resmi devlet arması ile yine ayrıca Birleşmiş Milletler üyesi en az bir ülke tarafından bağımsızlığı kabul edilen 9 ülkenin arması yer almaktadır. Birleşmiş Milletler üyesi tüm ülkeler tarafından bağımsızlığı kabul görmeyen bu ülkelerin isimleri italik olarak yazılmıştır.

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti veya 2017-2023 yılları arasındaki resmî ismiyle Artsah Cumhuriyeti, Güney Kafkasya'da, Azerbaycan'ın uluslararası tanınmış sınırları içinde de facto devletti. Azerbaycan Devleti'nin 2023 yılında egemenliğini tesis etmesinin ardından lağvedilmiştir.

Rusya-Gürcistan Savaşı, Ağustos 2008 tarihinde Güney Osetya - Rusya - Gürcistan ve son olarak Abhazya'nın katılımı ile aralarında gerçekleşen gerilim ve çatışmalarla başlayan savaştır.

Gürcistan - Güney Osetya Sorunu, Gürcistan ve de facto olarak bağımsızlığını ilan eden Güney Osetya arasında, 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılması ile başlayan ihtilaflardır.

Tiraspol, Moldova'nın en büyük ikinci şehri ve Transdinyester Cumhuriyeti'nin başkentidir. Şehir Dinyester nehrinin doğusunda bulunmaktadır. Tiraspol, mobilya ve elektrik üretimi gibi hafif sanayinin bölgesel merkezidir.

Abhazya Özerk Cumhuriyeti, Gürcistan tarafından Abhazya'nın tek ve yasal hükûmeti olarak tanınan yönetimdir. Abhazya, uluslararası alanda tanınırlığı sınırlı da olsa, 1990'ların başından beri de facto olarak Gürcistan'dan bağımsızdır. Abhazya Savaşı nedeniyle Tiflis'te olan sürgün hükûmetinin başkanı, Mayıs 2019'da seçilen Ruslan Abashidze'dir.

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin dış ilişkileri, de jure olarak Azerbaycan Cumhuriyeti'ne bağlı Dağlık Karabağ bölgesinde Ermenistan Cumhuriyeti'nin bölgeye müdahalesinden sonra 10 Aralık 1991'de halkoylamasıyla bağımsızlığı kabul edilen ve 6 Ocak 1992'de bağımsızlığı ilan edilen fakat Ermenistan dahil, hiçbir ülke veya uluslararası kuruluş tarafından bağımsızlığı tanınmayan de facto cumhuriyet olan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ni dışişlerinde Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı temsil etmekte ve girişimlerde bulunmaktaydı.

Gürcistan İç Savaşı, Gürcistan içindeki azınlıkları ve özerk bölgelerin Güney Osetya'daki (1988-1992) ve Abhazya'daki (1992-1993) sıcak çatışmalarını; 21 Aralık 1991 ile 6 Ocak 1992 arası demokratik bir seçimle iktidar gelen Zviad Gamsahurdia'ya yapılan darbe süreçlerini ve ardından tekrar demokrasiye dönme (1993) süreçlerini kapsar. Bu sürecin sonunda Zviad Gamsahurdia ve taraftarları tamamen yenilmiş, Güney Osetya ve Abhazya de-facto bağımsızlıklarını kazanmıştır.

Transdinyester pasaportu, Transdinyester vatandaşlarına yurt dışına seyahat ve ülke içinde kimlik bilgisi sağlaması amacıyla verilen pasaporttur. İlk pasaport 1 Ekim 2001 tarihinde yayınlanmıştır. Pasaporta yapıştırılan fotoğraflar her zaman siyah - beyazdır

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece eski Dağlık Karabağ Cumhuriyeti ziyaretçileri vize almak zorundaydı.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Cumhuriyeti pasaportu</span>

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti pasaportu "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti" , vatandaşlarına kısmen tanınan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti dışına seyahat etmeleri için verildi. Ayrıca ülke içinde kimlik kanıtı olarak da kullanıldı. Ermenice ve İngilizce dillerinde "Pasaport" yazısı ön kapağında yer almaktaydı. Pasaportun içeriğinde Ermenice ve İngilizce dilleri bulunmaktaydı.

Gürcistan'ın işgal altındaki bölgeleri, Rus-Gürcü Savaşı'ndan sonra Rusya'nın işgal ettiği topraklardır. Bunlar, statüsü uluslararası bir ihtilaf konusu olan Sovyet Gürcistanı'nın eski Abhazya bölgesi ve Güney Osetya Özerk Oblastı'ndan oluşmaktadır.

Transdinyester çatışması Moldova ile tanınmayan Transdinyester devleti arasında devam eden donmuş bir çatışmadır.Çatışmanın en aktif olduğu dönem Transdinyester Savaşı dönemidir ve bu dönem Rusya destekli Transdinyester zaferi ile sonuçlanmıştır. Çatışmayı çözmek için birkaç girişimde bulunuldu ancak hiçbiri başarılı olmadı. Çatışmanın 2 Eylül 1990'da Transdinyester'in Moldova'dan tek taraflı bağımsız ilan etmesi başladığı düşünülebilir.

NATO Lizbon Zirve Bildirisi, 20 Kasım 2010 tarihinde Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün (NATO) 2010 Lizbon zirvesine katılan devlet başkanları ve hükûmet başkanları tarafından yayımlandı. Çeşitli konulara değinerek, ortak endişeler konusunda pragmatik işbirliğine odaklanmış olarak tanımlandı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.