İçeriğe atla

Tamil İlam Kurtuluş Kaplanları

Tamil Elam Kurtuluş Kaplanları
Kuruluş5 Mayıs 1976
Feshediliş18 Mayıs 2009
Lider(ler)Velupillai Prabhakaran (Mayıs 2009'da öldü)
AmaçTamil etnik grubunun yaşadığı bölgede bağımsız bir devlet kurmak
Etkin bölgelerSri Lanka
İdeolojiTamil milliyetçiliği
Durum32 ülke tarafından terörist örgüt ilan edilmiştir

Tamil Elam Kurtuluş Kaplanları[1] veya Tamil Kaplanları (TEKK, Tamilce: தமிழீழ விடுதலைப் புலிகள், tamiḻ īḻa viṭutalaip pulikaḷ) Sri Lanka'da Tamil etnik grubunun yaşadığı bölgenin bağımsızlığı için mücadele eden ayrılıkçı örgüt.

Mayıs 1976'da kurulmasından itibaren Sri Lanka'nın kuzeybatısında bağımsız bir devlet kurmak için hükümete karşı kanlı bir mücadele yürüttü. Bu mücadele, dünyadaki en uzun süren silahlı çatışmalardan biri olan Sri Lanka İç Savaşı'na dönüştü. Savaş, Mahinda Rajapakse hükûmeti döneminde, Mayıs 2009'da Sri Lanka Silahlı Kuvvetleri'nin Tamil Kaplanları'nı yenmesiyle sona erdi. 40 yıllık savaşı bitiren son hamlede 40 bin sivilinin hayatını kaybetmesine ve binlerce sivilinin evlerinden sürülmesiyle kanlı bir biçimde sonuçlanmıştır. Savaş halen daha tartışmalıdır ve dönemin yöneticilerinin uluslararası savaş mahkemesinde yargılanması talep edilmektedir.[2] Tamil Kaplanları, Hindistan,[3] ABD ve Avrupa Birliği[4] tarafından "terörist örgüt" olarak kabul edilmiştir.

Tamil Kaplanları, intihar eylemcilerinin giydiği bomba yeleğini icat etmesi ve etkin olarak kullanmasıyla bilinir.[4] Hindistan Başbakanı Rajiv Gandi ve Sri Lanka Cumhurbaşkanı Ranasinghe Premadasa'nın Tamil Kaplanları tarafından öldürüldüğü düşünülmektedir.[4]

Kaynakça

  1. ^ Kuyaksil, Ali, Türkiye'de Terör ve Terörün Kaynakları, [1] 2 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., erişim tarihi: 18.05.2009
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2016. 
  3. ^ "Indian Court upholds LTTE ban". 24 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2009. 
  4. ^ a b c "The Federation of American Scientists" (PDF). 11 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marksist-Leninist Komünist Parti</span> HBDHye dahil olan, silahlı komünist örgüt

Marksist Leninist Komünist Parti, 10 Eylül 1994'te kurulan ve silahlı mücadele yürüten yasa dışı komünist partidir. Parti, içinde eylem yapmakta ve örgütlenmekte olduğu sistemlerin ağır baskıları ve yasaklamaları neticesinde kendisini yasa dışı olarak tanımlamakta ve bu çerçevede eylemlerini yürütmektedir. Örgüt, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün yayınladığı "Türkiye'de hâlen faaliyetlerine devam eden başlıca terör örgütleri" listesinde "Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP)" adı altında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Savaş suçu</span> Savaş kanunlarının ihlali sonucu ortaya çıkan durum

Savaş suçu, askerî veya sivil, kişi veya kişilerin, savaş kanunları ihlâli için uluslararası ceza hukuku çerçevesinde cezalandırılabileceği suçtur. Bunlar özellikle, sivil halkın öldürülmesi, kötü muameleye tabi tutulması veya zorla çalıştırılması, savaş esirlerinin öldürülmesi ya da kötü muameleye tabi tutulması, rehinelerin öldürülmesi, kamu ve özel kişilerin mallarının yağmalanması, gereksiz yere şehirlerin yakılıp yıkılması gibi eylemleri kapsamaktadır. Devletler arası çatışmalarda savaş kanunlarının her ihlâli bir savaş suçu sayılmaktadır, ama devlet içi çatışmalarda yer alan ihlâller savaş suçu sayılmayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka</span> Hint Okyanusunda bir ada ülkesi

Sri Lanka veya resmî adıyla Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti Güney Asya'da, Hindistan'ın 31 kilometre güneyinde ve Hint Okyanusu'nda bulunan bir ada ülkesidir. 1972 yılından önce Seylan olarak bilinirdi. Hint Okyanusu'nun İncisi olarak da adlandırılan ülkede yaklaşık 21 milyon kişi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tamil İlam</span>

Tamil İlam Tamil Eelam Kurtuluş Kaplanları (TİÖK) tarafından Sri Lanka adasının Kuzey ve Doğu kısımlarında sahip olmak istedikleri özgür devlete verdikleri isimdir. Ilaṅkai (இலங்கை) ve Īḻam (ஈழம்) kelimeleri adanın tümünün Tamil dilindeki adlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tamilce</span> Sri Lanka ve Singapur’un resmî dili

Tamilce, ağırlıklı olarak Hindistan ve Sri Lanka'da yaşayan Tamiller tarafından konuşulan bir Dravid dili. 2000 yıllı aşkın bir yazılı tarihe sahip dil, yaklaşık 75 milyon insan tarafından konuşulur. Dil, Sri Lanka ve Singapur’da resmî dil konumundadır, ayrıca Hindistan'ın Tamil Nadu eyaleti ve Puduçeri Birlik Toprağı’nın da resmî dildir. Malezya'da, 543 ilkokulda Tamilce eğitim yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Rajiv Gandhi</span> 6. Hindistan başbakanı

Rajiv Gandhi, İndira Gandhi ve Feroze Gandhi'nin oğlu, Jawaharlal Nehru'nun torunu. 9. ve en genç Hindistan başbakanı. Annesinin öldürülmesinden sonra Başbakan olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mahinda Rajapaksa</span>

Don Percy Mahendra Rajapaksa ya da Mahinda Rajapaksa, Sri Lankalı avukat ve siyasetçi. Rajapaksa, Asya kıtasına dahil edilen ada ülkesi Sri Lanka'da 26 Ekim 2018-15 Aralık 2018 tarihleri arası başbakanlık makamında bulunmuştur. Rajapaksa bu görevinden önce 2004-2005 yıllar arasında başbakan, 2005 ile 2015 yılları arasında da Sri Lanka devlet başkanlığı görevini yürütmüştür. Rajapaksa, kardeşi Gotabaya Rajapaksa'nın devlet başkanlığı görevine gelmesinin ardından 21 Kasım 2019 tarihi itibarıyla toplamda üçüncü kez olmak üzere yeniden başbakanlık makamına gelmiştir.

Velupillai Prabhakaran Sri Lanka’nın doğusundaki Tamil halkına mensup, Tamil İlam Kurtuluş Kaplanları örgütünün kurucu lideri.

<span class="mw-page-title-main">Chandrika Kumaratunga</span> 5. Sri Lanka cumhurbaşkanı

Chandrika Bandaranaike Kumaratunga, Sri Lanka'nın 5. cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka pasaportu</span>

Sri Lanka pasaportu Sri Lanka vatandaşlarına uluslararası seyahat amaçlı verilir. Göç ve Göç Dairesi Başkanlığı Sri Lanka pasaportunun verilmesinden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Palk Boğazı</span>

Palk Strait, Hindistan bölgesi Tamil Nadu ile ada ülkesi Sri Lanka'nın Mannar Bölgesi arasındaki bir boğazdır. Kuzeydoğu'daki Bengal Körfezi ile Palk Körfezi'ni, dolayısıyla güneybatıdaki Mannar Körfezi'ni birbirine bağlar. Boğaz, 53'e 80 km genişliktedir. Tamil Nadu'daki Vaigai Nehri gibi pek çok nehir buraya akar. Bu boğaz ismini, Company Raj döneminde Madras Başkanlığı valiliği yapan (1755-1763) Robert Palk'tan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">PYD</span> Suriye Kürtleri tarafından kurulmuş  Siyasi parti

PYD tam adı ile Demokratik Birlik Partisi, 2003 yılında Kürtler tarafından Suriye'nin kuzeyinde kurulmuş bir siyasi partidir. Günümüzde hâlâ faaliyet göstermektedir. Partinin eş başkanlık görevini Haziran 2022'den beri Salih Müslim ve Asya Abdullah yürütmektedir. Askerî kolu yaklaşık 85 binden fazla militana sahip YPG'dir.

<span class="mw-page-title-main">Devlet İstihbarat Servisi (Sri Lanka)</span>

Devlet İstihbarat Servisi (SIS) Sri Lanka hükûmetinin bir istihbarat kuruluşudur. Hem iç ve hem de dış istihbarat ile görevlendirilmiştir. Savunma Bakanlığı bünyesinde doğrudan oluşan kurum eskiden Ulusal İstihbarat Bürosu olarak biliniyordu.

<i>Dheepan</i>

Dheepan, 2015 yılında vizyona giren, Jacques Audiard yönettiği Fransa yapımı dram filmi. Hikâyesi, Sri Lanka ve Paris'te geçen filmin başrollerini, Jesuthasan Antonythasan, Kalieaswari Srinivasan, Claudine Vinasithamby ve Vincent Rottiers paylaşmakta. Film, Altın Palmiye'ye 3 defa aday olan yönetmen Jacques Audiard'a 68. Cannes Film Festivali'nde ilk Altın Palmiye ödülünü kazandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı</span>

Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı, Güney Asya ülkeleri arasında uluslararası örgüt ve jeopolitik bir birliktir. Örgüt 1985 yılında Dakka'da kurulmuş olup ekonomik ve bölgesel entegrasyonun gelişimini desteklemektedir. Merkezi Katmandu'da yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka İç Savaşı</span>

Sri Lanka İç Savaşı, 1983-2009 yılları arasında Sri Lanka'da arasında meydana gelen silahlı çatışmalardır. Çatışmalar, 23 Temmuz 1983'ten itibaren Tamil Kaplanları tarafından adanın kuzeyinde ve doğusunda bağımsız bir Tamil devleti kurulması amacıyla hükûmete karşı aralıklı bir ayaklanma olarak gerçekleşmiştir. 26 yıl süren çatışmaların ardından Mayıs 2009 tarihinde Sri Lanka Ordusu'nun Tamil Kaplanları'nı yenmesiyle iç savaş sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Junius Richard Jayewardene</span> Sri Lanka başbakanı

Junius Richard Jayewardene, Sri Lanka'da yaygın olarak JR olarak da bahsedilir, 1977'den 1989'a kadar Sri Lanka'nın lideriydi. 1977'den 1978'e kadar Başbakan olarak ve 1978'den 1989'a kadar Sri Lanka'nın Başkanı olarak görev yaptı. Bağımsızlığı takip eden yıllarda çeşitli kabine pozisyonlarında görev yapan Seylan'daki milliyetçi hareketin lideriydi. Birleşik Ulusal Parti'nin uzun süredir bir üyesi olarak 1977'de ezici bir zafere öncülük etti ve anayasanın değiştirilmesinden ülkenin ilk başkanı olana dek altı ay boyunca Başbakan olarak görev yaptı.

Sri Lanka'nın serbest piyasa ekonomisi, 2019'da nominal gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) ile 84 milyar dolar ve satın alma gücü paritesi (PPP) ile 296.959 milyar dolar değerindeydi. Ülke, 2003'ten 2012'ye kadar, bölgesel emsallerinin oldukça üzerine çıkarak, yıllık yüzde 6,4'lük bir büyüme yaşamıştı. Bu büyüme, Dünya Bankası'nın hem sürdürülemez hem de adaletsiz olduğu konusunda uyardığı ticarete konu olmayan sektörlerin büyümesinden kaynaklandı. Sri Lanka ekonomisinin büyümesi o zamandan beri yavaşladı. 2019'da 13.620 PPP Doları veya 3.852 (2019) nominal ABD doları kişi başına düşen gelire sahip olan Sri Lanka'nın gelir durumu, Dünya Bankası tarafından önceki bir üst orta gelir grubundan alt orta gelirli bir ülke olarak yeniden sınıflandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kadın intihar bombacısı</span>

Kadın intihar bombacıları, bombacının hedeflenen insanları öldürürken aynı anda kendini öldürdüğü bir intihar saldırısı gerçekleştiren kadınlardır. İntihar bombacıları normalde erkek siyasi radikaller olarak görülüyor, ancak 1960'lardan beri kadın intihar saldırıları artıyor. 1985–2006 yılları arasında, tüm intihar saldırılarının %15'i kadın intihar bombacıları tarafından gerçekleştirildi. Boko Haram, IŞİD ve El Aksa Şehitleri Tugayı gibi son zamanlarda intihar saldırıları için kadınları da kullanmaya başlayan birçok örgüt var, çünkü normalde erkek meslektaşlarından daha az tehdit olarak görülüyorlar. Kadınların sürpriz unsuruna sahip olması, kadınlar üzerinde arama yapma konusunda tereddüt edilmesi ve kadınların genelde şiddetsiz kişilikler olarak görülmesi, kadın intihar bombacılarına ilgiyi arttırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rajiv Gandi suikasti</span> 1991 yılında Rajiv Gandiye yapılan suikast

Rajiv Ratna Gandi suikasti X, Hindistan Başbakanı Rajiv Gandi’ye karşı 21 Mayıs 1991 tarihinde Tamil Kaplanları mensubu Nalini Shiran tarafından yapılan ve Gandi’nin ölümüyle sonuçlanan suikast girişimi.