Tamarillo - Turkipedia

Tamarillo, Solanum cinsine bağlı Solanum betaceum türünün meyvesidir. Olgunlaşmış hali olan yumurta şeklindeyken yenilir.^[1] Küresel olarak, özellikle Peru, Kolombiya, Yeni Zelanda, Ekvador, Ruanda, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yaygındır.

Tamarillo, Ekvador, Kolombiya, Peru, Şili, Arjantin ve Bolivya'daki And Dağları'na özgüdür. Bugün hala yerel üretim için bahçelerde ve küçük meyve bahçelerinde yetiştirilmektedir^[2] ve bu bölgelerdeki en popüler meyvelerden biridir.^[3] Hindistan, Nepal, Hong Kong, Çin, Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya, Butan, Yeni Zelanda, Kenya, Ruanda, Güney Afrika, Nagaland, Darjeeling ve Sikkim gibi diğer yetiştirme bölgeleri dünya çapındaki subtropikal bölgelerdir.

1993 yılı itibarıyla Yeni Zelanda'da 200 hektarlık arazide yaklaşık 2.000 ton üretildi ve Amerika Birleşik Devletleri, Japonya^[4] ve Avrupa'ya ihraç edildi. İhracatta kivi meyvesi için geliştirilmiş mevcut pazarlama kanalları kullanılmaktadır.^[2]

Avustralya'da uluslararası pazarlanan ilk tamarillo mahsulü 1996 civarında üretildi.

Tamarillo, Malezya ve Filipinler'in yüksek kesimlerinde ve Porto Riko'da da başarıyla yetiştirilmektedir.^[3] Sıcak tropik ovalarda sadece küçük meyveler geliştirir ve meyve tutumu nadirdir. Meyveleri yumurta şeklinde olup, yaklaşık 4–10 cm uzunluğundadır. Renkleri sarı ve turuncudan kırmızıya ve neredeyse maviye döner. Bazen koyu, uzunlamasına çizgileri vardır. Kırmızı meyveler daha ekşi, sarı ve turuncu meyveler daha tatlıdır. Etin sert bir dokusu vardır ve sıradan bir domatesten daha fazla ve daha büyük tohumlar içerir.^[2] Meyveler vitamin ve demir açısından çok zengindir ve kalorisi düşüktür (meyve başına sadece yaklaşık 40 kalori).^[4]

Bitki özellikleri

Bitki, 5 metreye kadar hızlı büyüyen bir ağaçtır. Pik üretime 4 yıl sonra ulaşılır^[4] ve ortalama ömrü yaklaşık 12 yıldır.^[2] Ağaç genellikle yan dalları olan tek bir dik gövde oluşturur. Çiçekler ve meyveler yan dallardan sarkar. Yapraklar büyük, basit ve uzun ömürlüdür ve keskin bir kokuya sahiptir. Çiçekler pembe-beyazdır ve 10 ila 50 çiçekten oluşan kümeler oluşturur ve salkımda 1 ila 6 meyve üretirler. Bitkiler çapraz tozlaşma olmadan meyve verebilir, ancak çiçekler hoş kokuludur ve böcekleri çeker. Çapraz tozlaşma meyve tutumunu iyileştiriyor gibi görünüyor. Kökler sığdır ve çok belirgin değildir, bu nedenle bitki kuraklık stresine tolerans göstermez ve kuvvetli rüzgarlardan zarar görebilir. Tamarillolar, diğer birçok solanaceae ile melezleşebilir, ancak melez meyveler kısır olur ve bazı durumlarda tatsız olur.

Besin değeri

Bazı önemli bileşenler^[2]
Bileşen [g/100g]	Aralık	Bileşen [mg/100g]	Aralık
Su içeriği	81-87	A vitamini	0,32-1,48
Proteinler	1.5-2.5	C vitamini	19.7-57.8
Yağ	0,05-1,28	Kalsiyum	3.9-11.3
Lif	1.4-6.0	Magnezyum	19.7-22.3
Toplam asitlik	1.0-2.4	Demir	0,4-0,94

Kaynakça

^ "www.tamarillo.com". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2020.
^ ^a ^b ^c ^d ^e Prohens (2001). "The Tamarillo (Cyphomandra betacea): A Review of a Promising Small Fruit Crop". Small Fruits Review. 1 (2): 43-68. doi:10.1300/J301v01n02_06.
^ ^a ^b Hume (1949). "The "Palo de Tomate" or Tree Tomato". Economic Botany. 3 (2): 140-142. doi:10.1007/BF02859515.
^ ^a ^b ^c Lost Crops of the Incas. Washington D.C.: National Academy Press. 1989. ss. 307-316. ISBN 978-0-309-07461-2.

İlgili Araştırma Makaleleri

Koka ağacı, Erythroxylaceae (kokaağacıgiller) familyasından Güney Amerika kökenli, 1-2 metre boyunda çalı tipli bir ağaççık. İki alt türü bulunur. Kuzeybatı Arjantin, Bolivya, Peru, Ekvador ve Kolombiya'da, bu bölgelerin bazılarında yasa dışı olsa bile, ekonomik olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır.

İncir, dut familyası'ndaki küçük ağaç türleri olan Ficus caricanın yenilebilir meyvesidir. İncir, Akdeniz ve batı Asya'ya kadar yerlisi ağacı olup eski zamanlardan beri yetiştirilir. Şimdi hem meyvesi hem de süs bitkisi olarak dünya çapında yaygın olarak yetiştirilir. Ficus carica 800'den fazla tropikal ve subtropikal bitki içeren Ficus cinsinin tip türüdür.

Avokado, anavatanı Orta Meksika olan çiçekli bitkiler sınıfından tarçın ve kafur ağacını da içine alan defnegiller familyasına ait bir ağaç ve bu ağacın meyvelerinin adıdır. Timsah armudu da denen avokado meyveleri, küre biçiminde, oval, elips ya da armut gibi eriksi tipli yeşil, kırmızı ya da erguvani renktedir. Eti krem sarı ya da beyazımsıdır. Ağaçlar ancak kısmen kendine verimlidir. Taze olarak tüketilir, ayrıca yemeklerde ve salatalarda kullanılır. Çok besleyicidir. Tropik iklime sahip bölgeler yanında, subtropikal iklime, don fazla olmaması kaydıyla Akdeniz iklimine sahip çeşitli bölgelerde de yetiştirilir.

Çarkıfelek (Passiflora), çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından 550'den fazla türden oluşan asma ya da sarmaşık tipte bitki cinsi.

Passiflora alata, çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından çarkıfelek cinsinin Brezilya'nın Amazon bölgesine özgü türü.

Passiflora ligularis, çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından çarkıfelek cinsinin Amerika'ya özgü türü.

Karpuz çarkıfeleği, çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından çarkıfelek cinsinin Amerika'ya özgü bir türüdür.

Bayağı papav, en yaygın ve bilinen papav türüdür. ABD'nin doğusundan, Kanada'nın Ontario eyaleti,Newyork,Doğudan batıya Nebraska, Florida,Teksas'ın kuzeyinde yetiştirilmektedir.

Pitaya, bilimsel anlamda Hylocereus cinsi çeşitli kaktüs türlerinin olarak adlandırılan meyvesidir. En önemlisi ve yaygın olanı da Hylocereus cinsinden olanlardır.

Cereus repandus, büyük dikenli cereus oymağından bir kaktüs türü olup Peru başta olmak üzere Güney Amerika'da bulunur. Ayrıca Dev Lobut Kaktüsü, Çit Kaktüsü, cadushi, ve kayush gibi adlarla anılır.

Ugni molinae, Şili guavası ya da Murtilla olarak da bilinen, anavatanı Şili ve Güney Arjantin olan mersingiller ailesinden bir bitki türüdür. Guava ile uzaktan bir akrabalığı vardır. Daha çok meyvesi için ve sarkık duran çiçekleri için dekoratif amaçlı olarak yetiştirilir.Meyveleri Avustralya ve Yeni Zelanda'da Ugniberry, Taziberry gibi adlarla satılmaktadır. Avustralya ve Yeni Zelanda'da da sanki bu yerlerin yerli meyvesi gibi Tazziberry gibi adlarla meyveleri satılmaktaysa da bu yerlerin yerel bitkisi değildir.

Atemoya, şeker-elma ve çerimoya türünün çaprazlanması ile elde edilen hibrit (melez) bir türdür. Meyvenin popüler olduğu Tayvan'da ananas şeker-elma olarak karıştırılmaktadır. İsrail,Mısır,Lübnan,Venezuela, Tayvan'da da yetiştilmektedir ama özellikle anavatanı Amerika'nın tropik bölgeleridir. Meyvesi Lübnan mutfağında tatlı yapımında da kullanılmaktadır.

Çerimoya, Annona cherimola bitkisinin meyvesidir. Temelde Annonia ve roolinia diye iki ayrı çeşidi bulunmaktadır. Annona çeşidi en tanınan bilinen çeşidirdir.Asimina, Duguetia, Fusaea ve Porcelia ise bu meyvenin en çok bilinen türlerindendir.Meyvenin Annona türünün yaprakları 2–5 cm uzunluğundadır, buna karşın 7–15 cm uzunluğunda 6–10 cm genişliğinde yapraklara sahip türleride vardır. Genellikle küçük bodur ağaçlarda yetiştirilmektedir. Yaprakları ovaldir.Ağaç aşağı yukarı 7 metre boya sahip olup ufak gruplar halinde 6 yapraklı 2,3cmlik sarı,kahvrengi tabanı mor benekli çiçekleri bulunmaktadır.

Kara Sapot, abanozgiller familyasından ve anavatanı Doğu Meksika ve Orta Amerika ile Kolombiya'nın güneyi olan bir ağaç türü ve bunun meyvesine verilen ad. Çikolata Meyvesi ve Kara Trabzon Hurması gibi gayriresmî adlarla da Türkiye'de tanınmaya başlamıştır. Trabzon hurması ile aynı cinsten gelmesi sebebiyle akrabadır.

Bu sayfa Çin'deki diplomatik temsilciliklerin listesi. Halihazırda başkent Pekin 166 büyükelçiliğe ev sahipliği yapmaktadır. Bu liste fahri konsoloslukları, konsolosluk ajansları ya da Hong Kong'u kapsamamaktadır.

Solanum aviculare, Solanum cinsine bağlı bir bitki türüdür.

Ekvador ve Panama'da naranjilla olarak da bilinen Solanum quitoense Kolombiya'da lulo adıyla anılır. Güney Amerika'da bulunan çok yıllık bir bitkidir (meyve).

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı patlıcan</span>

Kırmızı patlıcan, Solanum cinsinin meyve veren bir bitkisidir. Yeşil meyvesi Gilo olarak bilinir. Bir zamanlar Solanum gilo adlı ayrı bir tür olarak görülüyordu, ancak şimdi Solanum aethiopicum'un bir kültivar grubu olduğu biliniyor.

Solanum umalilaense, Solanum cinsinden Afrika'ya özgü bir bitki türüdür. İlk olarak 2012'de tanımlandı.

Solanum panduriforme, Solanum cinsine bağlı bir bitki türüdür.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.