İçeriğe atla

Tallinn Tahliyesi

Tallinn Tahliyesi
Doğu Cephesi, II. Dünya Savaşı

Sovyet kruvazörü Kirov, Tallinn tahliyesini duman perdesiyle örtüyor. Ağustos 1941
Tarih27 - 31 Ağustos 1941
Bölge
Finlandiya Körfezi
Sonuç Alman-Fin zaferi
Taraflar
 Sovyetler Birliği Almanya
 Finlandiya
Komutanlar ve liderler
Sovyetler Birliği Vladimir Tributz
Sovyetler Birliği Kliment Voroşilov		 Bilinmiyor
Kayıplar
12,000+ ölü (sivil veya asker)
28 büyük nakliye ve yardımcı gemisi
16 savaş gemisi
6 küçük nakliye gemmisi
34 ticari gemi battı

Sovyet Tallinn Tahliyesi, Baltık Filosu'nun bir bölümünün ve kentteki Kızıl Ordu birliklerinin 1941 Ağustos ayında Tallinn'den tahliyesi operasyonudur. Bazı kaynaklarda Tallinn Felaketi ya da Sovyet Dankörkü olarak bilinir.

Barbarossa Harekâtı'nın 22 Haziran 1941 tarihinde başlamasıyla Alman Kuzey Ordular Grubu kuvvetleri hızla Sovyet işgalindeki Baltık Devletleri'ne doğru ilerledi ve Ağustos ayı başında 18. Ordu'nun 26. Piyade Kolordusu Ağustos ayı başlarında Estonya'nın başkenti Tallinn'i kuşatmıştı. Başlarda OKH ihtiyatı olan, fakat daha sonra 9. Ordu emrine verilen 42. Piyade Kolordusu, Ağustos ayı ortalarında bölgeye ulaştı. Bunun üzerine 26. Piyade Kolordusu, Narva için doğuya ilerledi. Bu sırada Baltık Filosu'nun büyük bir bölümü Tallinn limanında demirlemiş bulunuyordu ve kent, 10. Piyade Kolordusu tarafından savunulmaktadır. 10. Piyade Kolordusu takviyeli bir kolordu olup 50 bin mevcutludur.[1] Sovyet filosunun girişeceği olası bir yarma operasyonuna karşı Alman donanması Kriegsmarine ve Fin Donanması, 8 Ağustos'ta Lahemaa Ulusal Parkı'nda Juminda Körfezi'ne mayın döşemeye başladı. Sovyet mayın tarayıcı gemileri, konvoy için bir geçiş bandı açmaya çalışırken Alman sahil topçusu Juminda Körfezi'ne 150 mm'lik bir batarya getirdi. Aynı sırada Fin Donanması da torpido bot grubunu harekete geçirmiştir. Diğer yandan Alman bir torpido bot filotillası Helsinki dışında toplandı. Estonya'da üslenmiş olan Alman Junkers Ju 88'ler da alarma geçirildi.

Tallinn'e yönelik esas Alman taarruzu 19 Ağustos 1941 günü başlatıldı. Muharebenin ilk dört günü ardından Alman kuvvetleri savunmanın ilk hattına girdiler. Alman piyadesi 24 Ağustos'ta kente 13 km. kadar yaklaşmıştı. 25-26 Ağustos günleri, muharebe kente girmiş, sokak çatışmaları şeklinde sürmüştür.[1] Sovyet 10. Piyade Kolordusu, 27 Ağustos gecesi muharebeyi keserek Tallinn'den gemilere bindirilerek tahliye edildi. Kent, 28 Ağustos 1941 günü Alman kuvvetlerinin kontrolüne geçmiştir.[1]

Tahliyede 30 bin Sovyet askeri gemilere alındı. Geride 11.400 Sovyet askeri kalmıştı ve onlar da teslim oldu.[1] Askerin gemilere bindirilmesi duman perdesiyle gizlendi. Ancak tahliyeden önceki günlerde mayın temizleme çalışmaları kötü hava koşulları yüzünden yeterli olamamıştı ve gemilere yüklemeyi korumak için de hiç Sovyet uçağı yoktu. Bu nedenle ve Alman topçusunun ağır bombardımanı ve Alman hava kuvvetlerinin akınları sonucu tahliye edilen en az bin asker ölmüştür.

Tahliye

Toplam 20 nakliye gemisi, bir tanker, 8 yardımcı gemi, 9 küçük nakliye gemisinden oluşan dört konvoy oluşturuldu. Konvoy, Sovyet kruvazörü Kirov ve Amiral Vladimir Tributs'un komutası altında, 9 destroyer, 3 torpido botu, 12 denizaltı, 10 modern, 15 eski model mayın tarama gemisi, 22 mayın gemisi, 21 denizaltı avcısı, tarafından korunacaktır.[2] Bu gemiler 27 Ağustos akşamı saat 22:00 dolaylarında harekete geçti.

Filodan beş gemi Alman Ju 88'leri tarafından 28 Ağustos'ta batırıldı.[2] Aynı gün saat 16:00'da ilk gemi Juminda Körfezi'nin mayınlı sularına ulaştı. Mayına çarpıp ilk batan gemi Ella isimli gemi oldu. Onun batışından kısa bir süre sonra birkaç gemi daha mayına çarpıp batmıştır. Bu arada Alman bombardıman uçaklarının akını ve Fin sahil topçusunun ateşi başlamıştır. Sovyet donanması geçişi zorlarken 5 destroyer, 2 torpido botu, bir devriye botu, 3 mayın tarayıcı, 3 denizaltı, 2 gambot ve 15 nakliye gemisi kaybedildi, konvoy liderlerinden biri, iki destroyer, bir mayın taramayla bir nakliye gemisi hasar gördü.[2] Sovyet gemileri akşama doğru Fin ve Alman torpido botlarının saldırısına uğradı ve bu karmaşanın da etkisiyle mayın taraması yapılamadı. Saat 22:00 dolaylarında karanlık çökünce Sovyet gemiler mayınlı sularda demirlediler.

Ertesi gün, 29 Ağustos sabahı, konvoydan kalan gemilere Alman Ju 88'ler Suursaari açık alanda hücum etti. Bu hava akınında iki nakliye gemisi daha batmıştır. Bu arada hasar görmeyen gemiler olabildiğince hızlı bir şekilde seyre devam ederek Kronstadt limanındaki topçunun koruması altına girmeyi başardı. Ağır hasar gören Kazakistan, 5 bin kişilik yolcusundan 2.300'ünü başka bir gemiye aktardı. İzleyen günlerde Suursaari'den aldıkları 12.160 kişi kurtardılar.[2] Tallinn Tahliyesi'nde 165 gemiyle yapılan kurtarma operasyonuyla 28 bin yolucu ve 66 bin ton malzeme kurtarılmıştır.[3][4]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "The Battle of Tallinn". 8 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2010. 
  2. ^ a b c d Seemacht Rohwer Sea Power. A Naval History - The War at Sea in the Baltics Elmar P. Nimitz - Manfred Pawlak Verlagsgesell - Sh: 602–622 ISBN=3-88199-082-8
  3. ^ "Finnish navy in Continuation War, year 1941". 20 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2010. 
  4. ^ "Naval War in the Baltic Sea 1941-1945". 3 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Deniz Kuvvetleri</span> SSCB Deniz kuvvetleri

Sovyet Deniz Kuvvetleri, genel anlamıyla "SSCB deniz kuvvetleri"), Kızıl Ordu'nun deniz kuvvetleri. Genellikle Kızıl Donanma olarak bahsedilirdi, Sovyet donanması Varşova Paktı'nın NATO ile olabilecek savaşında elinden geleni yaparak Atlantik'ten Batı Avrupa'ya silah, mühimmat, asker getirebilecek deniz konvoylarını engellemek için kullanılacaktı. Böyle bir çatışma asla gerçekleşmedi, ama Kızıl Donanma, Soğuk Savaş sırasında hatırı sayılır görevlerde bulundu.

<i>Yavuz</i> (muharebe kruvazörü) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisi

Yavuz, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisidir.

<span class="mw-page-title-main">Torpido</span> sualtı saldırı silahı

Torpido, dümeni ve pervanesi bulunan suyun altından veya üstünden suya atılan, dümenini ve pervanesini kullanarak hedefine ilerleyen, patlayıcı bir sualtı silahıdır. Genel olarak denizaltılarda, savaş gemilerinde kullanılır.

<i>Kriegsmarine</i> Nazi Almanyası Deniz Kuvvetleri

Kriegsmarine, Mayıs 1935'te savunma kuvvetlerinin yeniden inşası kanunuyla kurulmuş Nazi Almanyası Deniz Kuvvetleri'ne verilmiş addır. 1935-1945 yılları arasında toplam 1,5 milyon kişiyi çalıştırdı. Atlantik'teki savaşı bizzat kendileri yürüttü. 1939-1943 yılları arasında U-botları Atlantik'te muazzam başarılar elde ettiler. Bayrağı, Nazi Almanyası savaş bayrağıyla aynıdır.

Samsun, Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1907 yılında Fransa'dan satın alınan dört "Durandal" sınıfı muhripten biridir. Gemi, Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı esnasında Osmanlı donanmasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">U-bot</span>

U-bot, Almancada denizaltı anlamına gelen, ancak diğer bazı dillerde Alman deniz kuvvetlerince kullanılan denizaltıları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Erich Topp</span>

Erich Topp, II. Dünya Savaşı'nda Kriegsmarine'ye bağlı U-bot komutanı ve savaştan sonra Bundesmarine'nin subayı ve amirali (Konteramiral).

HMS Abdiel (M39), Kraliyet Donanması'nın II. Dünya Savaşı'nda kullandığı bir Abdiel sınıfı mayın döşeme gemisidir. Akdeniz Filosu, Doğu Filosu ve Ülke Filosu'nda görev yapmıştır. Taranto limanına 1943'te bırakılan mayın çukur açmıştır. Buna karşın hızlı mayın gemisi oluşundan dolayı ve onun hızı ve kapasitesinden dolayı nakliye görevi de verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Meşale Harekâtı</span>

Meşale Harekâtı, Britanyalı-Amerikan birliklerin Vichy Fransası kontrolündeki Cezayir ve Fas'ı işgalidir.

<i>Luftwaffe</i> II.Dünya Savaşında Alman Hava Kuvvetleri

Luftwaffe, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Wehrmacht birliklerinin hava savaş birimiydi. Almanya'nın I. Dünya Savaşı sırasındaki askeri hava kuvvetleri, İmparatorluk Ordusu'nun Luftstreitkräfte'si ve İmparatorluk Donanması'nın Marine-Fliegerabteilung'u, Mayıs 1920'de Versay Antlaşması'nın şartları uyarınca dağıtıldı ve Almanya'nın herhangi bir hava kuvvetlerine sahip olması yasaklandı.

<span class="mw-page-title-main">Torpido botu</span>

Torpido bot, savaşta torpido taşımak için tasarlanmış nispeten küçük ve hızlı bir savaş gemisidir.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri</span>

Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri, I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Çanakkale Savaşı çerçevesinde, çeşitli devletlerin denizaltıları tarafından Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi'nde sürdürülen faaliyetlerdir. Esas savaştan önce, Aralık 1914'te başlamış ve Aralık 1915'te sonlanmıştı. İtilaf Devletleri'ne bağlı denizaltıların Çanakkale Boğazı'nı geçerek Marmara Denizi'nde denizaltı operasyonları yapmalarının amacı, Gelibolu'yu savunan Osmanlı kuvvetlerinin lojistik durumunu sarsmak olarak görülür. Bununla birlikte İttifak Devletleri'nin bir üyesi olan Alman İmparatorluğu da Osmanlı'yı desteklemek amacıyla savaş sırasında birtakım denizaltı faaliyetleri yürütmüştü.

HMS E12, E sınıfı denizaltılara mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Kraliyet Donanması tarafından inşasına 5 Eylül 1914'te, Chatham Tersanesi'nde başlanıldı ve 14 Ekim 1914 tarihinde inşası tamamlandı.

HMAS <i>AE2</i>

HMAS AE2, E sınıfı denizaltılara mensup, Avustralya Kraliyet Donanması'na ait bir denizaltı. Vickers Armstrong tarafından inşasına 18 Haziran 1913'te, Barrow-in-Furness'nde başlanıldı ve 28 Şubat 1914 tarihinde inşası tamamlandı. İnşasının ardından kardeş denizaltı AE1 ile birlikte Avustralya'ya hareket eden denizaltı, o tarihe kadarki en uzun mesafeli denizaltı yolculuğunu da gerçekleştirmiş oldu.

<span class="mw-page-title-main">SM U-21</span> Alman U-19 tipindeki U-bot

SM U-21, Alman İmparatorluğu deniz kuvvetleri olan Kaiserliche Marine'e ait, I. Dünya Savaşı yıllarında kullanılan U-19 tipindeki U-bot'tur. İki İngiliz zırhlısı Triumph ve Majestic'i Gelibolu Yarımadası batı sahillerinde torpilleyip batırmakla ünlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Askerî gemi</span>

Askerî gemi, Deniz kuvvetleri ve donanma tarafından kullanılan gemi veya botlara verilen genel isimdir. Deniz savaşı için yaratılmıştır. Yapıları ve amaçlarıyla sivil gemilerden farklıdırlar. Askerî gemiler genellikle hasar kontrol sistemi ve silahlarla donatılmış şekilde seyir ederler. Bazı personel taşıma gemilerinde bu donanımlar hafiftir veya bulunmayabilir. Askerî gemiler, inşaat veya amaca göre sivil gemilerden farklıdır. Günümüzde dünya donanmalarında birçok farklı gemi var. Bu gemilerde uçak, helikopter, askerî araç ve askerî teknoloji'ler taşınabilir. Hepsinin farklı uygulamaları vardır ve bazı sınıflandırmalar belirli ülkelere özeldir. Farklı ülkeler çabalarını farklı gemi türlerine harcadılar ve bazıları neredeyse hepsine yatırım yaptı.

Ladoga filotillası Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri bünyesindeki Sovyet Deniz Kuvvetlerine bağlı bir filotillaydı. Leningrad Oblastı sınırları içindeki Ladoga Gölü ve çevresindeki akarsularda faaliyet göstermekteydi. Filotilla, 1939-1940 dönemindeki Kış Savaşı ve 1941-1944 dönemindeki Doğu Cephesi sırasında aktif faaliyet göstermiş sonrasında 4 Kasım 1944 tarihinde lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Atlantik Savaşı</span> Deniz Savaşı

Atlantik Savaşı, tarihteki en uzun, en büyük ve en karmaşık deniz savaşı olarak bilinir. Mücadele, II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle başlamış, Mayıs 1945'teki Alman teslimine kadar sürmüştür. II. Dünya Savaşı'nın ilerleyişine göre savaşa dahil olan ülkeler, deniz muharebelerinden geriye çekilmek durumunda kalan ülkeler olmuştur. Atlantik Savaşı'nın ilk dönemlerinde İngiltere, alman denizaltıları (U-bot) karşısında zorluk yaşamıştır, savaşa ABD'nin katılmasıyla ve teknolojik gelişmelerin muharebe sahasına uygulanmasıyla beraber U-bot saldırıları geriletilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Destructor</span> 19. yüzyıl İspanyol savaş gemisi

Destructor, 19. yüzyıl İspanyol savaş gemisiydi. Okyanusta hızla giden bir torpido gemisiydi ve destroyer tipi geminin öncüsüydü. Destructor, görevlendirildiği sırada "destroyer" olarak sınıflandırılan ilk savaş gemisiydi.. Tasarımcısı, Donanma Bakanı Koramiral Manuel Pezuela tarafından görevlendirilen İspanyol Deniz Kuvvetleri subayı Fernando Villaamil idi.

Sovyet konvoyları buzdan kaçınmak için sahile yakın seyrederken Alman konvoyları Kraliyet Donanması devriyelerinden kaçmak için fiyortları kullandı. Her iki taraf da, mayın savaşına ve denizaltı pusularına karşı savunmasız olan bu sığ, sınırlı rotaların mayın döşenmesi ve mayın taraması için sürekli çaba sarf etti. Mayın tarayıcıları ve denizaltı avcıları tipik olarak Alman konvoylarını tararken, Sovyet konvoyları genellikle mayın tarama gemileri ve torpido kesiciler tarafından korunuyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.