İçeriğe atla

Tallinn

Tallinn
Başkent
Tallinn bayrağı
Bayrak
Tallinn arması
Arma
Estonya üzerinde Tallinn
Tallinn
Tallinn
Tallinn'in Estonya'daki konumu
ÜlkeEstonya Estonya
İlHarju
BelediyeTallinn
Kuruluş tarihi1154
Alt idari birimler
Liste
İdare
 • Belediye başkanıMihhail Kõlvart (EK)
Yüzölçümü
 • Kent
159,2 km² (614 mil²)
Rakım9 m
Nüfus
 (2020)[1]
 • Başkent445.259
 • Kent yoğunluğu2.800/km² (7.000/mil²)
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (DAYS)
Alan kodu01
Plaka koduZG
Konum Estonya
KriterKültürel: ii, iv
Referans822
Tescil1997 (21. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika

Tallinn, Estonya'nın başkenti ve ana liman kentidir. Estonya'nın kuzeyinde, Baltık Denizi'nin Finlandiya Koyu kıyısında, Finlandiya'nın başkenti Helsinki'nin 80 kilometre güneyinde yer alan Tallinn'in nüfusu 2022 itibarı ile 437.811'dir.[2] Tallinn, aynı zamanda Estonya'nın temel finans, sanayi ve kültür merkezidir. Helsinki dışında yakın olduğu önemli şehirler, 300 kilometre güneyindeki Letonya başkenti Riga, 320 kilometre doğusundaki Rus şehri Sankt-Petersburg ve 380 kilometre batısındaki İsveç başkenti Stockholm'dur. 2023 yılının Yeşil Avrupa Başkenti seçilen Tallinn, ülkenin tek teknik üniversitesi olan Tallinn Teknoloji Üniversitesi'ne ev sahipliği yapmaktadır. Sosyal bilimler üzerine eğitim veren Tallinn Üniversitesi de bu şehirde yer almaktadır.

Tallinn, Avrupa Birliği içinde kişi başına en fazla şirket kurulan ve Skype, Wise, Bolt gibi birçok uluslararası firmanın temellerinin atıldığı şehirdir. Şehir, Avrupa Birliği'nin IT Genel Merkezi ve NATO'nun Siber Savunma Geliştirme Merkezine ev sahipliği yapmaktadır. Tallinn, dünyanın en iyi 10 dijital şehri arasında gösterilmektedir.

İsmin kökeni

Kentin tarihteki diğer isimleri Kolõvan, Lindanise, Lindanisa (Lindanäs) ve "Reval" türevleridir (Revalya, Revel, Revelin). Tallinn kelimesinin tam olarak nereden geldiği bilinmese de kelime kökeni olarak "Taani-linn" (Danimarkalılar'ın Kenti) veya "talu linn" (çiftçi kenti) olduğu muhtemeldir. Tallinn ismi, 1918 yılında Estonya bağımsızlığını kazandıktan sonra resmi olarak kabul edilmiştir. 1918 öncesi ise kentin adı Reval'di. Şehir, Turku ile birlikte 2011 Avrupa Kültür Başkenti seçilmiştir.

Tarihçe

Ana madde: Tallinn'in Tarihi

Tallinn'in tarihi yerleri üç bölüme ayrılır:

  • "Katedral Tepesi", Tallinn tarihinde merkezi otoritenin kurulduğu ilk yerdir. Önceleri piskoposun yönetiminde kalan Tallinn, daha sonraları soylular tarafından yönetilmeye başlamıştır. Günümüzde ise Estonya meclisi burada yer alır.
  • "Eski Kasaba", eskiden sıradan Estonyalılar'ın yaşadığı bölümdür. 19. yüzyıla kadar Katedral Tepesi'nden bağımsız yönetiliyordu.
  • "Kırsal alan", Eski Kasaba'nın güneyinde yer alan ve çiftçilerin yaşadığı bölümdür.

Tallinn'in tarihi sayısız işgaller ve saldırılarla doludur. En son II. Dünya Savaşı sırasında ağır bombardıman altında kalan kentin tarihi bölümü ayakta durmayı başarmıştır. Nazi Almanyası döneminde Stalag 381 burada inşa edilmiştir. Tallinn 1997'de Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Dünya Mirası listesine eklenmiştir.

15. yüzyılda inşa edilen 159 metre yüksekliğindeki gotik mimarisiyle Aziz Olaf Kilisesi, Avrupa'daki uzun yapıydı. Yangınlar yüzünden, kilisenin tekrar restore edilmiş olmasına karşın, yapının bugünkü boyu 123 metreye inmiştir.

İdari bölümleri

Tallinn'in semtleri
SemtlerAlanNüfusMahalleler (asumid)
Haabersti 18,6 km² 35,000 Astangu · Haabersti · Kakumäe · Mäeküla · Mustjõe · Õismäe · Pikaliiva · Rocca al Mare · Tiskre · Väike-Õismäe · Veskimetsa · Vismeistri
Kesklinn (merkez)28.0 km² 34,985 Aegna · Juhkentali · Kadriorg · Kassisaba · Keldrimäe · Kitseküla · Kompassi · Luite · Maakri · Mõigu · Raua · Sadama · Sibulaküla · Südalinn · Tatari · Tõnismäe · Torupilli · Ülemistejärve · Uus Maailm · Vanalinn · Veerenni
Kristiine 9,4 km² 27,531 Järve · Lilleküla · Tondi
Lasnamäe 30,0 km² 108,644 Katleri · Kurepõllu · Kuristiku · Laagna · Loopealse · Mustakivi · Pae · Paevälja · Priisle · Seli · Sikupilli · Sõjamäe · Tondiraba · Ülemiste · Uuslinn · Väo
Mustamäe 8,0 km² 62,219 Kadaka · Mustamäe · Sääse · Siili
Nõmme 28,0 km² 35,043 Hiiu · Kivimäe · Laagri · Liiva · Männiku · Nõmme · Pääsküla · Rahumäe · Raudalu · Vana-Mustamäe
Pirita 18,7 km² 8,507 Iru · Kloostrimetsa · Kose · Laiaküla · Lepiku · Maarjamäe · Mähe · Merivälja · Pirita
Põhja-Tallinn (norte de Tallin)17,3 km² 52,573 Kalamaja · Karjamaa · Kelmiküla · Kopli · Merimetsa · Paljassaare · Pelgulinn · Pelguranna · Sitsi
Kaynak: Statistics Estonia 01.01.2008[3]

Eğitim

Tallinn'deki üniversitesiter:

Spor

1980 Olimpiyatları yelkenli kayık yarışmaları Tallinn'de yapıldı. Kent merkezinde birçok bina, olimpik otel, postane ve yelkencilik merkezi olimpiyatlar zamanında yapıldı.

Nüfus

Tallinn belediye binası (Raekoda)

Tallinn nüfusu 2024 yılı sayımına göre 1.366.491'dir.

Nüfus değişimi

  • 1816 12.000
  • 1834 15.300
  • 1851 24.000
  • 1881 45.900
  • 1897 58.800
  • 1925 119.800
  • 1989 500.000+
  • 2000 500.400
  • 2005 401.694
  • 2024 1.366.491 [4]

Ulaşım

Kara Ulaşımı

Tallinn garından Tartu, Pärnu, Narva, Riga, Moskova ve St. Petersburg'a tren hatları mevcuttur. Ayrıca otobüs ile ülkedeki diğer kentlere de ulaşım mümkündür. Tallinn, Baltica otobanı ile Polonya'ya bağlanmıştır.

Deniz ulaşımı

Super SeaCat Helsinkiye giden bir feribot

Tallinn'den yapılan başlıca feribot seferleri:

Coğrafya

Tallinn Estonya'nın Harjumaa bölgesinde yer alır.

Tallinn'in en büyük gölü Ülemiste'dir. Bu göl aynı zamanda kentin içme suyu ihtiyacını karşılar.

Wikimedia Commons'ta Tallinn ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Kardeş şehirler

Kaynakça

  1. ^ "Tallinn Population 2020". World Population Review. 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2020. 
  2. ^ "Population by sex, age and place of residence after the 2017 administrative reform, 1 January". Statistics Estonia. 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022. 
  3. ^ Estonian Atlas. "Tallin" (İngilizce). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2008. 
  4. ^ "Estonia Population 2024". Statistics Estonia. 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  5. ^ "Malmö stads vänortssamarbete" (İsveççe). © 2004–2009 Malmö stad, 205 80 Malmö, Organisationsnummer: 212000-1124. 17 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2009.  |yayımcı= dış bağlantı (yardım)
  6. ^ "Twin cities of Riga". Riga City Council. 1 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2009. 
  7. ^ "Vilniuse sõpruslinnad" (Estonca). © 2002–2009 Tallinn. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2009.  |yayımcı= dış bağlantı (yardım)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Estonya</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Estonya ya da resmî adıyla Estonya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da bulunan bir Baltık devletidir. Kuzeyinde Finlandiya Körfezi ve Finlandiya, güneyinde Letonya, batısında Baltık Denizi ve İsveç, doğusunda Peipus Gölü ve Rusya bulunmaktadır. Başkenti ve en büyük şehri Tallinn'dir. Estonya toprakları anakara ve Baltık Denizi'ndeki 2.222 adadan oluşur. Nemli karasal iklim görülür. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu bir Fin halkı olan Estonlar oluşturmaktadır. Ülkenin resmî dili, Finceden sonra dünyanın en çok konuşulan ikinci Baltık-Fin dili olan Estoncadır. Yapılan araştırmalara göre Estonya, Avrupa'nın; komşusu Finlandiya'dan sonra en temiz ikinci ülkesi, yaşam kalitesi en yüksek dokuzuncu ülkesi, en güvenli beşinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tartu</span> Estonyada bir şehir

Tartu, Estonya'nın en büyük ikinci kentidir. 38,8 kilometre karelik yüzölçümü olan kentin nüfusu 2020 sayımına göre 92.972'dir. Tartu ile ilgili ilk yazılı belgeler 1030'a kadar dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Helsinki</span> Finlandiyanın başkenti

Helsinki, Finlandiya'nın başkenti ve en büyük şehridir. Şehir, Finlandiya'nın güneyinde Finlandiya Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2016 yılı itibari ile 642.045 olup metropol alanının nüfusu ise 1.47 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Malmö</span> İsveçte liman kenti

Malmö (

<span class="mw-page-title-main">Turku</span> Fin şehri

Turku, Finlandiya'nın Güneybatı Finlandiya bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, ülkenin güneybatısında Aura Nehri ve Takımada Denizi'nin kıyısında yer almaktadır. Finlandiya'nın en eski şehri olup aynı zamanda 1809'dan 1812'ye kadar ülkenin başkentiydi. Nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 188,584 olup Finlandiya'nın beşinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Kültür Başkenti</span>

Avrupa Kültür Başkenti, Avrupa Birliği tarafından periyodik olarak her yıl belirlenen kent veya kentlere verilen ünvandır. Seçilen kentin kültürel yaşamını ve kültürel gelişimini sergilemesi için oldukça iyi bir fırsattır. Bu kentler, uluslararası platformda kendi kültürlerine has özellikleri sergilemeleri için birtakım değişimler yaşamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Lund</span>

Lund, İsveç'in güneyinde bulunan bir kenttir. Kent, Baltık Denizi kıyılarında, ormanlık ve ılıman bir alanda kuruludur. Kent, İsveç'in en büyük kentlerinden Malmö'nün yakınlarında kuruludur. Bir sanayi ve eğitim şehri olan Lund, 10. yüzyıla dayanan bir tarihe sahiptir. Kentte bilinen en eski yapı 1103'te inşa edilen Lund Katedrali'dir. 1666 yılında kurulan Lund Üniversitesi, İskandinavya'nın en köklü eğitim merkezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Eurovision Şarkı Yarışması'nda Estonya</span>

Estonya, Eurovision Şarkı Yarışması'na ilk kez 1994 yılında, Eesti Rahvusringhääling (ERR) isimli kamusal yayın kuruluşunun Avrupa Yayın Birliği'nin aktif bir üyesi olmasının ardından katılmıştır. aslında ilk katılımını 1993 yılında Janika Sillamaa'nın seslendirmiş olduğu "Muretut meelt ja südametuld" adlı şarkıyla gerçekleştirecekti fakat o yıl doğu ülkelerinin katılmaya ilgi göstermesi nedeniyle 1993 yılı için eleme düzenlenmiş Estonya elemeyi geçemeyerek yarışmaya katılmamıştır. Estonya, 1994 yarışmasında yarışan 25 ülkeden bir tanesidir. O yıldan bu yana ülke yarışmadan hiç çekilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Edgar Savisaar</span>

Edgar Savisaar, Estonya'da Halk Cephesi ve Merkez Parti kurucusu. 1990-1992 yılları arasında Estonya Başbakanlığı, daha sonra Estonya Ekonomik ve İletişim Bakanlığı görevini üstlenmiştir. Estonya'nın başkenti Tallinn'in belediye başkanı olarak da görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Turku Havalimanı</span>

Turku Havalimanı Finlandiya'nın Turku kentindedir. Kente uzaklığı 7 km'dir. Yılda yaklaşık 320,000 yolcu bu havalimanını kullanmaktadır. Bunun sonucunda da havalimanı Finlandiya'daki beşinci büyük havalimanı olmaktadır. Ayrıca Finlandiya'nın ilk havalimanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lauttasaari</span>

Lauttasaari, Finlandiya'nın başkenti Helsinki'nin batısında yer alan mahalle ve adadır. Şehir merkezinden yaklaşık 3 kilometre uzaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vaasa</span>

Vaasa, Finlandiya'nın Ostrobothnia bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Botniya Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 369.43 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 66,876'dır.

<span class="mw-page-title-main">Salo, Finlandiya</span> Finlandiyada bir şehir

Salo, Finlandiya'nın Güneybatı Finlandiya bölgesinde bulunan bir şehirdir. Şehir, ülkenin güneybatısında yer almaktadır. Yüzölçümü 2,061.71 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 53,188'dir.

Yeşil Avrupa Başkenti, 2010 yılından beri düzenli olarak her yıl çevreye duyarlılıklarınca değerlendirilen Avrupa şehirleri arasında birinci gelen belediyeye verilen onursal başkent unvanı. İlk adaylık süreci resmi olarak 22 Mayıs 2008 tarihinde başlamış ve ilk ödül 2010 yılında verilmiştir.

Jätkäsaari, Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de bulunan bir ada. Helsinki'nin ana konteyner limanı 2008'den önce buradaydı. Tallinn, Estonya'ya giden yolcu gemileri Länsisatama'dan kalkmaktadır. Günümüzde Jätkäsaari olarak bilinen yer, eskiden Jätkäsaari, Hietasaari ve Saukko adalarından oluşmaktaydı. Adaların arasındaki deniz doldurularak bir yarımada meydana getirildi. Ruoholahti Kanalı inşa edildikten sonra bölge tekrar bir ada hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Tapa</span>

Tapa, Estonya'nın Lääne-Viru bölgesinde yer alan bir kasabadır. Tallinn ile Narva arasında yer alır. İçeriği demiryolu hatları nedeniyle önemli bir geçiş merkezidir. 1930'lardan bu yana askerlere ev sahipliği yapan Tapa çok sayıda askeri merkeze sahiptir ve Estonya Savunma Kuvvetleri'nin eğitiminde de önemli bir rol oynar.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya'da turizm</span>

Finlandiya, 2017'de 6,7 milyondan fazla yabancı turisti çekerken, çoğu 3,6 milyon kişi diğer Avrupa Birliği ülkelerinden gelmekteydi. 2017 yılında turizmin katma değeri yaklaşık 140.200 kişiye iş sağlayarak yaklaşık 4,6 milyar Euro ya da Finlandiya GSYİH'nın % 2,6'sını oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Estonya'da demiryolu ulaşımı</span>

Estonya'daki demiryolu ulaşım sistemi, yaklaşık 1.200 kilometrelik demiryolu hattının 900 kilometresi şu anda genel kullanımda olan bir ağdır. Demiryolu ağının altyapısı çoğunlukla devlete aittir ve Estonya Teknik Gözetim Kurumu tarafından incelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Helsinki-Tallinn Tüneli</span>

Helsinki-Tallinn Tüneli, Finlandiya Körfezi altından Finlandiya ve Estonya başkentlerini trenle birbirine bağlayacak denizaltı tünelidir. Tünelin uzunluğu, alınan rotaya bağlı olacaktır: en kısa mesafe, 50 kilometrelik bir denizaltı uzunluğuna sahip olacak ve bu da onu dünyanın en uzun denizaltı tüneli yapacaktır (hem hem de. Tünelin inşa edilmesi halinde 9-13 milyar Euro'ya mal olacağı tahmin ediliyor. 2030'dan bir süre sonra açılabilir. Avrupa Birliği, fizibilite çalışmaları için 3,1 milyon Euro'luk finansmanı onayladı.

Estonya mimarisi, kalelerle öne çıkan antik dönem ve çeşitli tarzlarda mimari örneklerinin inşa edildiği Hristiyanlığın yayılmasından sonraki dönem olarak iki bölüme ayrılabilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.