İçeriğe atla

Talipcan Sadıkov

Talipcan Sadıkov (bazı kaynaklarda adı Talib Sadykov, Талиб Садыков veya Tolibjon Sadikov olarak geçer) (12 Mart (eski takvimle 27 Şubat) 1907, Taşkent - 5 Eylül 1957, Taşkent) Özbekistan'da profesyonel müziğin kurucularındandır, müzikli dramalar, kuartetler, operalar ve romanslar bestelemiştir.[1]

Hayatı

Sadıkov 1907'de Taşkent'te doğdu. 1928-30'de Semerkand Müzik ve Koreografi Enstitüsü'nde okudu, hocaları arasında Sadreddin Ayni, Sergey Mironov ve Viktor Uspensky gibi önde gelen Özbek şair ve besteciler bulunmaktaydı. 1930'da Bahçivan'ın Kızı, 1934'te Leyla ve Mejnun adlı müzikal dramları besteledi.[1] Sonra, 1934-41'de Moskova Konservartuarı'nda okudu, oradan besteci ve orkestra şefi olarak mezun oldu. Reinhold Glière ile aynı sınıftaydı ve sonraki yıllarda onunla ortaklaşa olarak Leyla ve Mecnun ve Gülsara operalarının bestelerini yaptı.

Çeşitli ödülleri arasında Millî Sanatçı Ödülü ve SSCB Devlet Ödülü bulunmaktadır. Sadıkov 1934'te Özbek Besteciler Birliğini kurdu ve sonraki 14 yıl boyunca onun başkanlığını yaptı.

1939'da, ilk Özbek operası olan "Leyla ve Mecnun"u Reinhold Glière ile ortaklaşa olarak yazdı. Bu opera Ali Şîr Nevaî'nin bir şiirine dayandırılmıştı, librettosu S. Hürşit ve M. Mehmetov tarafından yazılmıştı. İlk gösterisi 1940'ta Taşkent'te yapıldı.[2] Sadıkov'un diğer operaları arasında Gülsara (1949, Glière ile ortaklaşa), Davronata (1941, Kozlovsky ile ortaklaşa), Armugon (V.A. Moyen ile birlikte, 1946) bulunmaktadır.[1] Modern Sovyet yaşantısı ile ilgili olan operası Zeynep ve Omon, Sadıkov'un ölümünden sonra 1958'de Yunus Rajabi, Dani Zakirov ve Boris Zeidman tarafından tamamlandı.[1][3]

Bestelemiş olduğu 100'den fazla şarkısi arasında Bülbül, Bahar, Servigül ve Cihan kurnur sayılabilir. Ayrıca Senfonik Çalışma (1954), Yaylı Çalgı Dörtlüsü, Doğu Dansları, çeşitli film müzikleri (Ali Şîr Nevaî, Yiğit, vs.) ve koro çalışmaları yazmıştır.[1]

Ailesi

Oğlu Oltun Sadikov, koro yöneticisi, kızı Feruza Sadikova opera sanatçısı oldular. Torunu Azize Sadıkova da Özbekistan'ın önde gelen bestecilerindendir.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Т. С. Вызго. "Садыков Т". 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2014. 
  2. ^ "op. 91-100". Reinhold M. Glière. 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2014. 
  3. ^ "News - from the Opera Archive". 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2014. 
  4. ^ "Mystic Orient of Aziza Sadikova". IMHO Art. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2014. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Opera</span> Müzikli tiyatro eseri

Opera, genellikle konusunu tarihten, mitolojiden, efsanelerden veya güncel olaylardan alan, sözlerinin tümü veya birçoğu müzikle bestelenmiş, içinde güzel sanatların tümünü barındırabilen, teatral formda bir sahne eseridir.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Verdi</span>

Giuseppe Verdi, 19. yüzyıl İtalyan operası ekolünden gelen en ünlü İtalyan besteci. Tüm dünyada eserleri en çok sahnelenen opera bestecilerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Leyla Gencer</span> Türk soprano

Ayşe Leyla Gencer, Türk opera sanatçısı. 20. yüzyılın önemli sopranolarından biri olarak görülür.

Dr. Okan Demiriş, Türk besteci ve orkestra şefidir.

<i>Francesco Cavalli</i>

Francesco Cavalli, İtalyan erken barok dönemi bestecisi. Asıl adı Pier Francesco Caletti-Bruni olup kendisine mali destek sağlayan Venedikli soylu olan Cavalli ismi ile bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Georg Friedrich Handel operaları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste Georg Friedrich Handel tarafından hazırlanmış olan opera eserlerinin tam bir listesidir. Özel olarak belirtilmemişse, bütün bu operaları opera seria janrından üç perdelik eserlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Paisiello</span>

Giovanni Paisiello, klasik opera müziği dönemi içinde çalışan ve bu dönem ilkelerine uygun operalar ve diğer müzik türleri eserler hazırlamış olan bir İtalyan besteci.

<span class="mw-page-title-main">Samsun Devlet Opera ve Balesi</span>

Samsun Devlet Opera ve Balesi, Türkiye'de Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak faaliyet gösteren altı opera-bale müdürlüğünden biridir. Kurum temsillerini, İlkadım ilçesinde yer alan 2001 yılında yapımı tamamlanmış, 2008 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü'ne devredilmiş, mimarisi opera binası olacak şekilde tasarlanmış olan Samsun Atatürk Kültür Merkezi binasında gerçekleştirmektedir. Sahnelenen ilk eser, librettosu Aytaç Yalman'a, bestesi Hasan Niyazi Tura'ya ait olan, 'Şehitler Oratoryosu' olmuş, ilk 'Dünya Prömiyeri' ise 2010/2011 Sanat Sezonunda 5 Mayıs 2011 tarihinde 'Amazonlar' isimli bale eseri ile gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Josef Mysliveček</span>

Josef Mysliveček (d. 9 Mart 1737 Prag,, ö. 4 Şubat 1781 Roma. Gençliğini o zaman Avusturya İmparatorluğu'na bağlı olan Bohemya'da geçirdikten sonra müzik, kompoziyon ve keman çalma eğitimi yaptı ve sonra müzik çalışmalarını İtalya'da tamamladı. 1763'te İtalya'ya yerleşerek genel olarak İtalya'da müzik kariyerini sürdürdü. Opera eserleri bestecisi olarak ün kazandı ama çok sayıda diğer türde müzik parçaları da bestelemiştir. Mysliveček 18. yüzyılın sonlarında gelişen müzikteki klasizm akımının kurulup gelişmesine büyük katkı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">André Ernest Modeste Grétry</span>

André-Ernest-Modeste Grétry, Liège şehrinde Fransızca konuşan bir aileye doğmuş olan ve müzik kariyerini Fransa'da geçirip Fransız vatandaşlığına geçmiş olan bir opera bestecisidir. "Opera komik" janrındaki opera eserleri ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Jules Massenet</span> Fransız besteci (1842 – 1912)

Jules Massenet, özellikle opera eserleri hazırlayıcısı olarak tanınan, bir Fransız besteci ve müzik hocasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jacques Fromental Halévy</span> Fransız besteci (1799 – 1862)

Jacques Fromental Halévy romantik dönem akımına uygun müziği ile bilinen bir Fransız bestecisidir. Günümüzde sadece La Juive (Yahudi) adlı opera eseri ile bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Victor Massé</span> Fransız besteci (1822 – 1884)

Victor Massé, Fransız opera bestecisi ve müzik eğitimcisidir. Yirmiye yakin sayıda opera, opera-komik ve operet bestelemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Riccardo Zandonai</span>

Riccardo Antonio Francesco Zandonai, İtalyan opera ve klasik batı müziği eserleri bestecisi ve müzik eğitimcisidir.

<span class="mw-page-title-main">Leyla ve Mecnun (opera)</span> Azeri besteci Üzeyir Hacıbeyov operası

“Leyla ve Mecnun” — Azeri besteci Üzeyir Hacıbeyov'un 1907'de yazdığı ilk milli Azerbaycan operası. Opera, 16. yüzyılda Fuzuli'nin yazdığı "Leyla ile Mecnun" trajedisinin motiflerinden yola çıkılarak yazılmıştır. Bu opera sadece Azerbaycan'ın ilk operası değil, aynı zamanda tüm İslam dünyasının da ilk operasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Reinhold Glière</span> Bestekâr

Reinhold Glière, Alman ve Polonya kökenli, Rus ve sonra Sovyet, bestecidir.

Reinhold Glière'in sanatsal zengin ve çeşitli olmuştur: 5 opera, 6 bale, 3 senfoni, yaylı çalgılar için 4 konçerto, orkestral eserler, oda orkestrası parçaları, enstrümantal parçalar, çocuklar için piano ve vokal çalışmalar, tiyatro ve film için müzik yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Operası</span>

Azerbaycan Operası, Azerbaycan'daki veya Azeri bestecilere ait opera sanatıdır. Azerbaycan'da opera sanatı 19. yüzyılın ikinci yarısında oluşmaya başladı. Azeri opera geleneğinin kurucusu Ağcabedi'de doğmuş ve Moskova ve daha sonra Sankt-Peterburg Konservatuvarı'nda müzik eğitimi almış Üzeyir Hacıbeyov'dur. Siyasi ve müziksel anlamda milliyetçi olan Hacıbeyov, Batı klasik müziği ve Azeri müziği etkilerini çalışmalarında birleştirmiştir. "Leyla ve Mecnun" adlı operası ilk Azeri operası sayılır. Azerbaycan'da ulusal opera sanatının temeli 12 Ocak 1908 yılında besteci Üzeyir Hacıbeyov'un H.Z. Tağıyev Tiyatrosu'nda sahneleştirilen ve Doğu-Müslüman dünyasının ilk opera eseri olan "Leyla ve Mecnun" operası ile atılmıştır.

<i>Opera seria</i>

Opera seria, 1710'lardan 1770'lere kadar Avrupa'da baskın olan İtalyan operasının asil ve "ciddi" tarzını ifade eden bir İtalyan müzikal terimidir. Terimin kendisi o zamanlar nadiren kullanılıyordu ve ancak opera seria demode olduktan ve tarihi bir tür olarak görülmeye başladıktan sonra yaygın bir kullanıma kavuştu. Opera seria'nın popüler rakibi, fikrini doğaçlamaya dayanan commedia dell'arte'den alan Opera Buffa'dır. İtalyan opera seria sadece İtalya'da değil, neredeyse tüm Avrupa'da ve ötesinde bestelendi. Saray operasının yerleşik hale geldiği Avrupa'daki ana merkezler arasında Varşova, Münih, Londra, Viyana, Dresden ve diğer Alman konutlarında, Saint Petersburg, Madrid ve Lizbon gibi şehirler vardır. Opera seria, Fransız operasının ulusal türünün tercih edildiği Fransa'da daha az popülerdi. Opera seria'nın ünlü bestecileri arasında Alessandro Scarlatti vardı. Opera seria'nın ünlü bestecileri arasında Alessandro Scarlatti, George Frideric Handel, Antonio Vivaldi, Nicola Porpora, Leonardo Vinci, Johann Adolph Hasse, Leonardo Leo, Francesco Feo ve 18. yüzyılın ikinci yarısında Christoph Willibald Gluck, Niccolò Jommelli, Josef Mysliveček, Tommaso Traetta ve Wolfgang Amadeus Mozart gibi isimler bulunur. Dönemin açık ara en başarılı librettisti Metastasio olup, diğerleri Apostolo Zeno, Silvio Stampiglia, Antonio Salvi, Paolo Antonio Rolli, Pietro Pariati, Pietro Ottoboni, Stefano Benedetto Pallavicino, Nicola Francesco Haym, Domenico Lalli, Giovanni Claudio Pasquini, Ranieri de' Calzabigi ve Giovanni Ambrogio Migliavacca gibi isimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bujor Hoinic</span>

Bujor Hoinic, Rumen piyanist, orkestra şefi, opera bestecisi.