İçeriğe atla

Talidomid

Talidomid
Farmakokinetik veri
Biyoyararlanım%90
MetabolizmaHepatik[1]
Eliminasyon yarı ömrü5–7.5 saat[1]
Boşaltımİdrar, dışkı ve meni[1]
Tanımlayıcılar
CAS Numarası
PubChem CID
DrugBank
CompTox Bilgi Paneli (EPA)
ECHA Bilgi Kartı100.000.029 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kimyasal ve fiziksel veriler
FormülC13H10N2O4

Contergan ve Thalomid markaları altında satılan Talidomid, bir dizi kanseri (multipl miyelom dahil), graft-versus-host hastalığını ve cüzzam komplikasyonları da dahil olmak üzere bir dizi cilt rahatsızlığını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtı.[2] HIV ile ilişkili birçok durumda kullanılmış olsa da, bu tür kullanım, artan virüs seviyeleri ile ilişkilidir.[2] Oral olarak uygulanır.[2]

Yaygın yan etkiler arasında uyku hali, kızarıklık ve baş dönmesi bulunur.[2] Şiddetli yan etkiler arasında tümör lizis sendromu, kan pıhtıları ve periferik nöropati bulunur.[3] Hamilelikte kullanımı, uzuvların malformasyonuyla sonuçlanması da dahil olmak üzere fetüse zarar verebilir.[2] İlaç alan erkeklerde, eğer bir eş hamile kalabiliyorsa, doğum kontrolü şarttır.[3] İmmünomodülatör bir ilaçtır ve T hücrelerini uyarmak ve TNF-a üretimini azaltmak dahil olmak üzere bir dizi mekanizma ile çalışır.[2]

Talidomid ilk olarak 1957'de Batı Almanya'da pazarlandı.[4][5] Talidomid ilk piyasaya sürüldüğünde kaygı, uyku sorunları ve gerginlik için kullanılıyordu.[5][6] Başlangıçta hamilelikte güvenli olduğu düşünülürken, doğum kusurları ile ilgili endişeler, 1961'de Avrupa'da piyasadan kaldırılana kadar ortaya çıktı.[4][5] Hamilelik sırasında kullanımdan etkilenen toplam embriyo sayısının 10.000 olduğu tahmin edilmektedir ve bunların yaklaşık %40'ı doğum sırasında öldü.[2][5] Hayatta kalanların uzuv, göz, idrar yolu ve kalp sorunları vardı.[4] ABD pazarına ilk girişi FDA'da bir gözden geçiren Frances Kelsey tarafından engellendi.[6] Talidomidin neden olduğu doğum kusurları, birçok ülkede daha fazla ilaç düzenlemesinin ve izlenmesinin geliştirilmesine yol açtı.[4][6]

Kaynakça

  1. ^ a b c Teo SK, Colburn WA, Tracewell WG, Kook KA, Stirling DI, Jaworsky MS, Scheffler MA, Thomas SD, Laskin OL (2004). "Clinical pharmacokinetics of thalidomide". Clinical Pharmacokinetics. 43 (5): 311-27. doi:10.2165/00003088-200443050-00004. PMID 15080764. 
  2. ^ a b c d e f g "Thalidomide Monograph for Professionals". Drugs.com (İngilizce). 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2019. 
  3. ^ a b British national formulary : BNF 76. 76. Pharmaceutical Press. 2018. s. 936. ISBN 9780857113382. 
  4. ^ a b c d The Oxford Companion to the Body. Oxford University Press. 2003. s. 682. doi:10.1093/acref/9780198524038.001.0001. ISBN 9780198524038. 
  5. ^ a b c d "Thalidomide embryopathy: a model for the study of congenital incomitant horizontal strabismus". Transactions of the American Ophthalmological Society. 89: 623-74. 1991. PMC 1298636 $2. PMID 1808819. 
  6. ^ a b c Encyclopedia of Women's Health (İngilizce). Springer Science & Business Media. 2004. s. 644. ISBN 9780306480737. 15 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İnsomnia</span> rahat uyuyamama

İnsomnia ya da uyuyamama hastalığı, bir uyku sorunudur. Uykuya dalamama ya da gece boyunca sürekli uyuyamama sorunlarını barındırır. Hastalar genel olarak, gözlerini birkaç dakikadan fazla kapalı tutamamaktan ya da yatakta bir o yana bir bu yana dönerek uyuyamamaktan yakınırlar.

<span class="mw-page-title-main">Melatonin</span> Melatonin, genellikle geceleri epifiz bezi tarafından salgılanan bir hormondur ve uzun süredir uyku-uyanıklık döngüsünün kontrolü ile ilişkilendirilmektedir.

Melatonin, genellikle geceleri epifiz bezi tarafından salgılanan bir hormondur ve uzun süredir uyku-uyanıklık döngüsünün kontrolü ile ilişkilendirilmektedir. Bir besin takviyesi olarak, genellikle jet lag veya vardiyalı çalışma gibi kısa süreli uykusuzluk tedavisi için kullanılır ve genellikle ağızdan alınır. Bununla birlikte, bu amaçla kullanım için faydalı olup olmadığı kesin olarak kanıtlanmamıştır. 2017'de yapılan bir araştırmada melatonin kullanımıyla uyku başlangıcının altı dakika daha çabuk gerçekleştiğini, ancak toplam uyku süresinde hiçbir değişiklik olmadığı tespit edildi.

<span class="mw-page-title-main">Teratoloji</span>

Teratoloji doğuştan gelen bozukluklar ya da kusurlar için kullanılan bir terimdir. Yunanca canavar ya da harika anlamına gelen τέρᾰς ile söz anlamına gelen λόγος sözcüklerinden gelmektedir. Aynı anlamda kullanılan bir başka terim de dismorfolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Benzodiazepin</span> benzen ve diazepin halkalarının çekirdek kimyasal yapısına sahip psikoaktif ilaç sınıfı

Benzodiazepin, temel kimyasal yapısı bir benzen halkası ve bir diazepin halkasının füzyonu olan psikoaktif ilaçlardır. Depresan etkiye sahip olan benzodiazepinler, insomnia, nöbet ve anksiyete bozukluklarının tedavisinde kullanılır. İlk benzodiazepin olan klordiazepoksidin (Librium®), Leo Sternbach tarafından 1955 yılında tesadüfen keşfedilmiş, 1960 yılında da Hoffmann–La Roche ilaç firması tarafından satışa sunulmuştur. 1977'de benzodiazepinler dünya çapında en çok reçete edilen ilaç oldu.

<span class="mw-page-title-main">Hidroksizin</span>

Hidroksizin veya ticari adıyla Atarax kaşıntı, anksiyete ve harekete bağlı bulantıyı tedavi etmede kullanılan antihistaminik türde bir ilaçtır. Ağız yoluyla veya kas içine enjeksiyon yoluyla alınabilir.

Meromelia, bir veya daha fazla uzuvun tamamının değil de bir kısmının olmaması ile karakterize bir doğum kusurudur. Küçük kalmış veya deforme olmuş bir ekstremite ile sonuçlanır.

<span class="mw-page-title-main">Amlodipin</span> enantiyomer çifti

Amlodipin, yüksek tansiyon ve koroner arter hastalığını tedavi etmek için kullanılan bir kalsiyum kanal bloker ilacıdır. Kalp yetmezliğinde tipik olarak önerilmemekle birlikte, diğer ilaçlar yüksek tansiyon veya kalple ilgili göğüs ağrısını tedavi etmek için yeterli değilse amlodipin kullanılabilir. Ağızdan alınır ve en az bir gün süren etkisi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Klomipramin</span> kimyasal bileşik

Klomipramin, Anafranil altında satılan bir trisiklik antidepresandır. (TCA). Obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk, majör depresif bozukluk ve kronik ağrı tedavisinde kullanılır. 25 yaş altı kişilerde intihar riskini artırabilir. Ağızdan alınır. Erken boşalmayı tedavi etmek için de kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Midazolam</span> uyku ilacı

Midazolam, anestezi, prosedürel sedasyon, uyku sorunları ve şiddetli ajitasyon için kullanılan bir benzodiazepin ilacıdır. Uyku hali yaparak, kaygıyı azaltarak ve yeni hatıralar yaratma yeteneğinin kaybolmasına neden olarak çalışır. Bu ilacın kişinin bilincini kaybetmesine neden olmadığını, sadece sakinleştirilmesine neden olduğuna dikkat etmek önemlidir. Ayrıca nöbetlerin tedavisinde de faydalıdır. Midazolam ağızdan, damardan, kas içine enjeksiyonla, burun içine püskürtülerek veya yanaktan verilebilir. Damardan verildiğinde, tipik olarak beş dakika içinde etki etmeye başlar; bir kasa enjekte edildiğinde, etki etmeye başlaması on beş dakika sürebilir. Etkileri bir ile altı saat arasında sürer.

Klonidin, yüksek tansiyon, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, ilaç yoksunluğu, menopozal kızarma, ishal ve diğer hastalıkların tedavisinde kullanılan bir α2-adrenerjik agonist ilaçtır. Ağız yoluyla, enjeksiyonla veya cilt bandı olarak kullanılır. Etki başlangıcı tipik olarak bir saat içindedir ve kan basıncı üzerindeki etkileri sekiz saate kadar sürer.

<span class="mw-page-title-main">Flukonazol</span> kimyasal bileşik

Flukonazol, bir dizi mantar enfeksiyonu için kullanılan bir mantar önleyici ilaçtır. Buna kandidiyaz, blastomikoz, koksidiyomikoz, kriptokokoz, histoplazmoz, dermatofitoz ve pitriyazis versikolor dahildir. Ayrıca organ nakli sonrası, düşük doğum ağırlıklı bebekler ve kan nötrofil sayısı düşük olanlar gibi yüksek risk altındaki kişilerde kandidiyazisin önlenmesinde kullanılır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla.verilir.

<span class="mw-page-title-main">Lorazepam</span> benzodiazepin ilaç

Ativan markası altında satılan Lorazepam, bir benzodiazepin ilacıdır. Anksiyete bozuklukları, uyku sorunları, şiddetli ajitasyon, status epileptikus dahil aktif nöbetler, alkol yoksunluğu ve kemoterapinin neden olduğu bulantı ve kusmayı tedavi etmek için kullanılır. Ayrıca ameliyat sırasında anterograd amneziyi önlemek ve mekanik ventilasyona maruz kalanları yatıştırmak için kullanılır. Kokain kullanımına bağlı akut koroner sendrom için diğer tedavilerle birlikte de kullanılır. Ağız yoluyla veya bir kas veya damar içine enjeksiyon olarak verilebilir. Enjeksiyonla verildiğinde etki başlangıcı bir ile otuz dakika arasındadır ve etki bir güne kadar sürer.

Strattera markası altında satılan atomoksetin hidroklorür, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunu (DEHB) tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Tek başına veya psikostimulanlarla birlikte kullanılabilir. Ayrıca uyanıklığı, dikkati ve hafızayı geliştirmek için bilişsel güçlendirici olarak kullanılır. Atomoksetin kullanımı sadece 6 yaşın üstünde olanlar için tavsiye edilir. Ağızdan alınır. 2002 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde tıbbi kullanım için onaylanmıştır.

Lisdeksamfetamine, yetişkinlerde orta-şiddetli tıkanırcasına yeme bozukluğunun yanı sıra beş yaşın üzerindeki kişilerde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunu (DEHB) tedavi etmek için kullanılan uyarıcı bir ilaçtır. Lisdeksamfetamin ağızdan alınır. Etkileri genellikle 2 saat içinde başlar ve 14 saate kadar sürer. Birleşik Krallık'ta, çocukların tedavisi için genellikle metilfenidattan daha az tercih edilir.

<span class="mw-page-title-main">Metokarbamol</span>

Metokarbamol, kısa süreli kas-iskelet ağrısı için kullanılan bir ilaçtır. Dinlenme, fizik tedavi ve ağrı kesici ilaçlarla birlikte kullanılabilir. Bel ağrılarında daha az tercih edilir. Romatoid artrit ve serebral palsi için sınırlı kullanımı vardır. Etkiler genellikle yarım saat içinde başlar. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla alınır.

Metoprolol, seçici bir β1 reseptör bloker ilaçtır. Yüksek tansiyonu, kalbe giden zayıf kan akışından kaynaklanan göğüs ağrısını ve anormal derecede hızlı kalp atışını içeren bir dizi durumu tedavi etmek için kullanılır. Kalp kası hücrelerinin beta-1 reseptörü üzerinde çalışarak hem kronotropik hem de inotropik etki sağlar. Ayrıca miyokard enfarktüsü sonrası kalp problemlerini önlemek ve migreni olanlarda baş ağrılarını önlemek için kullanılır.

Prometazin, alerjileri, uykusuzluğu ve mide bulantısını tedavi etmek için kullanılan birinci nesil bir antihistaminik ve antiemetiktir. Ayrıca, soğuk algınlığı ile ilişkili bazı semptomlara yardımcı olabilir ve ajite veya endişeli insanları yatıştırmak için de kullanılabilir; bu etki, bazı eğlence amaçlı kullanıma yol açmıştır. Prometazin, şurup veya tablet dozaj formlarında, rektal fitil olarak veya kas içine enjeksiyonla ağızdan temin edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Lormetazepam</span>

Lormetazepam, kısa ila orta etkili 3-hidroksi benzodiazepin türevi ve temazepam analoğu olan bir ilaçtır. Hipnotik, anksiyolitik, antikonvülsan, yatıştırıcı ve iskelet kası gevşetici özelliklere sahiptir.

Metoksifluran, öncelikle travmayı takiben ağrıyı azaltmak için kullanılan bir ilaçtır. Tıbbi prosedürlerin bir sonucu olarak kısa süreli ağrı atakları için de kullanılabilir. Ağrının azalması hızlı ve kısa sürelidir. Yalnızca doğrudan tıbbi gözetim altında kullanılması önerilir.

Advers etki, bir ilaçtan veya ameliyat gibi başka bir müdahaleden kaynaklanan istenmeyen zararlı bir etkidir. Advers etki, ana veya terapötik bir etkiye ikincil olarak değerlendirildiğinde "yan etki" olarak adlandırılabilir. Komplikasyon terimi advers etkiye benzer, ancak ikincisi tipik olarak farmakolojik bağlamlarda veya olumsuz etki beklendiğinde veya yaygın olduğunda kullanılır. Olumsuz etki uygun olmayan veya yanlış bir dozaj veya prosedürden kaynaklanıyorsa, bu bir advers etki değil tıbbi hata olarak adlandırılır. Advers etkiler bazen "iyatrojenik" olarak adlandırılır çünkü bunlar bir doktor/tedavi tarafından oluşturulur. Bazı advers etkiler sadece bir tedaviye başlarken, tedaviyi arttırırken veya tedaviyi keserken ortaya çıkar. Advers etkilere plasebo tedavileri de neden olabilir. Kontrendike olan bir ilacın veya başka bir tıbbi müdahalenin kullanılması advers etki riskini artırabilir. Advers etkiler bir hastalığın veya prosedürün komplikasyonlarına neden olabilir ve prognozunu olumsuz etkileyebilir. Ayrıca bir tedavi rejimine uyulmamasına da yol açabilirler. Tıbbi tedavinin advers etkileri, dünya genelinde 1990 yılında 94.000 ölümle sonuçlanırken 2013 yılında 142.000 ölüme yol açmıştır.