İçeriğe atla

Takvîmü't-Tevârîh

Takvîmü't-Tevârîh (Osmanlı Türkçesi: تقويم التواريخ - "Tarihlerin takvimi" anlamına gelir) veya Takvim üt tevarih-i Katip Çelebi, Katip Çelebi tarafından yazılmış, yaratılıştan kitabın yazıldığı tarih olan 1648'e kadar olmuş olayların listesini içeren eserdir.

Takvîmü't-Tevârîh, Katip Çelebi'nin ikinci eseridir. Çelebi, eseri önce Farsça yazdığını, sonra girişi ve bazı eklemeleri Türkçeye çevirdiğini belırtmiştir. Kitap, Adem'in yaratılışı ile başlar (yazar bu olayın hicretten önce 6216 yılında olduğu belirtir). Kitaptaki tablolar arasında Ramazan aylarının başlagıç ve bitiş tarihleri, tarihin başlıca hanedanlarının isimleri ve tarihleri, Osmanlı İmparatorluğu'nda IV. Murad'a kadar padişah, sadrazam ve diğer devlet büyüklerinin ad ve tarihleri bulunmaktadır.[1]

Takvîmü't-Tevârîh, ilk defa İbrahim Müteferrika tarafından 1733'te basılmıştır, kitabın başına yazarın hayatı da eklenmiştir. Eserin ilk yazılmasından sonra başkaları tarafından geliştirilmiştir. Mehmed Şeyhi 1649-1731 yılları arası, İbrahim Müteferrika 1733 yılına kadar ve Ali Suavi 1734'ten 1812'ye kadar birer bölüm yazmışlardır.[2]

Takvîmü't-Tevârîh'in nüshalarının bir kısmı Avrupa'ya ulaşmış ve çevirileri yapılmıştır. Dresden kütüphanesinde bulunan bir örneği Koehler tarafından kopyalanmış ve ona bir Latince çeviri ve bir yorum bölümü eklenmiştir. Johann Jakob Reiske, Abu el Fida'nın Muhtasir Tarik Al Başar adlı eserinin çevirisine (Laypzig, 1768) Takvîmü't-Tevârîh'in tablolarını da eklemiştir. Katip Çelebi'nin tarih tabloları Rinaldo Carli tarafından "Cronologia historica..." olarak İtalyancaya çevrilmiş ve 1697'de Venedik'te yayımlanmıştır. Antoine Galland da Fransızca bir çeviri yapmıştır.[3][4]

Kaynakça

  1. ^ Stanford J. Shaw (1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Empire of the Gazis: The Rise and Decline of the Ottoman Empire, 1280-1808. Cambridge University Press. s. 286. 
  2. ^ Hatice Oruç. "TARİH-İ BOSNA" (PDF). Erişim tarihi: 29 Ocak 2009. []
  3. ^ Joseph Fr Michaud, Louis Gabriel Michaud (1987). Biographie universelle, ancienne et moderne, ou Histoire, par ordre alphabétique, de la vie publique et privée de tous les hommes qui se sont fait remarquer par leurs écrits, leurs actions, leurs talents, leurs vertus ou leurs crimes. chez Michaud frères. s. 287. 3 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2009. 
  4. ^ Martijn Theodoor Houtsma (1987). E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936. BRILL. s. 205. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kâtip Çelebi</span> Türk-Osmanlı bilim insanı ve aydın

Kâtip Çelebi ya da Hacı Halife ; tarih, coğrafya, bibliyografya ve biyografya ile ilgili çalışmalar yapmış Türk-Osmanlı bilim insanı ve aydını. Dünya bilim edebiyatında en ünlü ve bilinen eseri; İslam dünyasının en değerli eserlerini içeren 15.000'e yakın kitabı ve 10.000'e yakın müellifi (yazar) alfabetik dizin sistemine göre tanıtan Keşf ez-zunûn 'an esâmî el-kutub ve'l-fünûn ve daha sonra İbrahim Müteferrika tarafından basılan meşhur coğrafya ansiklopedisi Cihannümâ ile tanınır. Kâtip Çelebi, az sayıdaki 17. yüzyıl Osmanlı nesir yazarları arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Mahmud</span> 24. Osmanlı padişahı (1730–1754)

I. Mahmud, divan edebiyatında kullandığı mahlasıyla Sebkati, 24. Osmanlı padişahı ve 103. İslam halifesidir. 1696'da Edirne Sarayı'nda dünyaya geldi. II. Mustafa'nın oğlu ve III. Ahmed'in yeğenidir.

Çeviri ya da tercüme, bir dildeki bir metnin başka bir dile aktarılması işlemini ve bu süreç sonucunda elde edilen ürünü anlatmak amacıyla kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Lale Devri</span> Osmanlı Devleti tarihinde bir döneme verilen isim

Lâle Devri, Osmanlı Devleti'nde, 1718 yılında Avusturya ile imzalanan Pasarofça Antlaşması ile başlayıp, 1730 yılındaki Patrona Halil İsyanı ile sona eren gerileme devri içinde yaşanmış bir ara dönemdir. Bu dönemin padişahı III. Ahmet, sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'dır.

Şerefname Kürt sülalelerinin ayrıntılı tarihçesidir. Şeref Han tarafından 1597 tarihinde Farsça olarak kaleme alınmıştır. Kürt tarihine ilişkin en önemli özgün kaynaklardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Müteferrika</span> Macar asıllı Osmanlı müteferrika, matbaacı, yayımcı, yazar ve çevirmen

İbrahim Müteferrika, Macar asıllı Osmanlı müteferrika, matbaacı, yayımcı, yazar ve çevirmen. Osmanlı Devletinde basımevi kurup Türkçe kitap yayımlayan ilk kişidir. IV. Mehmed ve II. Mustafa dönemlerinde yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yirmisekiz Mehmed Çelebi</span> Osmanlı devlet adamı

Yirmisekiz Mehmed Çelebi, Osmanlı devlet adamı.

Osmanlılarda tarih yazıcılığı, Osmanlı Beyliği'nin kuruluşundan 100-150 yıl sonra başlamıştır. Osmanlı tarih yazıcılığının geç başlaması, Anadolu’da Osmanlılardan önce tarih yazıcılığının gelişmemesi ile bağlantılıdır.

Şükrullâh, 15. yüzyılda yaşamış bir Osmanlı tarihçisi. Behcetü't Tevârîh adlı tarih kitabının yazarı olarak ün yapmıştır.

Kitab-ı Cihannüma, Tevarih-i Al-i Osman veya Neşrî Tarihi, Osmanlı tarihçisi Mehmed Neşrî tarafından yazılmış tarih kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suraiya Faroqhi</span>

Suraiya Faroqhi, Alman akademisyen, Osmanlı tarihçisi ve halen İbn Haldun Üniversitesi Tarih bölümünde öğretim üyesi.

Devletşah Hâtûn veya Sultan Hatun (doğumu: 1365 - ölümü: 1414); Germiyanoğlu Süleyman Şah’ın kızı; Yıldırım Bayezid'in Üçüncü eşi; Osmanlı Şehzâdeleri İsa Çelebi, (Düzmece) Mustafa Çelebi ile Büyük Musa Çelebi Han’ın öz annesidir.

Darüttıbaa, Türkçe kitap ve gazete basmak amacıyla 1727'de kurulmuş olan ilk basımevidir.

<span class="mw-page-title-main">Lâmiî Çelebi</span>

Lâmiî Çelebi (1472-1532), divan şairi ve mürit. Asıl adı Mahmut'tur.

<span class="mw-page-title-main">Cihannümâ (Kâtip Çelebi)</span> Katip Çelebinin 1648 yılında yazmaya başladığı nesir türünde eser

Cihannüma, Katip Çelebi'nin 1648 yılında yazmaya başladığı nesir türünde eserdir. Bu eserin Türk coğrafya tarihinde klasik devirden modern devire geçişi başlattığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Hakkı Eldem</span>

Alişanzade İsmail Hakkı Eldem, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminin tanınmış biyografi yazarı ve çevirmeni.

Mehmet Münir Aktepe, Türk siyasetçi ve eğitimcidir.

Tezkireci Köse İbrahim Efendi 17. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu topraklarında yaşamış olan matematikçi ve astronomdur. Aslen Zigetvarlıdır. İstanbul'da ölmüştür.

Birtvisi Kuşatması, Timurlu sultanı Timur'un 1403'te Gürcistan'ın doğusundaki Birtvisi kalesine yaptığı saldırıdır.

Nasîhatnâme, Osmanlı edebiyatında, padişahlar için yazılan bir tür nasihat mektubudur. Specula principum'lara benzemektedir. Nasihatnameler çeşitli tarihi ve dini kaynaklardan yararlanmışlardır. Selçuklu Türkleri gibi önceki devletlerin yönetimlerinden, erken Müslüman tarihinden ve çağdaş olaylardan etkilenmişlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.