İçeriğe atla

Taksim Yayalaştırma Projesi

Koordinatlar: 41°02′13″K 28°59′09″D / 41.03694°K 28.98583°D / 41.03694; 28.98583

Taksim Yayalaştırma Projesi İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin[1] finanse ettiği ve Kalyon İnşaat[2] tarafından inşa edilen ve Taksim Meydanı’nin araç trafiğini tünellere alarak meydanı genişletme ve meydanın yanında bulunan Gezi Parkı'na AVM, otel, rezidans kullanımı için Topçu Kışlası'nı yeniden inşa etmek üzere hazırlanmış bir projedir. Meydan düzenlemesinin ilk kısmı biten projenin dayanağı olan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlar İstanbul 1. İdare Mahkemesi tarafından 6 Haziran 2013 tarihinde iptal edilmesi dolayısıyla proje de iptal edilmiştir.[3] Ancak inşaat tamamlanmış, 13 Eylül 2013 tarihinde Taksim tünelleri açılmıştır.

Yayalaştırma Projesi sonrası The Marmara Oteli'nden Taksim Meydanı

Proje

Taksim Meydanı’ndaki trafiğin kısmen yer altına alınması hedefi bağlamında Tarlabaşı-Harbiye yönünde 400 metre, Harbiye-Tarlabaşı yönünde ise 320 metre uzunluğunda tüneller yapıldı. Bu proje sürecinde 14.315 adet fore kazık çakıldı.[2] Projenin ilk kısmının bitmesiyle yayalar; Taksim Gezi Parkı, AKM, Talimhane ve İstiklal Caddesi arasında trafik kesintisi olmadan yürüyebilmekteler. Projeyle beraber meydan yaklaşık 100 bin metrekarelik bir alana sahip oldu.

Ancak proje de yayalaştırma belediye meclisince oy birliği ile kabul edilmişken, sadece umumi hizmette kullanılmak koşulu ile tapuda İBB'ye tahsis edilmiş olan [4] Gezi Parkı'na Topçu Kışlası yapılması düzenlemesi sadece AKP’li üyelerin oylarıyla oy çokluğu neticesinde kabul edilmiş ve hakkında davalar açılmıştır. Tartışmanın ekseninde Gezi Parkı’nın büyük kısmının tahribatı ve kalan kısmının da kışla ortasında kalıp halkın kullanımının engelleneceği, kent merkezinde bu kadar yeşil alan sıkıntısı çekilirken kalan son yeşil alanlardan birinin yok edilecek olmasının yanı sıra AVM'nin esnafı ve bölge kültürüne olacak olumsuz etkisi vardır.

Mayıs 2013'te hükûmetin kışla konusundaki ısrarı Gezi Parkı olaylarının fitilini ateşleyen ana nedendir.

Tarihçe

2007

İstanbul Büyükşehir Belediyesi 21 Ağustos tarihinde yaptığı açıklamada trafiğin başka caddelere yönlendirilerek İstiklâl Caddesi ve Gezi Parkı arasında araç trafiğinin ortadan kalkacağını ve planlama çalışmalarının tamamlandığını söyledi. Projede herhangi bir tünel bulunmamaktaydı.[5]

2011

2012

  • 28 Haziran 2012 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi ilgili ön yeterlilik ihalesinin tamamlandığını açıkladı.[6]
  • Koruma Kurulu Taksim yayalaştırma projesi için Ekim 2012 tarihinde onay verdi.
  • 23 Ağustos 2012 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 11 firma katıldı. Projenin ihalesini Kalyon İnşaat 51 milyon 555 bin 370 TL bedel ile kazandı.[2][7][8]
  • Taksim'i yayalaştırma projesinin ilk etabı 31 Ekim 2012 tarihinde başladı. İlk çalışmalar için Zambak Sokak, Cumhuriyet Caddesi ve Divan Oteli’nin bulunduğu bölge trafiğe ve çoğunlukla yaya ulaşımına kapatıldı.

2013

  • Şubat 2013'te Osmanlı dönemine ait bir kemere rastlanması nedeniyle inşaat çalışmalarına inşaatın belli bölgelerinde ara verildi.
  • Henri Prost tarafından tasarlanan Gezi Parkı'nı Asker Ocağı Caddesi üzerinden karşıya bağlayan 70 yıllık yaya köprüsü İBB tarafından yıkıldı.[9]
  • Nisan 2013 itibarıyla proje kapsamında yapılması gereken işlerin %50'si tamamlandı.
  • Eylül 2013 itibarıyla projenin 1. kısmı tamamlandı.

Eleştiriler

Bu proje için birçok sivil toplum kuruluşu, meslek odası, akademisyen olumsuz eleştirilerde bulundular. Getirilen eleştirilerin başında bu projenin bir yayalaştırma projesi değil de bir kimliksizleştirme projesi olduğu geldi. Ayrıca projenin çağdaş meydan düzenleme ve ulaşım planlama kurallarına uygun yapılmadığı eleştirileri de bazı kurumlar tarafından yapıldı. Tünel girişleri nedeniyle meydana yaya erişiminin zorlaşacak olması başka bir olumsuz nokta olarak vurgulandı. Ayrıca bu plan kapsamında yapılması önerilen Topçu Kışlası’nın şehrin ender yeşil alanlarından birisi olan Taksim Gezi Parkı’nı yok edecek olması başka bir olumsuz unsur olarak gösterildi. Bu bağlamlarda başta Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Odası ve Peyzaj Mimarları Odası olmak üzere, birçok semt sakini ve dernekleri projenin durdurulması için davalar açtılar.[8][10][11] Projenin dayanağı olan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlar İstanbul 1. İdare Mahkemesi tarafından 6 Haziran 2013 tarihinde iptal edilmesi dolayısıyla proje de iptal edilmiştir.[3] Ancak Taksim yayalaştırma projesi tamamlanmıştır.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b "Taksim Meydanı Yayalaştırma Projesi kabul edildi". Milliyet gazetesi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. []
  2. ^ a b c "Taksim Meydanı 'Kalyon'a emanet". Sabah gazetesi. 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 
  3. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013. 
  4. ^ http://sozcu.com.tr/2013/genel/topcu-kislasi-yapilamaz.html[]
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2013. 
  6. ^ "Taksim için 240 günlük geri sayım". Radikal. 22 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 
  7. ^ "Taksim Meydanı Düzenleme İnşaatı (1.Etap) yapım işi". İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 
  8. ^ a b "Taksim'in 'can damarı'na 11 firma talip oldu". Radikal. 5 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2014. 
  10. ^ "Taksim Meydanı Projesi'nin İlk Etap İhalesi Hakkında Basın Duyurusu - 22 Ağustos 2012". TMMOB Mimarlar Odası. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 
  11. ^ "Gezi Parkı buz kesti!". Radikal. 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstiklal Caddesi</span> Beyoğlunda bir cadde

İstiklal Caddesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki Tünel Meydanı ile Taksim Meydanı arasında yer alan popüler bir caddedir. 19. yüzyılın sonlarından günümüze dek Türkiye'nin en popüler caddesi olma ünvanını koruyan cadde, 1,4 km uzunluğundadır. Orta noktası Galatasaray Lisesi'nin yanından geçen Yeniçarşı Caddesi'nin caddeyi kestiği ve 50. Yıl Anıtı'nın bulunduğu yer kabul edilir. Ortalama olarak 74 metre yükseklikte yer alan İstiklal Caddesi idari olarak 9 ayrı mahalleyi kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Taksim Meydanı</span> İstanbul, Türkiyede bir meydan

Taksim Meydanı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan ve İstanbul kentinin en ünlü noktalarından biri olan meydan. Çevresindeki lokanta, mağaza, otel, eğlence ve kültür yerleriyle İstanbul'un en büyük turistik çekim merkezinden biridir. Cumhuriyet Döneminde bir meydan haline gelmiş olan Taksim Meydanı, pek çok siyasi ve toplumsal olaya da ev sahipliği yapmıştır. Meydandaki trafiği kısmen yer altına indiren Taksim Yayalaştırma Projesi, 2013 yılında kısmen tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Kültür Merkezi (İstanbul)</span> Mimari yapı

Atatürk Kültür Merkezi (AKM), İstanbul'da Taksim Meydanı'nda bulunan opera, bale, tiyatro, konser ve kongre amacı ile kullanılan içinde bir sergi salonu ve sinema da bulunan yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Taksim Gezi Parkı</span>

Taksim Gezi Parkı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki şehir parkıdır. Taksim Meydanı'nın kuzeydoğusunda Cumhuriyet, Asker Ocağı ve Mete caddeleri arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Taksim Aktarma Merkezi</span> Beyoğlu, İstanbulda bir aktarma merkezi

Taksim Aktarma Merkezi, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Beyoğlu'ndaki Taksim Meydanı'nda yer alan ve metro, füniküler ve nostaljik tramvay istasyonları ile İETT otobüs duraklarını kapsayan ve hatlar arasında aktarma imkanı sağlayan aktarma merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">M2 (İstanbul Metrosu)</span> İstanbul Metrosu hattı

M2 Metro Hattı, İstanbul'da yer alan metro hatlarından birisidir. Hattın 16 istasyonu olup, Haliç Metro Köprüsü üzerinde yer alan Haliç Metro İstasyonu haricindeki 15 istasyon yer altında yer almaktadır. Hat, yaklaşık olarak 2,5 dakikada bir sıklıkla çalışır.

<span class="mw-page-title-main">T2 (İstanbul Tramvayı)</span> İstanbul nostaljik tramvayı hattı

T2 Nostaljik Tramvay Hattı, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, şehrin en merkezî noktalarından biri olan İstiklal Caddesi'nde, ilk istasyonu Taksim son istasyonu ise Tünel olan ve 5 istasyondan oluşan 1,64 km uzunluğundaki nostaljik tramvay hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">Topçu Kışlası</span> 1806-1940 yıllarında Taksim Meydanında bulunan kışla

Taksim Kışlası ya da Halil Paşa Topçu Kışlası, 1806 - 1940 yılları arasında İstanbul Taksim Meydanı'nda günümüzde Taksim Gezi Parkı'nın durduğu yerde bulunan yapı. Askeri işlevlerinin yanı sıra cambaz gösterileri, at yarışları, Rum hacıların konaklaması gibi amaçlarla da kullanıldı. 1940 yılında İstanbul Valisi ve Belediye başkanı sıfatıyla Lütfi Kırdar'ın isteği ve Avrupalı şehir planlamacılarından Henri Prost'un tavsiyesi üzerine yıkılan kışlanın yerine konut ve sosyal etkinlik alanları inşa edilmesi kararlaştırıldı, fakat planlanan düzenlemelerin pek azı yapılabildi. Şimdi yapının yerinde Taksim Gezi Parkı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara-İstanbul yüksek hızlı demiryolu</span> Yüksek hızlı demiryolu hattı

Ankara – İstanbul yüksek hızlı demiryolu ya da kısaca Ankara – İstanbul YHD, Ankara YHT – Halkalı arasında Yüksek Hızlı Tren hizmeti verilen azami 250 kilometre/saat (160 mph) hıza uygun çift hatlı, elektrikli, sinyalli yüksek hızlı demiryolu hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kalyon Holding</span> Türkoglu holding

Kalyon Holding 1974 yılında inşaat sektöründe hizmet vermek amacıyla Kalyon İnşaat’ın kurulmasıyla başlamıştır. Günümüzde inşaata ek olarak altyapı, enerji, plastik boru, PVC pencere sistemleri gibi birçok farklı alanda hizmetler veren bir şirketler grubudur.

Taksim Gezi Parkı Koruma ve Güzelleştirme Derneği Taksim Yayalaştırma Projesi kapsamında Taksim Gezi Parkı’nın yıkılıp yerine Topçu Kışlası’nın replikasının yapılmasını protesto amacıyla kurulan bir dernek.

Taksim Dayanışma Bileşenleri Platformu veya Taksim Dayanışması başta Taksim Yayalaştırma Projesi olmak üzere Taksim bölgesinin yeniden şekillendirilmesinde halkın da söz sahibi olmasını amaçlayan ve bölgenin mahalle derneklerinin, sendikaların, meslek odalarının ve bazı siyasi partilerin bir araya gelmesiyle gerçekleşen bir oluşum.

Talimhane, İstanbul'un Beyoğlu İlçesi'nde Taksim Meydanı'nın kuzeybatı kesiminde yer alan bir semt.

<span class="mw-page-title-main">Otoyol 7</span> Türkiyede bir otoyol

Otoyol 7 , diğer adıyla Kuzey Marmara Otoyolu, Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nde bulunan bir otoyoldur. Bu yol çift yönlü olup yön başına dörder şeritten toplam sekiz şeride sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Taksim Camii</span> İstanbul, Türkiyede bir cami

Taksim Camii, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki Taksim Meydanı'nda bir camidir. Caminin mimarları Şefik Birkiye ve Selim Dalaman'dır. Caminin inşaatına 9 Şubat 2017 tarihinde başlanmıştır. 28 Mayıs 2021'de Cuma namazı sonrası Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katıldığı törenle ibadete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">M12 (İstanbul Metrosu)</span> İnşa hâlindeki İstanbul Metrosu hattı

M12 Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu yakasında, ilk istasyonu 60. Yıl Parkı son istasyonu ise Kâzım Karabekir olan 13 km uzunluğundaki sürücüsüz metro projesidir. Metro hattı 11 istasyondan oluşmaktadır. Toplamda 13 km uzunluğunda olup İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılmaktadır. Hattın inşaatı devam etmektedir ve 2025'te açılması planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şişhane Meydanı</span>

Şişhane Meydanı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki Şişhane semtinde yer alan meydan.

<span class="mw-page-title-main">Dolmabahçe Vadisi</span>

Dolmabahçe Vadisi, İstanbul'da, Dolmabahçe, Maçka, Nişantaşı, Harbiye, Elmadağ, Taksim ve Gümüşsuyu arasındaki alanı kapsayan bölge.

<span class="mw-page-title-main">Mücella Yapıcı</span> Türk mimar ve aktivist

Ayşe Mücella Yapıcı, Türk mimar ve aktivisttir.

Orhan Cemal Kalyoncu, 01.01.1960 Tatvan, Bitlis doğumlu iş insanı ve medya patronu. Kalyon Holding ve Turkuvaz Medya Grubu yönetim kurulu başkanı.